Европа
Британија предупредува на амбициите на Путин на Западен Балкан: „Тоа е нова жешка точка“

Додека Очите на Европа и на Запад главно се насочени кон војната во Украина, тензиите на Западен Балкан растат се повеќе и повеќе. Врвот на британската власт го нарекува регионот „уште едно жариште“ и предупредува дека рускиот претседател Владимир Путин го користи моментот за да ги дестабилизира поранешните југословенски земји, да ја поттикне поделбата и да го турка регионот подалеку од ЕУ и Западот и поблиску до Москва и Пекинг, пишува Политико.
Британскиот министер за надворешни работи Дејвид Лами го посети регионот минатата недела за да ја потврди британската поддршка за проширувањето на Европската унија во сите шест земји од Западен Балкан – Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Косово, Северна Македонија и Србија.
„Со војната во Европа и долгата рака на руското учество и овде, би било крајно неодговорно да се игнорира Западен Балкан“, изјави Лами за Политико.
Според Лами, целта на Путин не е помирување, туку постојана нестабилност и немири. „Во негов интерес е да го држи регионот на работ, да ги одржува општествата немирни и да ги одржува конфликтите поттикнати од сајбер и хибридната војна“, рече тој.
Многу западни дипломати веруваат дека Кремљ би можел да ги искористи длабоко вкоренетите етнички и верски тензии за да поттикне нови конфликти и да го зајакне своето влијание во дворот на Европската унија.
Британски функционер предупреди дека Балканот мора брзо да оди напред, бидејќи Брисел наскоро би можел да биде преокупиран со влезот на Украина во ЕУ. „Прозорецот на можности е многу тесен. Балканот повеќе не може да седи на две столчиња“, рече тој.
Србија: меѓу ЕУ и „мрачната визија“
Иако Србија преговара за влез во ЕУ од 2009 година, британскиот министер признава дека постојат две визии за иднината на земјата – едната ориентирана кон Европа, а другата поавторитарна, со поголема контрола, корупција и блискост со Русија. На белградските улици јасно се гледаат овие поделби.
Бранот масовни студентски протести, кои траат од ноември минатата година кога 16 лица загинаа при уривање на настрешницата на станицата во Нови Сад, секојдневно ги блокираат патиштата. Протестите се проширија и на противењето на планираниот луксузен комплекс на Џаред Кушнер, зет на американскиот претседател Доналд Трамп, на местото на поранешното Министерство за одбрана, кое беше бомбардирана од НАТО во 1999 година.
Знамињата на ЕУ не се веат на протестите, а многу студенти сметаат дека Брисел е соучесник на корупцијата против која се борат. Паралелно со Вучиќ се преговара за членство и се прават обиди да му се приближат поради српскиот литиум“, велат организаторите, истакнувајќи го лицемерието на европската политика.
Србија не ја признава независноста на Косово, одбива да воведе санкции кон Русија и продолжува да ги продлабочува воените и економските односи со Москва и Пекинг. „Парадоксот живее овде“, рече Лами, кој вели дека Путин го сака Западен Балкан како „следното игралиште“.
БиХ: Додик како нарушувачки фактор
Во Босна и Херцеговина, претседателот на Република Српска, Милорад Додик, се соочува со правосилна пресуда за непочитување на одлуките на меѓународниот висок претставник. Наместо да биде уапсен, Додик слободно се движи, неодамна беше во Белград со Вучиќ, а потоа во Москва со Путин.
Иако САД и Велика Британија веќе воведоа санкции против него, британската политичарка Арминка Хелиќ бара построги мерки. „Ова не е брз рез, туку бавна инфекција“, вели Хелиќ, која и самата избегала од Босна и Херцеговина за време на војната.
Предупредува дека Западот е премногу пасивен кон ширењето на влијанието на Русија на Балканот, кое се спроведува преку црквата, медиумите, дезинформациите и политичките сојузи.
Хелена Иванов од британскиот тинк-тенк Henry Jackson Society смета дека Западот може повторно да задоцни, како што задоцни во 1990-тите. „Не е во прашање војна, но тие би можеле да се разбудат во време кога руските и кинеските влијанија се веќе длабоко вкоренети и тогаш ќе биде предоцна“, рече таа.
Заедничкиот заклучок на британските претставници, како и политичките аналитичари е јасен: доколку ЕУ и пошироката меѓународна заедница не дејствуваат брзо и решително, Путин би можел да го претвори Балканот во нова зона на конфликт и нестабилност, исто како што направи во Украина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Терминал на лондонскиот Хитроу евакуиран поради „опасни материјали“

