Свет
Во светот зголемен бројот на заболени млади луѓе од рак, покажуваат најновите истражувања

Во последните три децении за речиси 80 проценти е зголемен бројот на лица помлади од 50 години што се заболени од рак, покажуваат резултатите од најголемата студија, која се занимава на оваа тема. Глобалниот број на заболени од рак се зголеми од 1,82 милион во 1990 година на 3,26 милиони во 2019 година, а смртните случаи од рак кај луѓето под 50-годишна возраст се зголемија 27 %.
Истражувањата покажаа дека повеќе од еден милион луѓе помлади од 50 години годишно умираат од рак. Експертите засега не може со сигурност да кажат што се крие зад големиот пораст на заболени од рак, но сметаат дека лошата исхрана, употребата на алкохол и тутун, слабата физичка активност и дебелината се меѓу причините.
„Од 1990 година инциденцијата и смртноста на раните форми на рак значително се зголемија на глобално ниво. Поттикнувањето здрав начин на живеење, кој вклучува намалена потрошувачка на тутун и алкохол, здрава исхрана и соодветни активности на отворено, може да го намали ризикот од такви болести “, велат научниците во истражувањето, како што пренесува „Гардијан“.
Претходните студии покажаа дека во последните неколку децении, во разни делови на светот, инциденцијата на рак кај луѓето помлади од 50 години се зголемува. Но, најновото истражување, спроведено од Универзитетот во Единбург во Шкотска и Медицинскиот факултет при Универзитетот „Жеџијанг“ во Кина е прво од ваков вид што го испитува проблемот на глобално ниво и ги истражува факторите на ризик за помладите возрасни лица.
Повеќето претходни студии се фокусираа на регионалните и националните разлики. Во оваа глобална студија научниците анализираа податоци од 204 земји кои покриваат 29 видови на рак. Тие ги разгледаа новите случаи, смртните случаи, здравствените исходи и факторите на ризик за луѓето на возраст од 14 до 49 години за да проценат како се променила ситуацијата помеѓу 1990 и 2019 година.
Во 2019 година имаше 3,26 милиони нови дијагнози на рак кај оние под 50 години, што е 79 % зголемување од 1990 година. Ракот на дојката доминира во најголем број случаи. Помеѓу 1990 и 2019 година најбргу се зголемил бројот на случаи на ран почеток на рак на душникот и на простатата.
Во 2019 година 1,06 милион луѓе на возраст под 50 години починале од рак, што е зголемување за 27 % во однос на бројката од 1990 година. По ракот на дојката, најголем број смртни случаи се поврзани со рак на душникот, белите дробови, желудникот и цревата. Најголем пораст на смртните случаи има кај луѓето со рак на бубрезите или јајчниците.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Сонцето се буди: НАСА регистрира неочекувано зголемена сончева активност

Сонцето, нашата ѕвезда, која обично е синоним за постојаност, неодамна покажува изненадувачко однесување што ја заинтригира научната заедница. Иако астрономите предвидоа уште во 2008 година дека влегува во фаза на релативна мирување, се чини дека Сонцето има други планови, пишува Futurism.
Нова студија на научници од НАСА, објавена во The Astrophysical Journal Letters, откри дека Сонцето ги надмина очекувањата и стана значително поактивно, регистрирајќи зголемување на бројот на сончеви дамки и соларни ерупции.
„Сите знаци укажуваа на тоа дека Сонцето влегува во продолжена фаза на ниска активност“, рече водечкиот автор на студијата и физичар на НАСА, Џејми Јасински. „Затоа беше изненадувачки да се види дека тој тренд се промени. Сонцето полека се буди.“
Од 1980-тите, научниците забележале постепено намалување на активноста на површината на Сонцето, кое кулминирало во 2008 година, кога била забележана „најниската сончева активност досега“. Врз основа на ова, било предвидено дека мирувањето ќе продолжи.
Сепак, како логорски оган што одеднаш оживува, Сонцето одеднаш го променило правецот. Во текот на следните неколку години, „различни параметри на плазмата и магнетното поле“ се зголемиле, а бројот на сончеви дамки ги надминал сите предвидувања.
Одамна е познато дека Сонцето поминува низ периодични циклуси на активност на секои 11 години. Во текот на овој период, познат како сончев циклус, активноста се зголемува до „сончев максимум“, а потоа се намалува до „сончев минимум“.
Овој 11-годишен период е дел од подолг, 22-годишен циклус, за време на кој магнетните полови на Сонцето ги менуваат местата.
Но, Сонцето поминува и низ многу подолги периоди на мирување, како оние забележани помеѓу 1645 и 1715 година и од 1790 до 1830 година, кога сончевите дамки речиси целосно исчезнаа. Со оглед на долгорочното затишје од 1980-тите, научниците очекуваа слично сценарио, но наместо тоа сме сведоци на повторно оживување на активноста.
„Навистина не знаеме зошто Сонцето поминало низ 40-годишен минимум почнувајќи од 1790 година“, рече Јасински. „Долгорочните трендови се многу помалку предвидливи и нешто што сè уште не го разбираме целосно“.
Зошто е ова важно за Земјата?
Зголемената сончева активност директно влијае на нашата планета. Може да ги наруши радиокомуникациите, да ги оптовари електричните мрежи и да ги наруши навигациските системи.
Во време на нова вселенска трка помеѓу Соединетите Американски Држави и Кина, следењето на сончевата активност е клучно за безбедноста на вселенските патувања. Неочекуваните сончеви услови можат да го оштетат вселенското летало и да го загрозат здравјето на астронаутите.
Надвор од практичните причини, постои и таа фундаментална човечка љубопитност. Сонцето е извор на живот на нашата планета и спречува Земјата да стане замрзната пустелија. Затоа, секоја загатка околу Сонцето поставува прашање од егзистенцијално значење.
фото: принтскрин
Свет
Пукање во парк во Лондон: убиен маж

