Додека повеќето европски лидери велат дека го поддржуваат проширувањето, а шефот на Европската комисија го опишува процесот како инвестиција во заедничката безбедност и слобода, прелиминарните планови за новиот седумгодишен буџет на ЕУ не ги споменуваат трошоците за проширување.

Трошоците за проширување се меѓу најчестите стравови на граѓаните на ЕУ кога размислуваат за процесот, а во некои земји-членки најголемата загриженост, според авторскиот текст на Кристоф Бендер од непрофитната Берлинска иницијатива за европска стабилност (ESI) објавен на веб-страницата на Бриселскиот EUobserver.

Тој наведува дека, според резултатите од најновото истражување на Евробарометар, 40 проценти од испитаниците во ЕУ кога станува збор за проширување се загрижени за „неконтролираната миграција“, 39 проценти за „корупцијата, организираниот криминал и тероризмот“ и 37 проценти за тоа колку проширувањето ќе ги чини европските даночни обврзници.

Во Австрија, Кипар, Германија и Белгија, цената е најголемата загриженост на граѓаните.

Сепак, трошоците за проширување не се споменати во планирањето на следниот буџет на ЕУ, за периодот 2028-2034 година. Во буџетот се планирани 43 милијарди евра за претпристапни фондови и 100 милијарди за „украински резерви“, но не и за нови членки на Унијата.

Европската комисија објави дека буџетот на ЕУ „може да биде ревидиран кога ќе се знае времето на проширување“.

Сепак, Бендер смета дека ЕУ не се подготвува сериозно да прими нови членки во следните десет години, освен можеби една или две мали земји, како што се Црна Гора, Албанија или Молдавија, чие пристапување би имало само маргинални трошоци.

Тој наведува дека ова фрла „различно светло“ врз сите охрабрувачки изјави за проширување.

„Ако ЕУ сака да ги инспирира земјите-пристапнички да спроведат реформи, да го подобрат владеењето на правото и да ги зајакнат демократските институции, потребна е поинаква порака. ЕУ мора јасно да стави до знаење дека ако земјите спроведат амбициозни реформи, ќе добијат отворена врата“, рече аналитичарот на берлинскиот тинк-тенк.

Тој истакна дека распределбата на средства за нови членки е клучна за враќање на кредибилитетот, додавајќи дека, за среќа, трошоците се скромни.

Според Бендер, најголемата цена за прием на нови членки ќе биде нивното учество во земјоделската и кохезионата политика на ЕУ.

Студија спроведена за буџетскиот комитет на Европскиот парламент покажа дека трошоците за земјоделска и кохезиска политика во случај на прием на девет земји (Украина, Молдавија, Грузија и шесте земји од Западен Балкан) можат да останат на сегашното ниво ако постојните членки прифатат намалување на нивните средства.

Според пресметките, сите 27 земји-членки треба да се согласат на намалување на финансирањето на земјоделската политика за околу 15 проценти, додека 15-те „стари“ членки треба да прифатат намалување од 24 проценти на кохезиските фондови.

Бендер верува дека трошоците за проширување би можеле да се управуваат дури и без намалување на средствата на постојните членки. Како што изјави, судејќи според темпото на реформите, само Црна Гора е на пат да се приклучи кон ЕУ пред 2030 година, па затоа буџетот треба да вклучува средства само за нови членки за периодот 2031-2034 година.

Според проценките од студијата и со примена на постепено воведување на земјоделски фондови, годишните трошоци на деветте нови членки би изнесувале 13,4-14,7 милијарди евра.

Таа бројка би била помала за проценетиот придонес во буџетот на ЕУ на тие нови членки од 5,6 милијарди евра, така што максималната нето цена би била 8-9 милијарди годишно, што одговара на околу три проценти од планираниот годишен буџет на ЕУ.

Бендер, исто така, потсетува дека, според годишните извештаи на Комисијата за кандидатите, само неколку земји ќе ги исполнат условите за пристапување до 2031 година и дека затоа цената ќе биде значително пониска.

„Првенствено не станува збор за реални трошоци, туку за испраќање сигнали“, рече аналитичарот, додавајќи дека планирањето пари за новите членки би придонело за подигнување на нивниот морал во поголема мера отколку големите говори и церемонијалните најави.

