Свет
Америка, Велика Британија и Австралија во нов безбедносен сојуз, ова е обид да се ограничи Кина, оценуваат познавачите

Америка, Велика Британија и Австралија објавија историски безбедносен сојуз во областа Индо-пацифик. Тоа е обид да се ограничи Кина, пишуваат светските медиуми.
Според пактот наречен „Аукус“, Австралија првпат во историјата ќе почне со изградба на подморници со нуклеарен погон користејќи американска технологија.
Алијансата опфаќа и соработка во областа на вештачката интелигенција и информатичката и квантната технологија. Тоа е најголемото одбранбено партнерство меѓу трите земји од крајот на Втората светска војна, велат аналитичарите.
Пактот ќе се фокусира на воените способности, што го разликува од разузнавачкиот сојуз „Пет очи“, кој ги вклучува Нов Зеланд и Канада, покрај трите земји.
Меѓутоа, „Аукус“ ќе вклучува и размена на сајбер-способности, вештачка интелигенција, квантна и други подморски технологии.
Иницијативата заеднички ја објавија американскиот претседател Џо Бајден и премиерите на Велика Британија и Австралија, Борис Џoнсон и Скот Морисон, на заедничка видеоконференција.
„Ова е историска можност за трите нации, со сојузници и истомисленици, да ги заштитат заедничките вредности и да промовираат безбедност и просперитет во Индо-пацифичкиот Регион“, се вели во заедничкото соопштение.
Имено, во последните години западните демократии сѐ повеќе имаа загриженост за кинеското воено присуство во Индо-пацифичкиот Регион.
Иако ниту еден од тројцата лидери не ја спомена Кина при воведувањето на „Аукус“, нема сомневање дека иницијативата е одговор на кинескиот експанзионизам во Јужното Кинеско Море и зголемената воинственост кон Тајван, оценуваат аналитичарите.
Кинеската амбасада во Вашингтон реагира со остра изјава, во која се наведува дека овие земји не треба да градат блокови за исклучување што се насочени или повредуваат интереси на трети страни.
„Особено треба да го отфрлиме менталитетот од Студената војна и идеолошките предрасуди“, додаде кинеската амбасада.
Трипартитниот сојуз, вклучително и пристапот до американската технологија за нуклеарни подморници, ќе се смета за закана во Пекинг, рече Ричард Мод, висок соработник во Институтот за азиска политика на општеството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
На пропалестинските протести во Женева употребени солзавец и водени топови, повредени пет полицајци

Швајцарската полиција денес објави дека пет полицајци се повредени во Женева во судири со пропалестинските демонстранти, на кои службите за итни случаи одговорија со солзавец и водни топови.
Првично мирниот протест во поддршка на флотилата за Газа, кој собра околу 3.000 учесници, го запре сообраќајот во центарот на градот и стана насилен доцна синоќа.
Ваквите судири се ретки во Швајцарија, иако протестите за Газа станаа почести. Израелското пресретнување на флотилата предизвика протести во Женева, Цирих и Берн, како и во Италија и Колумбија.
Полицијата денес соопшти дека едно лице е уапсено и дека е покрената истрага откако петмина од нивните полицајци биле повредени.
Портпаролот на полицијата вчера изјави дека се потребни солзавец и водени топови за смирување на немирите, како и дека демонстрантите фрлале предмети и предизвикале материјална штета.
Фото: ЕПА
Регион
На средбата со Путин, Додик ги нарече Германците примитивци од Западот

Поранешниот претседател на Република Српска, Милорад Додик, повторно побара поддршка од рускиот претседател Владимир Путин, а откако двајцата се сретнаа во Сочи синоќа, изјави дека ја добил и дека смета на Москва да продолжи да биде негова силна поддршка.
На снимките прикажани од јавниот сервис на РС (РТРС), можеше да се слушне како Путин го нарекува Додик претседател иако остана без мандатот на прв човек на РС уште во август, откако беше осуден на една година затвор за неспроведување на одлуките на високиот претставник.
Додик пристигна во Сочи на Валдај форумот, каде што Путин беше главен говорник.
„Знам дека ситуацијата во вашата земја и регион не е едноставна, може да се каже дека е комплицирана“, сè уште можеше да се чуе како Путин му вели на Додик пред да престане снимањето.
После тоа, Додик изјави за RTRS дека разговорот со Путин бил „многу отворен и фер“ и дека го повикал да „не го изоставува Балканот“ во разговорите со другите важни партнери, особено САД, и да не дозволи Германците да ја контролираат ситуацијата таму бидејќи, како што рече, тие не се на страната на Србите.
Додик ги нарече Германците, како и претставниците на другите влијателни земји што се занимаваат со Босна и Херцеговина, „исплашени примитивци од Западот“. Затоа, тој се потпира на Русија како можен коректив и верува дека сегашното претседателство на Русија со Советот за безбедност на ООН ќе биде корисно за неговите политички цели.
Фото: ЕПА
Европа
(Видео) Украинците нападнаа фабрика на рускиот хемиски гигант на 1.700 километри од фронтовската линија

Украинските беспилотни летала синоќа ја нападнаа хемиската фабрика „Азот“ во рускиот Пермски регион, на повеќе од 1.700 километри од украинската граница, потврди регионалниот гувернер Дмитриј Махоњин, објави „Киев Индепендент“.
💥Russian “Uralchem Azot” plant in Berezniki, Perm Krai, was hit — around 1,600km from the frontline, one of the longest-range strikes so far. It’s among Russia’s biggest fertilizer producers, making ammonia, urea and ammonium nitrate.
These chemicals also serve in explosives… pic.twitter.com/33hqqUYZzi
— Special Kherson Cat 🐈🇺🇦 (@bayraktar_1love) October 2, 2025
Нападот привремено го запре производството во фабриката, која е меѓу најголемите руски производители на азотни ѓубрива, но е и клучен снабдувач на хемикалии што се користат во земјоделството и експлозиви.
Фабриката „Азот“, која се наоѓа на границата помеѓу европскиот и азискиот дел на Русија, произведува амонијак, уреа, амониум нитрат и други хемиски соединенија. Минатата година, компанијата пријави рекордно производство од повеќе од 2,3 милиони тони производи.
Ukrainian drones reportedly struck the Azot chemical plant in Berezniki, Perm Krai overnight. A short disruption to production was confirmed by local authorities. Explosions were heard near the facility, which stores ammonium nitrate. https://t.co/LXcOQYPwpJ pic.twitter.com/3tBuy6Pq46
— WarTranslated (@wartranslated) October 3, 2025
„Според најновите информации, нападот со непријателски беспилотни летала бил извршен ноќе… Имало краток застој во технолошкиот циклус во ‘Азот’“, изјави гувернерот Махоњин.
„Специјалистите за итни служби продолжуваат да работат на местото на настанот, а формиран е и оперативен штаб“.
фото: принтскрин