Свет
(Видео) Путин и ЕУ во борба за Молдавија: Земјата во финансиска криза очајно сака да избега од контролата на Кремљ

Граѓаните на Молдавија денеска гласаат на претседателски избори и референдум за ЕУ што ќе го одбележи клучниот момент во конфликтот меѓу Русија и Западот околу иднината на малата, без излез на море, југоисточна европска земја со помалку од три милиони жители.
Прозападната претседателка Маја Санду се надева дека ќе ја унапреди својата агенда со освојување втор мандат и обезбедување „за“ на референдумот за да се запише членството во ЕУ како „неповратна“ цел во уставот на Молдавија.
Од распадот на Советскиот Сојуз, Молдавија гравитира меѓу прозападните и проруските курсеви, но за време на мандатот на Маја Санду, сиромашната земја ги забрза обидите да избега од орбитата на Москва, особено по почетокот на војната во Украина.
'Police say they have uncovered evidence of Russian or Russian backed networks trying to interfere in the presidential election this weekend but also the EU referendum'@SiobhanRobbins reports from a police warehouse in Chisinau, Moldova ⬇️
Read more https://t.co/YZEYifW5AJ pic.twitter.com/kvdM22UIs8
— Sky News (@SkyNews) October 19, 2024
Санду беше избранa за претседател за прв пат во ноември 2020 година, на бранот на популарност како антикорупциски реформатор со проевропска агенда.
Анкетите покажуваат дека Санду сега може да победи во првиот круг и сугерираат до 65 отсто поддршка за пристапување во ЕУ.
Санду и нејзините сојузници предупредија дека изборните резултати би можеле да бидат под влијание на големата кампања за купување гласови и дезинформации оркестрирани од Русија.
Тие особено го обвинуваат бегалскиот проруски бизнисмен Илан Шор, гласен противник на членството во ЕУ, дека води дестабилизирачка кампања од Москва.
– Русија истура милиони валкани пари за да ги киднапира нашите демократски процеси. Ова не е само мешање, тоа е целосна инвазија со цел да се дестабилизира нашата иднина. И тоа е алармантно – изјави Олга Рошка, советник на Маја Санду за надворешна политика.
Додека руската инвазија на Украина шокираше многумина во Кишињев, на само неколку часа возење од украинскиот пристанишен град Одеса на Црното Море, сенката на Кремљ сè уште демне над Молдавија.
Москва има 1.500 војници стационирани во Приднестровје , регион управуван од проруски сепаратисти кои се отцепиле од контролата на молдавската влада во кратката војна во 1990-тите.
Војната во Украина ја втурна Молдавија во подлабока финансиска криза, бидејќи десетици илјади украински бегалци пристигнаа во Молдавија , ставајќи огромен притисок врз нејзиниот здравствен систем, јавните услуги и инфраструктурата. Инфлацијата порасна за дури 40 отсто, бидејќи трговската размена со Москва и Киев опадна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Во последните 72 часа Украина го изврши најголемиот напад со беспилотни летала врз Русија од почетокот на војната

Украинските вооружени сили ги започнаа досега најголемите напади со беспилотни летала длабоко во руска територија, погодувајќи воени фабрики, енергетски објекти и клучна инфраструктура, соопштија украински и независни извори.
Во текот на последните 72 часа, повеќе од 750 борбени беспилотни летала беа лансирани од областа под украинска контрола, соборувајќи го претходниот рекорд по бројот на беспилотни летала користени во една кампања – од двете страни. Некои беспилотни летала поминаа повеќе од 800 километри од рускиот воздушен простор пред да погодат цели.
Според податоците на независната новинска агенција Астра, само од 20 до 23 мај во Русија влегле 756 украински беспилотни летала. Последиците беа хаос во воздушниот сообраќај и прекини на интернет мрежата во десетици руски градови.
Ukraine Launched Over 750 Drones in a Relentless 2.5-Day Assault on Russia
Ukraine conducted their most prolonged and intense drone attack on Russian regions following Vladimir Putin's refusal to agree to a ceasefire. The assault, which began on the evening of May 20 and… pic.twitter.com/cZxuXYkMj1— Iuliia Mendel (@IuliiaMendel) May 23, 2025
Меѓу главните цели беше фабриката за електронски системи за руски тенкови и ракети БПСД во регионот Ориол, како и фабриката Базалт во Тула, позната по производство на пламенофрлачи, ракетни компоненти и муниција.
Погодена е и рафинеријата „Роснефт“ во Рјазан, една од најголемите во земјата, како и компанијата „Енергија“ во градот Јелец, која произведува батерии и компоненти за балистички ракети. Во неколку наврати избувнаа големи пожари, а руски извори потврдуваат бројни детонации.
Украински извори наведуваат дека биле погодени меѓу четири и десет клучни воени цели, додека рускиот министер за одбрана потврдил дека противвоздушните сили собориле 127 беспилотни летала, вклучително и над Црното Море и анектираниот Крим.
Поради нападот затворени или парализирани се аеродромите во градовите Калуга, Јарослав, Кострома, Курск, Белгород и Ориол, како и четирите големи московски аеродроми: Внуково, Домодедово, Шереметјево и Жуковски. Патниците биле заглавени со часови, а извештаите наведуваат редици, метеж и доцнење од повеќе од шест часа.
🚨 BREAKING: Ukraine unleashes massive drone swarm on Russia’s key Energia battery plant in Lipetsk, critical for powering Russian drones, aircraft, and ships. The facility is under heavy attack tonight! #UkraineDroneStrike #EnergiaPlant #RussiaUkraineWar 🇺🇦💥#BreakingNews pic.twitter.com/teQkfezasf
— WallsStreetGold (@mohitkumarmadaa) May 23, 2025
Во исто време, властите во неколку региони, меѓу кои и Тула, Липецк, Воронеж и Иваново, го исклучија мобилниот интернет, што погоди илјадници граѓани.
Поранешниот руски воен пилот и познат „воен блогер“ Илја Туманов напиша: „Авиосообраќајот е делумно или целосно парализиран… мобилниот интернет е исклучен… овие беспилотни летала се доволни да ги затворат аеродромите во Москва и да ги преоптоварат околните градови“.
Во нападот на фабриката Енергија во Јелец избувнаа неколку пожари и наредена е евакуација. Украинските воени извори тврдат дека во нападите биле погодени и складишта за муниција во регионот Краснодар, каде, според некои извори, биле уништени до 60.000 тони ракети и проектили – иако овие тврдења се уште не се независно потврдени.
https://x.com/i/status/1925924161513234842
Сателитскиот систем на НАСА покажува дека пожарот во фабриката Базалт во Тула сè уште бил активен во петокот и гори повеќе од 24 часа.
Во понеделникот наутро, Украина нападна и напуштен руски бунар во Азовското Море, каде што беа стационирани руски безбедносни и противвоздушна одбрана. Украинската СБУ ја презеде одговорноста за нападот, велејќи дека тие го уништиле радарскиот систем Нева, сместувачките единици и магацините.
Според анализата на Киев пост, Украина во последните денови го зголемила интензитетот на нападите за 23 отсто во споредба со неодамнешната кампања на руски беспилотни летала во средината на мај, во која Русија лансираше повеќе од 500 беспилотни летала за три дена. Двете страни ги чуваат во тајност официјалните податоци за штетите.
Свет
Пристигна одговорот на Европската унија на заканата на Трамп за царините

