Свет
Биографија на кралицата Елизабета Втора, најдолготрајниот британски монарх

Британската кралица Елизабета Втора почина денеска, соопшти Бакингемската палата. Таа важеше за сакана владетелка и беше многу популарна во Велика Британија и ширум светот.
Елизабета Втора важеше за најмоќниот британски монарх, а на тронот беше цели 70 години. Покрај тоа што беше кралица на Обединетото Кралство, таа беше и монарх на 16 земји од Комонвелтот и исто така врховен поглавар на англиската црква.
Нејзиниот живот изобилувал со разни настани, од радосни до тажни, а она што е особено карактеристично за неа е што секогаш била со својот народ кога им било најтешко.
Елизабета Втора е родена во Лондон во 1926 година. Нејзиното целосно име е Елизабет Александра Мери. Нејзиниот татко бил британскиот крал Џорџ Шести, кој дошол на власт кога неговиот брат Едвард Осми абдицирал за да може да се ожени со Американката, Волис Симпсон.
Таа и нејзината помлада сестра Маргарет биле одгледани од гувернанта и биле крстени во капелата на Бакингемската палата. Како дете го добила прекарот „Лилибет“ бидејќи не можела да го изговори своето име.
Нејзиниот дедо, кралот Џорџ V, и нејзиниот татко Џорџ Шести, а подоцна и нејзиниот сопруг, принцот Филип, војводата од Единбург, исто така ја нарекувале со тој прекар.
Кога имала 13 години, започнала Втората светска војна. Иако била дете, во тешките моменти се трудела да им помогне на родителите и да ги бодри своите луѓе.
Во 1940 година преку детска емисија им се обратила на децата кои биле евакуирани поради војната. Потоа, во 1945 година, таа се приклучи на војската, каде што ги извршуваше должностите на возач и механичар.
Елизабета не одела на училиште, ниту јавно ниту приватно, но како и повеќето деца кои припаѓале на кралското семејство, таа се школувала дома, каде што ги имала на располагање најдобрите учители. На седумгодишна возраст научила да чита и пишува. Студирала и француски јазик, земала часови по пијано и танц, а се се променило кога станало очигледно дека еден ден ќе седне на британскиот трон.
На почетокот на Втората светска војна го запознала нејзиниот иден сопруг Филип, кој воедно и е далечен роднина. Се избричи во Британија за да студира на Кралскиот поморски колеџ. Тие почнаа да се допишуваат, што продолжи во текот на целата војна. Филип ја запросил веднаш штом се вратил од Пацификот. Заедно се појавија на свадбата на заеднички братучед во 1946 година. Поминуваа се повеќе време заедно – одеа на патувања, уживаа во возењето со автомобил… а потоа дојде бракот.
Тие се венчаа во 1947 година во лондонската Вестминстерска опатија на церемонија за која се зборува и денес. Филип ја променил својата православна вера за да може да се ожени со Елизабета и се откажал од своите титули. Тој стана британски државјанин и повеќе не бараше странски престол како наследник. Ја добил титулата војвода од Единбург и го користел презимето на мајка му Маунтбатен.
Од роднините на Филип, на свадбата била поканета само неговата мајка. На неговите роднини од Германија им било забрането да присуствуваат на свадбата поради нивните врски со нацистичките кругови, поточно затоа што неговите сестри биле во брак со нацистички функционери. На свадбата не бил ниту вујкото на Елизабета, Едвард Осми, а со него се солидаризирала и тетката на Елизабета, принцезата Мери.
Овој настан зазема посебно место во срцата на Британците бидејќи им донесе голема радост по страдањата од војната во Втората светска војна. Исто така, оваа свадба е првиот настан на кралското семејство што се пренесува на телевизија.
Парот се трудел да живее што понормално, па поради работата на Филип во морнарицата, поминале две години на Малта. Како што самите истакнаа, овој период им бил најсреќен бидејќи имале можност да уживаат како и секој друг „обичен“ пар. Тие и подоцна за време на бракот често оделе на овој остров, а интересно е што 60-годишнината од бракот ја прославиле и на Малта.
Филип почина во 2021 година, по 73 години брак, а трогателно збогувањето на кралицата Елизабета со Филип вклучуваше белешка, чија содржина ја знаела само таа.
Нивниот живот ненадејно се променил во 1952 година кога починал таткото на Елизабета, кралот Џорџ Шести. Елизабет и Филип во тоа време биле во Кенија. Штом ја слушнале тажната вест, се вратиле во Британија. Истиот ден била прогласена за кралица, а свеченото крунисување се одржало во 1953 година во Вестминстерската опатија.
