Свет
Бајден, Макрон, Меркел и Џонсон загрижени поради иранската нуклеарна програма

СAД, Франција, Германија и Велика Британија денеска изразија силна и сè поголема загриженост за иранската нуклеарна активност, барајќи од Техеран да го промени правецот и на тој начин да го спаси договорот за неговата нуклеарна програма.
Американскиот претседател Џо Бајден, францускиот претседател, Емануел Макрон, германската канцеларка, Ангела Меркел и британскиот премиер Борис Џонсон попладнево во Рим се состанаа за да разговараат на маргините на самитот Г-20.
„Ние сме решени да дејствуваме така што Иран никогаш да не може да произведе или да се здобие со нуклеарно оружје и изразуваме силна и се поголема загриженост за честите провокативни мерки на Иран на нуклеарно поле, како што се производството на високо збогатен ураниум и метали збогатени со ураниум“, се вели во заедничкото соопштение по
средбата.
Во 2015 година, суперсилите потпишаа историски важен договор со исламската република (наречен JCPOA, Заеднички глобален акциски план), кој требаше да ја спречи да произведе атомска бомба. Во 2018 година, за време на мандатот на Доналд Трамп, Американците еднострано се повлекоа од договорот и повторно воведоа санкции кон Иран, кој, реагирајќи на таквата одлука, постепено се откажа од ограничувањата наметнати врз неговата нуклеарна програма.
Но, Техеран неделава објави дека е подготвен да ги продолжи разговорите во ноември за да го спаси договорот.
„Уверени сме дека сè уште е можно брзо да се постигне и спроведе договор за повторно придржување до Нуклеарниот договор со Иран (JCPOA), со цел да се гарантира на долг рок дека иранската нуклеарна програма е исклучиво мирна и да се предвиди укинување на санкциите“, истакнуваат четворицата лидери во соопштението.
„Тоа ќе биде можно само ако Иран го промени правецот“, предупредија тие.
Лидерите го повикуваа претседателот Ебрахим Раиси да ја искористи оваа можност и да се потруди да работи со добра волја за да се доведат преговорите до успешен крај што е можно поскоро.
„Ова е единствениот сигурен начин да се спречи опасната ескалација која никому не е од интерес“, истакнуваат лидерите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп бара универзитетите да го ограничат запишувањето на странски студенти ако сакаат федерални пари

Администрацијата на претседателот Доналд Трамп побара од американските универзитети да потпишат договор што ги содржи условите за добивање преференцијален пристап до федералните средства, објави вчера „Волстрит џурнал“, повикувајќи се на меморандум од 10 точки.
Документот ги повикува универзитетите да забранат афирмативна акција врз основа на раса или пол при вработување или запишување студенти, да ја замрзнат школарината пет години, да го ограничат запишувањето на странски студенти на додипломски студии на не повеќе од 15 проценти и да ја ограничат инфлацијата на оценките.
Откако повторно ја презеде Белата куќа, Трамп се закани дека ќе го прекине финансирањето на универзитетите поради конфликти околу низа прашања, вклучувајќи пропалестински протести на кампусите, трансродови политики, климатски иницијативи, програми за разновидност, еднаквост и вклучување (DEI) и друго.
Овој потег предизвика загриженост кај застапниците на човековите права во врска со слободата на говорот и академската слобода. Тие предупредуваат дека тоа е обид универзитетите да се потчинат на политичката агенда на републиканскиот претседател. Од друга страна, Трамп тврди дека универзитетите имаат „антиамерикански вредности“.
Според „Волстрит џурнал“, таков договор досега е испратен до девет универзитети: Вандербилт, Дартмут, Пенсилванија, Јужна Калифорнија, МИТ, Тексас, Аризона, Вирџинија и Универзитетот Браун. Доколку го потпишат, им се нудат „бројни бенефиции“, вклучително и „значајна федерална поддршка“.
Високата советничка на Белата куќа, Меј Мејлман, им изјави на новинарите дека администрацијата на Трамп очекува универзитетите да ја сметаат понудата за „разумна“.
Фото: ЕПА
Свет
Израелски министер: Палестинците кои ќе останат во градот Газа ќе се сметаат за терористи

