Европа
Ватикан активира специјален режим по смртта на папата
По смртта на папата Франциско во понеделникот, во Ватикан настапи седисваканција – период без папа.
Терминот седисваканција доаѓа од латинскиот „sede vacante“ (празна столица) и се однесува на период во кој епископското седиште е празно, во овој случај папската столица во базиликата Свети Јован Латерански, катедралната црква на римскиот бискуп и „мајката на сите цркви“.
За време на седисваканцијата, папските овластувања не се пренесуваат на никого. Со Црквата управува Кардиналски совет, но со многу ограничени овластувања пропишани со апостолскиот устав „Universi Dominici Gregis“ на папата Јован Павле II. од 1996 година.
Тројца клучни функционери
Со настапувањето на седисваканција, автоматски им престанува мандатот на сите функционери на ватиканската курија, освен на тројца. Кардиналот камерленго кој управува со државата и имотот на Ватикан во отсуство на Папата и всушност е најважниот ватикански достоинственик во овој преоден период, останува на функцијата (оваа позиција сега ја има ирскиот кардинал Кевин Фарел), по што следи римскиот викар кој во името на папата ја води римската бискупија (италијанскиот кардинал Балдасаре Реина) и Големиот пенитенцијар кој е задолжен за прашањата за простување на гревовите (италијански кардинал Анџело Де Донатис).
Избор на нов папа
Од 15 до 20 дена по смртта на папата се организира избор за нов папа, познат и како конклава.
Во Ватикан пристигнуваат кардинали од целиот свет и почнува еден од најтаинствените избори во светот. Кардиналите се заколнуваат на молк и таинственост.
Право на глас имаат само кардинали помлади од 80 години, а за да биде избран нов папа, треба да има две третини од гласовите.
Додека да не се избере нов папа кардиналите не смеат да ја напуштат конклавата и се практично изолирани од светот. Кардиналите гласаат и по неколкупати, сè додека еден од кандидатите не добие мнозинство од две третини.
По секое гласање, нивните гласачки ливчиња се горат во печка, а на оганот се додава супстанца која предизвикува бел или црн чад и така се известува јавноста дали е избран нов папа.
Доколу не е избран, чадот е црн, кога ќе се избере нов папа – чадот е бел.
По изборот, победникот треба да каже дали ја прифаќа да биде нов папа и кое име ќе го користи како папа.
Новиот папа се облекува во бела облека и излегува на балконот на базиликата Свети Петар каде е пречекан од верниците на плоштадот.
На крај, еден од кардиналите на латински вели „Habemus papam“, односно „Имаме папа“.
Погреб на папата Франциско
Телото на починатиот папа се облекува во бела облека и се носи во неговата приватна капела.
Во меѓувреме, камерлангото има неколку задачи – тој ја пишува посмртницата на папата, заедно со причината за смртта утврдена од лекар.
Треба и да го затвори апартманот во којшто живеел папата бидејќи внатре не смее да влезе никој.
На крај, камерлангото го уништува папскиот прстен со церемонијален чекан.
За погребот, папата се облекува во црвена раскошна облека.
Но Францискo, кој е познат по својата скромност, побара на неговиот погреб да се избегне непотребно трошење.
Уште од 13-тиот век, телото на почнатиот папа секогаш се изложувало на пиедестал во Ватикан за останатите кардинали, свештеници и членови на црковната хиерархија да можат да му додадат почит.
Но, Францискo не сакал да биде глорифициран по смртта, па неговото тело нема да стои на пиедестал пред да биде погребано. Наводно, папата побарал ковчегот да биде ставен во базиликата Свети Петар бидејќи сакал да покаже скромност.
Телото на папата ќе биде однесено до базиликата со поворка. Погребувањето на папата се случува од четири до шест дена по смртта.
Ковчегот се затвора ноќта пред погребот, а лицето на папата се покрива со бел свилен вел.
