Свет
Би-би-си: Зошто Саудиска Арабија и Иран се лути ривали?

Саудиска Арабија и Иран се два силни соседа и повеќегодишни ривали во борбата за регионална доминација, а неодамнешните напади врз саудиските нафтени постројки за кои се товари Иран дополнително го продлабочуваат непријателството на двете земји.
Десетгодишниот конфликт меѓу Ријад и Техеран е дополнително оптоварен со верски разлики – во Иран доминираат шиитските муслимани, а Саудијците се гледаат себеси како водечка сунитска муслиманска сила, пренесува Би-би-си.
Таа поделба во исламот се рефлектира во целиот регион на Блискиот Исток бидејќи другите земји што се поделени како такви со мнозинско шиитско или сунитско население бараат поддршка и соодветно водство од Саудиска Арабија или Иран.
Историски гледано, Саудиска Арабија како кралство и родно место на исламот се смета себеси за земја лидер во муслиманскиот свет.
Од друга страна, по Исламската револуција во Иран во 1979 година, се создаде нова држава – револуционерна теократија со цел ваквиот владејачки модел да го прошири и во соседните земји, пренесува британскиот јавен сервис.
Како што оценува Би-би-си, американската инвазија во Ирак во 2003 година го собори од власт Садам Хусеин, сунит, и тоа го отвори патот за влада во Багдад во која доминираат шиити, а влијанието на Иран врз шиитите во таа земја од тогаш континуирано расте.
Подоцнежните востанија во арапскиот свет предизвикаа политичка нестабилност во целиот регион, а Иран и Саудиска Арабија ги искористија ваквите протести за да го прошират своето влијание, особено во Сирија, Бахреин и во Јемен.
Така, во текот на последните 15 години ривалството се зголемува, а според оценката на Би-би-си, Иран на многу начини победува во ваквата регионална трка.
Се наведува дека во Сирија поддршката на Иран за претседателот Башар ал-Асад придонела неговите сили во голема мера да ги уништат бунтовничките групи поддржани од Саудиска Арабија.
Според анализата, регионалните тензии ги влошува и милитаристичкиот авантуризам на младиот и импулсивен саудиски престолонаследник, Мухамед бин Саламан – кој де факто е владетел на земјата, која во Јемен води војна против Хутите, бунтовничко движење поддржано од Иран.
Иран, од друга страна, ги негира обвинувањата дека ги снабдува со оружје Хутите, иако извештаите на Обединетите нации говорат поинаку.
За САД и другите западни сили, слободата на навигација и половидба во Заливот е суштинска и секој конфликт што може да ја блокира испораката за нафта може лесно да ги активира американските поморски и воздушни сили, се вели во анализата на Би-би-си.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Макрон: Иднината на Украина не може да се одлучи без Украинците

Само неколку дена пред планираната средба меѓу рускиот претседател Владимир Путин и американскиот претседател Доналд Трамп, францускиот претседател Емануел Макрон нагласи дека Украина мора да биде вклучена во сите разговори за нејзината иднина.
„Иднината на Украина не може да се одлучи без Украинците, кои се борат за својата слобода и безбедност повеќе од три години“, напиша Макрон на X.
„Бидејќи и нивната безбедност е во прашање, Европејците исто така мора да бидат дел од решението, рече тој.
Макрон претходно разговараше по телефон со украинскиот претседател Володимир Зеленски, германскиот канцелар Фридрих Мерц и британскиот премиер Кир Стармер, напиша тој.
По разговорот со Макрон, Зеленски напиша на X: „Украина, Франција и сите наши партнери се подготвени да работат што е можно попродуктивно за вистински мир“.
Трамп треба да се сретне со Путин во Алјаска во петок. Според „Волстрит џурнал“, Путин бара целосна руска контрола врз источните региони на Украина, Донецк и Луганск, што Зеленски категорично го отфрла.
Свет
Ердоган за Газа: Одлуката на Израел е неприфатлива, поддршката за Палестина продолжува

Одлуката на Израел да преземе воена контрола врз Газа е апсолутно неприфатлива, му рекол турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган на палестинскиот претседател Махмуд Абас во телефонски разговор, пренесува Анадолу.
Според турската Дирекција за комуникации, тие разговарале за израелските напади врз Газа и за најновите случувања во регионот.
За време на разговорот, Ердоган повторил дека Турција ќе продолжи да стои зад Палестина.
Нарекувајќи ги изјавите на Франција, Велика Британија и Канада за можното признавање на палестинска држава достојни за внимание, Ердоган го истакна растечкиот бран критики кон Израел на Западот и додаде дека Турција ќе продолжи со своите напори за мир во регионот.
Свет
Идентификувани останките од три жртви од нападите на 11 септември

Останките од три жртви од нападите на 11 септември се идентификувани благодарение на напредокот во ДНК технологијата.
Службениците во четврток објавија дека ги идентификувале останките на 26-годишниот трговец со валути Рајан Д. Фицџералд, 72-годишната пензионирана директорка на непрофитна организација Барбара А. Китинг и уште една жена, чие име се чува во тајност на барање на нејзиното семејство.
Останките се идентификувани преку подобрено ДНК тестирање на останките пронајдени во урнатините по нападите на 11 септември 2001 година, соопшти канцеларијата на медицинскиот испитувач во Њујорк. Останките на Китинг и жената, чиј идентитет не е објавен, се пронајдени во 2001 година, а останките на Фицџералд се пронајдени следната година.
Китинг се враќала дома во Калифорнија со летот на „Американ ерлајнс“ кога членови на Ал Каеда го киднапирааа и намерно го удрија во северната кула на Светскиот трговски центар. Парче од нејзината банкарска картичка било пронајдено во остатоците.
Во нападите од 11 септември, два авиона се урнаа во Кулите Близначки во Њујорк, трет се урна во Пентагон, а четвртиот се урна во Пенсилванија. Вкупно 2.977 луѓе загинаа, од кои 2.753 во Њујорк. Околу 1.100 жртви остануваат неидентификувани, соопшти канцеларијата на медицинскиот испитувач.
Во 24-те години од терористичките напади, нови останки се идентификувани благодарение на напредокот во технологијата.