Свет
Би-би-си: Зошто Саудиска Арабија и Иран се лути ривали?

Саудиска Арабија и Иран се два силни соседа и повеќегодишни ривали во борбата за регионална доминација, а неодамнешните напади врз саудиските нафтени постројки за кои се товари Иран дополнително го продлабочуваат непријателството на двете земји.
Десетгодишниот конфликт меѓу Ријад и Техеран е дополнително оптоварен со верски разлики – во Иран доминираат шиитските муслимани, а Саудијците се гледаат себеси како водечка сунитска муслиманска сила, пренесува Би-би-си.
Таа поделба во исламот се рефлектира во целиот регион на Блискиот Исток бидејќи другите земји што се поделени како такви со мнозинско шиитско или сунитско население бараат поддршка и соодветно водство од Саудиска Арабија или Иран.
Историски гледано, Саудиска Арабија како кралство и родно место на исламот се смета себеси за земја лидер во муслиманскиот свет.
Од друга страна, по Исламската револуција во Иран во 1979 година, се создаде нова држава – револуционерна теократија со цел ваквиот владејачки модел да го прошири и во соседните земји, пренесува британскиот јавен сервис.
Како што оценува Би-би-си, американската инвазија во Ирак во 2003 година го собори од власт Садам Хусеин, сунит, и тоа го отвори патот за влада во Багдад во која доминираат шиити, а влијанието на Иран врз шиитите во таа земја од тогаш континуирано расте.
Подоцнежните востанија во арапскиот свет предизвикаа политичка нестабилност во целиот регион, а Иран и Саудиска Арабија ги искористија ваквите протести за да го прошират своето влијание, особено во Сирија, Бахреин и во Јемен.
Така, во текот на последните 15 години ривалството се зголемува, а според оценката на Би-би-си, Иран на многу начини победува во ваквата регионална трка.
Се наведува дека во Сирија поддршката на Иран за претседателот Башар ал-Асад придонела неговите сили во голема мера да ги уништат бунтовничките групи поддржани од Саудиска Арабија.
Според анализата, регионалните тензии ги влошува и милитаристичкиот авантуризам на младиот и импулсивен саудиски престолонаследник, Мухамед бин Саламан – кој де факто е владетел на земјата, која во Јемен води војна против Хутите, бунтовничко движење поддржано од Иран.
Иран, од друга страна, ги негира обвинувањата дека ги снабдува со оружје Хутите, иако извештаите на Обединетите нации говорат поинаку.
За САД и другите западни сили, слободата на навигација и половидба во Заливот е суштинска и секој конфликт што може да ја блокира испораката за нафта може лесно да ги активира американските поморски и воздушни сили, се вели во анализата на Би-би-си.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Џеј Ди Венс: Војната меѓу Индија и Пакистан не е наша работа

