Свет
Борел до иранскиот колега: Престанете да давате воена помош за Русија

Шефот на европската дипломатија денеска изјави дека на состанокот во Јордан побарал од својот ирански колега Хосеин Амир-Абдолахијан, Иран да престане со репресијата на демонстрантите и давање воена поддршка за Русија.
Средбата, прва на тоа ниво меѓу двете страни од август, се одржа на маргините на регионалниот самит во Мртвото Море. Тоа се случи во време кога преговорите за иранската нуклеарна програма меѓу Техеран и големите сили се во застој.
На средбата учествуваа и европскиот координатор за преговорите што се водат во Виена, Енрике Мора, и главниот ирански преговарач Али Багери, пренесе агенцијата „Ирна“.
„Неопходен состанок со иранскиот министер во време на влошување на односите меѓу ЕУ и Иран“, напиша Борел на „Твитер“. „Нагласив дека воената поддршка за Русија и внатрешната репресија во Иран треба веднаш да се прекине“, додаде тој.
Necessary meeting w Iranian FM @Amirabdolahian in Jordan amidst deteriorating Iran-EU relations
Stressed need to immediately stop military support to Russia and internal repression in Iran
Agreed we must keep communication open and restore #JCPOA on basis of Vienna negotiations— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) December 20, 2022
ЕУ минатата недела воведе нова серија санкции против Техеран поради неговото задушување на демонстрантите, кои ја потресоа земјата по смртта во притвор во средината на септември на една млада Иранка со курдско потекло.
Амир-Абдолахијан „го осуди пристапот на западните земји, кој се состои во поддршка на бунтовниците и воведување незаконски санкции“ на неговата земја „под лажен изговор за заштита на човековите права“, соопшти неговото министерство.
ЕУ ги санкционира производителите на беспилотни летала и командантите на иранските воздухопловни сили, кои ги обвинува дека се вклучени во продажбата на беспилотни летала на Русија, која ги користи во војната во Украина.
Техеран тврди дека никогаш не ѝ испратил на Русија оружје за употреба во тој конфликт, а Амир-Абдолахијан денеска изјави дека неговата земја е „подготвена да ги реши сите недоразбирања со украинската страна“, се вели во соопштението за печатот.
Борел рече дека двете страни се согласиле да „одржат отворени канали за комуникација и да го обноват“ нуклеарниот договор. Во врска со ова иранскиот функционер ги советува Европејците да „усвојат конструктивен и реален пристап“.
Во април 2021 година во Виена, Иран и големите сили почнаа преговори за обновување на иранскиот нуклеарен договор од 2015 година, кој го гарантира цивилниот карактер на иранската нуклеарна програма. Но, преговорите се во застој.
Тие се заглавени по прашањето за присуство на траги од збогатен ураниум на три локации за што Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) бара објаснувања.
Делегацијата на МААЕ во понеделникот се состана со официјални претставници во Иран, меѓу кои беше и Мохамад Еслами, шеф на иранската организација за атомска енергија, според иранската новинска агенција ИСНА.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
По масовните руски напади, десетици градови и села во јужниот украински регион Одеса останаа без струја

Десетици градови и села во јужниот украински регион Одеса, на брегот на Црното Море, останаа без електрична енергија по масовни руски напади со дронови во текот на ноќта, соопштија денеска локалните власти.
Штета е нанесена на енергетската инфраструктура во градот Одеса и околниот регион, според службите за цивилна заштита и јавниот обвинител. Во регионалниот главен град, избувнале пожари во енергетски објект и во трикатна зграда што припаѓала на хотелско-ресторански комплекс. Една жена била повредена, а две лица биле спасени, пренесе ДПА. Вкупно 41 населено место во регионот останало без електрична енергија.
Владата во Киев ја обвинува Русија дека ги напаѓа енергетските објекти за да го лишат населението од светло и греење пред почетокот на зимата. Според Киев, овие напади имаат за цел да ја притиснат украинската власт да прифати мировен договор под услови на Москва, што Украина го одбива, нагласувајќи дека нема да се предаде. Истовремено, Украина ги обнови своите напади врз цели во Русија во текот на ноќта, во обид да ја одбие инвазијата што Русија ја почна во 2022 година.
Министерството за одбрана на Русија соопшти дека 42 украински дронови биле соборени, најголемиот дел во јужниот регион Волгоград. Во градот Волгоград, делови од соборен дрон паднале врз станбени згради, училишта и градинка, изјави гувернерот Андреј Бочаров. Скршени се прозорци, а еден маж е повреден, додаде тој. Регионалните здравствени власти соопштија дека тројца деца биле пренесени во болница поради стрес.
Свет
Латвија им нареди на 841 Русин да ја напуштат земјата поради кршење на законите за јазик и престој

