Свет
(Видео) Шефот на НАТО: Ако работите не се сменат, научете руски или преселете се во Нов Зеланд
ЕУ мора да ги преиспита своите приоритети за трошење за да ги зголеми одбранбените распределби, рече новиот генерален секретар на НАТО Марк Руте во обраќањето пред Европскиот парламент. „Европските земји трошат во просек до една четвртина од својот национален приход за пензии, здравје и социјално осигурување, а ни треба само мал дел од тие пари за значително да ја зајакнеме нашата одбрана“, рече Руте пред пратениците.
Повеќето земји-членки на ЕУ исто така припаѓаат на НАТО, а алијансата веќе една деценија ги повикува членките да издвојат најмалку 2 отсто од својот БДП за одбраната. Во моментов, 24 од 32 членки на НАТО ја постигнуваат оваа цел. Сепак, Доналд Трамп ја подигнува границата. Минатата недела новоизбраниот американски претседател ги повика сојузниците да потрошат 5 отсто од БДП за одбрана, што е значително повисоко од американскиот просек од 3,38 отсто, пренесува „Политко“
За многу земји, 2 проценти веќе беа предизвик, а 5 проценти изгледаат како невозможна мисија. Руте, според написите, не им донесе добри вести на оние кои се надеваа на помек пристап. Конечната цел на распределбата на одбраната во рамките на НАТО, им порача на пратениците, може да биде околу 3,6 или 3,7 отсто од БДП, пишува „Политико“.
И покрај зголемената загриженост за Трамп, кој ја доведе во прашање независноста на Канада и не ја отфрли можноста за употреба на сила за заземање на Панамскиот канал или Гренланд, Руте истакна дека Европа останува зависна од САД за безбедност. Тој смета дека е „илузорно“ да се верува дека Европа може сама да си обезбеди одбрана, според медиумот.
Руте ја пофали Европската програма за одбранбена индустрија (ЕДИП) од 1,5 милијарди евра, која има за цел да го поттикне локалното производство на оружје, велејќи дека европскиот сектор за оружје е „премал, премногу фрагментиран и премногу бавен“.
Сепак, постои несогласување околу тоа дали компаниите кои не се членки на ЕУ треба да имаат лесен пристап до оваа програма. Руте предупреди дека ЕДИП не треба да ги исклучува сојузниците. „Верувам дека вклучувањето на сојузниците кои не се членки на ЕУ во одбранбените индустриски проекти на ЕУ е клучно за безбедноста на Европа“, рече тој. „Трансатлантската соработка во одбранбената индустрија не зајакнува сите нас“.
Во своето прво обраќање пред Европскиот парламент како шеф на НАТО, Руте нагласи дека целта е „да се доближат НАТО и ЕУ“ за да се одговори на „дестабилизирачките кампањи“ на Кремљ, но и на заканите кои доаѓаат од Иран, Кина, сајбер напади и ширење на нуклеарно оружје. „Сега сме безбедни, но за четири или пет години можеби нема да бидеме“, рече тој, додавајќи дека доколку потрошувачката не се зголеми, Европејците треба „да ги извадат своите учебници по руски јазик или да емигрираат во Нов Зеланд“.
„Длабоко сум загрижен за безбедносната ситуација во Европа“, рече тој. „Ние не сме во војна, но не сме ниту во мир. Ова значи дека мора да инвестираме повеќе во одбраната и да обезбедиме дополнителни капацитети. Ова не може да чека повеќе. Мораме да ја зголемиме отпорноста на нашите општества и клучната инфраструктура.
Клучен дел од таа безбедност е зајакнувањето на соработката меѓу НАТО и ЕУ. И покрај тоа што двете институции се наоѓаат во Брисел, тие со години соработуваат на дистанца. НАТО беше фокусиран на одбраната и трансатлантските односи, додека ЕУ водеше на прашања како што се трговијата, земјоделството и климата. Но, руската инвазија на Украина промени сè, пренесува медиумот.
„НАТО и Европската унија имаат многу да направат заедно“, рече Руте, истакнувајќи ги особено напорите да и се помогне на Украина да се одбрани од Русија.
