Свет
Големи промени од Новата година во Германија, секојдневниот живот значително се менува
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/12/германија-2.jpg)
Многу работи ќе се сменат за жителите на Германија во 2024 година. Се зголемуваат минималната плата и разните надоместоци за оние со послаба финансиска состојба. Но, во некои сегменти животот ќе биде поскап. На почетокот на 2024 година ќе стапат на сила многу реформи и измени во законите кои го засегаат секојдневниот живот. Еве што се менува.
Граѓански додаток
Од 1 јануари повеќе од пет милиони приматели на т.н граѓански додаток (Bürgergeld) добива во просек 12 отсто повеќе пари. За слободните, износот на оваа помош се зголемува за 61 евро и ќе изнесува 563 евра месечно. Возрасните кои живеат со партнер ќе добијат 506 евра, а за секое дете, во зависност од возраста, од 357 до 471 евро.
Расте и детскиот додаток
Детски додаток (Kinderzuschlag) се дава на родители кои работат, но имаат ниски плати. Максималниот износ што може да се добие ќе се зголеми од 250 на 292 евра, во зависност од приходите и можните средства.
Долна граница за породилен надоместок
Наскоро ќе важат пониски лимити на приходи за остварување на правото на породилен додаток (Елтернгелд), кој на одредено време го добиваат родителите кои не работат или имаат намалено работно време по раѓањето на детето.
Досега овој надомест можеа да го добијат родителите чии приходи кои ја сочинуваат даночната основа не надминуваат 300.000 евра годишно, а самохраните родители кои не заработуваат повеќе од 250.000 евра. Од април 2024 година оваа граница за парови прво ќе се намали на годишен приход од 200.000, а од април 2025 година на 175.000 евра. Од април за самохрани родители важи лимитот од 150.000 евра.
Додаток за боледување за нега на болно дете
Од 2024 година, вработените родители кои се законски осигурени за здравствена заштита имаат право на надоместок за боледување за нега на болно дете (Kinderkrankengeld) во траење од 15 дена, а самохрани родители 30 дена. Досега беше 10 или 20 дена.
Повеќе пари за вработените со пониски примања и учесниците во стручното образование
Од 2024 година законски пропишаниот минимален час ќе се зголеми од сегашните 12 на 12,41 евра. Планирано е и зголемување на 12,82 евра за 2025 година. Со тоа се зголемува и максимално дозволениот износ за вработените на т.н мини работни места (Минијоб) од 520 до 538 евра. Ова е лимитот на приход на кој не се плаќаат даноци и други бенефиции.
За 4,7 отсто се зголемува и минималната плата за учесниците во стручното образование (Приправници) во прва година, на 649 евра. Сепак, можно е да се утврдат исклучоци преку тарифни договори.
Повисока ослободена од данок основица
Во новата година ќе се зголеми и неоданочената основа (Grundfreibetrag), односно износот на приходот на кој примателот не е обврзан да плати данок, од досегашните 10.908 на 11.784 евра. Се зголемува и ослободената основица по дете (Kinderfreibetrag) од 6.024 на 6.612 евра. Зголемена е и границата на приходите од која се плаќа највисоката даночна стапка (Spitzensteuersatz), од досегашните 62.810 на 66.761 евро.
Се зголемуваат и додатокот за нега и додатоците за помош
Надоместокот за помош и нега (Pflegegeld) се зголемува за пет проценти, што во зависност од нивото на потреба значи од 16 до 45 евра повеќе месечно.
Се воведуваат олеснувања и за лицата на кои им е потребна нега и кои престојуваат во старечки дом: надоместоците за нега се зголемуваат во износ од пет до десет проценти, во зависност од должината на престојот во установата.
Зголемена возраст за пензионирање
Законската возраст за пензионирање во 2024 година е 66 години. Ова се однесува на лицата родени во 1958 година. За оние кои се родени подоцна старосната граница се зголемува за два месеци годишно, што значи дека ќе мора да работат подолго.
Нови правила за греење за нова градба
Што се однесува до енергијата, потрошувачите ќе мора да сметаат на повисоки трошоци. Од 2024 година ќе стапи на сила Законот за греење, според кој во нови станбени згради во новоизградените површини може да се инсталира само топлификацискиот систем кој користи најмалку 65 отсто енергија од обновливи извори. Во повеќето случаи, тоа треба да бидат топлински пумпи.
