Контакт

Европа

Британската МИ 5 објави тајни досиеја за озлогласената Кембриџ-петорка

Објавено пред

Објавени се строго доверливи досиеја од британската разузнавачка служба МИ 5, во кои се детализирани признанијата од прва рака на тројца од најозлогласените двојни агенти во Велика Британија, вклучувајќи ги Ким Филби и Ентони Блант, кои шпионирале за Советскиот Сојуз.

dobivaj vesti na viber

Филби и Блант беа, заедно со Гај Бурџис, Доналд Меклин и Џон Кернкрос, дел од петорката на Кембриџ – група поранешни студенти на Универзитетот „Кембриџ“, кои пренесуваа информации на Советскиот Сојуз од 30-тите до барем 50-тите.

Декласифицираните документи на британската тајна домашна разузнавачка агенција, објавени од Националниот архив, даваат детален преглед на групата чии тајни активности ја фасцинираа јавноста и инспирираа безброј шпионски филмови и романи.

Меѓу документите е и нецелосното признание на шест страници од 1963 година на Ким Филби, кој се смета за водач на петорката од Кембриџ и кој стана високорангирана личност во британската странска шпионска агенција МИ 6, во која тој, конечно, ја призна својата измама по долгогодишно сомневање.

Тој раскажува како во 1934 година се сретнал со еден човек наречен Ото на поттик на сопругата Лизи, која била членка на Комунистичката партија.

„Накратко, тој ми предложи да работам за организација што подоцна можев да ја идентификувам како OGPU (советска тајна служба). Со големо внимание го објаснив мојот став и тој ме испрашуваше долго. Тој остана на својата понуда, а јас прифатив“, напиша Филби.

Тој исто така опишува како помогнал да се регрутираат Бурџис и Меклин, а подоцна ги известил дека Меклин ќе биде разоткриен во 1951 година, што кулминирало со нивното бегство во Советскиот Сојуз. Самиот Филби побегна во СССР набргу по признанието, а во 2010 година беше почестен со спомен-плоча во седиштето на Службата за надворешно разузнавање во Москва.

Во досиејата поврзани со Блант има транскрипт од интервју од 1964 година, спроведено од службеникот на МИ 5, Артур Мартин, во кое тој конечно признава во замена за имунитет од гонење. Во тоа време тој беше уметнички советник на покојната кралица Елизабета, улога што ја задржа до 1972 година. Неговата вмешаност во петорката од Кембриџ беше јавно откриена дури во 1979 година.

Белешка од март 1973 година вели дека приватниот секретар на кралицата разговарал со неа за Блант. „Таа сето тоа го сфати многу смирено и без изненадување“, беше кажано.

Кернкрос, последниот од шпионскиот синџир, кој беше јавно идентификуван во 90-тите, во интервју во 1964 година во САД призна дека и тој бил регрутиран од советското разузнавање. „Кернкрос призна дека шпионирал од 1936 до 1951 година“, се наведува во телеграмата испратена од Вашингтон.

Некои од документите ќе бидат дел од специјалната изложба во Националниот архив наречена „МИ 5: Официјални тајни“, на која ќе бидат прикажани датотеки, фотографии, документи и опрема што ја користеле шпионите во текот на 115-годишната историја на агенцијата. „Иако голем дел од нашата работа мора да остане тајна, оваа изложба ја одразува нашата постојана посветеност да бидеме што е можно поотворени“, рече актуелниот шеф на МИ 5, Кен Мекалум.

Други документи објавени денес во врска со работата на МИ 5 од 1909 година до 70-тите го откриваат интересот на МИ 5 за актерот Дирк Богард за кој се веруваше дека бил контактиран од советските разузнавачи, но по интервјуто, сомнежите беа отфрлени.

Имаше и брошура, користена од 1939 до 1951 година, која даваше совети како да се биде добар набљудувач. „Не се препорачува маскирање на лицето. Ова може да се смета за суштинско во шпионските филмови, но во пракса е за жалење. Лажни мустаќи или брада лесно се откриваат, особено под силно светло во ресторан, паб или во метро“, се објаснува.