Терминалот 4 на аеродромот Хитроу беше евакуиран вечерва по инцидентот што пожарникарите првично го опишаа како „можен инцидент со опасни материјали“. По неколкучасовна интервенција на полицијата, пожарникарите и службите за итни случаи, терминалот беше прогласен за безбеден и повторно отворен.
Инцидентот беше пријавен околу 17 часот по локално време, а единици од Фелтам, Хитроу, Вембли и околните противпожарни станици беа испратени на местото на настанот. Патниците беа евакуирани од салата за пријавување на летот на растојание од околу 150 метри од зградата, а сведоци раскажаа како тимови во заштитни одела пристигнале на местото на настанот и биле поставени паравани за заштита на приватноста.
Еден патник, Пол Скот, изјави за Скај њуз дека штотуку се пријавил кога започнала евакуацијата. „Атмосферата беше мирна, но сите бевме збунети бидејќи никој не знаеше што се случува. На луѓето им беа дадени алуминиумски ќебиња бидејќи стануваше ладно“, рече тој.
Лондонската служба за брза помош потврди дека на местото на настанот била укажана лекарска помош на околу 20 лица поради пријавени здравствени проблеми. Сепак, Метрополитен полицијата соопшти дека „не е пронајдена никаква трага од штетна супстанца“.
„Вкупно 20 лица пријавија здравствени проблеми, но ниту една од повредите не е опасна по живот, ниту има трајни последици. Истрагата е во тек“, соопшти полицијата.
Аеродромот Хитроу потврди околу 18:40 часот дека салата за пријавување во Терминал 4 е затворена, а кратко по 20 часот терминалот е прогласен за безбеден и повторно отворен.
„Многу ни е жал за предизвиканиот прекин, безбедноста на патниците и персоналот е секогаш наш врвен приоритет. Правиме сè што можеме за да осигуриме дека вечервашните летови ќе полетаат според планот“, соопшти аеродромот, додавајќи дека другите терминали не биле погодени за време на инцидентот.
фото: принтскрин
Европа
Ќе се обидеме сами да произведеме патнички авион со широк труп, велат Русите

Русија планира да развие сопствен патнички авион со широк труп, бидејќи плановите за заедничко производство со Кина сè уште не се спроведени, изјави шефот на Ростек, Сергеј Чемезов.
„Кинезите одлучија дека засега ќе го произведуваат сами. Ќе се обидеме и ние да произведуваме наш сопствен авион. Откако ќе го произведеме моторот PD-35, ќе изградиме наш сопствен авион со широк труп“, им рече Чемезов на новинарите во Самара.
Русија и Кина разговараа за заедничкиот развој на руско-кинескиот широкотрупен патнички авион CR929 и во 2014 година потпишаа договор за соработка. Основана е Кинеско-руската меѓународна корпорација за комерцијални авиони (CRAIC), која стана главен оператор на проектот.
Комерцијалните испораки требаше да започнат по 2025 година, но пандемијата на Ковид ги принуди партнерите да го одложат рокот за 2028 или 2029 година. Нова пречка беа западните санкции врз Русија, кои го променија форматот на соработка. Кина го презеде проектот, а Русија стана договорен производител само на одредени делови од авионот.
„Го променивме форматот на учество во проектот, па затоа се потребни соодветни промени и во меѓувладините документи. Со други зборови, приближно како во проектот за хеликоптери, односот ги вклучува клиентот и подизведувачот“, објасни првиот вицепремиер на Русија Денис Мантуров пред новинарите во мај 2024 година.
фото: принтскрин
Европа
Ердоган сака да ја замолчи опозицијата: демонстрантите се судрија со полицијата, фрлен е солзавец

Турската полиција се судри со поддржувачите на турската опозициска партија пред седиштето на Републиканската народна партија (ЦХП) денеска, користејќи солзавец за комесарот, назначен од судот, да може да влезе во зградата.
Властите го блокираа пристапот до канцеларијата на партијата во неделата вечерта откако десетици пратеници и членови на ЦХП се забарикадираа таму за да го спречат комесарот да ја преземе контролата со своите соработници.
Судот минатата недела пресуди да го отстрани раководството на партијата во Истанбул поради наводни нерегуларности на конгресот на партијата во 2023 година.
Поранешниот пратеник на ЦХП, Ѓурсел Текин, официјално ја презеде контролата врз партискиот огранок попладнето. Текин, кој се судри со лидерот на ЦХП, Озгур Озел, ја бранеше пресудата, нарекувајќи ја непристрасна и дека „не е дел од проблемот“.
ЦХП ја обвинува владата на претседателот Таип Ердоган за организирање политичка кампања против нив. Озел го замени долгогодишниот лидер на партијата, Кемал Киличдароглу, пред две години и ја предводеше партијата до неочекувана победа на локалните избори минатата година, обезбедувајќи контрола врз поголемиот дел од градските совети во земјата.
Оттогаш неколку градоначалници од опозицијата се уапсени под обвинение за корупција, вклучувајќи го и градоначалникот на Истанбул, Екрем Имамоглу, клучен ривал на Ердоган.
Озел би можел да биде отстранет со судска наредба на 15 септември. Владата негира дека врши притисок врз судството.
фото: принтскрин