Свет
Данската премиерка му порача на Трамп: Гренланд има право да одлучува за својата иднина

Данската премиерка Мете Фредериксен му кажа на Доналд Трамп дека Гренланд има право да одлучува за својата иднина, пренесува Би-Би-Си, oткако новоизбраниот американски претседател предизвика бура во Копенхаген минатата недела кога навести дека САД сакаат да го купат арктичкиот остров лоциран на данска територија.
За време на 45-минутниот телефонски разговор, Фредериксен вчера му кажала на Трамп дека Данска е подготвена да ја зголеми својата одговорност за безбедноста на Арктикот. Таа ги повторила и изјавите на гренландскиот премиер Муте Егеде, кој неодамна јасно стави до знаење дека Гренланд не е на продажба.
Трамп не одговори јавно, но тој повторно ја објави анкетата од 2019 година на неговата платформа „Трут соушал“ која покажува дека 68 отсто од Гренланѓаните ја поддржуваат независноста од Данска. Се очекува да се одржи референдум за независност, а Данска веќе соопшти дека ќе го почитува секој резултат.
Трамп ја изрази својата желба да го купи Гренланд уште во 2019 година. Откако Фредериксен го нарече предлогот апсурден, Трамп нагло ја откажа посетата на Данска. Во телефонскиот разговор Фредериксен нагласила и дека данските компании придонесуваат за растот и работните места во САД и дека е во интерес на Европската унија и САД да ја зајакнат трговијата.
Минатата недела Трамп и се закани на Данска со високи царини доколку не се откаже од Гренланд, што предизвика загриженост кај данските бизнисмени. САД се вториот најголем извозен пазар во Данска, така што целните царини би имале значително влијание врз нивната економија.
Денес, Фредериксен ќе одржи, како што го нарекуваат данските медиуми, кризен состанок со бизнис лидерите, вклучително и директорите на пивскиот гигант Карлсберг и фармацевтската компанија Ново Нордиск, позната по лековите за дебелина и дијабетес кои се популарни во САД. Предвиден е и вонреден состанок на Советот за надворешна политика, на кој ќе присуствуваат претставници од целиот парламент.
Пратеничката на Гренландскиот парламент Аја Кемниц рече дека го поддржува ставот на премиерот дека одлуката за Гренланд треба да ја донесат Гренланѓаните. „Имам голема доверба во премиерот, како и во гренландскиот премиер Егеде. Мислам дека е важно тие да соработуваат тесно“, рече таа. Егеде претходно оваа недела изјави дека неговата влада е подготвена да започне дијалог со претстојната администрација на Трамп.
Коментарите на Трамп и посетата на неговиот син на Гренланд минатата недела предизвикаа голема загриженост во Данска. Соочена со можноста за заострување на односите со нејзиниот близок сојузник, Фредериксен внимателно ги избираше зборовите, притоа нагласувајќи го правото на Гренланд на самоопределување. Ханс Редер, политички уредник на ТВ2, истакна дека фактот што на Трамп му биле потребни 45 минути за да разговара со Фредериксен е знак дека прашањето на Гренланд е навистина нешто што Трамп сериозно го разгледува, а не само минлива мисла.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Во ЕУ, на граѓаните им се советува да изградат „кризен бункер“

Поранешниот министер за здравство на Латвија, Петерис Апинис, им даде на своите сограѓани необичен, но сериозен совет – однапред да се подготват за можни кризни ситуации и нестабилност.
Во гостувањето на ТВ24, Апинис препорача секое домаќинство да обезбеди скривалиште на својот имот, со закопување цврсто буре на околу десет метри од куќата. Како што нагласи, садот мора да биде доволно отпорен за да не може да се оштети од глодари или влага.
Според него, во такво засолниште е потребно да се стават основни прехранбени производи со долг рок на траење кои не бараат готвење, како и доволна количина вода за пиење. Апинис, исто така, советуваше да се издвои мала количина готовина, бидејќи во услови на сериозни нарушувања, таканаречениот „час X“, банкарските картички би можеле да станат бескорисни.
Поранешниот министер додаде дека во буре треба да се стават и копии од важни документи, како и семејни реликвии како што е антички накит што се наследува, со цел да се зачуваат најскапоцените работи во случај на вонредна состојба.
– Ваквите мерки можат да обезбедат минимум безбедност и континуитет на животот во услови на нестабилност, порача Апинис.
Фото: ЕПА
Свет
Израел се подготвува за целосна окупација на Појасот Газа

