Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп предложи мировен план за Украина, кој вклучува промена на статусот на Крим и замрзнување на територијалните линии на бојното поле.

Иако деталите од планот сè уште не се целосно јасни, коментарите на американскиот потпретседател Џеј-Ди Венс за замрзнување на сегашните граници алудираат на можноста значителен дел од украинската територија формално да ѝ биде отстапен на Русија.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски нагласи дека украинскиот устав јасно го дефинира Крим како составен дел од Украина. Но, Трамп одговори критикувајќи го Зеленски тврдејќи дека тој го отежнува постигнувањето мир. Војната во Украина трае од руската инвазија на 24 февруари 2022 година.

Администрацијата на Трамп предупреди дека ќе се повлече од разговорите доколку Москва и Киев набргу не постигнат договор. По неколку недели одделни преговори со двете страни, САД предложија договор што се чини дека ѝ се допаѓа на Москва, но Киев досега го отфрла.

Што предвидува планот?
Планот предвидува Украина да се откаже од членството во НАТО, да ги ублажи санкциите против Русија и да прифати дека Крим е под руска контрола. Иако Трамп тврди дека Украина формално нема да мора да го промени својот устав за да го признае губењето на Крим, останува нејасно дали Русија ќе се согласи со тоа.

Венс рече дека новите територијални демаркации ќе бидат блиску до сегашните фронтовски линии, што би значело дека Украина ќе изгуби големи делови од територијата што се обидува да ја врати – вклучувајќи ги Крим и делови од регионите Донецк, Луганск, Херсон и Запорожје. Во ова сценарио Русија, веројатно, би морала да се откаже само од помалите делови од Харковскиот регион што ги контролира и да се откаже од целосната анексија на четирите покраини.

Јуриј Бојечко, основач на хуманитарната организација „Надеж за Украина“, предупреди за „Њузвик“ дека еден милион Украинци во овие области ќе бидат принудени да ги напуштат своите домови за да го исчистат теренот за руска власт.

Олга Оликер од Меѓународната кризна група истакна дека предложениот договор би можел да ги запре руските напади врз нови области, но дека прекинот на огнот би значел одржување на контролата врз веќе окупираните територии.

„Неправеден компромис“
Кремљ во среда објави дека за прекин на непријателствата е потребно Украина целосно да се повлече од териториите што ги поседува Русија. Сепак, според Оликер, не е јасно дали предложениот договор ја обврзува Украина да направи таков потег.

Реториката на Трамп предизвикува дополнителни загрижености. Потпретседателот Џеј-Ди Венс отворено изјави дека ќе бидат повлечени нови линии блиски до сегашните, а самиот Трамп рече дека Крим останува со Русија наведувајќи дека сите го знаат ова долго време.

Иако Зеленски постојано јавно ја отфрла идејата за предавање на Крим, некои други украински лидери, како што е градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, посочија дека за привремен мир би можел да се постигне компромис, иако нефер. Таквото решение би можело да значи привремено откажување од територија, но речиси е сигурно дека Киев никогаш нема правно да го признае запленувањето на кој било дел од својата територија.

Признавањето на Крим е опасен преседан
Де јуре признавањето на руската анексија на Крим од страна на САД би било очигледно кршење на меѓународното право и договорите, како што е Будимпештанскиот меморандум од 1994 година, во кој САД ветија дека ќе го заштитат украинскиот суверенитет во замена за откажување од нуклеарно оружје.

Таквиот потег би бил опасен преседан што би значел драматично слабеење на меѓународниот правен поредок.

Аналитичарите предупредуваат дека дозволувањето на Путин да го задржи Крим би значело враќање на светот во ерата кога правото на најсилните ги одредувало границите, што дополнително би ги дестабилизирало глобалните односи.

Што ако САД се откажат?
Доколку САД, како што се заканува администрацијата на Трамп, ја прекинат својата поддршка за Украина, не е јасно дали тоа ќе значи само крај на дипломатскиот ангажман или и прекин на воената помош.