Латвија им нареди на 841 Русин да ја напуштат земјата поради кршење на законите за јазик и престој. Во петокот беше објавено и дека Естонија, Латвија и Литванија подготвуваат планови за масовни евакуации во случај на руски напад, бидејќи загриженоста за националната безбедност расте.
Да се напушти земјата до 13 октомври
Латвија им нареди на 841 руски државјани да ја напуштат земјата до 13 октомври, велејќи дека не ги исполниле новите услови за престој, кои вклучуваат докажување на основни познавање на летонскиот јазик и положување безбедносни проверки, објави Политико.
Одлуката следува по низа законски измени што ги заострија правилата за руските граѓани кои сакаат да останат во балтичката држава.
Законски промени по руската инвазија на Украина
Латвија воведе измени во својот закон за имиграција во 2022 година, по руската инвазија на Украина, и дополнително ги заострија во 2024 година. Според новите правила, руските граѓани мора да добијат статус на долгорочен жител на ЕУ, да покажат познавање на летонскиот јазик на ниво А2 и да поминат безбедносни проверки и проверки на биографијата до 30 јуни 2025 година, за да можат легално да останат во земјата.
Околу 30.000 Руси се погодени од новите мерки
Службениците проценуваат дека околу 30.000 руски граѓани се погодени од новата политика, додека околу 2.600 доброволно ја напуштиле Латвија, според извештајот на Политико. Останатите мора или да ги исполнат условите или да заминат.
Канцеларијата за државјанство и миграција (OCMA) потврди дека 841 лице го пропуштило рокот за поднесување на потребните документи и официјално е известено дека мора да ја напушти земјата до 13 октомври.
„Само кога ќе им престанат пензиите, сфаќаат дека нешто не е во ред“
Зборувајќи во емисијата „Де факто“ на Латвиската телевизија, директорката на OCMA, Мајра Розе, рече дека многу Руси дури и не биле свесни дека законот се променил сè додека не го изгубиле правото на државни бенефиции.
Свет
Крипто пазарот доживеа историски пад, 1,4 милиони инвеститори во паника

Крипто пазарот доживеа историски пад во петокот, откако американскиот претседател Доналд Трамп најави дека ќе воведе 100-процентни царини на кинескиот извоз и ќе воспостави строги контроли на извозот на критичен софтвер, како одговор на ограничувањата што Кина ги воведе за ретките земни метали.
Само неколку часа по изјавата на Трамп, Биткоинот се урна под 110.000 долари, што претставува пад од над 12% во рок од 24 часа. Според податоците на „CoinGlass“, крипто трговците кои се обложуваа на раст на пазарот изгубија над 7 милијарди долари, при што се случија масовни ликвидации на позиции во вкупна вредност од 7,5 милијарди долари – најголем еднодневен колапс во историјата на дигиталните средства.
Најголеми загуби се забележани кај Биткоин (1,83 милијарди долари), Етереум (1,68 милијарди), Солана (614 милиони) и XRP (432 милиони). Ликвидациите на пазарот, односно присилното затворање на позициите кога трговците не можат да ги покријат загубите, доведоа до исчезнување на повеќе од 9 милијарди долари од крипто пазарот во рок од еден ден.
Пазарните аналитичари од „Valuermarket“ оценуваат дека ова е најголемата еднодневна ликвидација во историјата на дигиталните средства и предупредуваат дека може да следи нов бран нестабилност ако трговската војна меѓу САД и Кина продолжи да се заострува.