Свет
Би-би-си: Зошто Саудиска Арабија и Иран се лути ривали?

Саудиска Арабија и Иран се два силни соседа и повеќегодишни ривали во борбата за регионална доминација, а неодамнешните напади врз саудиските нафтени постројки за кои се товари Иран дополнително го продлабочуваат непријателството на двете земји.
Десетгодишниот конфликт меѓу Ријад и Техеран е дополнително оптоварен со верски разлики – во Иран доминираат шиитските муслимани, а Саудијците се гледаат себеси како водечка сунитска муслиманска сила, пренесува Би-би-си.
Таа поделба во исламот се рефлектира во целиот регион на Блискиот Исток бидејќи другите земји што се поделени како такви со мнозинско шиитско или сунитско население бараат поддршка и соодветно водство од Саудиска Арабија или Иран.
Историски гледано, Саудиска Арабија како кралство и родно место на исламот се смета себеси за земја лидер во муслиманскиот свет.
Од друга страна, по Исламската револуција во Иран во 1979 година, се создаде нова држава – револуционерна теократија со цел ваквиот владејачки модел да го прошири и во соседните земји, пренесува британскиот јавен сервис.
Како што оценува Би-би-си, американската инвазија во Ирак во 2003 година го собори од власт Садам Хусеин, сунит, и тоа го отвори патот за влада во Багдад во која доминираат шиити, а влијанието на Иран врз шиитите во таа земја од тогаш континуирано расте.
Подоцнежните востанија во арапскиот свет предизвикаа политичка нестабилност во целиот регион, а Иран и Саудиска Арабија ги искористија ваквите протести за да го прошират своето влијание, особено во Сирија, Бахреин и во Јемен.
Така, во текот на последните 15 години ривалството се зголемува, а според оценката на Би-би-си, Иран на многу начини победува во ваквата регионална трка.
Се наведува дека во Сирија поддршката на Иран за претседателот Башар ал-Асад придонела неговите сили во голема мера да ги уништат бунтовничките групи поддржани од Саудиска Арабија.
Според анализата, регионалните тензии ги влошува и милитаристичкиот авантуризам на младиот и импулсивен саудиски престолонаследник, Мухамед бин Саламан – кој де факто е владетел на земјата, која во Јемен води војна против Хутите, бунтовничко движење поддржано од Иран.
Иран, од друга страна, ги негира обвинувањата дека ги снабдува со оружје Хутите, иако извештаите на Обединетите нации говорат поинаку.
За САД и другите западни сили, слободата на навигација и половидба во Заливот е суштинска и секој конфликт што може да ја блокира испораката за нафта може лесно да ги активира американските поморски и воздушни сили, се вели во анализата на Би-би-си.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Орбан: Унгарија успеа да се спротивстави на притисокот од Брисел

Орбан нагласи за унгарскиот јавен сервис дека владата со двотретинско мнозинство, која беше избрана во 2022 година, е клучна за зачувување на независноста на Унгарија во односите со Европската Унија.
„Европските бирократи вршат голем притисок врз земјите-членки да овозможат почеток на преговорите за пристапување со Украина, со поддршка на повеќе од 30.000 бирократи. Унгарија, сепак, стои цврсто затоа што народот создаде стабилна влада“, рече Орбан.
Тој нагласи дека, додека многу европски влади имаат коалиции што го отежнуваат постигнувањето обединета позиција, Унгарија ужива политичка стабилност што ѝ овозможува да се спротивстави на надворешните притисоци.
Унгарскиот премиер нагласи дека оваа стабилност е најважната предност на Унгарија во меѓународната конкуренција и рече дека земјата продолжува да се спротивставува на сите обиди за доведување во прашање на нејзиниот суверенитет.
Орбан, исто така, ја поздрави победата на Карол Навроцки на претседателските избори во Полска, нарекувајќи ја фантастичен резултат за Унгарија, што, според него, е продолжение на маршот на патриотите.
Тој додаде дека „Вашингтон експрес штотуку пристигна во Варшава“, алудирајќи на растечкото влијание на САД во регионот.
Свет
Трамп назначи 22-годишен градинар за шеф на канцеларијата за спречување на тероризам