Андреа Кендал-Тејлор, поранешна службеничка на американското разузнавање, предупреди за „Њузвик“ дека Украина ќе ја продолжи борбата, дури и без американска помош, иако тоа би било многу потешко. Украина веќе се потпира сè повеќе на сопствените сили и на европските сојузници.

Поранешниот дипломат Мајкл Кимаге истакнува дека Германија бргу ги зголемува инвестициите во одбраната, делумно за да компензира за потенцијалното повлекување на САД од украинскиот конфликт. Сепак, тој забележува дека таквата транзиција ќе бара време, кое Украина го има сè помалку.

Илјадници посетители му оддаваат почит на папата Франциско уште од раните утрински часови на неговиот гроб во базиликата „Света Марија Велика“ во Рим.

Пред влезот во базиликата може да се видат долги редици, а голем број верници, вклучувајќи цели семејства, трпеливо чекаат ред да го посетат гробот и да му оддадат почит на починатиот поглавар на Католичката црква.

Папата Франциско, кој почина на 21 април на 89-годишна возраст, беше погребан во Рим во саботата. Тој беше погребан според неговите желби во базиликата од петтиот век, која се наоѓа во центарот на Рим.

Иако е вообичаено папата да биде погребан во Ватикан, папата Франциско е првиот од 1903 година што е погребан надвор од Ватикан.

Папата Франциско ја посети црквата „Света Марија Велика“ повеќе од 100 пати за време на својот понтификат.

Папата Франциско, роден како Хорхе Марио Бергољо на 17 декември 1936 година во Буенос Аирес, беше син на италијански имигранти. Студирал во Аргентина и во Германија.

Тој дојде на чело на Католичката црква во 2013 година станувајќи првиот папа од Латинска Америка. За време на неговиот повеќе од десетгодишен понтификат, тој остана фигура на восхит и на предизвик – се залагаше за реформа на ватиканската бирократија, борба против корупцијата и социјална правда, но во исто време наиде на отпор од конзервативните кругови во Црквата, анализираат медиумите.

Последните месеци од својот живот беа обележани со борба со бронхитис и билатерална пневмонија.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, коментирајќи ги заканите дека не му е дозволено да оди во одредени градови, рече дека е слободен човек во секој град и дека 20 од нив не може да го исплашат.

„20 од нив се собираат и мислат дека ќе ме исплашат. Ќе одам во секој град, ќе го промовираме движењето, а првиот ќе биде Ниш“, рече Вучиќ и додаде дека оние што блокираат, ќе се обидат и да ги малтретираат.

Тој потсети дека блокадите го запреа економскиот раст на земјата. Ова, се сеќава тој, траело шест месеци. „Повеќе не можеме да го дозволиме тоа“, истакнува понатаму претседателот на Србија.

„Секоја блокада е малтретирање. Луѓето се против тоа. Додека можеме да го толерираме, добро е да им дозволиме на луѓето да видат какви се. Кога нема да го сториме тоа, тоа ќе биде крај“, рече Вучиќ.

Зборувајќи за студентите што блокираат, а кои беа добредојдени во Хрватска, Вучиќ рече:

„Ги принудија да го тргнат она што беше напишано на кирилица. Сите луѓе во Србија гледаат сè.“

„Јас сум човек на слободата на секое место на светот, во Србија. Се собираат 20 или 100 од нив и велат дека сега сте персона нон грата. Ќе одам во секој од тие градови, првиот ќе биде Ниш. Едвај чекам да одам, ќе ве известам дали ќе биде на 10 или на 17 мај, рече тој.
Запрашан да го коментира барањето за распишување избори, Вучиќ рече дека никој не му испратил барање за избори.

„Ги повикав, но тие не разговараат со мене, не ме прашуваат за ништо. Го излажаа народот“, рече Вучиќ.

„Според Уставот, тие немаат право да распишуваат избори. Не ме прашуваат и не побараа ништо, а не знам, можеби и јас ќе ги свикам“, додаде тој.