Фото: депозитфотос

Кремљ во понеделникот изјави дека неутралниот статус на Украина останува клучен услов за завршување на војната, додека украинскиот претседател Володимир Зеленски сигнализираше подготвеност да се откаже од својата долгогодишна аспирација за членство во НАТО во замена за цврсти безбедносни гаранции. Во Берлин моментално се водат интензивни мировни преговори, објавува „Киев пост“.

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, им изјави на новинарите дека прашањето за членството на Украина во НАТО е едно од клучните. „Ова прашање е еден од камен-темелниците и бара посебна дискусија“, рече Песков за време на дневниот брифинг. Тој додаде дека Москва чека САД да „го достават концептот што се дискутира денес во Берлин“, во услови на засилени дипломатски напори речиси четири години по почетокот на руската инвазија.

Зеленски нуди компромис
Украинскиот претседател Зеленски помина околу пет часа во разговори со американските преговарачи во Берлин во неделата, а состаноците продолжија во понеделникот. Домаќин на разговорите е германскиот канцелар Фридрих Мерц, а се очекува да присуствуваат и други европски лидери.

Пред состаноците, Зеленски јавно призна дека некои членки на НАТО се противат на влезот на Украина и ја изрази подготвеноста на Киев да се откаже од своите амбиции за членство, што е голема промена со оглед на тоа што членството во НАТО е загарантирано во уставот на Украина како заштита од руска агресија.

„Од самиот почеток, желбата на Украина беше да се приклучи на НАТО – ова се вистински безбедносни гаранции“, им рече Зеленски на новинарите. „Некои партнери од Соединетите Американски Држави и Европа не ја поддржаа оваа насока“.

Тој објасни дека Украина сега бара правно обврзувачки билатерални безбедносни гаранции од Соединетите Американски Држави, споредливи со Член 5 на НАТО за взаемна одбрана, заедно со обврските од европските сојузници и други партнери како што се Канада и Јапонија.

„Ова е веќе компромис од наша страна“, рече Зеленски, нагласувајќи дека сите гаранции мора да бидат извршни за да се спречат идните руски напади.

Русија постојано бараше Украина формално да се откаже од своите аспирации за НАТО, да усвои трајна неутралност и да забрани присуство на трупи на НАТО на нејзина територија. Претседателот Владимир Путин, исто така, инсистира Киев да ги повлече своите сили од делови од источните региони Донецк и Луганск – познати како Донбас – кои сè уште се под украинска контрола.

Според функционер запознаен со преговорите, американските преговарачи наводно вршат притисок врз Украина да се откаже од контролата врз Донбас како услов за мировни преговори, што Киев го одбива. „Путин сака територија“, изјави функционерот за АФП, додавајќи дека Вашингтон бара од Украина да се „повлече“ од регионот, што е неприфатливо за Киев.

„Донекаде е зачудувачки што Американците ја заземаат руската позиција по ова прашање“, додаде функционерот. Москва во моментов ги окупира поголемиот дел од Донецк и Луганск, кои нелегално ги прогласи за своја територија, додека украинските сили сè уште контролираат околу 10% од областа.

И покрај подготвеноста на Зеленски да направи компромис за членството во НАТО, украинските функционери досега останаа цврсти во својот став дека нема да ја предадат својата територија.

Фото: депозитфотос

Австралискиот премиер Ентони Албанезе денес предложи построги национални закони за оружје по вооружениот напад за време на прославата на еврејскиот празник Ханука на плажата Бонди во Сиднеј, во кој во неделата беа убиени 16 лица.

Албанезе рече дека ќе предложи нови ограничувања, вклучително и ограничување на бројот на оружје што може да го добие лиценциран сопственик.

Неговите предлози беа објавени откога властите открија дека постариот од двајцата напаѓачи, кои беа татко и син, ги набавил своите шест оружја легално.

„Владата е подготвена да ги преземе сите потребни мерки. Ова ја вклучува и потребата од построги закони за оружје. Луѓето може да се радикализираат со текот на времето. Дозволите не треба да бидат засекогаш“, рече австралискиот премиер.

Најмалку 38 лица беа повредени и однесени во болници по масакрот во неделата кога двајца напаѓачи отворија оган неселективно на забава на плажа.

Меѓу убиените беа десетгодишно девојче, рабин и преживеан од холокаустот.

Нападот, кој се смета за терористички напад, ги вознемири Австралијците и инцира прашања за тоа дали властите направиле доволно за да го спречат растечкиот антисемитизам, пишуваат медиумите.

Фото: депозитфотос