Израелската влада им нареди на сите преостанати Палестинци да го напуштат градот Газа. Израелскиот министер за одбрана, Израел Кац, рече дека тоа е нивна „последна шанса“ и дека секој што ќе остане ќе се смета за поддржувач на милитантите и ќе се соочи со „целата сила“ на најновата офанзива на Израел.
Околу 400.000 Палестинци избегаа од погодениот од глад град Газа откако Израел започна голема офанзива за да го окупира минатиот месец. Но, стотици илјади сè уште остануваат, објавува „Асошиејтед Прес“, многумина затоа што не можат да си дозволат да заминат или се премногу слаби за да го направат патувањето до шаторските кампови на југ.
„Ова е последна шанса за жителите на Газа кои сакаат да одат на југ. Оние што ќе останат во Газа ќе бидат (сметани) за терористи и поддржувачи на теророт“, објави Кац на X.
Патот кон југ беше блокиран додека Палестинците бегаа, со камиони и автомобили набрзина натоварени со луѓе.
„Заминавме боси“, рече Хусеин ал-Дел. Израелците „удираа неселективно, без милост кон никого“.
„Ја оставивме зад себе нашата храна, нашиот мебел, нашите ќебиња и сè друго. Ги зедовме само нашите души со нас“.
Фото:ЕПА
Свет
Финскиот премиер предупредува на руски закани за цела Европа

Европската Унија треба да преземе невидени овластувања за да се одбрани од сè поизразените закани од Русија, изјави финскиот премиер, Петери Орпо, во интервју пред самитот на лидерите на блокот во Копенхаген, објави Politico.
Орпо нагласи дека ЕУ мора да дејствува како „вистинска унија“ во соочувањето со непријателските држави.
„Ни требаат заеднички капацитети на ЕУ – затоа ни треба финансирање и соработка од ЕУ во рамките на ЕУ“, рече тој. „Покажавме солидарност во последните две децении, на пример, во врска со Ковид, во економијата, во миграцијата. Сега е време да покажеме солидарност во безбедноста“, рече тој.
Земјите на првата линија како Финска долго време ги повикуваа другите членки да ги зголемат трошоците за одбрана. Но, Орпо сега нагласува дека сите лидери мора да разберат дека источниот дел е „наша заедничка граница“ и дека никој не е безбеден од тактиките на Москва.
Тој ги наведе неодамнешните инциденти со беспилотни летала што ги приземјија авионите на аеродромот во Копенхаген само неколку дена пред пристигнувањето на европските лидери.
„Овие инциденти, овие напади, се насочени кон цела Европа“, предупреди тој. „Кој е следен? Данска не е гранична земја, па затоа гледаме дека ова е можно низ цела Европа“.
Некои национални лидери, вклучително и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, се залагаа самитот да се согласи за зајакнување на заедничките одбранбени капацитети и создавање таканаречен „ѕид од беспилотни летала“. Таквиот потег би го однел блокот во непозната територија и потенцијално би наметнал низа нови финансиски обврски.
Сепак, Орпо појасни дека ова не значи дека Брисел го турка НАТО назад. „Ние му веруваме на НАТО, тоа е јасно“, додаде тој.
„Европската унија може да направи повеќе за да им помогне на земјите и да го поддржи НАТО, на пример, за зајакнување на воената индустрија, што е потребно. Без посилна воена индустрија, индустриски капацитет во Европа, нашата одбрана не може да биде посилна“.
Самитот, чиј домаќин е Данска за време на нејзиното шестмесечно претседателство со Советот на ЕУ, е првиот состанок на лидерите од јуни. „И многу се случи оттогаш“, рече Орпо, завршувајќи со предупредување: „Нема знаци дека Путин ќе има мир. Поради сето ова, ние сме загрижени – многу сум загрижен – и сега е време да преземеме акција тука“, заклучи тој.
Фото: ЕПА