Нејзиното владеење било обележано со бројни промени, но Елизабета секогаш била во чекор со времето. Елизабета Втора посетила дури 116 земји и се смета за шеф на државата која посетила најмногу земји.
Таа се смета за една од највлијателните жени на сите времиња. Тој е единствениот жив поглавар на една од земјите што учествувале во Втората светска војна. Следната 2022 година, кралицата слави јубилеј – 70 години владеење. Подготовките за тој свечен настан се веќе во тек.
Кралицата Елизабета Втора важи за исклучително богат монарх и „тежи“ околу 600 милиони долари.
Таа прослави два родендени – вистински и официјален. Нејзиниот вистински е на 21 април, а официјалниот е во јуни. Причината датира од 1748 година, кога Џорџ II ја воспоставил традицијата на двојни родендени. Бидејќи е роден во ноември кога времето е лошо, а сакал јавна прослава со своите поданици, решил да организира парада кога времето е добро. Оттогаш сè започна и традицијата опстана.
Кралицата Елизабета Втора е мајка на четири деца – има три сина и една ќерка.
Првото дете на Елизабета Втора и принцот Филип е принцот Чарлс, принцот од Велс, наследник на тронот. Родена е уште една ќерка, принцезата Ана, а потоа и принцовите Ендру и Едвард. Сите нејзини деца имаат свои семејства, а секое има по две деца.
Принцот Чарлс беше во брак со принцезата Дијана, од која официјално се разведе во 1996 година. Една година подоцна, принцезата Дијана почина во Париз. Чарлс имаше две деца со Дијана – принцот Вилијам, кој е во брак со Кејт Мидлтон, и принцот Хари, кој е во брак со американската актерка Меган Маркл. Принцот Вилијам и неговата сопруга Кејт имаат три деца – синовите, принцовите Џорџ и Луис, и ќерката, принцезата Шарлот.
Нејзиниот најстар син, принцот Чарлс, ќе го заземе британскиот трон по нејзината смрт. По тој повод, неговата сопруга Камила ќе стане кралица, што било желба на Елизабета Втора.
Таа јавно го искажала своето размислување и на тој начин и дала поддршка на Камила. Тие во таа прилика многу нагласија дека со тој чин Камила и официјално ја добила долго посакуваната потврда и прифаќање од кралското семејство.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Истражување: Ковид-пандемијата му наштети на здравјето на мозокот, дури и кај незаразени луѓе

Пандемијата на Ковид-19 била штетна за здравјето на мозокот, дури и кај луѓе кои никогаш не биле заразени, открива нова студија. Научниците предупредуваат дека притисоците на кои биле изложени луѓето, од продолжена изолација до неизвесноста што ја придружувала кризата, можеби ги остареле нивните мозоци.
Тие откриле дека стареењето на мозокот за време на пандемијата било „поизразено“ кај мажите, постарите лица и оние од посиромашните социјални класи.
Моделите на стареење на мозокот биле обучени на повеќе од 15.000 здрави испитаници. Потоа биле применети на речиси илјада луѓе кои учествувале во долгорочна студија во Велика Британија наречена Biobank, која го следела здравјето на возрасните на средна и постара возраст.
На половина од групата им биле скенирани мозоците пред пандемијата, а на останатите пред и по глобалната здравствена криза. Откако ги проучиле скенирањата, научниците заклучиле дека пандемијата „значително“ го забрзала стареењето на мозокот. Тие дошле до овој заклучок врз основа на возраста на нивните мозоци во скенирањата во споредба со нивната вистинска возраст.
Научниците откриле дека скенирањата на мозокот на испитаниците откако ја доживеале кризата имале просечно „5,5 месеци поголемо отстапување во возраста на мозокот“.
„Откривме дека пандемијата на Ковид е штетна за здравјето на мозокот и предизвикува забрзано стареење на мозокот, независно од инфекцијата со SARS-CoV-2“, напишаа експертите од Универзитетот во Нотингем во списанието Nature Communications.
Професор по радиологија: Пандемијата изврши притисок врз луѓето
„Она што најмногу ме изненади беше тоа што дури и луѓето кои немаа Ковид имале значително повисоки стапки на стареење на мозокот. Тоа навистина покажува колку искуството со самата пандемија, од изолација до неизвесност, можело да влијае на нашето здравје на мозокот“, рече д-р Али-Реза Мухамади-Неџад, кој ја водеше студијата.
