Свет
(Видео) Реки од луѓе се упатуваат кон северна Газа

Десетици илјади Палестинци се упатија кон северна Газа откако израелската војска соопшти дека стапил на сила договорот за прекин на огнот. Почетокот на израелската офанзива во Газа по нападот на Хамас на 7 октомври предизвика околу еден милион Палестинци да избегаат од северниот дел на регионот.
Првичното повлекување на израелските сили од делови од градот Газа, кое започна денес, го откри ужасниот обем на уништување на станбените области и клучната инфраструктура. Цели населби се сведени на урнатини, објави агенцијата Анадолу. Нивното преместување се одвива по таканаречената Жолта линија во Појасот Газа, во согласност со договорениот договор за прекин на огнот.
Tens of thousands of Palestinians are walking back to Gaza City as Israel's military begins its withdrawal following the ceasefire agreement.
Al Jazeera’s @TareqAzzoum is there, watching what he described as ‘an endless tide of humans.’ pic.twitter.com/vvjDc2tbIP
— Al Jazeera English (@AJEnglish) October 10, 2025
Меѓу најтешко погодените области е областа околу џамијата Саид Сијам во населбата Шеик Радван, во северна Газа.
🇵🇸🇮🇱 Gaza residents are returning to north after the partial Israeli withdrawal. pic.twitter.com/hZyCquixOY
— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) October 10, 2025
Станбените згради во областа или се целосно срушени или се структурно нестабилни и непогодни за живеење од тешкото артилериско гранатирање. Слична судбина го снајде и источниот дел од Шеик Радван, каде што се уништени цели блокови згради и се уништени главните патишта, според агенцијата.
Според достапните информации, израелската армија наводно извршила интензивни операции за рушење и бомбардирање во неколку населби, вклучувајќи го и претходно споменатиот Шеик Радван, пред да започне повлекувањето. Дополнителни снимки, исто така, документираат сериозни штети во областа Ал-Наср, северозападно од градот, каде што илјадници домови се уништени или напуштени.
Според извештаите на израелските медиуми, израелската армија денес започна постепено повлекување на своите трупи од Појасот Газа. Се очекува повлекувањето до локациите наведени во планот на американскиот претседател Доналд Трамп за завршување на војната да биде завршено во рок од 24 часа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Нетанјаху: Договорот за Газа не беше можен порано

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху изјави дека сегашниот договор за размена и прекин на огнот во Појасот Газа не можел да се постигне порано и дека тоа е овозможено со комбинација од воена сила и „дипломатски притисок“, првенствено од претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп.
„Хамас никогаш не се согласи да ги ослободи сите наши заложници додека бевме длабоко во Газа“, рече Нетанјаху, додавајќи дека движењето го прифатило договорот само „кога го почувствувало мечот на вратот“, објави „Тајмс оф Израел“.
Премиерот оцени дека планот на Трамп го изолирал меѓународно Хамас и дека токму овој притисок, во комбинација со воените акции на израелската армија, го принудил Хамас да направи отстапки.
Нетанјаху рече дека приоритет на израелската влада е ослободувањето на заложниците. Тој најави дека телата на убиените заложници ќе бидат вратени „за еврејски погреб“.
Во своето обраќање, премиерот му се заблагодари на американскиот претседател „за неговото светско лидерство“ и неговите „постојани напори за изготвување план за враќање на израелските заложници“.
„Уште еднаш, тој го докажа своето пријателство кон нашиот народ, кон нашата земја“, истакна Нетанјаху.
Тој, исто така, им се заблагодари на врвните помошници на Трамп, специјалниот пратеник Стив Виткоф и неговиот зет, Џаред Кушнер, како и на израелскиот министер за стратешки прашања Рон Дермер и неговиот преговарачки тим, пренесува Танјуг.
Нетанјаху ги пофали силите на Израелските одбранбени сили и ги призна жртвите на семејствата на загинатите, истакнувајќи дека сирените и загубите во текот на претходните две години го претворија празникот Симхат Тор во ден на национална жалост, додека сега се надева дека празникот ќе стане „ден на национална среќа“ со враќањето на киднапираните.
Премиерот рече дека Израел „постигнува огромни победи што го менуваат лицето на Блискиот Исток“ во војната, но предупреди дека конфликтот не е завршен и дека остануваат значајни предизвици. Тој најави дека во следните фази, Хамас ќе биде разоружан, а Газа ќе биде демилитаризирана.
Нетанјаху, исто така, ги отфрли тврдењата на аналитичарите и новинарите дека враќањето на сите заложници не е можно без значителни отстапки кон барањата на Хамас.
Тој рече дека верува оти „силен воен притисок во комбинација со силен дипломатски притисок“ ќе овозможи враќање на сите заложници и дека, како што вели, тоа е сторено.
Фото: принтскрин
Свет
На секои девет дена, ЕУ добива нов милијардер

Европската унија доби 39 нови милијардери оваа година, а вкупното богатство на милијардерите во земјите-членки се зголеми за повеќе од 400 милијарди евра, според новиот извештај на невладината организација Оксфам.
Ова значи дека во ЕУ се раѓа нов милијардер во просек на секои девет дена и дека нивното вкупно богатство се зголемило за повеќе од две милијарди евра секој ден во првата половина од оваа година.
ЕУ има 487 милијардери, чие вкупно богатство се зголемило за 405 милијарди евра, достигнувајќи 2,3 илјади милијарди евра на крајот на јуни.
Најбогатите 3.600 Европејци поседуваат богатство колку и најсиромашните 181 милион, што е еквивалентно на населението на Германија, Италија и Шпанија заедно, според извештајот, во кој се истакнува дека даночните политики низ целиот континент им помогнале на супербогатите да го задржат и зголемат своето богатство.
„Го поврзавме со даночниот систем, бидејќи ова не е случајност. Оваа нееднаквост во богатството е поврзана со политички избори – а особено со неправедниот даночен систем“, рече авторката на извештајот Кјара Путатуро за Политико.
Според неа, даночниот систем во ЕУ е дизајниран на таков начин што најголемиот дел се собира од обичните граѓани – осум од секои 10 евра даночни приходи биле платени од обичните граѓани преку данок на промет и данок на доход.
Девет проценти од вкупните даночни приходи во земјите од ЕУ ги плаќаат компаниите, а само 0,4 проценти доаѓаат од данок на богатство.
Во соопштението на Оксфам се наведува дека платите се оданочуваат со повисока стапка во просек, додека инвестициите и холдинг компаниите се оданочуваат со пониски стапки, што ги прави богатите уште побогати.
Оксфам истакнува дека 10 земји од ЕУ немаат данок на наследство и дека само една членка, Шпанија, има данок на нето богатство.
„Ова значи дека супербогатите често плаќаат многу пониска ефективна даночна стапка на нивниот приход и богатство од обичните луѓе“, се вели во соопштението.
Оксфам, исто така, укажува дека поголемиот дел од новото богатство оди во приватни џебови, а не во јавни буџети и дека европските влади станале релативно посиромашни.
Додека во 1990-тите владите поседувале околу 10 проценти од вкупното богатство, сега тој е само шест проценти.
Доколку владите го задржале тој удел, според проценката на Оксфам, земјите од ЕУ ќе имале дополнителни 3,6 илјади милијарди евра во 2023 година за инвестирање во јавни услуги, училишта и болници.
Извештајот на Оксфам „Европска агенда за оданочување на супербогатите“ беше објавен пред состанокот на европските министри за финансии, каде што ќе разговараат за начините за финансирање на буџетот на ЕУ.
Оксфам наведува дека Европската комисија треба да направи план за оданочување на богатите поединци преку зголемување на транспарентноста преку европскиот регистар на имот.
Комисијата, исто така, треба да се обиде да воспостави заеднички стандарди за даноци на капитална добивка, на пример колку би платило едно лице кога продава акции.
Фото: принтскрин
Свет
Би-Би-Си: Се чини дека технолошките милијардери се подготвуваат за крајот на светот

Марк Закерберг наводно почнал да работи на ранчот Кулау, неговиот простраен имот од 1.400 хектари на хавајскиот остров Кауаи, уште во 2014 година. Се вели дека проектот вклучува засолниште со сопствени резерви на енергија и храна, иако на столарите и електричарите што работеле на локацијата им било забрането да разговараат за тоа со договори за доверливост. Целиот проект бил заштитен од погледот на блискиот пат со ѕид висок речиси два метри, објавува Би-Би-Си.
На прашањето минатата година дали гради бункер за судниот ден, основачот на Фејсбук одговорил отсечно: „не“. Тој објаснил дека подземниот простор од 4.500 квадратни метри е „само мало засолниште, како подрум“. Сепак, тоа не ги спречило шпекулациите, ниту неговата одлука да купи 11 имоти во населбата Кресент Парк во Пало Алто, Калифорнија, каде што наводно додал подземен простор од 7.000 квадратни метри. Иако неговите градежни дозволи споменуваат подруми, некои соседи го нарекуваат бункер.
Слични приказни се раскажуваат и за други технолошки лидери, пренесува медиумот, од кои некои наводно купиле парцели со подземни простори подготвени да се претворат во луксузни бункери од повеќе милиони долари. Рид Хофман, коосновачот на LinkedIn, зборуваше за „осигурување од апокалипса“, тврдејќи дека околу половина од супербогатите го имаат, а Нов Зеланд е популарна дестинација. Прашањето е – дали навистина се подготвуваат за војна, ефектите од климатските промени или некоја друга катастрофа за која останатите од нас сè уште не знаеме, пишува медиумот.
Во последниве години, напредокот во вештачката интелигенција (ВИ) само го зголеми тој список на потенцијални закани. Многумина се длабоко загрижени за брзината со која се развива технологијата. Меѓу нив наводно е Илја Сутскевер, главен научник и коосновач на OpenAI. До летото 2023 година, тој стануваше сè поубеден дека научниците се на работ на развој на вештачка општа интелигенција (АГИ) – точката во која машините ќе достигнат човечка интелигенција. Тој наводно предложил компанијата да ископа подземен бункер за своите врвни научници пред таквата технологија да биде пуштена во светот. „Дефинитивно ќе изградиме бункер пред да ја објавиме вештачката интелигенција“, наводно рекол тој.
Ова фрла светлина врз еден чуден факт: Многу од водечките компјутерски научници и лидери во технологијата, кои напорно работат на развој на високо интелигентна вештачка интелигенција, исто така се длабоко исплашени од тоа што технологијата би можела да направи еден ден.
Технолошките лидери тврдат дека вештачката интелигенција е неизбежна. Шефот на OpenAI, Сем Алтман, во декември 2024 година изјави дека таа ќе дојде „порано отколку што мислат повеќето луѓе во светот“. Сер Демис Хасабис, коосновачот на DeepMind, го предвиде доаѓањето на вештачката интелигенција во следните пет до десет години, додека основачот на Anthropic, Дарио Амодеи, минатата година напиша дека „моќната вештачка интелигенција“ би можела да биде со нас уште во 2026 година.
Други, сепак, се скептични. „Научната заедница вели дека технологијата на вештачката интелигенција е неверојатна, но не е ни блиску до човечката интелигенција“, вели Дама Венди Хол, професорка по компјутерски науки на Универзитетот во Саутемптон. Бабак Хоџат, главен технолог во Когнизант, се согласува, велејќи дека тоа ќе бара серија „фундаментални откритија“. Малку е веројатно дека вештачката интелигенција ќе се појави преку ноќ; тоа е технологија што брзо се развива. Но, идејата ја возбуди Силиконската долина бидејќи се смета за претходник на нешто уште понапредно: ASI, или вештачка суперинтелигенција, што ја надминува човечката интелигенција.
Утопија или дистопија?
Застапниците на AGI и ASI се речиси евангелистички настроени кон нивните придобивки. Тие тврдат дека ќе најдат лекови за смртоносни болести, ќе ги решат климатските промени и ќе измислат бесконечни залихи на чиста енергија. Елон Маск дури тврдеше дека суперинтелигентната вештачка интелигенција би можела да воведе ера на „универзални високи приходи“. „Секој ќе има најдобра здравствена заштита, храна, домашен транспорт и сè друго. Одржливо изобилство“, рече тој.
Секако, постои и застрашувачка страна, пишува Би-Би-Си. Што ако технологијата биде киднапирана од терористи и искористена како оружје? Или ако одлучи дека човештвото е проблем и нè уништи? „Ако е попаметно од вас, тогаш мора да го контролираме. Мора да можеме да го исклучиме“, предупреди Тим Бернерс Ли, креаторот на Светската мрежа.
Владите преземаат некои чекори. Во САД, тогашниот претседател Бајден издаде извршна наредба во 2023 година со која се бара од компаниите за вештачка интелигенција да ги споделат резултатите од безбедносните тестови со владата. Во Велика Британија, беше основан Институтот за безбедност на вештачката интелигенција за подобро разбирање на ризиците.
Нил Лоренс, професор по машинско учење на Универзитетот во Кембриџ, верува дека целата дебата е бесмислена. „Поимот за општа вештачка интелигенција е апсурден како и поимот „вештачко општо возило““, тврди тој. За него, зборувањето за вештачка интелигенција е одвлекување на вниманието од вистинските проблеми. „Големата загриженост е што сме толку зафатени со големите технолошки наративи за вештачката интелигенција што ги пропуштаме начините на кои треба да ги подобриме работите за луѓето“. Сегашните алатки за вештачка интелигенција се добри во препознавањето на шемите, но тие не „се чувствуваат“, без разлика колку се убедливи нивните одговори.
Фото. ёпринтскрин