Европа

Објавени мапи: како би изгледала Украина според планот на Трамп за завршување на војната

Објавено пред

Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп предложи мировен план за Украина, кој вклучува промена на статусот на Крим и замрзнување на територијалните линии на бојното поле.

dobivaj vesti na viber

Иако деталите од планот сè уште не се целосно јасни, коментарите на американскиот потпретседател Џеј-Ди Венс за замрзнување на сегашните граници алудираат на можноста значителен дел од украинската територија формално да ѝ биде отстапен на Русија.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски нагласи дека украинскиот устав јасно го дефинира Крим како составен дел од Украина. Но, Трамп одговори критикувајќи го Зеленски тврдејќи дека тој го отежнува постигнувањето мир. Војната во Украина трае од руската инвазија на 24 февруари 2022 година.

Администрацијата на Трамп предупреди дека ќе се повлече од разговорите доколку Москва и Киев набргу не постигнат договор. По неколку недели одделни преговори со двете страни, САД предложија договор што се чини дека ѝ се допаѓа на Москва, но Киев досега го отфрла.

Што предвидува планот?
Планот предвидува Украина да се откаже од членството во НАТО, да ги ублажи санкциите против Русија и да прифати дека Крим е под руска контрола. Иако Трамп тврди дека Украина формално нема да мора да го промени својот устав за да го признае губењето на Крим, останува нејасно дали Русија ќе се согласи со тоа.

Венс рече дека новите територијални демаркации ќе бидат блиску до сегашните фронтовски линии, што би значело дека Украина ќе изгуби големи делови од територијата што се обидува да ја врати – вклучувајќи ги Крим и делови од регионите Донецк, Луганск, Херсон и Запорожје. Во ова сценарио Русија, веројатно, би морала да се откаже само од помалите делови од Харковскиот регион што ги контролира и да се откаже од целосната анексија на четирите покраини.

Јуриј Бојечко, основач на хуманитарната организација „Надеж за Украина“, предупреди за „Њузвик“ дека еден милион Украинци во овие области ќе бидат принудени да ги напуштат своите домови за да го исчистат теренот за руска власт.

Олга Оликер од Меѓународната кризна група истакна дека предложениот договор би можел да ги запре руските напади врз нови области, но дека прекинот на огнот би значел одржување на контролата врз веќе окупираните територии.

„Неправеден компромис“
Кремљ во среда објави дека за прекин на непријателствата е потребно Украина целосно да се повлече од териториите што ги поседува Русија. Сепак, според Оликер, не е јасно дали предложениот договор ја обврзува Украина да направи таков потег.

Реториката на Трамп предизвикува дополнителни загрижености. Потпретседателот Џеј-Ди Венс отворено изјави дека ќе бидат повлечени нови линии блиски до сегашните, а самиот Трамп рече дека Крим останува со Русија наведувајќи дека сите го знаат ова долго време.

Иако Зеленски постојано јавно ја отфрла идејата за предавање на Крим, некои други украински лидери, како што е градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, посочија дека за привремен мир би можел да се постигне компромис, иако нефер. Таквото решение би можело да значи привремено откажување од територија, но речиси е сигурно дека Киев никогаш нема правно да го признае запленувањето на кој било дел од својата територија.

Признавањето на Крим е опасен преседан
Де јуре признавањето на руската анексија на Крим од страна на САД би било очигледно кршење на меѓународното право и договорите, како што е Будимпештанскиот меморандум од 1994 година, во кој САД ветија дека ќе го заштитат украинскиот суверенитет во замена за откажување од нуклеарно оружје.

Таквиот потег би бил опасен преседан што би значел драматично слабеење на меѓународниот правен поредок.

Аналитичарите предупредуваат дека дозволувањето на Путин да го задржи Крим би значело враќање на светот во ерата кога правото на најсилните ги одредувало границите, што дополнително би ги дестабилизирало глобалните односи.

Што ако САД се откажат?
Доколку САД, како што се заканува администрацијата на Трамп, ја прекинат својата поддршка за Украина, не е јасно дали тоа ќе значи само крај на дипломатскиот ангажман или и прекин на воената помош.