Говорејќи за Украина, тој нагласи дека мирот може да дојде само преку договор што ќе биде во интерес на Киев. „Тоа значи повеќе оружје и побрза испорака, така што [Киев] може подобро да се брани и да обезбеди поволен договор за Украина, Европа и светот“, заклучи тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Сменет вториот најмоќен човек во Украина, објавено кој би можел да го замени
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, ги објави имињата на кандидатите за нов шеф на Кабинетот на претседателот, клучна позиција што остана празна по оставката на Андриј Јермак.
На списокот се министерот за одбрана Денис Шмихал, министерот за дигитална трансформација Михајло Федоров, шефот на разузнавачката служба Кирило Буданов, заменик-министерот за надворешни работи Серхиј Кислиќа и заменик-шефот на Кабинетот на претседателот Павло Палис, пишува „Украинска правда“.
За време на онлајн прес-конференцијата, Зеленски нагласи дека е свесен за предизвиците што ги носи назначувањето на некои од кандидатите.
„Имам опции: министерот Шмихал или министерот Федоров, но постои предизвик бидејќи украинскиот парламент мора да ги разреши пред да можам да ги назначам. Не сакам да биде како Џенга, каде што ќе извадите едно парче и сè ќе се сруши. Канцеларијата на претседателот е важна, но има и други институции“, рече Зеленски.
Тој особено ја истакна важноста на Министерството за дигитална трансформација и Министерството за одбрана.
„Не знам кој би можел да го замени Федоров во Министерството за дигитална трансформација, но таму има многу млади паметни луѓе. Можеби Михајло може да најде замена за себе“, рече тој, додавајќи: „Што се однесува до Министерството за одбрана – тоа е покомплицирано, бидејќи е приоритет број еден. Сè уште не можам да ги најдам раководителите на Министерството за правда и Министерството за енергетика, се надевам дека наскоро ќе го решат тоа.“
Претседателот нагласи дека иако сите кандидати се на важни позиции, мора да се донесе одлука.
„Во секој случај, мора да се направи избор. Ако потрае долго, ќе се навикнам да управувам сам, без шефот на Канцеларијата. Но, мора да се донесе одлука“, заклучи тој.
Да потсетиме дека позицијата шеф на Канцеларијата на претседателот остана празна откако Зеленски ја прифати оставката на Андрије Јермак кон крајот на ноември. Оставката следеше откако службеници на Националното биро за борба против корупцијата (НАБУ) и Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата (САПО) ја претресоа канцеларијата на Јермак.
Јермак потврди дека претресот се случил во неговиот дом и изјави дека е подготвен да помогне во истрагата. Откако претседателот ја прифати неговата оставка, Јермак објави дека се приклучува на вооружените сили на Украина. Потоа Зеленски најави целосна реорганизација на Канцеларијата.
Свет
Зеленски: Трамп има своја визија за крајот на војната, ние имаме поинаква
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, одржа прес-конференција во Лондон по средбата со британскиот премиер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц. Тој нагласи дека американскиот мировен предлог има нова, скратена форма и дека украинските позиции за клучните точки не можат да се променат.
Зеленски рече дека мировниот план на САД сега е намален на 20 точки и дека САД бараат компромис, но дека „нема компромис кога станува збор за територијата“.
„Украина нема право – ниту според Уставот, ниту според меѓународното право, ниту според моралниот закон – да се откаже од територија“, рече Зеленски. Тој најави дека Украина ќе го ревидира сегашниот нацрт на американскиот мировен предлог и ќе го достави до Вашингтон, „веројатно во вторник навечер“.
Зборувајќи за обновата на земјата, Зеленски рече дека клучното прашање е финансирањето и дека позицијата на Европа, за која тој верува дека има клучна улога, мора да се земе предвид. „Европското учество во овие преговори е клучно“, рече тој.
Тој додаде дека одлуката за кредитите за репарации е исклучиво на Европската комисија. „Ние сметаме на овие средства, но сè зависи од Европа“, рече тој.
Зеленски особено ја истакна разликата во пристапот на Киев и Вашингтон.
„Трамп има своја визија за завршување на војната, која е различна од онаа на Украина. САД сакаат војната да заврши, но за Украина, клучни се условите под кои оваа војна ќе заврши“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека безбедносните гаранции мора да бидат потврдени од американскиот Конгрес.
