Свет
Блинкен пристигнува во Шангај: проблемите меѓу Кина и САД сериозни

Американскиот државен секретар Ентони Блинкен денеска пристигнува во Шангај во време кога односите меѓу САД и Кина се на постабилна основа, но со низа нерешени прашања кои ја загрозуваат стабилноста на односите на глобалните ривали.
Блинкен ќе се сретне со бизнисмени пред да замине за Пекинг во петок на разговори со министерот за надворешни работи Ванг Ји и најверојатно средба со претседателот Си Џинпинг.
Посетата на Блинкен е најновиот контакт на високо ниво меѓу двете нации кој, заедно со работните групи за прашања кои се движат од глобалната трговија до воените комуникации, ги ублажи јавните несогласувања кои ги спуштија односите на историски најниско ниво на почетокот на минатата година.
Но, Вашингтон и Пекинг постигнаа мал напредок во ограничувањето на кинеското производство на хемикалии што се користат за производство на фентанил, Тајван и понатаму е точка на удар, а тензиите се зголемуваат поради поддршката на Кина за Русија во војната во Украина.
Иако е малку веројатен значителен напредок за време на посетата, двете земји сакаат „отворени линии на комуникација за да се избегнат непријатните сценарија“, рече Алфред Ву, вонреден професор на Школата за јавна политика Ли Куан Ју во Сингапур.
Блинкен ќе побара од Кина да престане со опремување и снабдување на руската воена индустриска база.
Русија ја нападна Украина во февруари 2022 година, само неколку дена откако се согласи на „неограничено“ партнерство со Пекинг, и додека Кина се оддалечи од испораките на оружје, американските власти предупредија дека кинеските компании испраќаат технологија за двојна употреба која им помага на руските воени напори.
Без детали, висок функционер на Стејт департментот рече на брифингот со новинарите во петокот дека Вашингтон е подготвен да „преземе чекори“ против кинеските компании за кои верува дека им штетат на американската и европската безбедност.
Соединетите држави привремено разговараа за воведување санкции на кинеските банки поради поддршката на земјата за Русија, но официјални лица изјавија за Ројтерс дека сè уште немаат планови.
Вашингтон досега се воздржуваше од санкционирање на големите кинески банки – што долго време аналитичарите го сметаа за „нуклеарна“ опција – поради ефектите што може да ги има врз глобалната економија и врз односите меѓу САД и Кина.
Посетата доаѓа откако американскиот Конгрес викендов го усвои законот кој вклучува ново финансирање за Тајван и помалку од еден месец пред островот да го инаугурира новиот претседател Лаи Чинг-те, кој како и неговиот претходник го отфрли барањето на Кина за островот.
Висок функционер на Стејт департментот рече дека страните треба „да избегнуваат преземање провокативни дејствија кои би можеле да ги подигнат тензиите и да покажат воздржаност“ пред инаугурацијата.
„Тоа ќе биде нашата порака понатаму“, додаде официјалниот претставник.
Проблем е и TikTok
Напорите да се принуди кинеската ByteDance да ја продаде својата апликација TikTok или да се соочи со забрана од САД, исто така добиваат на сила во Конгресот, што е знак за зголемената подготвеност на Вашингтон да се соочи со Пекинг за економски прашања.
Блинкен се очекува да ги покрене прашањата за човековите права, вклучувајќи го и третманот на Кина кон муслиманите во западниот регион Ксинџијанг.
Други американски претставници неодамна се сретнаа или се слушнаа со кинески колеги како дел од пошироките напори на САД да ги одржат отворените линии на комуникација.
Министерката за финансии Џенет Јелен беше во Пекинг и во јужниот град Гуангжу претходно овој месец, а минатата недела министерот за одбрана Лојд Остин разговараше со својот кинески колега за прв пат по 18 месеци.
Советникот за национална безбедност на Бајден, Џејк Саливан, исто така одржува редовни разговори со Ванг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Хрватска урива стотина дивоградби покрај брегот

