Свет
Данските партии бесни откако САД ветија финансиска поддршка за Гренланд
САД подготвуваат значителен пакет финансиска поддршка за Гренланд што ќе обезбеди засилен поттик за раст, соопшти американскиот амбасадор во Данска, Карла Сандс, во колумна во весникот „Алтингет“.
„Наша желба е да соработуваме со целото данско кралство за да ги промовираме претприемништвото и иновациите и со тоа да го стимулираме одржливиот економски развој на Арктикот“, напиша Сандс.
САД неодамна отворија конзулат на Гренланд со надеж дека ќе станат најпосакуван трговски партнер на Арктикот. Сандс напиша дека конзулатот во главниот град Нуук ќе биде почетна точка за зголемен, секојдневен контакт со народот на Гренланд.
Таа додаде дека во текот на изминатата година, американски дипломат патувал низ Гренланд за да размени мислења и да изгради контакти со секакви луѓе, студенти, деловни луѓе и со претставници од државната и локалната власт.
„Сега, кога нашето дипломатско присуство станува постојано, се надеваме дека ќе можеме да ги продлабочиме и зајакнеме односите меѓу САД, Гренланд и Данска“, напиша Сандс.
Покрај тоа, Сандс предупреди на „агресивната Русија“, за која се тврди дека го зајакнала својот воен потенцијал на Арктикот и на „алчната Кина што загадува“ и, наместо тоа, ја промовира американската визија за Арктикот, која, тврди таа, се заснова исклучиво на транспарентност, соработка и на демократски вредности.
Иако оваа проценка е повеќе или помалку доследна на онаа на данската разузнавачка заедница која постојано ги споменува Русија и Кина во својата проценка на заканите, и на главните медиуми во земјата, чии аналитичари и новинари имаат тенденција да ја потенцираат руската закана , плановите на САД не беа добро примени.
Според данските конзервативци, САД прилично отворено работат на поткопување на единството на кралството.
„САД многу отворено работат на поткопување на единството во кралството. Тие отсекогаш имале поголема слобода, но постојат граници и на крај можеби воопшто нема да бидат присутни на Гренланд освен ако не ја запрат својата агенда. Ова е целосно неприфатливо“, се вели во твитот на портпаролот на конзервативците на Гренланд, Расмус Јарлов.
Според портпаролот за надворешни работи на социјал-либералите и поранешен министер за надворешни работи, Мартин Лидегард, Гренланд е геополитички интересен поради неговата местоположба на Арктикот, како и неговите природни ресурси, феномен што тој го опиша како експлозија на интересот за Гренланд и за Арктикот. Во исто време, тој ги предупреди жителите на Гренланд да не бидат наивни.
„Ако Американците решат да дадат финансиска поддршка, тоа е затоа што очекуваат да добијат нешто за возврат. Гренланд мора да одлучи дали сака да го прифати тоа“, рече Лидегард за Данското радио, посочувајќи дека сè уште му е тешко да се поврзе со пораката бидејќи не е јасно што точно опфаќа таа.
Либерално-конзервативната партија Венстре е попозитивна, но нејзиниот портпарол на Гренланд, Кристофер Мелсон, ја спомена својата резервираност.
„Имам впечаток дека Гренланд сака да привлече деловни инвестиции и да ја развива економијата, но на крај од него зависи до кој степен ќе се оствари соработката“, рече тој.
Минатата година американскиот претседател Трамп ја шокираше Данска со својата предлог за купување на Гренланд, понуда што данската премиерка Мете Фредериксен учтиво ја одби, објаснувајќи дека Гренланд не е на продажба.
Иако ужива широка автономија и е дом на „Туле“, најсеверната воздухопловна база на САД, Гренланд останува дел од данското кралство. До денес Гренланд е крајно зависен од годишната субвенција од 3,5 милијарди дански круни (510 милиони американски долари).
Изгледите за рударство и туризам остануваат попречени од недостигот од инфраструктура и крајно негостопримливата клима.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Jапонскиот суд: Забраната за истополови бракови е уставна
Високиот суд на Јапонија денес пресуди дека забраната за истополови бракови во земјата не го крши Уставот, отфрлајќи ги барањата на тужителите за надомест, со што ја потврди позицијата на државата, објави „Кјодо“.
Одлуката на Високиот суд во Токио ја означи конечната пресуда меѓу шест слични тужби поднесени низ цела Јапонија. Претходните пониски судови имаа поделени мислења: некои сметаа дека забраната го крши Уставот, но ги отфрлија барањата за надомест, објавува Танјуг.