Научниците, исто така, истражуваа дали Ковид-19 имал влијание врз когнитивните способности проучувајќи ги резултатите од тестовите направени за време на скенирањето на мозокот. Тие открија дека оние кои биле заразени се чини дека имаат полоши резултати на когнитивните тестови по пандемијата.
Професорката по радиологија Дороти Ауе, виш автор на студијата, рече: „Оваа студија нè потсетува дека здравјето на мозокот е обликувано не само од болести, туку и од нашата секојдневна околина. Пандемијата изврши притисок врз луѓето, особено оние кои веќе имаа некои проблеми. Сè уште не можеме да тестираме дали промените што ги видовме ќе исчезнат, но тоа е секако можно и тоа е охрабрувачко.“
фото: принтскрин
Свет
Русинка остана заробена на планина 12 дена, спасувачката операција прекината

Надежите за спасување на руската планинарка Наталија Наговичина, која е заробена на планина во Киргистан 12 дена, полека бледнеат откако спасувачките операции беа прекинати поради влошување на временските услови.
На 12 август, Наговичина ја скрши ногата додека се спушташе од врвот на Џенгис Чокусу, познат и како Врв на победата. Тоа е највисоката планина на ланецот Тјаншан на границата меѓу Киргистан и Кина, висока 7.439 метри.
Search for #RussianMountaineer #NataliaNagovitsina, abandoned. Struck up at VictoryPeak, 22,965 feet, at #Kyrgyzstan with an injured leg. At -23° she is exposed to hypothermia, with last seen 3 days back via drone. Trying to save her, #ItalianMountaineer,Luca Sinigaglia died. pic.twitter.com/5Thy3P3rDf
— Dr. Subhash (@Subhash_LiveS) August 24, 2025
Министерството за вонредни ситуации на Киргистан потврди за CNN дека искусната планинарка оттогаш останала заробена и покрај повеќекратните обиди за спасување.
Група планинари успеа да стигне до неа веднаш по несреќата и да достави некои залихи, но евакуацијата не беше можна во тоа време поради екстремните услови. Италијанскиот планинар Лука Синигалија загина за време на тие обиди, а неговото тело сè уште не може да се симне од планината поради бурата, објави италијанското Министерство за надворешни работи.
Врвот на победата е познат како еден од таканаречените врвови на „Снежен леопард“, пет планини повисоки од 7.000 метри на територијата на поранешниот Советски Сојуз. Искачувањата таму се многу тешки, а сезоната на искачување е многу кратка поради екстремниот студ и суровите временски услови.
Сопругот на Наталија, Сергеј Наговичин, го загуби животот на експедиција на вториот врв на „Снежниот леопард“, врвот Кан-Тенгри. За време на тоа искачување, Наталија одби да го напушти сопругот додека не пристигнат спасувачите.
Европа
Авион со руски туристи принудно слета во Естонија поради украински напад со дронови

Патнички авион што превезуваше руски туристи до Санкт Петербург беше принуден да слета во Естонија вчера по украинскиот напад со беспилотно летало врз Русија.
„Авионот беше пренасочен кон Талин бидејќи не можеше да слета на аеродромот Пулково поради неговото привремено затворање“, потврди Маргот Холтс, раководител на комуникациите и маркетингот на аеродромот во Талин.
Во ноќта од сабота кон недела, украински беспилотни летала погодија гасен терминал во регионот Ленинград и рафинерија за нафта во регионот Самара. Извор во Службата за безбедност на Украина потврди за „Киев Индепендент“ дека разузнавањето стои зад нападот врз терминалот за течен природен гас во регионот Ленинград.
Авионот, управуван од египетскиот превозник „АлМасрија Јуниверсал Ерлајнс“, полетал од Шарм Ел Шеик и слетал во Талин во 5:33 часот по локално време. Тој го продолжил своето патување кон Санкт Петербург речиси шест часа подоцна.
Според Холтс, на патниците и екипажот не им било дозволено да го напуштат авионот додека биле на аеродромот во Талин.
Украинските напади со беспилотни летала, кои сè повеќе го нарушуваат цивилниот воздушен сообраќај во Русија, се дел од пошироката украинска стратегија за поткопување на руската логистика далеку над линиите на фронтот. Во првите месеци од 2025 година, украинските напади со беспилотни летала наводно ја принудиле Русија да затвори аеродроми повеќе од 200 пати.
фото: принтскрин