Повисока цена за CO2 и отстранување на стимулации за е-автомобилите
Износот на т.н Данок на CO2, односно данок на енергија од извори што ја оштетуваат климата. Од 1 јануари изнесува 45 евра за тон, што ќе ги поскапи горивото и нафтата или гасот за греење. Поради дупката во државниот буџет, од 1 јануари се укинуваат државните кочници на цената на струјата и гасот. Но, поради падот на цените на пазарот, тие и онака веќе не играа никаква улога за повеќето потрошувачи.
Од 2024 година, се воведува државната стимулација, т.н Umweltbonus, за купување електричен автомобил.
Зголемување на ДДВ во гастрономијата
Во новата година може да поскапат патувањата во ресторани и кафулиња, бидејќи од 1 јануари повторно ќе важи редовната стапка на ДДВ од 19 проценти за гастрономијата, наместо досегашните седум.
Задолжителен е-рецепт, такса за пакување и детски пасош
Од јануари лекарите се обврзани да издаваат е-рецепти. Се воведува и повратна такса за пакување на млеко и млечни напитоци, доколку се продаваат во пластични шишиња.
Од јануари повеќе нема да може да се вади детски пасош во Германија, кој досега се издаваше за деца до 12 години. Наместо тоа, се воведува електронски пасош со подолго траење и можност за користење за патувања низ светот.
Имено, претходниот детски пасош немал безбедносен чип, па се издавал само една година и не бил признат во некои земји.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Свет
Земјотрес со јачина од 4,5 степени го погоди западниот дел на Калифорнија
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/08/zemjotres-1.jpg)
Земјотрес со јачина од 4,5 степени според Рихтеровата скала рано утринава го погоди округот Мендосино во Калифорнија, соопшти Американскиот геолошки институт (USGS).
Земјотресот се случил во петокот вечерта по локално време, на околу 200 километри северозападно од Сакраменто, односно пет километри јужно од малиот град Лејтонвил.
Епицентарот на земјотресот бил на длабочина од три километри.
Засега нема извештаи за евентуална штета.
Свет
Масовен руски напад врз Украина
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/7eac8c93-1077-4cb0-a041-0382d5dd0cf3.jpg)
Руските воени сили синоќа извршија нов масовен напад врз енергетската инфраструктура во западна и јужна Украина, соопшти украинското Министерство за енергетика.
„Објектите на украинскиот оператор Укренерго се оштетени во регионите на Запорожје на југот на земјата и во Лавов на запад“, соопшти Министерството, додавајќи дека во нападите се повредени двајца вработени.
И двајцата потоа беа хоспитализирани во болница во Запорожје.
Министерството потсетува дека ова е осми поголем напад врз украинските електрани во последните три месеци, што често резултираше со прекини на електричната енергија. Во соопштението се наведува дека електроенергетската мрежа на Украина се бори да ги издржи целните руски воени напади.
Украинските власти соопштија дека во големиот ноќен руски напад во четвртокот, енергетската инфраструктура, вклучително и електраната, била значително оштетена, а седуммина вработени биле повредени.
Володимир Зеленски верува оти половина од енергетскиот капацитет на Украина е уништен во засилените руски напади. Утрово тој повика „што поскоро да се постават соларни панели и единици за складирање енергија во секое училиште и болница“.
Генералниот директор на операторот ДТЕК, Максим Тимченко, предупреди дека доколку нејзините западни партнери не се мобилизираат, Украина би можела „се соочи со сериозна енергетска криза оваа зима“.
Киев го повикува Западот да му помогне да ја обнови електричната мрежа, проект кој бара значителни инвестиции и да обезбеди испорака на поголема количина опрема за противвоздушна одбрана во Украина, што е важно за спротивставување на руските бомбардирања.
Со оглед на тоа, Вашингтон „донесе тешка, но неопходна одлука“ да и даде предност на Украина во однос на другите сојузнички земји кога станува збор за набавка на ракети кои се користат за противвоздушна одбрана.
Регион
Како снема струја на Балканот
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2017/12/404373-od-nevremeto-delovi-od-zemjava-bez-struja-ekipi-na-evn-rabotat-na-teren.jpg)
Невиден колапс на електроенергетскиот систем ги погоди Црна Гора, Босна и Херцеговина, Хрватска и Албанија. Се сомнева дека – во моментот кога кај сите работат клима уредите, а потрошувачката е огромна – некои далноводи испаднале од системот.