Американскиот потпретседател Џеј Ди Венс изјави дека Индија и Пакистан треба да ги деескалираат тензиите, но додаде дека САД не можат да ги контролираат азиските соседи со нуклеарно оружје.
„Сакаме ова да се деескалира што е можно побрзо. Сепак, не можеме да ги контролираме овие земји“, рече Венс во интервју на Фокс њуз.
„Она што можеме да го направиме е да се обидеме да ги охрабриме овие луѓе малку да ја деескалираат ситуацијата, но нема да се мешаме во средината на војна која фундаментално не е наша работа и нема никаква врска со способноста на Америка да ја контролира“, додаде тој.
Индија е важен партнер за Вашингтон, кој се обидува да се спротивстави на растечкото влијание на Кина, додека Пакистан останува сојузник на САД и покрај неговата намалена важност по повлекувањето на САД од соседен Авганистан во 2021 година.
Аналитичарите и некои поранешни функционери веруваат дека вмешаноста на САД во постигнувањето на дипломатските цели во војната на Русија во Украина и војната на Израел во Газа би можела да го принуди Вашингтон да ги остави Индија и Пакистан сами во наредните денови на нивните тензии, без подиректен притисок од американската влада.
Пакистан и Индија се обвинуваат меѓусебно за напади со беспилотни летала, а министерот за одбрана на Исламабад рече дека понатамошната одмазда е „сè поизвесна“.
Најновата ескалација во децениското индиско-пакистанско ривалство започна на 22 април кога исламистичките милитанти убија 26 лица во индиски Кашмир во напад за кој Њу Делхи го обвини Исламабад, кој ги негираше обвинувањата и повика на неутрална истрага.
„Наша надеж и очекување е дека ова нема да се претвори во поширока регионална војна или, не дај Боже, во нуклеарен конфликт“, рече Венс.
Вашингтон редовно разговараше со двете страни во последните денови, вклучително и вчера кога државниот секретар Марко Рубио разговараше со премиерот на Пакистан и министерот за надворешни работи на Индија, повикувајќи ги да ја деескалираат ситуацијата и да се вклучат во директен дијалог.
Американскиот претседател Доналд Трамп ги нарече зголемените тензии срам. Стејт департментот ги повика двете земји да работат кон она што Вашингтон го нарекува „одговорно решение“.
Свет
Американци: Вистина е, Пакистан собори индиски „Рафал“ со авион од кинеско производство

Борбен авион Ј-10 од кинеско производство, кој им припаѓал на пакистанските воздухопловни сили, собори најмалку два индиски воени авиони, потврдија за Ројтерс двајца американски претставници. Ова е важна пресвртница за кинеската воена технологија.
Портпаролот на индиските воздухопловни сили одби да ги коментира обвинувањата кога беше прашан за извештајот на Ројтерс.
Според американски функционер, кој зборуваше под услов да остане анонимен, Пакистан користел кинески Ј-10 за лансирање ракети воздух-воздух против индиски борбени авиони, соборувајќи најмалку два. Друг официјален претставник додаде дека еден од погодените авиони бил француски борбен авион „Рафал“ што Индија неодамна го вклучи во својата флота.
И двајцата потврдија дека пакистанските авиони Ф-16 од американско производство не биле употребени во нападот.
Во изјава за Ројтерс еден ден по нападот, пакистанскиот министер за одбрана, Хаваџа Мухамед Асиф, изјави дека Пакистан користел Ј-10 за да собори три француски „Рафали“. Тој нагласи дека станува збор за авиони што Индија неодамна ги набави. Според пакистанската верзија на настаните, вкупно пет индиски борбени авиони биле соборени во воздушната борба.
Иако Ројтерс претходно објави, повикувајќи се на локални претставници во Индија, дека во инцидентот биле соборени три индиски авиони, ова е прва западна потврда дека во нападот биле користени пакистански авиони произведени во Кина.
Индиската влада не ја призна загубата на ниту еден авион. Наместо тоа, објави дека нејзините воздухопловни сили извршиле успешни напади врз она што го нарекоа „терористичка инфраструктура“ во Пакистан.
Инцидентот се случува во време на сериозни тензии меѓу Индија и Пакистан, две нуклеарни држави кои веќе водеа три војни и бројни помали конфликти. САД, Русија, Кина и другите светски сили ги повикаа двете страни на воздржаност.
Свет
Се огласи Трамп по изборот на новиот папа: Голема чест за нашата земја

Американскиот претседател, Доналд Трамп, денес му честиташе на новиот папа Лав 14 за изборот за нов поглавар на Католичката црква, наведувајќи дека е „голема чест“ што тој е првиот американски папа.
„Честитки до кардиналот Роберт Франсис Превост, кој штотуку беше назначен за папа. Голема чест е да се дознае дека тој е првиот американски папа. Каква возбуда и каква голема чест за нашата земја. Со нетрпение очекувам да се сретнам со папата Лав 14. Тоа ќе биде многу значаен момент“, напиша Трамп во објава на платформата TruthSocial.