Свет
(Видео) Вонредна состојба на Хаитите: банди упаднаа во затвор, ослободија 4.000 затвореници

Вооружени банди упаднаа во затвор во главниот град на Хаитите и ослободија голем број затвореници. Повеќето од околу 4.000 мажи кои беа затворени во Порт-о-Пренс избегаа, изјави локален новинар за „Би-би-си њуз“.
Меѓу затворениците имало и членови на бандата обвинети за убиство на претседателот Џовенел Моис во 2021 година.
Прогласена е 72-часовна вонредна состојба, а владата најави дека ќе лови убијци, киднапери и други насилни криминалци за кои верува дека избегале.
„На полицијата и е наредено да ги искористи сите средства што ѝ се на располагање за да го спроведе полицискиот час и да ги уапси сите прекршители“, рече министерот за финансии Патрик Боиверт, кој ја извршува функцијата премиер.
Les élèves du Petit Saint-Marcial sont coincés à cause des fortes détonations.
La panique est extrêmement intense au centre-ville de Port-au-Prince. pic.twitter.com/0Rbbqx45Tk— Avena Constant (@AvenaConstant) February 29, 2024
Насилството во Хаитите, најсиромашната земја на американскиот континент, ескалира во последниве години. Бандите кои сакаат да го соборат привремениот претседател Ариел Хенри контролираат 80 отсто од Порт-о-Пренс.
Последниот бран на насилство почна во четвртокот, кога претседателот отпатува за Најроби за да разговара за испраќање меѓународни безбедносни сили предводени од Кенија на Хаити.
Водачот на бандата Џими Шеризие започна координиран напад за да го елиминира Хенри. Тој рече дека целта на нападот била да се фати шефот на полицијата и министрите на владата на Хаити и да се спречи враќањето на Хенри.
„Сите ние, вооружените групи во провинциските градови и вооружените групи во главниот град, сме обединети“, изјави поранешен полицаец за кој се верува дека стои зад неколку масакри во Порт-о-Пренс.
🚨 Haiti 🇭🇹
Armed groups attacked one of the most important prisons in Haiti and managed to free gang members. There are clashes with heavy weapons in the streets of Port-au-Prince. pic.twitter.com/46XwjCIpmO
— Izlamic Terrorist (@raviagrawal3) March 3, 2024
Во бранот престрелки загинаа четворица полицајци, а петмина беа повредени. Француската амбасада на Хаити советуваше да не се патува во и околу главниот град.
Полицискиот синдикат на Хаити побара помош од војската за зајакнување на затворите, но нивниот штаб беше нападнат доцна навечер во саботата.
Во неделата вратите на затворот беа сè уште отворени и немаше полицајци, објави новинската агенција Ројтерс. Тројца затвореници кои се обиделе да побегнат лежеле мртви во дворот, се вели во извештајот.
Арнел Реми, адвокат за човекови права чија непрофитна организација работи во затворот, на „Икс“ објави дека помалку од 100 затвореници остануваат зад решетки.
„Јас бев единствениот кој остана во ќелијата“, изјави за Ројтерс еден неидентификуван затвореник.
Во затворот, изграден за 700 затвореници, до февруари минатата година се сместени 3.687 од нив, објави организацијата за човекови права RNDDH.
Од атентатот на претседателот Мојзе, насилството е во пораст. Неговиот наследник се уште не е избран, а избори не се одржани од 2016 година.
Според политичкиот договор, требаше да се одржат избори, а Хенри, кој не беше избран, требаше да се повлече до 7 февруари, но тоа не се случи.
ОН во јануари соопштија дека повеќе од 8.400 луѓе биле жртви на групно насилство на Хаити минатата година, вклучувајќи убиства, повреди и киднапирања – двојно повеќе од бројот регистриран во 2022 година.
Многу жители останаа без интернет бидејќи, како што соопштија од најголемиот телеком на Хаити, за време на немирите бил пресечен оптички кабел. Проблемот е решен вчера попладне.
За неполни две недели, неколку државни институции беа нападнати од банди кои сè повеќе ги координираат нивните акции и избираат некогаш незамисливи цели како што е Централната банка.
Полициските сили на Хаити имаат околу 9.000 полицајци кои се грижат за безбедноста на повеќе од 11 милиони луѓе, според бројките на ОН.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети

Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина

Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади

Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин