Свет
Данската премиерка во игра за нов шеф на НАТО пред посетата на САД

Данската премиерка Мете Фредериксен денеска ќе се сретне со американскиот претседател Џо Бајден во Вашингтон среде шпекулациите дека Белата куќа ќе ја искористи посетата за да ја тестира за прва жена генерален секретар на НАТО, пренесува „Еурактив“.
Според дипломатски извори, Фредериксен е сериозен кандидат да го замени Јенс Столтенберг, кој треба да се повлече од функцијата во септември.
Таа се најде во центарот на вниманието на меѓународната сцена минатата година како цврст поддржувач на Украина во нејзината војна со Русија стекнувајќи почит со своите напори да го зајакне западното единство.
„Таа е еден од највештите шефови на држави во Европа. Во Европа има голема почит кон работата што таа ја врши како премиер и кон неа како личност во меѓународната соработка“, истакна норвешкиот премиер Јонас Гар Сторе минатата недела коментирајќи ја Фредериксен како потенцијален кандидат за позицијата во НАТО.
Главната пречка за нејзината потенцијална кандидатура е тоа што Данска долго време заостанува во трошоците за одбрана и е под притисок да ги доведе воените трошоци до 2 % од БДП, клучна цел за земјите членки на НАТО. Но, во декември Фредериксен и нејзината нова центристичка влада го поместија планот за исполнување на целта на НАТО за три години до 2030 година.
Минатата недела таа најави големи инвестиции во одбраната во следните 10 години и зголемена воена помош за Украина, што ќе ѝ помогне привремено да ја постигне целта на НАТО оваа и следната година.
Данска даде значителна финансиска и воена помош на Украина и покрај големите недостатоци во сопствената одбрана. Земјата исто така ги обучува украинските пилоти и е отворена за испорака на борбени авиони „Ф16“.
Кога гасоводот „Северен тек“ беше саботиран во данските води лани во септември, Фредериксен формира изненадувачка коалиција меѓу левиот и десниот политички ешалон тврдејќи дека е потребно политичко единство во време на меѓународна несигурност.
Во февруари таа донесе непопуларна одлука за укинување еден државен празник за да се финансираат зголемените трошоци за одбраната.
„Таа има силна позиција во Данска, но е и некој што го дели народот. Многумина ја гледаат како премногу доминантна и гладна за власт“, изјави поранешниот дански министер за одбрана и правда, Ханс Енгел.
Кога поранешниот американски претседател Доналд Трамп во 2019 година предложи САД да го купат Гренланд – суверена територија на Кралството Данска – Фредериксен ја отфрли понудата како апсурдна.
На меѓународната сцена таа успеа да се држи настрана од отворените судири со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган и унгарскиот премиер Виктор Орбан покажувајќи ја својата прагматичност и покрај конфликтните идеологии.
„Таа е цврста дама и многу е амбициозна. Мислам дека ќе се согласи ако почувствува дека земјите од НАТО може да се соберат околу неа, се разбира, особено ако Бајден ѝ ја понуди позицијата“, вели Енгел.
Иако Фредериксен вели дека не е кандидат, не рече дека позицијата не ја интересира: „Не се пријавувам за никакви огласи за работа. Поканета сум да го посетам претседателот Бајден и се радувам на тоа“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Објавени сведоштвата на израелските заложници: „Изгубив 30 килограми“

Четворицата заложници, Тал Шохам, Омер Шем Тов, Омар Венкерт и Ели-Хе Коен, кои денеска се вратија во Израел, биле подложени на тортура, физичко насилство, психичко малтретирање и гладување во период од 16 месеци, објави вечерва израелската телевизија Кан 11.
Четворицата изгубиле десетици килограми од својата телесна тежина и биле држени во тунели на различни локации во Појасот Газа, според Кан.
אלי-ה כהן, עומר שם טוב, עומר ונקרט וטל שהם עברו עינויים, התעללות והרעבה; אברה מנגיסטו חזר מהשבי במצב לא טוב ומתקשה לתקשר@ItayBlumental #חדשותהשבת pic.twitter.com/oU3DmMwMOY
— כאן חדשות (@kann_news) February 22, 2025
Сите четворица сведочеа дека речиси воопшто не јаделе. „Не изгладнуваа. Тие рекоа дека сите ги избричиле главите минатата недела, а четворицата дури научиле и арапски за време на нивното заробеништво, се дознава.
Тал Шохам бил држен со други заложници и не знаел дека неговата сопруга Ади била киднапирана заедно со нивните две деца Јахел и Неве и дека сите биле ослободени од заробеништво. Кога израелските сили му покажаа слики од неговите деца, тој рече: „Колку е прекрасно да се биде слободен“.
Омар Венкерт воопшто не бил изложен на медиумите. Дури откако бил ослободен, дознал дека неговата девојка Ким Демати, со која тој отишол на забава во Реим, била убиена на 7 октомври. Венкерт ослабел 30 килограми, а едно од неговите први барања било да испуши цигара: „Јас ја чекав оваа цигара 500 дена“, рече тој. Тој бил држен и со други заложници, пренесува Кан.
Омер Шем Тов бил држен во тунел, каде што поголемиот дел од времето го поминувал сам. Тој имал малку медиумска експонираност и бил свесен за протестите за неговото враќање. Тој сведочеше дека тоа го зајакнало и му давало надеж дека на крајот ќе биде ослободен.
Ели-Ха Коен исто така беше задржан во самица и не беше изложен на медиумите. Дури денеска дозна дека неговата сопруга Жив Абауд го преживеала масакрот. Тој рече дека бил изложен на дневна светлина само во последните неколку дена кога му било дозволено да излезе надвор, објави Кан.
Европа
Ватикан: Папата Франциско и понатаму критично

