Свет
Би-би-си: Војната го промени Зеленски, но сега е време повторно да се трансформира
„Најдобриот продавач во историјата“, така Доналд Трамп еднаш го нарече Володимир Зеленски поради количината помош што Соединетите Американски Држави ѝ ја дадоа на Украина. Без разлика дали таа споредба е фер или не, улогата на Зеленски во задржувањето на светското внимание на неговата земја беше секако клучна за украинската борба.
Неговата трансформација од телевизиски комичар во воен претседател е одамна позната, а датира од 2022 година кога реши да остане во Киев додека се приближуваа руските трупи. Таа одлука значеше дека Украина ќе продолжи да се брани до ден-денес, пишува Би-би-си.
Зеленски денес остава впечаток на поавторитативна, можеби борбена личност, делумно обликувана од неговата зголемена изолација на меѓународната сцена. Но, со непредвидливоста на вториот мандат на Трамп, особено откога двајцата се судрија во Овалната соба во февруари, Зеленски можеби ќе треба повторно да се трансформира“, пишува медиумот.
Политички веќе не е приказна за угнетувачот и угнетените. Наместо тоа, приказната е заматена од двоен предизвик: изразување желба за мир додека истовремено ги штити интересите на својата земја.
Но, дали човекот што имаше толку голема моќ дома и беше толку влијателен во странство навистина ќе претрпи уште една голема трансформација префрлајќи го својот фокус на дипломатијата во ерата на Трамп? Или ќе одлучат дека е најдобро да се попушти што е можно помалку?
Пред да почне второто поглавје со Трамп, украинскиот лидер ефикасно лобира за поддршка од Западот. Неговата порака беше силна и успеа да обезбеди поддршка.
„Зеленски беше многу паметен и пресметлив во раните денови на војната“, вели Ед Арнолд од тинк-тенкот за одбрана и безбедност, Кралскиот институт за обединети услуги (RUSI).
Неговата одлука да присуствува на безбедносна конференција во Минхен две недели пред инвазијата, и покрај советите дека тоа е безбедносен ризик, беше клучна, тврди Арнолд: „Тоа ја направи поддршката за Украина лична за оние што присуствуваа лично“.
Серхи Лешченко, советникот на Зеленски, објаснува: „Мораме да бидеме видливи за светот. Ако јавното мислење е на страната на Украина, има поголеми шанси да добиеме помош од меѓународната заедница“.
Победата на Украина во битката за Киев го зацврсти Зеленски како симбол на опстанокот на земјата и ја зајакна неговата позиција да продолжи да бара воена помош од западните сојузници. До крајот на 2022 година Зеленски можеше да ги покаже ефектите од помошта кога беа ослободени големи области на Украина.
Почетниот успех го постигна со своите европски сојузници. „Тие се лично поврзани со Зеленски и Украина. Тој комуницира со четворица британски премиери од почетокот на војната и сите потпишаа нови декларации со Украина“, вели Арнолд.
Но, кога не следуваа нови успеси, пораката на Зеленски не се промени и со текот на времето тоа почна да му штети. По неуспешната украинска контраофанзива во летото 2023 година, оправдувањето за поддршката на Киев сè повеќе беше доведено во прашање од влијателните републиканци во САД.
Марија Золкина од фондацијата „Демократски иницијативи“ со седиште во Киев верува дека Зеленски е делумно одговорен.
„Тој се потпира на логиката дека мора постојано да бараат нешто од своите партнери. На почетокот функционира многу добро, но со САД и другите сојузници таа порака престана да функционира во 2023 година, а неговата дипломатија не се адаптира доволно бргу“, тврди Золкина.
На 27 септември 2024 година многу се променија. Тој ден нешто повеќе од еден месец пред претседателските избори во САД, Зеленски се сретна со Трамп во кулата „Трамп“.
Тензиите меѓу двајцата се зголемија пред средбата: Зеленски неколку дена претходно рече дека Трамп не знае како всушност да ја заврши војната откога вториот тврдеше дека тоа може да го направи за еден ден.
По нивната средба во кулата „Трамп“, двајцата се појавија пред камерите и изгледаа непријатно. Иако објавија дека имаат заеднички став во желбата да се стави крај на војната, нивните невербални знаци укажуваа на недостиг на хемија. Дуото повторно се сретна пет месеци подоцна во Овалната соба, каде што нивната сега позната средба стана дипломатска катастрофа за Киев.
„Зеленски го гледаше Трамп како себеси, како медиумска личност што влезе во политиката, која е против естаблишментот“, вели Вадим Пристајко, амбасадор на Украина во Обединетото Кралство до неговото сменување во 2023 година, според написите.
