Свет
(Видео) Шефот на НАТО: Ако работите не се сменат, научете руски или преселете се во Нов Зеланд
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2025/01/76f9321c-3e75-4503-91b0-c65dc9c9e746.jpg)
ЕУ мора да ги преиспита своите приоритети за трошење за да ги зголеми одбранбените распределби, рече новиот генерален секретар на НАТО Марк Руте во обраќањето пред Европскиот парламент. „Европските земји трошат во просек до една четвртина од својот национален приход за пензии, здравје и социјално осигурување, а ни треба само мал дел од тие пари за значително да ја зајакнеме нашата одбрана“, рече Руте пред пратениците.
Повеќето земји-членки на ЕУ исто така припаѓаат на НАТО, а алијансата веќе една деценија ги повикува членките да издвојат најмалку 2 отсто од својот БДП за одбраната. Во моментов, 24 од 32 членки на НАТО ја постигнуваат оваа цел. Сепак, Доналд Трамп ја подигнува границата. Минатата недела новоизбраниот американски претседател ги повика сојузниците да потрошат 5 отсто од БДП за одбрана, што е значително повисоко од американскиот просек од 3,38 отсто, пренесува „Политко“
За многу земји, 2 проценти веќе беа предизвик, а 5 проценти изгледаат како невозможна мисија. Руте, според написите, не им донесе добри вести на оние кои се надеваа на помек пристап. Конечната цел на распределбата на одбраната во рамките на НАТО, им порача на пратениците, може да биде околу 3,6 или 3,7 отсто од БДП, пишува „Политико“.
И покрај зголемената загриженост за Трамп, кој ја доведе во прашање независноста на Канада и не ја отфрли можноста за употреба на сила за заземање на Панамскиот канал или Гренланд, Руте истакна дека Европа останува зависна од САД за безбедност. Тој смета дека е „илузорно“ да се верува дека Европа може сама да си обезбеди одбрана, според медиумот.
Руте ја пофали Европската програма за одбранбена индустрија (ЕДИП) од 1,5 милијарди евра, која има за цел да го поттикне локалното производство на оружје, велејќи дека европскиот сектор за оружје е „премал, премногу фрагментиран и премногу бавен“.
Сепак, постои несогласување околу тоа дали компаниите кои не се членки на ЕУ треба да имаат лесен пристап до оваа програма. Руте предупреди дека ЕДИП не треба да ги исклучува сојузниците. „Верувам дека вклучувањето на сојузниците кои не се членки на ЕУ во одбранбените индустриски проекти на ЕУ е клучно за безбедноста на Европа“, рече тој. „Трансатлантската соработка во одбранбената индустрија не зајакнува сите нас“.
Во своето прво обраќање пред Европскиот парламент како шеф на НАТО, Руте нагласи дека целта е „да се доближат НАТО и ЕУ“ за да се одговори на „дестабилизирачките кампањи“ на Кремљ, но и на заканите кои доаѓаат од Иран, Кина, сајбер напади и ширење на нуклеарно оружје. „Сега сме безбедни, но за четири или пет години можеби нема да бидеме“, рече тој, додавајќи дека доколку потрошувачката не се зголеми, Европејците треба „да ги извадат своите учебници по руски јазик или да емигрираат во Нов Зеланд“.
„Длабоко сум загрижен за безбедносната ситуација во Европа“, рече тој. „Ние не сме во војна, но не сме ниту во мир. Ова значи дека мора да инвестираме повеќе во одбраната и да обезбедиме дополнителни капацитети. Ова не може да чека повеќе. Мораме да ја зголемиме отпорноста на нашите општества и клучната инфраструктура.
Клучен дел од таа безбедност е зајакнувањето на соработката меѓу НАТО и ЕУ. И покрај тоа што двете институции се наоѓаат во Брисел, тие со години соработуваат на дистанца. НАТО беше фокусиран на одбраната и трансатлантските односи, додека ЕУ водеше на прашања како што се трговијата, земјоделството и климата. Но, руската инвазија на Украина промени сè, пренесува медиумот.
„НАТО и Европската унија имаат многу да направат заедно“, рече Руте, истакнувајќи ги особено напорите да и се помогне на Украина да се одбрани од Русија.
Говорејќи за Украина, тој нагласи дека мирот може да дојде само преку договор што ќе биде во интерес на Киев. „Тоа значи повеќе оружје и побрза испорака, така што [Киев] може подобро да се брани и да обезбеди поволен договор за Украина, Европа и светот“, заклучи тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Свет
Фицо: ЕУ мора да се тргне од војната во Украина и да стане суверена во своите позиции
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2025/02/677z381_88-67adff067cc14.jpg)
Премиерот на Словачка Роберт Фицо денеска изјави дека Европската унија мора да се „тргне“ од војната во Украина и да разбере дека мора да биде суверена во своите ставови и мислења доколку сака да опстане.
Коментирајќи го телефонскиот разговор меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин, Фицо ја критикуваше ЕУ дека нема доволно информации за односите меѓу САД и Русија, наведувајќи дека за исходот од војната во Украина ќе одлучуваат Трамп и Путин, пренесе ТАСР.
„Ние во ЕУ немаме поим што всушност се случува во односите меѓу САД и Русија, кои се клучни за ставање крај на овој воен конфликт. Не знам дали е малку непријатно кога некои членки и институции на ЕУ бараат место на преговарачката маса“, рече Фицо.
Премиерот на Словачка истакна дека оние кои непоколебливо го поддржувале продолжувањето на конфликтот во Украина, сега немаат одговори за тоа што се случува.