Андреа Кендал-Тејлор, поранешна службеничка на американското разузнавање, предупреди за „Њузвик“ дека Украина ќе ја продолжи борбата, дури и без американска помош, иако тоа би било многу потешко. Украина веќе се потпира сè повеќе на сопствените сили и на европските сојузници.

Поранешниот дипломат Мајкл Кимаге истакнува дека Германија бргу ги зголемува инвестициите во одбраната, делумно за да компензира за потенцијалното повлекување на САД од украинскиот конфликт. Сепак, тој забележува дека таквата транзиција ќе бара време, кое Украина го има сè помалку.

Прикажи повеќе...

Европа

Москва порача: Подготвени сме за директни преговори, чекаме Киев да се јави

Објавено пред

Москва чека сигнал од Киев за продолжување на директните преговори, изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, објави „Киев пост“.

dobivaj vesti na viber

Сигнал за подготвеноста на Украина да продолжи со директните преговори со Русија мора да дојде од Киев, изјави Песков пред новинарите одговарајќи на прашање од агенцијата ТАСС.

„Сигналот мора да дојде од Киев. Тие барем треба да преземат некаков чекор во таа насока. Сè уште постои законска забрана за тоа. Досега не видовме никакви конкретни дејства“, рече Песков одговарајќи на прашањето дали Русија очекува сигнал од Вашингтон или директно од Киев.

Русија и САД делат многу точки на контакт во своите позиции за Украина, но е прерано да се зборува за какви било конкретни услови од договорот, изјави вчера портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, пренесува „Анадолија“.

„Постојат многу позиции што навистина се совпаѓаат со нашите“, рече Песков нагласувајќи дека иако напорите за решавање на украинскиот конфликт се во тек, сè уште не е можно да се зборува за конкретни услови.

Тој додаде дека преговорите не може да се водат јавно сигнализирајќи дека разговорите се водат зад затворени врати.

Песков исто така нагласи дека ставовите на американскиот претседател Доналд Трамп за Украина се преклопуваат со руските во многу аспекти.

Прикажи повеќе...

Европа

Главниот соработник на Марин Ле Пен најави претседателска кандидатура

Објавено пред

Претседателот на француската десничарска партија Национален собир, Жордан Бардел, потврди дека ќе се кандидира на претседателските избори во Франција во 2027 година доколку неговата менторка Марин Ле Пен, трикратниот кандидат и фаворит, чии амбиции се загрозени од пресудата за измама, биде спречена да се кандидира.

dobivaj vesti na viber

„Јасно е дека Марин Ле Пен е мој кандидат, но ако утре ѝ биде забрането да се кандидира, мислам дека можам да ви кажам оти јас би бил нејзин кандидат“, рече Бардел во интервју за францускиот „Ле Паризиен“.

Бардел, 29-годишниот претседател на групата „Патриоти за Европа“ во Европскиот парламент, долго време се сметаше за наследник во Националниот собир, но досега не призна отворено дека е подготвен да се вклучи во претседателската трка доколку е потребно.

Тој се појави како најочигледен кандидат на најголемата крајнодесничарска партија во Франција за изборите во 2027 година откога Ле Пен беше прогласена за виновна за проневера и веднаш казнета со петгодишна забрана за кандидирање за јавни функции.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија32 минути

„Ги изгоревте децата со вашата алчност и негрижа“, родителите на жртвите од Кочани бараат оставки и одговорност

„Пожарот ги зеде телата, системот ги уби душите“, „Каде да фатиме врски за да ги вратиме другарите“, „Селективна одговорност е неодговорност“,...

Економија51 минута

Ристески не очекува поскапувања од четврток: Се надевам дека трговците ја научија лекцијата

Ако цените нагло почнат да скокаат од четврток, кога истекува сегашната мерка за ограничени маржи до 10 %, мерката може...

Македонија1 час

Македонија е тажна приказна, а Црна Гора е најблислку до членство во ЕУ, рече Марта Кос

Црна Гора останува најверојатната кандидатка од регионот на Западен Балкан, кој може да стане нова членка на Европската Унија за...

