Свет
Дали НАТО ќе се повика на членот 5?

Русија повторно се заканува со инвазија на Украина, тврди НАТО. Во тек се дипломатски напори за да се спречи тоа. НАТО испраќа војници во околните земји за поддршка на Украина.
Во исто време Русија испрати дополнителни воени трупи на границата со Украина.
Но, од толку насобрано тешко оружје прашање е дали ќе се користи, како и кој ќе го користи. Имено, Украина не е членка на НАТО, иако е во центарот на актуелната криза, а целото оружје е распоредено околу таа земја.
НАТО не може директно да ја брани Украина бидејќи не е членка на таа алијанса, но прашање е дали НАТО тогаш би можел да го иницира прашањето за членот 5.
На прес-конференцијата во петокот, американскиот секретар за одбрана, Лојд Остин, ја потсети Русија дека членот 5 од договорот за НАТО ги обврзува Соединетите Американски Држави и нивните сојузници да им помогнат на нивните источноевропски членки во случај Русија да нападне некоја од нив.
„Нашиот фокус не е на борбите во Украина“, рече тој додавајќи дека „работиме на убедување на нашите партнери и сојузници во НАТО“.
Што значи членот 5?
Заемната одбрана на членките на НАТО се објаснува со едноставна мантра – партиите се согласуваат дека вооружениот напад врз една од членките на НАТО, или повеќе од нив во Европа или Северна Америка, се смета за напад врз сите членки на алијансата.
Понатаму, беше објаснето дека доколку една членка на алијансата биде нападната, НАТО мора да преземе дејства за кои смета дека се неопходни, вклучително и употреба на вооружена сила, со цел да се одржи безбедноста на северноатлантската област.
Но, постои и член 5, кој дозволува вооружен одговор од страна на членките на НАТО во случај на напад врз земја што не е членка на алијансата, но тој член е нејасно формулиран и широк, што остава простор за други видови акции.
Така, НАТО досега само еднаш се повика на членот 5, по серијата напади на 11 септември 2001 година, кога терористичката група Ал каеда ги нападна САД.
По нападот, НАТО распореди сили за поддршка на САД во Авганистан, каде што од 2003 до 2014 година телото беше наречено Меѓународни сили за безбедносна помош (ИСАФ).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Бројот на кардинали кои ќе го изберат новиот папа е намален

Бројот на кардинални електори кои ќе го изберат наследникот на починатиот папа Францискo се намали на 133 откако двајца кардинали изјавија дека не можат да дојдат во Рим поради здравствени проблеми, изјави портпаролот на Ватикан, Матео Бруни.
Бруни, директор на прес-службата на Ватикан, не ги објави имињата на двајцата отсутни кардинали бидејќи тие се борат со здравствени проблеми.
Италијанскиот кардинал Анџело Бечиу, кој денес објави дека дефинитивно нема да биде на конклавата бидејќи првично бил осуден за проневера, не бил ниту вброен меѓу 135-те кардинални електори.
Конклавата ќе почне на 7 мај. За избор на нов папа е потребно двотретинско мнозинство.
Свет
(Видео) Амазон ќе го прикаже делот од царините заедно со цените, Трамп е бесен: „Непријателски чин“

Белата куќа денес остро го нападна Амазон поради неговиот план на својата веб-страница, покрај вкупната цена на производот, да го прикаже и износот на царините што ги воведе американскиот претседател Доналд Трамп.
„Ова е непријателски и политички чин од страна на Амазон“, изјави портпаролката на Белата куќа, Каролина Ливит, пред новинарите, прашувајќи: „Зошто Амазон не го стори истото кога администрацијата на Бајден предизвика највисока стапка на инфлација во последните 40 години?“
„Ова е уште една причина зошто Американците треба да купуваат американски производи“, додаде таа.
По нејзините забелешки, акциите на „Амазон“, гигантот за онлајн купување основан од Џеф Безос, паднаа за повеќе од 2 проценти во претпазарното тргување.
Безос, еден од најбогатите луѓе во светот, е познат и по тоа што е сопственик на „Вашингтон пост“ и по тоа што беше меѓу гостите на инаугурацијата на Доналд Трамп во 2017 година, иако подоцна се скара со администрацијата на Трамп поради голем број политички прашања.
Амазон сè уште не ги коментираше изјавите на Белата куќа.
Администрацијата на Трамп одговори на медиумскиот извештај дека „Амазон“ планира јасно да им покаже на клиентите колку царините влијаат врз цената на поединечните производи. Според луѓе запознаени со планот, таа сума ќе биде прикажана веднаш до вкупната цена на производот.
На прес-конференција, еден новинар ги праша Ливит и секретарот за финансии Скот Бесент дали се согласуваат дека потегот на „Амазон“ јасно покажува дека царините не ги плаќа Кина, туку американските потрошувачи. Ливит го презеде одговорот, нагласувајќи дека „штотуку разговарала со претседателот за најавата на Амазон“.
Амазон не е првиот трговец кој им укажува на потрошувачите на влијанието на новите тарифи врз цените. Кинеските „Шеин“ и „Тему“ исто така воведоа значителни дополнителни трошоци во последните денови. На пример, „Тему“ сега јасно ја прикажува „увозната давачка“ при пресметување на вкупната цена, која може да изнесува околу 145 проценти за одредени артикли.
Свет
Кина отвора директна морска линија со Перу: „Почнува поморскиот пат на свилата“

Кинеското товарно пристаниште Гуангжу отвори директна линија до пристаништето Чанкај во Перу во понеделник, намалувајќи ги логистичките трошоци и поддржувајќи ја трговијата со Латинска Америка, објави кинескиот државен медиум CCTV.
Пристаништето Чанкај се наоѓа северно од Лима и неодамна стана главна точка на директни врски помеѓу Латинска Америка и Азија. Кинеската бродска компанија COSCO инвестираше 1,4 милијарди долари во првата фаза од изградбата, а беше отворена во ноември од перуанската претседателка Дина Болуарте и кинескиот претседател Кси Џинпинг за време на самитот на Организацијата за азиско-пацифичка соработка (APEC) во Лима.
Кси тогаш изјави дека го означува успешниот почеток на „Поморскиот пат на свилата на 21 век“, нагласувајќи дека Чанкеј е дел од кинеската иницијатива „Еден појас, еден пат“. Денес, повеќе од 400 контејнери со фрижидери, додатоци за домашни апарати, автоделови и друга стока произведена во Гуангдонг беа натоварени на 300-метарскиот брод COSCO Волга, објави CCTV.
Со директна линија, бродот треба да пристигне во Перу за околу еден месец, намалувајќи ги логистичките трошоци за околу 20 проценти, според медиумската куќа. Новата линија, исто така, ќе го скрати патувањето помеѓу Гуангжу Нанша и други латиноамерикански пристаништа, како што се Манзаниљо во Мексико и Сан Антонио во Чиле.
Кина треба да види забрзан прилив на овошје и морски плодови од тихоокеанскиот брег на Јужна Америка и црвено вино од Андите од Латинска Америка. Се очекува Кина да инвестира милијарди долари повеќе за да го развие Чанкеј, заедно со Лима, во голем бродски центар на патот помеѓу Азија и Јужна Америка.