Еден маж е убиен, а жена е тешко повредена во пукање во паркот Клисолд во Хакни, источен Лондон, синоќа.
Метрополитенската полиција соопшти дека биле повикани на местото на настанот во 19:06 часот.
Жена во 40-тите години се здобила со прострелни рани и ѝ била пружена помош од болничари. Нема информации за степенот на нејзините повреди. Мажот, исто така во 40-тите години, бил однесен во болница, но набргу потоа бил прогласен за мртов.
На местото на настанот е пронајдено огнено оружје за кое се верува дека е употребено во нападот.
Полицијата го опколи паркот и околните улици, а неколку области се под постојан надзор. Форензичари во заштитни одела собираат предмети, вклучително и облека, и ги ставаат во кеси со докази. Во паркот е поставен син шатор, а експертите фотографираат од местото на злосторството и ги обележуваат доказите со жолти маркери, пишуваат медиумите во регионот.
„Сè уште сме во раните фази од истрагата, но веруваме дека мажот и жената се познавале“, рече детективскиот началник Оливер Рихтер.
„Моментално го третираме овој случај како изолиран инцидент и нема поширока опасност за јавноста. Злосторството е сè уште под истрага, а полицијата има зголемено присуство во областа“, додаде тој.
Советот на Хакни соопшти дека соработува со полицијата во истрагата и дека паркот ќе остане затворен денес.
Фото: принтскрин
Свет
Администрацијата на Трамп драстично ги намалува средствата за истражување на ракот

Водечката позиција на Соединетите Американски Држави во истражувањето на ракот е под сериозна закана. Администрацијата на Трамп драстично го намали финансирањето за клучни научни проекти, загрозувајќи не само глобалното лидерство на земјата во науката, туку и судбината на пациентите со рак, објавува „Футуризам“.
„Ние сме одлични во науката“, изјави за „Њујорк тајмс“ Харолд Вармус, поранешен директор на Националните институти за здравство (NIH) и научник, добитник на Нобелова награда. „Зошто би сакале да уништиме еден од нашите најголеми богатства?“
Во првите три месеци од неговиот втор мандат, Трамп го намали буџетот на NIH за 2,7 милијарди долари. Федералните истражувања за ракот беа особено силно погодени, што критичарите велат дека ќе го забави секој напредок во пронаоѓањето ефикасни третмани. Одлуката веќе резултираше со масовни отпуштања и суспендирање на важни научни студии што беа во тек.
Дополнително, Трамп предложи нова рунда намалувања за следната година, вклучително и намалување на буџетот на Националниот институт за рак, кој работи во рамките на NIH, од 7,2 милијарди долари на 4,5 милијарди долари.
Овие намалувања би можеле да имаат катастрофални последици. Студија објавена во Journal of Clinical Oncology покажа дека секои 326 долари инвестирани во истражувања за рак додаваат една година на очекуваниот животен век. Стапката на преживување од рак во рок од пет години се зголеми од 49 проценти во 1970-тите на 68 проценти денес, а се проценува дека на речиси 39 проценти од Американците ќе им биде дијагностициран рак во одреден момент од нивниот живот.
Притисокот за намалување на финансирањето произлегува од недовербата на некои конзервативци кон здравствениот систем, кој го сметаат за корумпиран и политизиран, особено по пандемијата на КОВИД. Иницијативите за разновидност, еднаквост и вклученост (DEI) исто така се користат како оправдување за намалувањата, при што некои апликации за грантови се погрешно означени како спорни поради употребата на зборови како „транс“.
Дополнителен удар зададе Роберт Кенеди Џуниор, секретарот на Министерството за здравство и човечки услуги на САД, откажувајќи ги ветувачките истражувања за mRNA технологијата што, според експертите, би можеле да доведат до развој на универзална вакцина против рак.
Иронично е што намалувањата се случуваат во време кога науката е на прагот на неверојатни откритија, како што се нови, целни терапии со зрачење кои предизвикуваат помала штета на околното здраво ткиво.
„Верувам дека сум една од ретките лаборатории во земјата што е специјализирана за бариери во испорака на лекови кај детски рак на мозок“, рече професорката Рејчел Сиријани од Медицинскиот факултет Чан на Универзитетот во Масачусетс, чие истражување се фокусира на медулобластом, брзорастечки рак на мозок кај децата. „Кога ме отстранувате од екосистемот, отстранувате нешто што не може да се замени.“
Поради новата ситуација, врвни научници, вклучувајќи го и добитникот на Нобелова награда Вармус, веќе размислуваат да ги напуштат САД и да ја продолжат својата работа во странство.
фото: принтскрин