Во најновата тужба, осум тужители, вклучувајќи лица со истополови партнери, побараа околу 6.400 долари отштета, тврдејќи дека одредбите од граѓанското право што не дозволуваат истополови бракови го кршат уставното право на еднаквост и слободата на брак.
Јапонија останува единствената земја од Г7 што не ги легализира истополовите бракови или граѓанските заедници. Член 24 од Уставот, кој ја гарантира слободата на бракот, вели: „Бракот се заснова само на меѓусебна согласност на двата пола“.
Фото: ЕПА
Свет
Астронаут од Германија ќе биде првиот од Европа што ќе патува на Месечината
Првиот Европеец во една од идните мисии на американската агенција НАСА на Месечината ќе биде од Германија, а подоцна астронаути од Франција и Италија ќе ги следат неговите стапки.
Ова го објави генералниот директор на Европската вселенска агенција (ЕСА), Јозеф Ашбахер, во Бремен, Германија, каде што се одржува состанок на Советот на ЕСА, објави АФП.
ЕСА придонесува во американската програма „Артемис“ за враќање на човекот на Месечината со изградба на вселенското летало „Орион“ и компоненти за идната станица што ќе орбитира околу Месечината.
Одложувана неколку пати, мисијата на НАСА со екипаж за летање околу Месечината – „Артемис 2“, со приватни партнери како што е SpaceX, е закажана за почетокот на следната година, 2026 година, најдоцна во април, така што за време на десетдневното патување, четири астронаути ќе го тестираат вселенското летало „Орион“.
Ова би бил клучен чекор за враќањето на Американците на Месечината, што американскиот претседател Доналд Трамп го најави како итно, за време на неговиот прв мандат во 2017-2021 година.
Следната мисија „Артемис 3“ – првата по 1972 година што ќе спушти двајца астронаути на површината на Месечината, каде што треба да проверат дали навистина има замрзната вода, е планирана за 2027 или 2028 година.
За САД е важно ова да се случи пред Кина да го постигне тоа, чија цел е нивниот астронаут да слета на Месечината до 2030 година.
Фото: ЕПА
Свет
Ангела Меркел: Не ја обвинив Полска за војната во Украина
Поранешната германска канцеларка Ангела Меркел остро ги отфрли обвинувањата дека ги смета Полска и балтичките држави за заеднички одговорни за избувнувањето на војната во Украина. Во интервју за германскиот јавен радиодифузен сервис Феникс, објавено вчера, Меркел ги нарече таквите толкувања лажни вести, нагласувајќи дека нејзините претходни коментари биле погрешно протолкувани.
„Мора да ги наречете лажни вести, што значи дека воопшто не биле кажани“, рече Меркел, додавајќи дека контроверзната изјава била само дел од дебатата за хронологијата на настаните опишани во нејзината книга „Freiheit“ (Слобода). „Цела година никој немал проблем со тоа… А потоа се случи голема бура бидејќи речиси никој повеќе не го чита оригиналот“, рече таа.
Кога директно ја прашаа дали има намера да ги обвини Полска или балтичките држави за започнување на војната, таа цврсто одговори: „Не. Сите не успеавме – и јас, сите други – сите не успеавме да ја спречиме оваа војна, вклучително и во нашите разговори со Американците“.
Контроверзноста започна по интервјуто што Меркел го даде за унгарскиот медиум „Партизан“ во октомври. Потоа таа се осврна на летото 2021 година, кога Полска и балтичките држави го отфрлија нејзиниот и предлогот на францускиот претседател Емануел Макрон за одржување директни разговори со рускиот претседател Владимир Путин. Предлогот беше одговор на натрупувањето руски трупи во близина на украинската граница.
Нејзините коментари предизвикаа лути реакции од лидерите на балтичките држави и Полска, кои ги протолкуваа како обид да се префрли дел од вината за руската инвазија што следеше шест месеци подоцна.
Во ново интервју за „Феникс“, Меркел подетално ја објасни позадината на нејзиниот предлог од 2021 година. „Неколку дена пред да го дадам овој предлог на Европскиот совет, американскиот претседател Џо Бајден се сретна со Владимир Путин. И едноставно не мислев дека е исправно што ние Европејците исто така не побаравме средба со Путин и дека целосно ѝ го оставаме тоа на американската администрација“, објасни таа.
„Затоа се залагав за овој нов предлог, а имаше отпор“, додаде таа, нагласувајќи дека нејзината изјава во никој случај не имплицира „припишување вина“ во врска со одговорноста за војната.