Во наредните три недели на плажата Зрќе во Новалија ќе бидат урнати 124 бесправно изградени објекти, соопшти Државниот инспекторат на Хрватска, пренесе „Јутарњи“. Од нив, 119 се наоѓаат во камп, а пет се угостителски објекти изградени без дозвола надвор од градежната зона.
Инспекторатот соопшти дека отстранувањето ќе се врши на трошок на сопствениците и е проценето на околу 720 илјади евра. Акции за уривање на нелегални градби ќе има и во други делови oд Хрватска.
Од 2019 година досега во таа земја се отстранети повеќе од 2300 нелегални градби, спроведени се повеќе од 42 илјади инспекциски надзори, поднесени се 334 кривични пријави, а изречените парични казни достигнуваат 16,5 милиони евра, соопшти Инспекторатот.
Свет
„Дојче веле“: Хамас и ИСИС добиваат пари од Германија

Терористички организации како Хамас и Исламска држава добиваат финансиска поддршка од Германија преку донации собрани на социјалните мрежи, објави Дојче веле. Според истражувањето, повици за „давање богатство за џихад“ кружат на интернет, а од германски следбеници се бараат пари за оружје.
Главна фигура во мрежата на финансирање, според германските истражители, е жена од Минхен, Елиф О., која како тинејџерка заминала во Сирија и наводно сега ги координира донациите за жените-припаднички на ИСИС. Судовите веќе осудиле неколку нејзини помагачи кои собрале околу 40 000 евра.
Поради правни ограничувања, тешко е да се докаже дека конкретна донација директно финансирала терористички чин. Затоа германското министерство за правда подготвува закон со кој би се казнувал и обид за финансирање тероризам.
Според експертот за тероризам Ханс-Јакоб Шиндлер, Германија треба да го следи американскиот модел каде секоја донација кон организација од листата се смета за финансирање тероризам и се казнува со најмалку десет години затвор.
Истражувањето наведува и пример со австрискиот активист Мустафа А. од Линц, кој преку својот Телеграм-канал „Gaza Now“ собирал крипто-донации во милионски износи, дел од кои, според американската компанија Chainalysis, завршиле кај Хамас. Тој е во притвор, а САД и Британија го ставиле на своите санкциски листи уште во март 2024 година.
Свет
Пропадна најавениот самит меѓу Трамп и Путин

Планираниот самит меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин, кој требаше да се одржи во Будимпешта до крајот на месецот, е одложен на неопределено време.
Висок функционер од Белата куќа изјави дека „во блиска иднина нема планови за средба меѓу претседателите Трамп и Путин“, пренесе „Ројтерс“. Истата информација ја потврди и дописникот на „Аксиос“, Барак Равид.
Според него, телефонскиот разговор меѓу американскиот државен секретар Марко Рубио и рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров бил „продуктивен“, но дополнителен личен состанок засега не е потребен.
White House official: “No plans for President Trump to meet with President Putin in the immediate future. Rubio and Lavrov had a productive call. Therefore, an additional-in-person meeting between the Secretary and Foreign Minister is not necessary”
— Barak Ravid (@BarakRavid) October 21, 2025
Самитот, кој беше најавен како нов обид за постигнување мировен договор за Украина, се соочи со пречки поради откажување на подготвителниот состанок меѓу надворешнополитичките советници на двете страни.
Според извори на Си-Ен-Ен, Рубио и Лавров не успеале да се усогласат околу целите и можниот исход на војната. Белата куќа соопшти дека Трамп и понатаму работи на „мирно и дипломатско решение за завршување на бесмислената војна“, додека американските функционери оценуваат дека руските позиции не се промениле.
Кремљ, пак, тврди дека разговорите биле конструктивни и дека продолжува работата на спроведување на договорите од претходната средба во Анкориџ.
Иако Трамп последниве недели нагласува дека Русија и Украина треба „веднаш да го запрат војувањето“, досегашните дипломатски обиди не донесоа конкретен резултат.