Во ковчегот се ставаат и монети, како и документ на кој се наведени детали од животот на папата.
Документот се чита на глас, пред да биде затворен во ковчегот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Фото) Во ужасниот напад врз Тернопол, Русите го убија и 7-годишното девојче од Полска
Бројот на загинати во разорниот руски ракетен напад врз станбена зграда во Тернопол на 19 ноември се искачи на 38, а меѓу жртвите е и седумгодишно девојче од Полска. Вчера, полицијата ја потврди идентификацијата на телата на две жртви кои се водеа како исчезнати, со што се заокружува трагичниот список на жртви во нападот врз овој западноукраински град, пишува „Киев Индепендент“.
Полското Министерство за надворешни работи потврди дека седумгодишната полска државјанка Амелија, која беше убиена заедно со нејзината мајка, е меѓу загинатите. Полскиот премиер Доналд Туск, исто така, оддаде почит на нејзината смрт во емотивна порака.
„Амелка имаше седум години. Седум. Полско дете“, напиша Туск на 21 ноември. „Таа почина во Тернопил за време на брутален руски ракетен напад. Таа повеќе нема да може да исполни ниту еден од своите соништа. Оваа сурова војна мора да заврши, а Русија не смее да победи. Бидејќи ова е и војна за иднината на нашите деца.“
Amelka miała siedem lat. Siedem. Polskie dziecko. Zginęła w Tarnopolu w czasie bestialskiego rosyjskiego ataku rakietowego. Nie spełni już żadnych swoich marzeń. Ta okrutna wojna musi się zakończyć, a Rosja nie może jej wygrać. Bo to jest wojna także o przyszłość naszych dzieci.
— Donald Tusk (@donaldtusk) November 21, 2025
Заврши повеќедневната спасувачка операција
Операциите за пребарување и спасување на местото на нападот завршија на 22 ноември по четиридневна континуирана работа, објави Државната служба за вонредни ситуации на Украина. За време на операцијата, 46 лица беа спасени, вклучувајќи седум деца. Спасувачите, исто така, извлекоа три домашни миленици – две мачки и еден папагал – од урнатините и ги вратија на нивните сопственици.
Претседателот Володимир Зеленски ја нагласи сложеноста на операцијата. „Повеќе од 230 спасувачи од девет региони на Украина се вклучени во операцијата. Во некои области, работата може да се изврши само рачно поради сериозни оштетувања и фрагментација на структурите“, рече Зеленски.
Размер на уништување
На 19 ноември, Русија изврши голем ноќен напад врз неколку украински региони, со цели вклучувајќи ги Тернопол, Хмелницки, Ивано-Франкивск и Лвов, области оддалечени повеќе од 500 километри од фронтовската линија. Две деветкатни згради беа оштетени во нападот врз Тернопол. Во една од нив, уништувањето се прошири од третиот до деветтиот кат. Вкупно 38 лица беа убиени во нападот, вклучувајќи шест деца, а 94 лица беа повредени, вклучувајќи 18 деца.
Европа
Објавени нови мапи; Русите: Напредуваме на сите фронтови, Украинците се опколени
Рускиот генерал Валериј Герасимов изјави дека руските сили напредуваат по целата фронтова линија во Украина и ги напаѓаат опколените украински сили во градот Мирноград.
На состанокот на командниот пункт со офицери од Групата Центар кои се борат во украинскиот Дњепропетровски регион, Герасимов рече дека претседателот Владимир Путин наредил пораз на украинските сили во Мирноград, град со предвоено население од околу 46.000 источно од Покровск.
Русија ја презеде контролата врз повеќе од 30% од зградите во Мирноград, рече Герасимов. Русија, која го користи советското име Красноармејск за соседниот Покровск, вели дека го освоила целиот град и тврди дека ги опколила и украинските сили во Мирноград, кој Русите го нарекуваат Димитров.
NEW: Kremlin officials continue to demonstrate Russia’s unwillingness to compromise to end Russia’s war against Ukraine.