„Никој денеска не разговара со ЕУ, и покрај се што направи и колку пари и даде на Украина“, додаде Фицо.
Тој истакна дека по телефонскиот разговор на Трамп со Путин, американскиот претседател му се јавил на украинскиот лидер Володимир Зеленски за да му каже што го чека, вклучително и можноста за организирање демократски избори во Украина.
Според Фицо, ЕУ е вториот голем губитник по Украина.
„ЕУ до денес нема свој став за клучните надворешнополитички прашања и само слепо ја копира администрацијата на поранешниот американски претседател Џозеф Бајден кога станува збор за војната во Украина“, рече Фицо.
Тој предвиде дека Трамп ќе побара од Украина да и врати се што и дал Бајден, додека на Европа ќе и нареди да увезува уште повеќе гас и нафта од САД, а ќе постави ултиматум до сојузниците во НАТО за зголемување на трошоците за одбрана.
Тој исто така нагласи дека Путин ќе ја контролира територијата во Украина и дека ќе добие гаранција дека Украина никогаш нема да стане членка на НАТО.
Фицо смета дека Украина ќе изгуби една третина од својата територија и рудното богатство, дека нема да биде во НАТО и дека на нејзина територија ќе бидат присутни странски војски, пренесува Танјуг.
Свет
Американскиот министер за одбрана: „Чичко Сем“ повеќе нема да биде „чичко наивен“
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2025/02/677z381_pit-hegset-sad-epa-efe-k.k.-nnnn.jpg)
Американскиот министер за одбрана Пит Хегсет денеска повторно побара зголемување на воените буџети на земјите членки на НАТО и порача дека Вашингтон нема да дозволи „чичко Сем да стане чичко Наивен“.
На прес-конференцијата во Брисел, на крајот од состанокот на министрите за одбрана на земјите од НАТО, тој рече дека Европа мора да биде одговорна за својата одбрана и предупреди да не ја третира Америка како „наивна“, пренесува Ројтерс.
„Не правете грешка, претседателот Трамп нема да дозволи некој да го претвори чичко Сем во чичко наивен“, рече Хегсет.
Хегсет рече дека САД се „посветени на градење посилно НАТО“, како и дека европските лидери треба да ја преземат примарна одговорност за одбраната на континентот, што исто така бара зголемување на трошоците за одбрана.
Тој посочи дека земјите-членки „мора повторно да го направат НАТО голем“.
Додаде дека мировните преговори за војната во Украина ќе се одржат и со рускиот претседател Владимир Путин и со украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Запрашан дали може да гарантира дека Украина нема да биде принудена да постигне договор, Хегсет одговори дека тоа на крајот не е негова одлука, бидејќи разговорите ќе ги води Трамп, но тој посочи дека американскиот претседател разговарал и со Путин и со Зеленски и дека „и двајцата ќе бидат вклучени во сите преговори“.
„Претседателот Зеленски ја разбира реалноста на теренот, претседателот Путин ја разбира реалноста на теренот, а претседателот Трамп, како договарач, како преговарач, исто така ја разбира оваа динамика“, посочи Хегсет.
Тој посочи дека ветувањето за пристап на САД до природните ресурси во Украина, исто така, ќе претставува индиректна гаранција за безбедноста на таа земја.
Хегсет рече дека сите опции се на маса за разговори и дека реалноста е дека границите во Украина нема да бидат повлечени таму каде што сите би сакале да бидат, од 2014 година, и дека тоа „не е отстапка за Владимир Путин“.
Тој посочи дека ова е „признавање на реалноста“ на теренот, по многу вложувања и жртви, прво од Украинците, а потоа и од сојузниците, но оти има сознание дека договорениот мир во Украина ќе биде некаква разграничување што ниту една страна не ја сака, според светските медиуми.
Тој ги отфрли тврдењата дека Трамп му прави отстапки на Путин и додаде дека Путин е подготвен за разговори бидејќи го гледа Трамп како силен ривал.
„Секоја сугестија дека претседателот Трамп прави нешто друго освен преговарање од позиција на сила е на прв поглед неисториска и лажна“, рече тој, според Гардијан.
Тој исто така изјави дека Трамп сака да има силни односи со Кина и дека неговата администрација нема желба да се судри со таа земја, но дека е паметно да се гледаат тешкотиите во одвраќањето во регионот на Пацификот и да се разбере „растечката кинеска закана“.
„Постои причина зошто Доналд Трамп постојано го нагласува мирот преку силата. Мојата работа, само мојата работа, како министер за одбрана, е да се погрижам тој да ја има најсилната, најспособната и најсмртоносната можна војска“, рече Хегсет.
Свет
ОН: Хуманитарната катастрофа продолжува во Газа и покрај прекинот на огнот
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2025/01/gaza-1.jpg)
Хуманитарната катастрофа продолжува во Газа и покрај прекинот на огнот, рече шефот на Канцеларијата на ОН за проектни услуги (УНОПС), барајќи пристап на хуманитарната помош до опустошената палестинска територија.
„Хуманитарната катастрофа продолжува во Газа, иако прекинот на огнот обезбеди добредојден одмор“, рече Хорхе Мореира да Силва, исто така заменик генерален секретар на ОН, по посетата на Газа.
Тој повика на „траен прекин на огнот“, „итно ослободување на сите заложници“ и „брз“ и „непречен“ пристап до хуманитарна помош.
Прекинот на огнот меѓу израелските сили и палестинското движење Хамас во Појасот Газа стапи на сила на 19 јануари.