Засега нема официјални информации што го предизвикало колапсот на електроенергетскиот систем кој во петокот остави без струја големи делови од четирите балкански држави.
Директорот на Националниот диспечерски центар на електропреносниот систем на Црна Гора, Ранко Реџиќ, вели дека „вакво нарушување не е забележано триесет години“.
„Проблемот беше од регионален размер и зафати големи делови од Црна Гора, Албанија, Босна и Херцеговина и значителен дел од Хрватска. Засега немаме информации што го предизвикало овој настан. Имаше прекин на струја, откажаа некои елементи, во системите во околината и во нашиот систем. Тие елементи ги вративме под напон“, рече Реџиќ и додаде дека се уште се истражува причината, пишува „Дојче Веле“.
Тој се осврна и на информациите дека недостатокот на енергија настанал како последица на голем пожар во близина на 400 kV далновод на непристапен терен на границата меѓу Црна Гора и Босна и Херцеговина.
„Тоа се уште се истражува. Многу е можно тоа да се случило“, рече тој, додавајќи дека Црна Гора се уште нема информации дека причината доаѓа од оваа земја.
„Во моментот кога ќе се формира комисијата и ќе заврши истрагата, ќе знаеме што се случило и како се одвивало се. Засега нема причина да се верува дека причина за колапсот е човечкиот фактор“, заклучи Реџиќ.
Телевизија Н1 ја пренесува изјавата на црногорскиот министер за енергетика Саша Мујовиќ кој вели дека проблемот настанал како „резултат на големото зголемување на дневниот товар и високите температури“.
„Кога ги имате тие два примерока поврзани еден со друг, тогаш имате ситуација да не можете правилно да пренесете струја низ далноводите, односно далноводите се преоптоварени и доаѓа до нивни прекини. Распадот на едниот вод значи преоптоварување на другиот и така се случи ова“, вели Мујовиќ.
Независниот систем-оператор на Босна и Херцеговина соопшти дека причина за прекинот на снабдувањето со електрична енергија е „проблем во преносната мрежа во регионот и преоптоварување на клучните 400 kV интерконективни линии“. Ова резултираше со „каскадно пренесување на нарушувања“ на Електроенергетскиот систем на Босна и Херцеговина.
Поголемиот дел од оваа земја остана без струја, поради што дојде до колапс во сообраќајот во многу градови. Во Сараево, како што пренесуваат тамошните медиуми, неколку луѓе со часови останале заробени во лифтови, додека некои делови од градот останале без вода и тоа во ден кога биле забележани рекордно високи температури.
Прекинот се прошири и во Хрватска, со која Босна и Херцеговина има најголем број меѓусебно поврзувачки далноводи, поради што речиси цела Далмација остана без струја.
„Со оглед на тоа што БиХ, дел од Хрватска, Црна Гора и Албанија испаднаа од целиот напон, се утврдуваат деталите и причините. Нашите служби не утврдија дека има некаков вид на дефект кај нас“, изјави министерот за економија на Хрватска, Анте Шушњар.
Директорот на Секторот за управување со хрватскиот електроенергетски систем Данко Блажевиќ вели дека за овој случај е покрената истрага на европско ниво.
„Дел од работата на операторите на преносните системи е веднаш да реагираат и имавме телеконференција на европско ниво. Се случи несреќен сплет на околности што два далноводи, едниот во Црна Гора, другиот во Албанија, згаснаа за кратко време“, објасни Блажевиќ.
Албанската министерка за енергетика Бељинда Балуку рече дека има дефект на интерконекторот меѓу Албанија и Грција и дека слушнала за слични околности во Црна Гора и делови од Хрватска и Босна и Херцеговина.
„Истрагата ќе потрае, но раните анализи сугерираат дека големи количини на енергија во преносниот систем и многу високи температури го создадоа овој технички проблем“, рече Балуку.
Зборувајќи за тоа како можеше да дојде до ваков колапс, експертот за енергија и поранешен генерален директор на Електропривреда БиХ Амер Јерлагиќ вели дека вакви дефекти на системот се случуваат во лето.
„Веројатно поради голема потрошувачка на енергија имало големо оптоварување, а ако имало дефект, односно дефект на далноводот поради преоптоварување, тогаш тоа се пренесувало низ целиот регион според системот домино ефект“, изјави Јерлагиќ за БХ. Радио 1.
Експертите предупредуваат дека во последните две години побарувачката на струја е зголемена за повеќе од 20 проценти.