Свет
(Видео) По 50 години, САД се обидоа да испратат вселенско летало на Месечината, мисијата не успеа
„Астроботик технолоџи“, компанијата што го разви лунарниот лендер „Перегрин“, објави помалку од 24 часа по неговото успешно лансирање дека се откажува од мисијата за слетување на лендерот на Месечината. Компанијата наведува дека имало критична загуба на погонско гориво поради истекување во леталото.
По успешното лансирање и одвојување од ракетата, „Перегрин“ не можел да се постави во положба свртена кон Сонцето, најверојатно, поради проблем со погонот, и не можел да ги полни батериите, пишува Си-ен-ен. Тоа беше првата американска мисија за слетување на Месечината од 1972 година, односно од ерата на мисиите „Аполо“. Ако сè се одвиваше според планот, лендерот требаше да слета на Месечината на 23 февруари.
Покрај научните инструменти на НАСА, лендерот превезувал и пратки од две други компании. Фирмата „Селестис“ објави дека нејзината пратка содржи 69 индивидуални останки вклучувајќи ги и оние на починатиот креатор на „Ѕвездени патеки“, Џин Роденбери, писателот на научна фантастика, Артур Кларк, и кучето по име Индика-Нудл Фабијано.
Клиентите плаќале цени почнувајќи од 12.995 долари за испорака, според веб-страницата на компанијата. Народот Навахо, најголемото домородно племе во Америка, изрази загриженост поради присуството на кремирани човечки останки на леталото нарекувајќи ја мисијата сквернавење на Месечината, која има свето место во нивната култура.
Што се однесува до научниот аспект, НАСА имаше пет инструменти на „Перегрин“ за мерење на нивото на радијација, површинскиот и подземниот воден мраз, магнетното поле и екстремно тенкиот слој на гас – егзосферата. Мисијата беше да се анализира составот на егзосферата на Месечината и да се следи како таа се менува во текот на осум или повеќе дена на Земјата.
„Перегрин“ исто така требаше да истражи како точно молекулите на водата се ослободуваат од површината во текот на денот и повторно се заробуваат ноќе, односно подобро да нè води до механизмот зад циркулацијата на водата на Месечината.
Во август минатата година Индија стана четвртата земја досега што успеа да изврши меко или контролирано слетување на Месечината откако Русија не успеа да го стори тоа истиот месец. САД, Кина и поранешниот Советски Сојуз се единствените што го постигнаа тоа досега.
Меко слетување на Месечината или кое било друго небесно тело значи контролирано спуштање вселенско летало на површината, без значително оштетување на леталото и/или неговите научни инструменти.
Тешкото слетување се однесува на спуштање на земјата, при што има значителни оштетувања на леталото и при кое често доаѓа до губење контакт. Овој тип на слетување може да биде намерно или планирано, но може да биде и неуспешен обид за меко слетување.
Мисијата „Перегрин“ беше организирана како дел од програмата на НАСА за истражување на Месечината, „Артемида“. Друга приватна американска компанија во рамките на оваа програма на НАСА планира да го лансира својот лендер во февруари на ракетата „Фалкон 9“ на „Спејс икс“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Украинците за прв пат објавија фотографии: Ова е новата ракета на Путин
Објавени се фотографии од остатоците од новата експериментална руска ракета која беше пробно лансирана во четвртокот, погодувајќи фабрика во Украина.
Украинските власти во четвртокот известија дека фабрика во централниот украински град Днепар била погодена од балистичка ракета со среден дострел. Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека истрелувањето на експерименталната ракета Орешник е одговор на употребата на американски и британски ракети кои се способни да погодат подлабоко во руска територија.
Украинската безбедносна служба вчера на новинарите им ги покажа остатоците од новата експериментална балистичка ракета. Ракетата наречена Орешник (на руски значи лешник), наводно е базирана на интерконтиненталната балистичка ракета РС-26 Рубеж и може да носи нуклеарни или конвенционални боеви глави.
Остатоците, кои сè уште не се детално анализирани, открија јагленосани остатоци и уништени компоненти. Според безбедносните службеници, деловите им биле прикажани на медиумите пред истражителите да ги извлечат на непозната локација во Украина.
Свет
Земјите на ОН не можат да се договорат за намалување на загадувањето со пластика
Емисари од 175 земји се собраа во Бусан, Јужна Кореја, на петтата рунда преговори за постигнување меѓународен договор чија цел е да се намали загадувањето со пластика на планетата, но постојаните поделби фрлаат сомнеж дека договор е на повидок.
Јужна Кореја е домаќин на петтиот и наводно последен состанок на Меѓувладиниот преговарачки комитет на ОН (INC-5) оваа недела, откако претходната рунда разговори во Отава во април заврши без јасен пат кон ограничување на производството на пластика.
Разговорите во Бусан ќе се фокусираат на хемикалиите кои предизвикуваат загриженост и други мерки откако петрохемиските земји како Кина и Саудиска Арабија силно се спротивставија на напорите за ограничување на производството на пластика.
Поделбите што ги кочат разговорите за договорот за пластика ги одразуваат конфликтите кои долго време ги закочија напорите на ОН за спречување на глобалното затоплување, при што последниот самит за климата, COP29, штотуку заврши со договор што посиромашните земји го оценија како несоодветен.
Претседателот на INC, Луис Вајас Валдивиесо, им рече на новинарите дека е уверен оти разговорите оваа недела ќе завршат со некаков договор или барем документ што ќе му претходи на договорот.