„Односите со Трамп се како возење во забавен парк. Понекогаш има конструктивна соработка, а потоа одеднаш се појавува некаква криза“, вели Володимир Фесенко, директор на Центарот за политички студии „Пенто“.
Тука е и нивниот вербален конфликт. Трамп го обвини Зеленски за почетокот на војната нарекувајќи го диктатор, а украинскиот претседател го обвини својот американски колега дека живее во простор на руска дезинформација.
Фесенко смета дека Зеленски постојано ја менува тактиката за да најде начин да соработува со Вашингтон, а Золкина смета дека проблемите се подлабоки: „Постои триаголник меѓу американската администрација, Кремљ и Киев. Украина се смета за послаба страна на тој триаголник. За Трамп, Зеленски не е во иста лига и тука лежи проблемот.
Кога се одржа познатата средба во Овалната соба со Трамп и потпретседателот Џеј-Ди Венс, Зеленски првпат изгледаше како да остана без политички одговор бидејќи беше обвинет дека не покажал доволно благодарност и си игра со трета светска војна.
Неговиот одбранбен говор на телото, како и неговите раце, беше исто така нов. Зеленски отсекогаш изгледал самоуверен. Тој се чувствува удобно на сцената и често се свртува кон хуморот, но ова беше поинаку“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Орбан му одговори на Зеленски: Украина не ја брани Унгарија од никого и од ништо
Унгарскиот премиер, Виктор Орбан, му возврати удар на украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој го обвини во едно интервју дека „го поддржува Путин“ со блокирање на пристапните преговори на Украина со Европската Унија. Зеленски рече дека нема намера да понуди отстапки на Будимпешта, на што Орбан одговори дека Украина не ја брани Унгарија и дека Будимпешта не му должи ништо, објави Euronews.
Во интервју објавено вчера, Зеленски тврдеше дека Унгарија треба да ја поддржи одбраната на Европа, наместо да бара отстапки.
„Не мислам дека треба да му понудам нешто на Виктор Орбан“, рече Зеленски.
„Мислам дека Виктор Орбан треба да понуди нешто на Украина, која ја штити цела Европа од Русија, а дури и сега, за време на оваа војна, не добивме никаква поддршка од него, поддршка за нашата визија за живот“, додаде украинскиот претседател.
Одговорот на Орбан дојде кратко по објавувањето на интервјуто. Унгарскиот премиер ја отфрли сугестијата дека неговата земја му должи нешто на Киев.
„Украина не ја брани Унгарија од никого и од ништо. Ние не го побаравме тоа и никогаш нема да го сториме тоа. Безбедноста на Унгарија е загарантирана од нашите национални одбранбени капацитети и од НАТО, чиј член за среќа Украина не е“, рече Орбан.
Тој истакна дека Унгарија досега обезбедила приближно 200 милиони евра хуманитарна помош и продолжува да ја снабдува земјата разорена од војна со гас и електрична енергија.
Премиерот го повтори цврстото противење на Унгарија на пристапувањето на Украина во ЕУ.
„Унгарија не го поддржува и нема да го поддржи пристапувањето на Украина во Европската Унија, бидејќи тоа би донело војна во Европа и би ѝ одзело унгарски пари на Украина“, рече Орбан, додавајќи дека би претпочитал да види Киев да добие статус на „стратешки партнер“, наместо полноправна членка.
Свет
Зохран Мамдани со чекан и срп на насловната страница на „Њујорк пост“
Демократскиот социјалист Зохран Мамдани, кој се опиша себеси како најлошиот кошмар на Трамп, е избран за нов градоначалник на Њујорк.
На насловната страница на денешниот „Њујорк пост“ пишува: „Социјалистот Мамдани ја доби градоначалничката трка. Црвено јаболко“. Во заднината Мамдани е прикажан како држи чекан и срп, а на небото над облакодерите се гледаат три црвени пентаграми.
„По кампањата, во која ветуваше високи даноци, бесплатни работи и омраза кон Израел, социјалистот Зохран Мамдани убедливо победи синоќа и ќе стане 111-ти градоначалник на Њујорк“, пишува „Њујорк пост“.
„Њујорк пост“ е еден од најстарите американски дневни весници, основан 1801 година, а денес е познат како таблоид со изразен сензационалистички пристап. Тој ги претставува конзервативните политички ставови, блиски до Републиканската партија.
Тој често ги критикува политичката левица, прогресивните движења и демократските функционери, а пишува потврдно за републиканските кандидати и за конзервативните прашања. Неговиот стил е провокативен, со заводливи наслови, иронија и визуелно моќни насловни страници.