Putin is trying to portray the Russian economy as able to support a protracted war in Ukraine — likely to buttress the ongoing Russian cognitive warfare… pic.twitter.com/mBYBNhs0W0
— Institute for the Study of War (@TheStudyofWar) December 9, 2025
Украина негира дека Покровск е паднат
Украина постојано ги негира руските тврдења дека Покровск е паднат и вели дека нејзините сили сè уште држат дел од градот и се борат во Мирноград.
Русија моментално контролира 19,2% од Украина, вклучувајќи го Крим, кој го анектираше во 2014 година, Луганск, повеќе од 80% од Донецк, околу 75% од Херсон и Запорожје, како и делови од регионите Харков, Суми, Николаев и Дњепропетровск.
Украина тврди дека ги држи своите одбранбени линии и ја принудува Русија да плати висока цена за она што го нарекува релативно скромни добивки.
Путин минатата недела изјави дека Русија ќе преземе целосна контрола врз регионот Донбас во Украина со сила доколку украинските сили не се повлечат, тврдење што Киев цврсто го отфрли.
Европа
Фарските Острови го легализираа абортусот, само пет европски земји сè уште се придржуваат кон забраната
Фарските Острови повеќе не се меѓу европските земји и автономни региони кои не дозволуваат абортус по барање. Минатиот четврток, парламентот на оваа автономна и самоуправна нација во рамките на Кралството Данска гласаше со тесно мнозинство (17 наспроти 16) за промена на многу рестриктивниот закон од 1956 година, така што абортусот по барање сега ќе биде достапен таму до крајот на 12-тата недела од бременоста.
„Ова е голем момент за жените од Фарските Острови, кои сега можат да се чувствуваат почитувани во сопствената земја. Тие конечно имаат право сами да одлучуваат за своите тела“, изјави за данската телевизија (DR) Хервор Палсдотир, пратеник од левичарската Републиканска партија во парламентот, во кој доминираат три партии од социјалдемократскиот блок.
🇫🇴 The parliament of the Faroe Islands voted on Thursday to legalise abortion until the end of the 12th week of pregnancy, overturning a decades-old law that prohibited abortions in most cases. pic.twitter.com/bBXHm4c78s
— Joakim 🌹🇳🇴🇪🇺 (@joakial_) December 5, 2025
Тренд на либерализација во Европа
Фарските Острови се придружија на трендот на либерализација на абортусот во Европа, односно ја напуштија сè помалата група земји со рестриктивни закони. Андора останува единствената европска земја со целосна забрана за абортус, без никакви законски исклучоци. Абортусот по барање во моментов не е дозволен ниту во Малта, Полска, Монако и Лихтенштајн.
Треба да се додаде и дека Фарските Острови (околу 55.000 жители) имаат една од највисоките стапки на фертилитет во Европа (1,9). Просечната стапка на фертилитет во Европа е околу 1,4. За да може секоја генерација од населението да биде заменета со следната генерација, без потреба од имиграција, потребна е стапка од 2,1. Сè под тоа значи намалување на домашното население.
Премиерот слушна, но не сака да зборува за барањето за обесштетување за трагедијата во Кочани: Не би сакал за тоа да коментирам
Премиерот Христијан Мицкоски седнат во првиот ред во Собранието денес ги слушна барањата на родителите на загинатите и повредените во...
Мицкоски: Додека јас сум премиер, нема да никне ниту еден шатор за илегални мигранти
Премиерот, Христијан Мицкоски, ги отфрла наводите на лидерот на СДСМ, Венко Филипче, дека во Македонија ќе бидат отворени кампови за...
МОН воведува нови стипендии, конкурсите се веќе објавени
По воведувањето на стипендии за стимулирање на средношколци за упис на прв циклус на студии по македонски јазик за тековната...