Зеленски заклучи дека единството на Западот сега е клучно за Киев: „Клучот е единството на Европа и Украина, како и единството на Европа, Украина и САД“.
Изјавите на Зеленски се значајни затоа што ова е првпат украинскиот лидер, по планот од 28 точки меѓу САД и Русија, кој сега е ревидиран на 20, јавно да каже дека не се согласува со Трамп по клучните точки.
Свет
Вработените во Лувр најавија штрајк по големиот грабеж: „Музејот е запоставен“
Вработените во парискиот музеј Лувр гласаа за штрајк, протестирајќи против лошите услови за работа и безбедносните пропусти што го привлекоа вниманието на јавноста по спектакуларниот грабеж на француски накит во октомври, пишува „Асошиејтед Прес“. Синдикатите предупредуваат дека музејот е во криза, со низа проблеми што кулминираат по дрската кражба и неодамнешното истекување на вода што оштети стотици книги.
Во писмо упатено до француската министерка за култура Рашида Дати, синдикатите CGT, CFDT и Судот наведуваат дека музејот е во криза поради недоволни ресурси и влошување на условите за работа. Тие тврдат дека посетата на Лувр стана вистинска пречка за милионите посетители кои доаѓаат секоја година за да ги видат неговите огромни колекции на уметност и артефакти.
Како клучен фактор за незадоволството, синдикатите го посочуваат грабежот од 19 октомври, кој „ги истакна долго пријавените недостатоци во приоритетите“. Крадците провалиле во галеријата Аполо на горниот кат од музејот користејќи скали монтирани на камион за да добијат пристап низ прозорец.
За неверојатно кратко време, помалку од осум минути, тие провалиле во две витрини и избегале со плен проценет на 88 милиони евра (102 милиони долари). Директорот на музејот подоцна призна за „страшен пропуст“ во безбедноста.
Украдените предмети, кои сè уште не се пронајдени, вклучуваат ѓердан од дијаманти и смарагди што Наполеон ѝ го дал на царицата Мари-Луиз, накит поврзан со кралиците од 19 век Мари-Амели и Хортенза, како и бисерната и дијамантската тиара на царицата Евгенија.
Како да не беше доволен грабежот, Лувр се соочува и со други инфраструктурни проблеми. Кон крајот на ноември, протекување на вода оштети помеѓу 300 и 400 книги, дополнително фрлајќи светлина врз запуштената состојба на најголемиот музеј во светот, објавува CNN. Оштетените публикации, кои датираат од крајот на 19-ти и почетокот на 20-ти век, се дел од библиотека специјализирана за египетски антиквитети.
Според портпаролот на музејот, протекувањето се случило на 26 ноември кога случајно бил отворен вентил во водоводниот систем кој со месеци не бил во употреба и чека замена како дел од реновирањето планирано за септември 2026 година. Иако официјалните лица инсистираат дека книгите не се единствените во светот и дека нема да има трајна штета откако ќе се исушат и поправат, инцидентот ги зголеми загриженостите.
Одржувањето на огромните и историски згради на Лувр, некогашниот дворец на француските кралеви, очигледно не го држеше чекорот со својата популарност. Музејот, кој минатата година прими 8,7 милиони посетители, призна „структурни проблеми“. Минатиот месец, дури мораше привремено да затвори некои канцеларии и јавна галерија поради ослабени греди на подот.
За финансирање на програмата за модернизација, музејот во ноември објави дека ќе ги зголеми цените на билетите. Од 14 јануари 2026 година, еден билет за посетителите надвор од Европската економска зона (ЕЕА) ќе чини 32 евра, што е зголемување од 45%. Се очекува овој потег да генерира дополнителни 15 до 20 милиони евра годишно за инвестиции во инфраструктура.
Сепак, синдикатите бараат ресурсите итно да се насочат кон подобрување на зградите и заштита на музејот, неговите колекции, посетителите и вработените. Кристијан Галани, функционер во синдикатот CGT, ја сумираше фрустрацијата на работниците.
„Се наоѓаме во запуштен музеј кој ги покажа своите безбедносни слабости“, рече тој, додавајќи дека гласањето за штрајкот, кој започнува следниот понеделник, било едногласно. „Ни треба промена на темпото“, заклучи Галани.

