Воените соперници Украина и Русија се подготвени да ги започнат своите први директни преговори по повеќе од три години, но рускиот претседател Владимир Путин не е на списокот на учесници.

Иако украинскиот претседател Володимир Зеленски се надеваше дека ќе се сретне лично со Путин во Истанбул, руската делегација ја сочинуваат само пониски функционери.

Отсуството на Путин, пишува АФП, ќе ја намали важноста на првите директни преговори по неуспешниот обид на двете страни да постигнат договор неколку недели по почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.

Оттогаш, десетици илјади луѓе загинаа, а Русија окупираше една петтина од украинската територија во војната, најголемиот воен конфликт во Европа од крајот на Втората светска војна.

Украина и европските земји предложија 30-дневен прекин на огнот минатата недела, а Путин наместо тоа понуди разговори во Истанбул на 15 мај.

Зеленски се согласи, но рече дека ако Путин не е лично присутен, тоа би значело дека тој не е навистина заинтересиран за мир.

„Тоа е негова војна, па затоа треба да биде во преговори“, рече Зеленски.

Делегацијата на Кремљ е предводена од Владимир Медински, тврдокорен помошник на Путин и поранешен министер за култура, кој беше вклучен во преговорите во 2022 година.

Министерот за надворешни работи Сергеј Лавров и помошникот за надворешна политика на Кремљ Јуриј Ушаков, кои се споменуваат како клучни преговарачи откако ги водеа претходните разговори со САД, не се на списокот на делегации.

Медински се смета за многу влијателен во застапувањето на историските претензии на Русија кон украинската територија.

Заедно со него, на преговорите во Истанбул ќе учествуваат заменик-министерот за надворешни работи Михаил Галузин, заменик-министерот за одбрана Александар Фомин и директорот на Руската воено-разузнавачка агенција (ГРУ) Игор Костјуков, пренесува агенцијата.

Европските лидери се закануваат со нови санкции кон Русија доколку разговорите во Истанбул не дадат резултати.

Пред разговорите, Зеленски рече дека ќе одлучи за следните чекори на Украина врз основа на тоа кој ќе ја претставува Русија.

„Украина е подготвена за каков било формат на преговори, не се плашиме да се сретнеме со нив. Утре, во Турција. Чекам да видам кој ќе ја претставува Русија, а потоа ќе одлучам за чекорите што треба да ги преземе Украина“, рече Зеленски во среда.

Русија инсистира прво да се дискутираат „коренските причини“ за конфликтот, вклучувајќи ја „денацификацијата“ и демилитаризацијата на Украина.

Москва, исто така, повторува дека Украина мора да отстапи територија заземена од руските трупи.

Киев тврди дека нема да ја признае освоената територија како руска, но Зеленски призна дека Украина може да ја врати само преку дипломатски канали.

Американскиот државен секретар Марко Рубио ќе биде во Истанбул во петок, откако еден ден претходно се сретна со својот украински колега Андрија Сибиг на состанокот на НАТО.

Латвиската министерка за надворешни работи Баиба Браже денес изјави дека не гледа никакви индикации дека Русија сака мир во Украина, нагласувајќи дека е важно да се ослабат руските воени капацитети.

„Ослабувањето на руските воени капацитети е најдиректниот и најевтиниот начин да се постигне мир во Украина“, изјави Браже пред новинарите пред неформалниот состанок на министрите за надворешни работи во Турција, објави Ројтерс.

За денес во Истанбул се закажани преговори меѓу делегациите на Русија и Украина, кои беа организирани по предлог на рускиот претседател Владимир Путин.

Во исто време, денес во турскиот град Анталија ќе се одржи состанок на министрите за надворешни работи на НАТО, јавува Танјуг.

Иранскиот претседател Масуд Пезешкијан денес изјави дека земјата нема да „се поклони пред ниту еден насилник“ како одговор на критиките упатени кон американскиот претседател Доналд Трамп.

„Тој (Трамп) мисли дека може да дојде тука, да скандира слогани и да нè исплаши. За нас, мачеништвото е многу послатко од умирањето во кревет. Дојдовте да нè исплашите? Нема да се поклониме пред ниту еден бандит“, рече тој, според Ројтерс.

Трамп моментално е во посета на Блискиот Исток, а претходно денес изјави дека сака да постигне нов договор со Иран, но дека Техеран мора да престане да го спонзорира тероризмот и да се откаже од своите нуклеарни амбиции.

„Многу луѓе гледаат со завист“, им рече Трамп на лидерите на арапските земји собрани на регионалниот самит, додавајќи дека неверојатни договори се на дофат и дека Блискиот Исток денес е центар на светот на кој многумина му завидуваат.

Иранскиот заменик-министер за надворешни работи, Абас Аракчи, објави дека во петок ќе се сретне со европски дипломати во Истанбул на разговори за обновување на нуклеарниот договор од 2015 година.

Европските страни потписнички на договорот се Франција, Велика Британија и Германија.