За што се залага Мамдани?
Политичката платформа на Мамдани се базира на зајакнување на јавните услуги и проширување на социјалните програми, особено во областите домување и транспорт. Тој се залага за замрзнување на кириите во регулираните станови и изградба на многу достапни станови.
Мамдани исто така ги поддржува воведувањето бесплатен автобуски превоз и проширувањето на јавниот превоз финансиран од градскиот буџет. Неговите планови вклучуваат зголемување на даноците за најбогатите и за најголемите корпорации за финансирање нови јавни програми.
Во однос на социјалните прашања, тој силно ги поддржува правата на ЛГБТК+ луѓето и проширувањето на пристапот до здравствена заштита. Се залага за бесплатна грижа за децата и намалување на трошоците за живот за семејствата. Во областа на јавната безбедност се промовира поголема улога на социјалните и на услугите за ментално здравје, а воедно се намалува обемот на работа што традиционално се префрла на полицијата.
Свет
Трамп повика на темелни промени во изборниот систем
Само неколку часа откога демократите постигнаа низа победи на клучните државни избори, претседателот Доналд Трамп повика на темелни промени во изборниот систем.
„Да се усвои реформа на гласањето, лични карти на гласачите, без гласање по пошта. Да се спаси нашиот Врховен суд од пакување“, без додавање две држави итн. „Укинете го ФИЛИБАСТЕРОТ!!!“, напиша Трамп во објава на „Тру соушал“.

Демократите победија на гувернерските трки во Вирџинија и Њу Џерси во вторникот, како и на трката за градоначалник на Њујорк. Покрај тоа, гласачите во Калифорнија го одобрија Предлогот 50, мерка за која се залага гувернерот Гевин Њусом. Мерката ѝ дава на партијата контрола врз редистрикцијата на Конгресот, што би можело да им помогне на демократите да вратат дури пет места што моментно ги држат републиканците. Мерката е дизајнирана како одговор на промените во редистрикцијата на Тексас, што им се во корист на републиканците.
Повикот на Трамп за построги закони за лични карти на гласачите и елиминирање на гласањето по пошта произлегува од неговите повторени, но неосновани тврдења дека измамата на гласачите им дава предност на демократите. Неговото противење на проширувањето на Врховниот суд и доделувањето на државност на Вашингтон или Порторико ги одразува стравувањата дека таквите промени би го зајакнале влијанието на демократите со додавање либерални судии и нови демократски места во Конгресот.
Демократите Абигејл Спанбергер и Мики Шерил ги обезбедија гувернерските места во Вирџинија и во Њу Џерси водејќи центристички кампањи фокусирани на прифатливост, здравствена заштита и безбедност. Во Њујорк 34-годишниот социјалист Зохран Мамдани го победи независниот кандидат Ендру Куомо, поддржан од Трамп, во тесна трка фокусирана на реформите во домувањето и транспортот. Демократите исто така остварија напредок надвор од прелиминарните избори победувајќи на трките за Врховниот суд на државата во Пенсилванија и усвојувајќи клучни иницијативи во Колорадо и Мејн, каде што гласачите ги поддржаа новите мерки за безбедност на оружјето и ги отфрлија построгите закони за лична карта на гласачите.
Исходот предизвика фрустрација меѓу републиканците. „Бевме измамени“, рече кандидатот за гувернер на Охајо, Вивек Рамасвами. Советникот на Трамп, Крис Ла Чивита, коментира за платформата X: „Лош кандидат и лоша кампања имаат последици – трката за гувернер на Вирџинија е одличен пример“. Ендру Колвет од Turning Point USA верува дека тоа била стратешка грешка: „Трамп апсолутно требаше да биде во Њу Џерси. Луѓето што го сакаат Трамп… би биле мотивирани од тоа“.
Обраќајќи им се на поддржувачите, новоизбраниот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, рече: „Вечерва донесовте мандат за промена – мандат за нов вид политика“.
Поранешниот претседател Барак Обама се придружи на честитките. „Честитки до сите демократски кандидати што победија вечерва. Тоа е потсетник дека кога се обединуваме околу силни, прогресивни лидери, кои се грижат за прашањата што се важни, можеме да победиме. Сè уште имаме многу работа да направиме, но иднината изгледа малку посветла“, напиша тој на X.
Лидерите на Демократската партија се надеваат дека овие победи сигнализираат враќање на националната сцена и покрај широкиот идеолошки спектар на нивните кандидати – од центристи до прогресивци, кои се залагаат за масовни јавни инвестиции.
Фото: ЕПА