Состојбата на папата Франциско останува „критична“ откако денеска претрпе „продолжена респираторна криза слична на астма“, соопшти Ватикан. Папата е „полош од вчера“ и доби трансфузија на крв, се вели во соопштението.
Ватикан извести дека 88-годишниот папа бил свесен и се наоѓал во својата фотелја, но му бил потребен „висок проток“ на кислород, а неговата прогноза „останува неизвесна“.
Папата се лекува од билатерална пневмонија во болницата Гемели во Рим.
Трансфузијата на крв била неопходна поради нискиот број на тромбоцити, поврзан со анемија, соопшти Ватикан.
„Состојбата на Светиот Отец останува критична“, се вели во соопштението.
„Папата не е надвор од животна опасност. Светиот Отец останува присебен, но е полошо од вчера“, се додава.
Папата беше примен во болница на 14 февруари, откако неколку дена имаше тешкотии со дишењето.
Европа
Полска ја демантира веста за одземањето на „Старлинк“ од Украина: „Ние им го купивме“

Полска ќе продолжи да плаќа за „Старлинк“ за Украинците, изјави министерот за дигитални прашања Кшиштоф Гавковски по извештаите во медиумите дека САД би можеле да ја исклучат „Старлинк“ од воена Украина, пренесува полската ТВП.
Старлинк е мобилен рутер кој овозможува пристап до сателитски интернет, од кој украинската војска зависи за комуникација на бојното поле. Мрежата е во сопственост на американскиот милијардер Илон Маск, кој моментално го предводи новоформираното американско Министерство за ефикасност на владата.
Тројца извори запознаени со ова прашање денеска изјавија за Ројтерс дека американските претставници кои бараат пристап до клучните минерали во Украина почнале да се закануваат со „неизбежно исклучување“ доколку не се постигне договор.
Таа закана ја упати и Кит Келог, американскиот пратеник за Украина и Русија, за време на разговорите во Киев во четвртокот.
Нацртот на првиот договор бараше Украина да обезбеди на САД 50 отсто од профитот од експлоатацијата на ретки метали и други природни ресурси. Првата верзија на договорот предвидува и сите спорови да се решаваат на суд во Њујорк.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски го отфрли првичниот договор.
Извор на Ројтерс рече дека загубата на „Старлинк“, која обезбедува поврзување за војската и клучната инфраструктура, ќе биде „тежок удар“ за украинската војска.
Гавковски реагираше на извештајот на Ројтерс на социјалната мрежа Икс. Тој напиша дека Полска е таа што ги купила уредите „Старлинк“ и ги предала на Украина.
Polska kupiła Starlinki, które przekazała Ukrainie. Płacimy i dalej będziemy płacić abonament za internet satelitarny dla Ukrainy. Nie wyobrażam sobie, że ktoś może zdecydować się na zerwanie umowy biznesowej za usługę komercyjną, której stroną jest Polska.
— Krzysztof Gawkowski (@KGawkowski) February 22, 2025
„Ние плаќаме и ќе продолжиме да плаќаме претплата за сателитски интернет за Украина. Не можам да замислам дека некој ќе одлучи да го раскине деловен договор за комерцијална услуга во која Полска е страна“, додаде тој.
Во 2024 година, полското Министерство за дигитални прашања изјави дека финансирало 20.000 терминали на „Старлинк“. Исто така, го финансира одржувањето на овие системи на постојана основа.