Американскиот претседател, Доналд Трамп, назначи 22-годишник за раководител на главниот центар за спречување на тероризам на Министерството за внатрешна безбедност. Тој претходно работел како градинар и продавач во маркет.
Кариерата на Томас Фугејт тргна во миг. Само една година по дипломирањето, 22-годишникот без видливо искуство во националната безбедност сега е службеник во Министерството за внатрешна безбедност на САД, задолжен за главната владина агенција за спречување на тероризам.
Белата куќа го назначи Фугејт, кој претходно работеше во кампањата на Трамп и беше практикант во десничарската Фондација Херитиџ, на позиција во Министерството за внатрешна безбедност, која подоцна беше проширена за да го вклучи и Центарот за програми и партнерства за превенција (CP3). Канцеларијата ги води националните напори за спречување на злосторства од омраза, пукања во училиштата и други форми на целно насилство.
ProPublica известува дека назначувањето на Фугејт е најновиот шок за канцеларијата која е практично уништена откако Доналд Трамп се врати во Белата куќа и започна со ревизија на политиката за национална безбедност, фокусирајќи се речиси исклучиво на имиграцијата.
Веста за назначувањето предизвикува загриженост кај експертите за борба против тероризмот и непрофитните организации финансирани од CP3. Неколкумина признаа дека морале да побараат информации за Фугејт на LinkedIn – бидејќи никој во индустријата не го познавал.
Според неговиот профил, тој работел во супермаркет во Остин дури до август 2023 година како „член на тимот со повеќе функции“.
„Вршам разни задачи во секој оддел од продавницата, исполнувајќи клучни должности што придонесуваат за работењето на продавницата“, напишал Фугејт во своето CV.
Неговата прва работа во 2020 година била уредување на пејзажи. Тој напишал дека работи за своја компанија и дека неговата работа вклучува „косење тревници, корнење плевел, рабови на тревници и чистење на остатоци“.
Фугејт, исто така, завршил четиримесечен стаж во 2023 година во Фондацијата Херитиџ, конзервативен тинк-тенк кој стои зад контроверзниот „Проект 2025“, визија за целосна реконструкција на федералната влада.
Висок функционер во Центарот за програми и партнерства за превенција изјави за ProPublica дека на Фугејт „привремено му се дадени дополнителни лидерски одговорности поради неговиот успех“.
„Тоа е признание за неговиот ентузијазам за работата и неговиот успех на работното место“, рече функционерот.
Сепак, истражувачите за борба против тероризмот наводно се загрижени за назначувањето на Фугејт, со оглед на неговото неискуство.
„Можеби е чудо од дете. Можеби е како Дуги Хаузер и има што е потребно за да води канцеларија на 21 година. Но, тоа веројатно не е случај. Звучи како да поставиле практикант на чело“, изјави еден истражувач за ProPublica.
Свет
Русија го нападна Киев со ракети и дронови, погодени воз и станбени згради

Русија изврши интензивен ракетен и беспилотен напад врз украинскиот главен град Киев, во текот на ноќта, при што загинаа четири лица, соопштија украинските власти, додека моќни експлозии одекнуваа низ целиот град.
Нападот следеше по предупредувањето од рускиот претседател Владимир Путин, пренесено од американскиот лидер Доналд Трамп, дека Кремљ ќе возврати за нападот во кој украинските беспилотни летала уништија неколку стратешки бомбардери во напади во Русија.
Градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, изјави дека 20 лица се повредени, од кои 16 се во болница, а четири лица починаа.
„Градското метро беше нарушено од руски напад што погоди и оштети воз помеѓу станиците“, соопшти воената администрација на Киев.
„Во населбата Соломенски, руски дрон погоди станбена зграда, оставајќи огромна дупка и трага од оган“, изјави фотограф на „Ројтерс“ на местото на настанот.
Порано таа вечер, новинарите на „Ројтерс“ го слушнаа звукот на руските беспилотни летала, заедно со звуците на украинската воздушна одбрана.
Сведоци на „Ројтерс“ пријавија серија продорни експлозии доволно силни за да ги потресат прозорците далеку од местото на ударот.
Некои жители на Киев побараа засолниште во метро станиците или подземните гаражи.
Украинските воздухопловни сили соопштија дека градот бил цел на беспилотни летала и крстосувачки ракети „Калибр“.
Во еден од најсмелите напади од почетокот на војната меѓу Украина и Русија, Украина минатиот викенд уништи некои од руските стратешки бомбардери на земја користејќи беспилотни летала скриени во дрвени куќи.
Кремљ најави одмазда за украинскиот напад врз руските воздухопловни бази, рече Трамп по телефонскиот разговор со Путин во средата.