Свет
Втор круг од изборите во Финска: Десничар е фаворит за нов претседател
Поранешниот премиер Александар Стуб и поранешниот министер за надворешни работи Пека Хаависто денеска се натпреваруваат во вториот круг од претседателските избори во Финска, откако ниту еден од кандидатите не обезбеди доволно гласови во првиот круг пред две недели.
Гласачките места се отворени од 9 до 20 часот по локално време, а излезните анкети се очекуваат веднаш по затворањето. Прелиминарните резултати се очекуваат вечерва. Стуб, конзервативец, и Хаависто од Зелените освоија најмногу гласови од девет кандидати во првиот круг. Стуб доби 27,2 отсто од гласовите, Хаависто 25,8 отсто.
Тие ги победија другите тешки позиции во финската политика, како што се десничарскиот популистички претседател на парламентот Јуси Хала-ахо и поранешниот еврокомесар Оли Рен. По изборната кампања обележана со меѓусебно почитување и дискусии за политиката, наместо со лични напади, Стуб влегува во одлучувачкиот круг на гласање со малку поголеми шанси за победа.
Во последното истражување на јавното мислење спроведено од телевизијата Yle пред денот на изборите, тој беше со 54 отсто, додека Хаависто имаше 46 отсто. Други анкети во последните денови дадоа слични резултати. Сепак, Yle предупредува дека во нивната анкета, толку многу гласачи сè уште биле неопределени, а исходот сепак може да се сврти во корист на Хаависта.
Првите проекции веднаш по затворањето на гласачките места ќе се базираат на предвремени гласања. Тие треба да дадат добра слика за конечните резултати, бидејќи 46 отсто од гласачите со право на глас кои живеат во Финска го дадоа својот глас пред самиот ден на изборите.
Победникот ќе ја преземе функцијата на почетокот на март, наследувајќи го претседателот Саули Ниинисто, кој заврши два шестгодишни мандати и повеќе не му е дозволено да се кандидира. Претседателот на Финска се избира директно и има значителни овластувања во надворешната и безбедносната политика.
Финска дели 1.340 километри долга граница со Русија. Под Нинисто и по руската инвазија на Украина, нордиската земја одлучи да аплицира за членство во НАТО во 2022 година. По една деценија воено неврзување, таа стана 31-ва членка на одбранбената алијанса во април 2023 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Американски конгресмен со повик САД да излезат од НАТО
Американскиот конгресмен Томас Меси предложи закон со кој бара САД да се повлечат од НАТО, тврдејќи дека Алијансата претставува финансиски и дипломатски товар за земјата.
Во објава на мрежата X тој напиша дека НАТО е реликт од Студената војна и дека парите треба да се вложуваат во одбраната на САД, а не на социјалистички држави. Според него, НАТО ги чини американските даночни обврзници трилиони долари и носи ризик да ги втурне САД во туѓи војни.
Во предложениот закон се наведува дека европските членки имаат доволно економска и воена моќ за сопствена одбрана и дека членството на САД во НАТО не е во согласност со националните интереси. Законските тврдења исто така посочуваат дека распадот на Варшавскиот пакт и Советскиот Сојуз го сменил безбедносното окружување и ја направил НАТО-мисијата за колективна одбрана нерелевантна, како и дека алијансата започнала голема источна експанзија од 1999 година.
Контекстот доаѓа по најновите изјави на Доналд Трамп, кој за „Политико“ рече дека европските лидери се слаби и „=препремногу политички коректни, додавајќи дека Европа „не знае што да прави“. Трамп претходно повика земјите од НАТО да го зголемат воениот буџет од 2% на 5% од БДП и предупреди дека оние што нема да го исполнат условот може да бидат исклучени од алијансата.
Свет
(Видео) Снимен моментот кога авион слета врз автомобил на автопат во Флорида
На социјалните мрежи се појави снимка што го прикажува моментот кога мал авион слета врз автомобил што се движел на автопатот I-95 во округот Бревард на Флорида.
Според властите, возачката на автомобилот и двете лица во авионот добиле само полесни повреди. Ударот го снимиле татко и син кои возеле веднаш зад возилото што било погодено.
Полицијата соопшти дека двомоторниот авион Beechcraft 55 во понеделник околу 17:45 часот локално време морал присилно да слета на јужната лента од автопатот. При слетувањето удрил во автомобил Toyota Camry со 57-годишна жена. Во авионот биле 27-годишен пилот од Орландо и 27-годишен патник.
A small plane crash landed on a busy interstate in Merritt Island, Florida, hitting a car.
The plane experienced a “loss of power in both engines,” it was known, and was attempting an emergency landing on I-95 when it hit a Toyota Camry.
The driver of the car was hospitalised… pic.twitter.com/ViZAuMJcwT
— Vani Mehrotra (@vani_mehrotra) December 10, 2025
Таткото и синот, Џејмс и Питер Кофи, изјавиле дека авионoт нагло почнал да паѓа пред нив.
„Бев преплашен, сфативме колку беше блиску до трагедија“, рекол Џејмс. Питер додал дека дури следниот ден сватил колку среќа имале.
Авионот бил отстранет од автопатот.
Причината за присилното слетување сè уште не е утврдена, а истрагата продолжува. Според проценка на службата, можно е авионот да останал без гориво.
Свет
Децата во Австралија го измамија системот: забраната за социјални мрежи има големи пропусти
Првиот ден од австралиската забрана за користење социјални мрежи за лица под 16 години покажа бројни слабости во системот. Многу деца успеале да ги заобиколат новите правила користејќи ВПН, манипулации со датумот на раѓање или трикови при скенирање на лицето.
Родители од различни делови на земјата за „Еј-би-си“ сведочат дека нивните деца без проблем добиле пристап до „Снеплет“, „Инстаграм“ или „Тик-Ток“, иако формално би требало да им биде забранет.
Во повеќе случаи, системите за проверка на возраст погрешно утврдиле дека децата имаат над 16 години — дури и кога станува збор за 11- или 13-годишници. Некои тинејџери успеале да ја измамат технологијата со шминка или прикривање на делови од лицето. Социјалните мрежи признаа дека постојат технички предизвици и дека родителите можат да пријават профили за деца под 16 години кои ќе бидат суспендирани.
Стручњаците објаснуваат дека технологијата за процена на возраст има маргина на грешка од една до три години, што овозможува заобиколување на забраната. На „Тик-ток“ веќе се појавија објави од деца кои се потсмеваат дека „успешно ја преживеале“ забраната.
Владата најавува дека пропустите ќе се отстрануваат постепено. Премиерот Албанезе посочи дека околу 440.000 „Снепчет“ профили, 150.000 „Фејсбук“ профили и 350.000 „Инстаграм“ профили во сопственост на деца од 13 до 15 години ќе треба да се деактивираат. Повеќе од 200.000 „Тик-ток“ профили веќе се затворени.
Министерката за комуникации Анника Велс нагласи дека ова е „маратон, не спринт“ и дека децата кои денес ја заобиколиле забраната нема да можат да го прават тоа постојано.