Василевска бара изземање на Апасиев од претседавање со Анкетната комисија за Кочани
Пратеничката од редовите на ВМРО–ДПМНЕ, Иванка Василевска, на денешната седница на анкетната комисија за заштита на слободите и правата на...
Мерц вели дека Путин сака да го обнови Советскиот Сојуз, Кремљ му одговари
Кремљ денес соопшти дека европските тврдења дека рускиот претседател Владимир Путин сака да го обнови Советскиот Сојуз се погрешни и...
(Видео) Филипче: Опасност од мигранти, проблем е Владата на ВМРО-ДПМНЕ и нејзините тајни разговори
Социјалдемократскиот сојуз на Македонија пред повеќе месеци ја најави опасноста која што не очекува со мигрантите и таа опасност е...
Беким Сали назначен за в.д. претседател на Алтернативата по оставката на Зеќирија Ибрахими
Вицепремиерот и иден министер за европски прашања Беким Сали е избран за вршител на должност претседател на Алтернатива, откако досегашниот...
Објавени нови мапи; Русите: Напредуваме на сите фронтови, Украинците се опколени
Рускиот генерал Валериј Герасимов изјави дека руските сили напредуваат по целата фронтова линија во Украина и ги напаѓаат опколените украински...
(Видео) „Ти си најнапорната новинарка овде“: Трамп повторно со навреди
Американскиот претседател Доналд Трамп продолжи со своите вербални напади врз новинарките, а откако ги навреди врз основа на нивниот изглед...
Украина не се откажува од еден услов, Зеленски подготвува одговор на Трамп
Украина подготвува нов мировен план што ќе го презентира пред Белата куќа, додека борбите на истокот од земјата продолжуваат. Клучниот...
СДСМ со прашање за ВМРО-ДПМНЕ: Дали Британците лажат?
„Откако британските медиуми објавија нови информации со прецизни детали дека се договорени 20 илјади фунти по мигрант и дека Македонија...
(Видео) Нов масовен напад: руски беспилотни летала го бомбардираат украинскиот град Суми
Руски беспилотни летала го нападнаа северниот украински град Суми доцна синоќа, што е втор голем напад врз градот за 24...
Трамп му се заканува на Мексико со царини
Американскиот претседател Доналд Трамп го обвини Мексико дека неправедно се однесува кон американските земјоделци и се закани дека ќе воведе...
(Видео) Заврши средбата на Зеленски со европските лидери: „Судбината на Украина е судбина на Европа“
По повеќе од два часа на Даунинг стрит 10 во Лондон, се чини дека разговорите завршија – Кир Стармер, Емануел...
Николоски објави видео од изградбата на автопатот Тетово – Гостивар
Вицепремиерот и министер за транспорт, Александар Николоски, објави видео од градежните активности на автопатот Тетово – Гостивар. „Интензивно се работи на...
Наместо текстовите на СДС да им ги пишува Заев од Дубаи, добро е да ги проверат информациите, вели Манасиевски
Наместо текстовите на СДС да им ги пишува Заев од Дубаи, добро е да ги проверат информациите со релевантни и...
(Видео) Кузеска: Ја следиме трагата на парите, Томовски донира во ВМРО-ДПМНЕ
Скандалот со семејната фирма на Томовски која го чисти буџетот, или во бројки 5,3 милиони евра и 161 тендер е...
Трамп: Разочаран сум од Зеленски
Претседателот на САД, Доналд Трамп, изјави дека не е сигурен дали украинскиот претседател Володимир Зеленски ќе се согласи со новиот...
Авионско фрлање на мамки против беснило: граѓаните во наредниве денови исклучително внимателно да се движат во природа
Агенцијата за храна и ветеринарство започна со втората овогодинешна кампања за орална вакцинација на лисиците и дивите карнивози против болеста...
Сиљановска-Давкова: Имаме епидемија на малодушност и рамнодушност, вклучително и кон лични и колективни трагедии
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на Свечената академија по повод државниот празник „Св. Климент Охридски“, којашто под нејзино покровителство се...