Европската унија работи со добра волја за да обезбеди спроведување на трговскиот договор со САД заснован на почитување, а не на закани, рече европскиот комесар за трговија Марош Шефчовиќ, по коментарите на Доналд Трамп за можни царини од 50 отсто.
Американскиот претседател рече дека не бара трговски договор со Европската унија, заканувајќи се дека ќе воведе царини од 50 отсто на увозот од 27 земји-членки почнувајќи од 1 јуни.
„ЕУ е целосно ангажирана и решена да гарантира договор што функционира за двете страни“, напиша Марош Шефчовиќ на „Икс“ по разговорите со американскиот трговски претставник Џејмисон Грир и министерот за трговија Хауард Лутник.
„Трговијата меѓу ЕУ и САД мора да се води од взаемно почитување, а не од закани. Подготвени сме да ги браниме нашите интереси“, додаде европскиот комесар.
На почетокот на мај ЕУ се закани дека ќе воведе царини за увоз од САД во вредност од 95 милијарди, што се однесуваат на автомобили и авиони, доколку пропаднат трговските преговори со Трамп.
Комисијата најави и дека трговските мерки што САД ги воведуваат против неа ќе ги извести и до Светската трговска организација (СТО).
Во последните месеци, ЕУ три пати беше погодена од царините на американската администрација: 25 отсто за челик и алуминиум, кои беа објавени во средината на март, 25 отсто за автомобили, а потоа 20 отсто за сите други европски производи во април.
Неодамна објавените тарифи беа суспендирани до јули за да се овозможат преговори, но царините од 10 отсто сè уште важат за повеќето стоки што 27-те земји-членки ги извезуваат во Соединетите држави.
Доналд Трамп редовно ја напаѓа Европа откако се врати во Белата куќа во неговиот втор мандат, сметајќи ја, како што рече, полоша од Кина во однос на трговските односи.
Соединетите држави го проценуваат својот дефицит со ЕУ во 2024 година во размена на стоки на 235 милијарди долари, но Европската комисија посочува дека американскиот суфицит во услугите го намалува трговскиот дефицит на 50 милијарди евра (околу 57 милијарди долари).
Свет
Европските министри за надворешни работи до Израел: Веднаш дозволете хуманитарна помош во Газа

Министрите за надворешни работи од повеќе од 20 земји, вклучувајќи ги Германија, Франција и Велика Британија, денес го повикаа Израел целосно да отвори хуманитарен пристап до Појасот Газа.
„Иако гледаме знаци на ограничен хуманитарен пристап, Израел го блокираше влегувањето на хуманитарната помош во Газа повеќе од два месеци. Храната, лековите и основните потреби се исцрпени. Населението се соочува со глад. Луѓето во Газа мора да ја добијат помошта што им е очајно потребна“, се вели во заедничкото соопштение.
Во соопштението, потпишано од министрите за надворешни работи на 22 земји, остро се критикува одлуката на Израел во понеделник да дозволи само пет камиони што превезуваат основни залихи во затворената крајбрежна енклава. Министрите упатија две јасни барања до Израел: „Веднаш да се дозволи целосен хуманитарен пристап до Газа и да се овозможи на ОН и хуманитарните организации да работат независно и непристрасно за да спасат животи, да го намалат човечкото страдање и да го зачуваат достоинството“.
Според израелски извори, ова е прв влез на помош во Газа по речиси тримесечна блокада. Сепак, само пет камиони влегоа во крајбрежната енклава.