„Без сеопфатна интервенција, се очекува дека до 2040 година, количината на пластика што завршува во животната средина годишно ќе се удвои во споредба со 2022 година“, рече Валдивиесо на отворањето на состанокот во Бусан.
„Ова е за способноста на човештвото да одговори на егзистенцијална закана“, рече тој, додавајќи дека микропластиката е пронајдена во човечки органи.
Во август, САД изненадија со својата поддршка да се вклучи ограничување за производството на пластика во договорот, по примерот на ЕУ, Кенија, Перу и други земји.
Сепак, победата на Доналд Трамп на претседателските избори во САД ја доведува во прашање позицијата на САД, знаејќи дека за време на неговиот прв мандат, Трамп малку се грижеше за мултилатералните договори и ветувањата дека ќе го забави или запре производството на нафта и петрохемиското производство во неговата земја.
Делегацијата на САД не кажа дали ќе ја промени својата нова позиција за ограничувањата на производството на пластика, но Советот на Белата куќа за квалитет на животната средина рече дека поддржува „глобален инструмент за решавање на проблемите со производството на пластика, хемикалиите што се користат во пластичните производи и снабдувањето со примарни пластични полимери“.
На собранието на Обединетите нации за животна средина, одржано во март 2022 година, владите на земјите-членки официјално се обврзаа да отворат преговори за глобален, правно обврзувачки договор за пластика.
Свет
Швајцарската црква го инсталира Исус придвижуван од вештачка интелигенција
Mала и не премногу раскошна црква долго време се смета за најстара во швајцарскиот град Луцерн. Но, капелата Свети Петар стана синоним за новата ера откако Исус беше инсталиран во неа, придвижуван од вештачка интелигенција и способен да зборува 100 јазици.
„Тоа беше вистински експеримент. Сакавме да видиме и да разбереме како луѓето реагираат на Исус напојуван со вештачката интелигенција. За што би разговарале со него? Дали би имало интерес да разговараат со него? Веројатно сме пионери во ова“, рекол теологот Марко Шмид.
Инсталацијата позната како Deus in Machina беше инсталирана во август како најнов чекор во повеќегодишната соработка за извонредна реалност со локална универзитетска истражувачка лабораторија, пишува „Гардијан“.
По проектите кои експериментираа со виртуелна и проширена реалност, црквата одлучила дека следниот чекор е да инсталира аватари.
„Дебатиравме каков аватар би бил тоа – теолог, личност или светец? Но, тогаш сфативме дека најдобра фигура ќе биде самиот Исус“, рече Шмид.
Во недостиг на простор и барање место каде луѓето би можеле да имаат приватни разговори со аватарот, црквата наместо свештеникот поставила компјутер и кабли во исповедалницата. По обуката на програмата за вештачка интелигенција за теолошки текстови, посетителите се поканети да поставуваат прашања, и да добиваат одговори генерирани од вештачката интелигенција.
На луѓето им се советува да не откриваат никакви лични податоци и да потврдат дека го користат аватарот на сопствен ризик. „Тоа не е исповед. Немаме намера да имитираме исповед“, објасни Шмид.
За време на двомесечниот период на експериментот, повеќе од 1.000 луѓе – вклучувајќи муслимани и туристи од Кина и Виетнам – ја искористиле можноста да комуницираат со аватарот.
Иако податоците за инсталацијата допрва треба да бидат објавени, повратните информации од повеќе од 230 корисници покажуваат дека две третини од нив сметаат дека тоа е духовно искуство, истакнува Шмид.
„Значи, можеме да кажеме дека тие имаа религиозно позитивен момент со оваа вештачка интелигенција Исус. Мене тоа ми беше изненадувачки. Други беа понегативни, некои ѝ кажаа на црквата дека не можат да разговараат со машината. Еден локален новинар кој го испробал уредот ги опиша одговорите како „повремено пробиени, повторливи и преполни со мудрост“, додаде.
Експериментот, исто така, предизвика критики во црковната заедница, додаде Шмид. Некои католички свештеници протестираа поради користењето на исповедалницата, додека нивните протестантски колеги беа лути што инсталацијата користеше слики на овој начин.
Сепак, Шмид беше најмногу импресиониран од ризикот што црквата го презеде верувајќи дека вештачката интелигенција нема да даде одговори кои би биле незаконски, експлицитни или би понудиле толкувања или духовни совети кои се во спротивност со црковните учења. Со надеж дека ќе го ублажи овој ризик, црквата спроведе тестови на 30 луѓе пред да го постави аватарот. По започнувањето на проектот, таа се погрижи поддршката за корисници секогаш да биде достапна.
„Никогаш немавме впечаток дека зборува чудни работи. Но, се разбира, не можеме да гарантираме дека нема да каже ништо чудно“, рече Шмид.
На крајот, токму оваа неизвесност го навела да одлучи дека аватарот засега ќе остане само експеримент:
„Таков Исус не би оставил трајно бидејќи одговорноста би била преголема“, вели.
Сепак, тој го спомена и поширокиот потенцијал на идејата.
„Тоа е навистина едноставна и достапна алатка со која можете да зборувате за религијата, за христијанството, за христијанската вера“, рече Шмид, мислејќи дека може да се трансформира во еден вид повеќејазичен духовен водич кој може да одговори на религиозни прашања.
За него, експериментот и големиот интерес што го предизвика покажало дека луѓето сакаат да одат подалеку од Библијата, тајните и ритуалите:
„Мислам дека има жед да се разговара со Исус. Луѓето сакаат да добијат одговор, сакаат зборови“, смета свештеното лице.