Македонија1 час

ОПМ: Треба алатка за споредување на цените на производите за граѓаните да знаат каде може да ги купат поевтино, објавените списоци не се доволни

По објавувањето на списоците со цени на сите производи во маркетите, неопходно е да се направи нова алатка, која на...

Свет3 часа

Зеленски: Путин сака примирје само за време на неговата парада

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека светот не сака да чека до 8 мај за најавеното примирје на рускиот претседател...

Македонија4 часа

ВМРО-ДПМНЕ до Бујар Османи: Единствениот свет во кој е ДУИ е светот на корупцијата

Дали Бујар Османи го презеде лидерското место во ДУИ, а Али Ахмети се повлече? Дали станува збор за внатрепартиски договор,...

Македонија4 часа

СДСМ: Дали градоначалникот Стефковски се јавувал во МВР за ослободување на својот брат?

Додека јавноста реагира за скандалот со братот на градоначалникот Бобан Стефковски, кој дивееше на скопските улици, а беше ослободен од...

Свет4 часа

Победа на либералите во Канада

Канадската Либерална партија, предводена од премиерот Марк Карни, е на добар пат да победи на федералните избори, велат канадските медиуми,...

Свет5 часа

Шпанија и Португалија повторно имаат струја

Елекетричната енергија е обновена речиси целосно низ Шпанија и Португалија по вчерашниот масовен прекин што предизвика хаос во двете земји....

Македонија5 часа

„Марш за ангелите“ – семејствата на жртвите во пожарот во Кочани на протест во Скопје

Семејствата на загинатите во трагичниот пожар во Кочани за денеска најавија протестен „Марш за ангелите“ во Скопје. „Ние заслужуваме одговори,...

Свет16 часа

Шпанија прогласи вонредна состојба по прекинот на електричната енергија

Шпанското Министерство за внатрешни работи прогласи вонредна состојба во земјата по денешниот прекин на електричната енергија. Шпанскиот оператор за електрична...

Македонија18 часа

Гаши засега ќе се воздржи од коментари за претседателката на Антикорупциска

Во врска со актуелните настани поврзани со претседателката на Државната комисија за спречување на корупцијата, Татјана Димитровска, од кабинетот на...

Свет20 часа

Прекинот на електричната енергија во Португалија и Шпанија предизвикан од редок атмосферски феномен

Португалскиот оператор на електричната мрежа – РЕН објави дека прекинот на електричната енергија што ги погоди Португалија и Шпанија е...

Македонија22 часа

Обвинителството ги кани на средба семејствата на жртвите од Кочани пред протестот најавен за утре

Јавното обвинителство кани на средба претставници на семејствата на жртвите од пожарот во дискотеката „Пулс“ кои би сакале подетално да се...

Македонија22 часа

Палевски вели дека не се пријавил во полицијата во Баликесир оти секако ќе го нашле, се видел на сите вести во пицеријата додека пиел еспресо

Обвинетиот за убиствата на Вања и Панче, Љупчо Палевски, во судот одговараше на прашањата на обвинителите. Тој беше прашан зошто...

Свет24 часа

Путин најавува тридневно примирје

Рускиот претседател Владимир Путин објави таканаречен хуманитарен прекин на огнот од 8 мај до полноќ на 11 мај по повод...

Македонија1 ден

(Видео) Кузеска: Нов скандал, братот на градоначалникот Стефковски лета по улиците, за него не важат законите

Денеска објавуваме нов скандал. Граѓаните ќе видат она што одамна го знаат: функционерите на власта прават што сакаат, без никаква...

Македонија1 ден

„Заслужуваме одговори“: семејствата на жртвите од пожарот во Кочани утре на протетстен марш во главниот град

Семејствата на загинатите во трагичниот пожар во Кочани за утре, 29 април, најавија протестен „Марш за ангелите“ во Скопје. „Ние...

Македонија1 ден

Двајца браќа обвинети за убиство и за обид за убиство на подмолен начин

По спроведена истражна постапка, јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје денеска поднесе обвинителен акт против две лица, кои како...

Свет1 ден

Подготовките за избор на нов папа се во тек: исходот неизвесен од кога било досега

Подготовките за избор на нов папа се во тек, а исходот е понеизвесен од кога било, со оглед на тоа...