Израелскиот безбедносен кабинет го одобри планот на премиерот Бенјамин Нетанјаху за преземање воена контрола над Газа, што претставува нова голема ескалација во војната. Одлуката беше донесена по состанок кој траеше длабоко во ноќта, а со неа се потврдува дека за завршување на конфликтот е потребно „целосно безбедносно преземање на Појасот Газа“, пишува „Скај њуз“.
Пред состанокот, Нетанјаху во интервју за „Фокс њуз“ го потврди намерите на Израел. На прашањето дали Израел „ќе ја преземе контролата над целата Газа“, одговори: „Имаме намера, за да ја обезбедиме нашата безбедност, да го отстраниме Хамас таму и да го ослободиме населението на Газа.“ Додаде дека Израел не сака да ја задржи територијалната контрола, туку да воспостави безбедносен појас и власта да ја предаде на арапски сили кои ќе управуваат правилно.
По состанокот, од кабинетот на израелскиот премиер беше соопштено дека Израелските одбранбени сили (ИДФ) ќе се подготвуваат за преземање на контролата над градот Газа, додека истовремено ќе се дистрибуира хуманитарна помош до цивилите надвор од зоните на борба. Безбедносниот кабинет усвои пет принципи за завршување на војната: разоружување на Хамас, враќање на сите заложници, демилитаризација на Газа, израелска безбедносна контрола над Појасот и воспоставување алтернативна цивилна власт која не е ниту Хамас ниту Палестинската самоуправа.
Овој план наиде на остри критики, вклучително и од семејствата на заложниците кои ги држи Хамас. Аинав Зангаукер, мајка на заложникот Матан Зангаукер, изјави дека Нетанјаху ѝ ветил работа на договор за ослободување. „Некој што зборува за сеопфатен договор не оди да ја освојува Газа и да ги загрозува заложниците и војниците“, напиша на социјалната мрежа X, додавајќи: „Нетанјаху и неговите партнери се подготвуваат да го осудат на смрт.“
Според извештаите од израелските медиуми, началникот на Генералштабот на израелската армија, Ејал Замир, исто така предупредил против окупација на Газа, наведувајќи дека тоа би ги загрозило заложниците и дополнително би ја оптоварило армијата. Од меѓународната страна, јордански официјален претставник порача дека Арапите „ќе го поддржат само она што Палестинците ќе го договорат и одлучат“ и дека „нема да се согласат со политиката на Нетанјаху ниту ќе ги чистат неговите нереди“.
Џина Аберкромби-Винстенли, поранешна претседателка на Советот за политика за Блискиот исток, изјави за Sky News дека „многу малку луѓе“ веруваат дека планот за окупација е добра идеја. „Тешко е да се придонесе за траума и очајот на Палестинците во Појасот Газа, но ова сигурно ќе го направи тоа“, рече таа, истакнувајќи дека новото присилно преселување само ќе ги влоши страдањата на населението.
Овие одлуки доаѓаат откако вчера, според податоците на локалните болници, најмалку 42 Палестинци биле убиени во израелските воздушни напади и пукање низ јужна Газа.
Најновиот конфликт започна со напад на Хамас на 7 октомври 2023 година, во кој загинаа околу 1.200 лица, а 251 беа киднапирани. Се проценува дека Хамас сè уште држи околу 50 заложници. Според Министерството за здравство во Газа, кое е под контрола на Хамас, во израелската одмаздничка офанзива убиени се повеќе од 61.000 Палестинци.
Свет
САД нудат 50 милиони долари за апсење на претседателот на Венецуела

Соединетите Американски Држави ја удвоија наградата за информации што би довеле до апсење на венецуелскиот претседател Николас Мадуро на 50 милиони долари, обвинувајќи го дека е еден од најголемите трговци со дрога во светот, пишува „Би-би-си њуз“.
Американскиот претседател, Доналд Трамп, е долгогодишен критичар на Мадуро, кој повторно ја презеде функцијата во јануари по изборите обележани со обвинувања за фалсификување на гласови, чии резултати во голема мера беа отфрлени од меѓународната заедница. Генералниот обвинител, Пам Бонди потврди дека САД ќе ја удвојат претходно објавената награда од 25 милиони долари, тврдејќи дека Мадуро е директно поврзан со операции за трговија со дрога.
Венецуелскиот министер за надворешни работи Иван Гил ја нарече новата награда „патетична“ и ја нарече „политичка пропаганда“. „Не сме изненадени, со оглед на тоа од каде доаѓа“, рече Гил, обвинувајќи ja Бонди за „очајно одвлекување на вниманието“ од негативните наслови околу справувањето со случајот со педофилот Џефри Епштајн.
За време на првиот мандат на Трамп, американската влада ги обвини Мадуро и други високи венецуелски функционери за низа кривични дела, вклучувајќи наркотероризам, корупција и трговија со дрога. Во тоа време, Министерството за правда на САД тврдеше дека Мадуро соработувал со колумбиската бунтовничка група ФАРК за „да користи кокаин како оружје за „совладување“ на САД“.
Во видео објавено во четврток, Бонди го обвини Мадуро за координација со групи како што се Трен де Арагва – венецуелска банда означена како терористичка организација од администрацијата на Трамп – и картелот Синалоа, моќна мексиканска криминална мрежа. Се тврдеше дека Агенцијата за борба против дрога на САД (ДЕА) „запленила 30 тони кокаин поврзан со Мадуро и неговите соработници, со речиси седум тони поврзани со самиот Мадуро“. Мадуро претходно ги отфрли тврдењата на САД за директна вмешаност во трговијата со дрога.
Мадуро, лидерот на Обединетата социјалистичка партија, кој го наследи Уго Чавез во 2013 година, се соочи со повеќекратни обвинувања за потиснување на опозициските групи и задушување на несогласувањето во Венецуела, вклучително и употреба на насилство. Тој ги преживеа протестите по спорните избори минатата година и ја задржа власта.
Сепак, во јуни Уго Карвахал, поранешниот шеф на воената разузнавачка служба на Венецуела, беше осуден по неколку обвиненија за трговија со дрога откако беше уапсен во Мадрид и екстрадиран во САД. Карвахал, познат по прекарот Ел Поло, беше моќен шпион кој избега од Венецуела откако ја повика војската да поддржи кандидат на опозицијата и да го собори Мадуро.
Иако првично ги негираше обвиненијата, подоцна се изјасни за виновен, поттикнувајќи шпекулации дека склучил договор со американските власти во замена за помала казна и инкриминирачки информации за Мадуро. Обединетото Кралство и ЕУ, исто така, објавија санкции против владата на Мадуро по неговото враќање на функцијата претходно оваа година.