Свет
(Видео) НАСА ја претстави куќата во која четири лица ќе бидат затворени за да симулираат живот на Марс
Четири мали соби, сала за вежбање и многу црвен песок – НАСА претстави куќа во која четири лица од јуни ќе бидат затворени повеќе од една година за да симулираат живот на Марс.
Живеалиштето наречено Mars Dune Alpha се наоѓа во истражувачки капацитет на американската вселенска агенција во Хјустон, Тексас.
Четворица волонтери, кои ќе живеат таму, ќе помогнат во подготовката на идната мисија на Црвената планета. Со мерење на нивните перформанси и когнитивни способности, НАСА подобро ќе ги разбере ресурсите што мора да се обезбедат за време на ова амбициозно патување, рече во вторникот Грејс Даглас, програмскиот менаџер на CHAPEA, што го надгледува експериментот.
„Тоа ќе биде навистина важна информација за донесување одлуки за клучните ресурси“, рече таа за време на обиколката на медиумите низ живеалиштето.
Таквата мисија доаѓа со „многу строги масовни ограничувања“, додаде таа.
Волонтерите ќе живеат во куќа од 160 квадратни метри со две бањи, вертикална фарма за салати, соба посветена на медицинска нега, простор за релаксација и неколку работни станици.
Воздушната комора води до надворешна реконструкција на околината на Марс – иако сè уште е внатре во хангарот.
Неколку парчиња опрема, што, најверојатно, ќе ја користат астронаутите, се расфрлани на подот со црвен песок, вклучувајќи метеоролошка станица, направа за изработка на тули и мала стаклена градина.
Има и лента за трчање, каде што астронаутите ќе ја симулираат помалата гравитација на Црвената планета.
Четворица волонтери ќе ја користат лентата за трчање за да симулираат долги патувања надвор за да собираат примероци, податоци или да изградат инфраструктура, рече таа.
Членовите на првиот експериментален тим допрва треба да бидат именувани, но агенцијата соопшти дека изборот „ќе ги следи стандардните критериуми на НАСА за кандидатите за астронаути“.
Научниците редовно ќе ја тестираат реакцијата на екипажот на стресни ситуации, како што се ограничената достапност на вода или дефекти на опремата.
Живеалиштето има уште една посебна карактеристика: испечатено е со 3Д-технологија.
„Тоа е една од технологиите што НАСА ги проучува за потенцијално градење живеалишта на други планетарни или лунарни површини“, рече Даглас.
НАСА е во рана фаза на подготовка за мисија на Марс, иако најголемиот дел од фокусот на агенцијата е на претстојните мисии „Артемис“, чија цел е да ги вратат луѓето на Месечината првпат по половина век.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Полски медиуми: Нападнат нашиот амбасадор во Русија, објавена снимка од инцидентот
Полскиот амбасадор во Русија, Кшиштоф Крајевски, бил нападнат во Санкт Петербург од група демонстранти кои протестирале против полската поддршка за Украина, пренесуваат полските медиуми. Инцидентот се случил во неделата, додека дипломатот бил на пат кон Католичката црква „Св. Катарина“ по повод Денот на независноста на Полска.
Според „Газета Виборча“, амбасадорот бил опколен од агресивна група што носела транспаренти со антиполски и антиукраински пораки. Демонстрантите прво го нападнале вербално, а потоа неколкумина се обиделе и физички да го удрат. Интервенцијата на припадниците на полската Државна служба за заштита го спречила нападот.
❗️Krzysztof Krajewski, Polish ambassador to Russia, was attacked in St Petersburg.
According to TVP, the ambassador was attacked by an aggressive group of about 10 people carrying anti-Polish and anti-Ukrainian banners. They surrounded him and attempted to strike him.
“It began… pic.twitter.com/LHiFdwmW5y
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 20, 2025
Полското МНР го потврди инцидентот, нарекувајќи го „најсериозен во долг период“. Варшава, на средбата со рускиот отправник на работи, изразила силно незадоволство, на што руската страна одговорила дека вакви ситуации „не треба да се случуваат“.
Нападот се случил во период на зголемени тензии меѓу Полска и Русија, по саботажата на железничка линија во Полска, за која Варшава ја обвинува Москва. Како одговор, Полска нареди затворање на рускиот конзулат во Гдањск – третиот таков потег по конзулатите во Познањ и Краков – оставајќи го само руското амбасадорство во Варшава активно.
Москва, пак, ги отфрли обвиненијата и ја обвини Полска за „русофобија“, најавувајќи „реципрочни мерки“.
Регион
„Лукоил“ во завршна фаза на продажба на рафинеријата во Бугарија – компанијата предупредува на заштита на сопственичките права
Рускиот нафтен гигант „Лукоил“ соопшти дека е во завршна фаза од продажбата на својата имотна структура во Бугарија, вклучувајќи ја рафинеријата „Лукоил Нефтохим Бургас“ и мрежата бензински станици. Компанијата предупреди дека ќе преземе правни мерки доколку специјалниот управител назначен од бугарската влада ги повреди нејзините сопственички права.
Вашингтон на крајот на октомври воведе санкции за „Лукоил“ и „Роснефт“ со цел да го ограничи руското финансирање на војната во Украина. Рокот за завршување на трансакциите со „Lukoil International“ е продолжен до 13 декември, а за бугарските подружници до 29 април 2026 година.
Бугарската влада минатата недела именуваше специјален управител со овластувања да го продолжи работењето и, доколку е потребно, да продава удели во рафинеријата. „Лукоил“ соопшти дека очекува неговото назначување да не го попречи процесот на продажба.
Компанијата истакна дека работи со неколку потенцијални купувачи. Меѓу заинтересираните се турскиот „Cengiz Holding“, азербејџанската државна нафтена компанија SOCAR, како и казахстанскиот „Казмунајгаз“, меѓународната трговска куќа Vitol, турскиот фонд Oyak и унгарската компанија MOL. Унгарскиот премиер Виктор Орбан претходно потврди дека MOL доставил понуда.
„Лукоил“ најави дека компанијата ќе ги заштити своите легитимни интереси доколку бидат прекршени, потсетувајќи дека во Бугарија има инвестирано над 4,5 милијарди долари во последните 25 години.
Свет
Повеќе од 400 милиони деца живеат во сиромаштија
Повеќе од 412 милиони деца во земјите со ниски и средни приходи живеат во сиромаштија и се лишени од основни потреби како образование, здравствена грижа и соодветна исхрана, се наведува во извештајот на УНИЦЕФ објавен по повод Меѓународниот ден на детето.
Според извештајот, најпогодени се децата во субсахарска Африка, а сериозна состојба е забележана и во јужна и југоисточна Азија и регионот на Пацификот. УНИЦЕФ предупредува дека напредокот постигнат во последната деценија е загрозен поради намалување на меѓународната развојна помош.
Агенцијата истакнува дека сиромаштијата е поширок проблем од финансиската немаштија – 65 проценти од децата во земјите со ниски приходи немаат пристап до санитарни услови.
Извршната директорка на УНИЦЕФ, Катрин Расел, повика владите и компаниите да не ги намалуваат средствата за најранливите и да продолжат да вложуваат во клучни услуги за децата.

