Конклавата за избор на нов папа, тајна церемонија во Ватикан стара илјада години, започнува со влегувањето на кардиналот-изборник во Систинската капела, по што водачот на папските литургиски прослави извикува „екстра омнес“ (сите надвор) и ги исфрла сите излишни луѓе од просторијата и ја затвора масивната врата зад себе. Со тоа, официјално започнува изборот на новиот поглавар на Католичката црква.

Конклавата, која потекнува од латинската фраза „cum clave“ што значи „под клуч“, е ритуал што го придружува „раѓањето“ на новите папи со векови, анализираат медиумите во светот.

Пред официјалниот почеток на конклавата, кардиналските изборници пристигнуваат во Рим и одат да преноќат во Каса Санта Марта, истата зграда каде што покојниот папа Франциско избрал да живее наместо во луксузниот папски апартман.

Постапката за избор на папа беше изменета со апостолскиот устав Universi Dominici Gregis на папата Јован Павле II. Во 1996 година. Максималниот број на кардинални електори е 120, но моментално има 135 со право на глас и не е исклучено, како што веќе се случи во минатото, да бидат дозволени исклучоци од правилото.

Процес на гласање и избор на папа
Откако ќе го напишат своето име на гласачкото ливче под фразата „Eligo in Summum Pontificem“ (Јас избирам за папа), секој поединечен кардинал-избирач оди кон олтарот со своето гласачко ливче превиткано двапати и јасно видливо. Теоретски, забрането е да си дадат глас себеси. Потоа кардиналот го става гласачкото ливче во урната и се враќа на своето место.

Тројца кардинални пребројувачи се одредуваат со ждрепка, тројца кардинални „болници“ кои ги собираат гласовите на болните кардинали и ги ставаат нивните гласачки ливчиња во кутиите за гласање во нивно име и тројца кардинални ревизори кои ги проверуваат пребројувачите. Кога гласањето ќе заврши, првите двајца кардинални пребројувачи го отвораат и тивко го читаат името напишано на гласачкото ливче, додека третиот пребројувач го изговара напишаното име на глас. Потоа листовите се прободуваат и се врзуваат заедно, а потоа се горат во печка.

Папата се избира со двотретинско мнозинство од присутните кардинални избирачи. Доколку по три дена не се избере папа, гласањето се одложува за еден ден молитва и размислување. Потоа се одржуваат нови кругови на гласање до конечните избори.

Црно-бел чад
Чадот што излегува од Систинската капела за време на конклавата ја симболизира одлуката на кардиналите за тој ден. Доколку ниту еден кандидат не го добие потребното двотретинско мнозинство гласови, гласачките ливчиња се горат во печка заедно со мешавина од хемикалии што создава црн чад. Црниот чад значи дека доаѓа уште еден ден за гласање. Доколку биде избран нов папа, конечните гласачки ливчиња се горат со хемикалии кои создаваат бел чад.

Чадот делумно се создава со горење на гласачки ливчиња во специјална печка во капелата. Но, за да се постигне одредена боја, чадот се меша со оној од друга печка каде што се горат хемиски адитиви, пишува Би-Би-Си.

Ватикан пред 12 години откри дека за црн чад користи мешавина од калиум перхлорат, антрацен и сулфур, а за бел калиум хлорат, лактоза (млечен шеќер) и смола од четинари, позната како колофон, која често се користи во гудалата за виолина за зголемување на триењето, објави Би-Би-Си.

Руските сили продолжуваат да го зголемуваат своето воено присуство во привремено окупираниот град Мариупол. Како што соопшти денеска на Телеграм градскиот совет на Мариупол, во градот веќе се формирани две воени бази.

„Руските окупатори го прошируваат своето воено присуство во Мариупол“, се вели во соопштението.

Според Центарот за проучување на окупацијата, во текот на март и април 2025 година се појавиле две нови воени бази: една во областа Калмиус на северозапад од градот и логистичка база во областа Ливобережњи, во станбената зона „Шхидни“. Втората база, како што се наведува, главно се користи за сместување на персонал и воена опрема.

„На овој начин руските окупатори постепено го зголемуваат своето присуство во Мариупол. Центарот за проучување на окупацијата нагласува дека ова е план за трансформирање на градот во главна и полноправна логистичка и воена база, не само за стоки, туку и за опрема и персонал. Со широка мрежа на паркинзи, бази за поправка и точки на трајно и привремено распоредување на персонал. Ова е олеснето и со развојот на железничките и пристанишните врски што ги спроведуваат окупаторските власти“, се вели во соопштението на градскиот совет на Мариупол.

Висок палестински функционер вклучен во разговорите за прекин на огнот изјави за Би-Би-Си дека Катар и Египет предложиле нов план за ставање крај на војната во Газа. Според изворот, предлогот предвидува прекин на огнот за период од пет до седум години, ослободување на сите израелски заложници во замена за палестинските затвореници, официјален крај на војната и целосно повлекување на израелските сили од Газа.

Наскоро се очекува во Каиро да пристигне висока делегација на Хамас на дополнителни разговори.

Последниот прекин на огнот пропадна пред еден месец, кога Израел повторно почна да ја бомбардира Газа. Двете страни, Израел и Хамас, меѓусебно се обвинуваат за прекршување на договорот. Израел се уште не го коментирал новиот предлог на посредникот.

Хамас во Каиро ќе биде претставен од шефот на политичкиот совет Мохамед Дарвиш и главниот преговарач Калил ал Хаја. Предлогот доаѓа само неколку дена откако Хамас ја одби израелската понуда која вклучуваше разоружување во замена за шестнеделен прекин на огнот.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во саботата изјави дека војната нема да заврши додека Хамас не биде уништен и сите заложници не бидат вратени. Хамас, од друга страна, бара Израел прво да се согласи да ја прекине војната пред да ги ослободи заложниците.

Палестински извор близок до преговорите изјави за Би-би-си дека Хамас е подготвен да ја предаде администрацијата на Газа на друго палестинско тело за кое може да се договори, или на палестинската управа на Западниот брег или на ново владејачко тело. Нетанјаху веќе јасно стави до знаење дека палестинските власти нема да имаат никаква улога во идното управување со Газа, со која владее Хамас од 2007 година.

Иако се уште е рано да се извлечат какви било заклучоци, изворот оценил дека преговорите се сериозни и дека Хамас покажува „невидена флексибилност“.

На 7 октомври 2023 година Хамас изврши напад врз Израел во кој беа убиени околу 1.200 луѓе, главно цивили, а 251 лице беа земени како заложници во Газа. Израел одговори со голема воена операција во која, според Министерството за здравство под контрола на Хамас, загинаа повеќе од 51.000 Палестинци, главно цивили.

Во меѓувреме, палестинската амбасада во Каиро нареди на својот персонал, кој организираше медицинска евакуација од Газа и влез на хуманитарна помош, да се пресели со своите семејства во египетскиот град Ариш, во близина на границата со Газа.