Европа
Денеска е големиот самит на ЕУ: „Европа е пет минути до полноќ“

Додека 27-те лидери на ЕУ се собираат во Брисел, тие се свесни дека безбедносниот поредок воспоставен по 1945 година – кој се потпира на заштитата на Соединетите држави – може да пропадне во секој момент.
Од враќањето на Доналд Трамп во Белата куќа, европските лидери често зборуваат за суверенитет и одбрана. Сепак, според европските владини претставници за Политико, сега е време зборовите да се претворат во дело – иако некои веќе стравуваат дека работите може да тргнат наопаку.
Додека францускиот претседател Емануел Макрон предупредува на потребата од „неверојатно будење“ и идниот германски канцелар Фридрих Мерц драматично изјавува дека „Европа е пет минути до полноќ“, многумина блиски до овие дискусии стравуваат дека настаните се одвиваат побрзо отколку што можат да се справат.
„Кошмарно сценарио би било САД наскоро да постигнат договор што ќе ги прифати повеќето барања на Русија, а потоа да им каже на Украина и Европа да го прифатат или отфрлат“, предупредува Малколм Чалмерс, заменик генерален директор на Кралскиот институт за одбранбени студии во Лондон.
Загриженост за Орбан
И стравовите не се ограничени само на САД. Некои се загрижени и за сопствените сојузници. Иако самитот во четвртокот беше итно свикан – само неколку дена по неформалните состаноци во Париз и Лондон – што укажува на желба за изнаоѓање решение, дипломатите веќе се претпазливи од можноста проруските лидери, предводени од унгарскиот премиер Виктор Орбан, да се обидат да го поткопаат договорот.
Големиот број теми и очигледниот недостаток на единство значат дека самитот може да се развива во различни насоки. Лидерите ќе разговараат за тоа како брзо да ги пренасочат ресурсите за зајакнување на националните војски, а во исто време да бараат да се обезбеди поддршка за Украина – на пример, со реафирмирање на нејзиниот пат кон членство во ЕУ. Тие, исто така, ќе се обидат дополнително да го осудат режимот на Владимир Путин, можеби со најава за нова рунда санкции.
Накратко – пред нив е тешка задача.
Планот на Фон дер Лајен
Една од клучните теми на самитот ќе биде планот што Фон дер Лајен го објави во вторник – пакет од 800 милијарди евра за дополнителни трошоци за одбраната во наредните години. Најконкретниот дел од планот предвидува ЕУ да позајми 150 милијарди евра, кои потоа ќе им бидат позајмени на земјите-членки за да купат клучна воена опрема – вклучувајќи воздушна и ракетна одбрана, артилериски системи, ракети, муниција, беспилотни летала и друга технологија.
Покрај тоа, Комисијата предлага да се релаксираат фискалните правила на ЕУ за да им се овозможи на земјите да ги зголемат воените трошоци. Според Фон дер Лајен, зголемувањето на трошоците за одбрана на ниво еквивалентно на 1,5% од БДП во текот на четири години би значело дополнителни 650 милијарди евра инвестиции во одбраната.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Романците го слават новиот претседател: „Русијо, не заборавај, Романија не е твоја“

Центристичкиот градоначалник на Букурешт во Романија, Никусор Дан, вчера на претседателските избори го победи својот ултрадесничарски, националистички ривал, кој сакаше да ја води Романија инспириран од политиките на американскиот претседател Трамп. Официјалните резултати од речиси сите избирачки места покажаа дека Ден освоил околу 54 проценти од гласовите во земјата членка на ЕУ и НАТО со околу 19 милиони жители, додека поддржувачот на Трамп, Георге Симион, освоил 46 проценти.
Дан, тивок 55-годишен математичар, во последен момент се искачи на врвот откако со недели заостануваше во анкетите зад Симион, евроскептик кој сака да ја прекине воената помош за Украина во нејзината војна со Русија. Изборите привлекоа најголема излезност на гласачите на романски избори во последните 25 години.
Симион, кој беше најуспешен во првиот круг од изборите пред две недели со 41 процент од гласовите, го призна поразот откако претходно изјави дека ги добил изборите. За време на кампањата, Дан вети дека ќе се бори против широко распространетата корупција, ќе ја задржи поддршката за Украина, каде што Романија играше важна логистичка улога и цврсто ќе ја држи земјата во рамките на европските текови.
Синоќа во главниот град Букурешт, поддржувачите на Дан скандираа „Русија, не заборавај, Романија не е твоја“. Дан, кој е цврсто за ЕУ и НАТО, во пресрет на изборите рече дека поддршката на Романија за Украина е клучна за нејзината сопствена безбедност од растечката руска закана.
Congratulations to @NicusorDanRO on his historic victory in Romania’s presidential elections.
For Ukraine—as a neighbour and friend—it is important to have Romania as a reliable partner. And we are confident we will. By working together, we can strengthen both our countries and…
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) May 18, 2025
Украинскиот претседател Володимир Зеленски му честиташе на Дан за неговата „историска победа“ и напиша на социјалните мрежи: „За Украина – како сосед и пријател – важно е Романија да биде сигурен партнер“.
Европа
Германскиот полициски синдикат: Построгите гранични контроли не се одржливи на долг рок

Засилените гранични контроли во Германија и одбивањето на барателите на азил не можат да се одржат долго, предупреди германскиот полициски синдикат, наведувајќи го преоптоварениот персонал и суспендираните програми за обука.
Претседателот на полицискиот синдикат GdP, Андреас Роскопф, во изјава објавена во понеделник за Funke Media Group изјави дека мерките биле управливи само затоа што распоредите на работните места биле прилагодени, обуките биле одложени, а прекувремените часови биле суспендирани.
„Полицијата може да ги продолжи овие интензивни проверки само уште неколку недели“, рече Роскопф, додавајќи дека повеќе од 1.000 полицајци за сузбивање немири се распоредени во пограничните региони веќе неколку дена.
Кратко по преземањето на функцијата претходно овој месец, германскиот министер за внатрешни работи Александар Добриндт нареди построги гранични проверки, дозволувајќи ѝ на полицијата да ги враќа мигрантите дури и ако побараат азил.
Според Добриндт, бројот на луѓе што се одбиени се зголемил за речиси половина откако се заострени контролите.
Роскопф додаде дека синдикатот ги поддржува напорите на владата за намалување на нелегалната миграција преку гранични контроли што ги спроведува федералната полиција.
Европа
Британската влада: Преговорите со ЕУ влегуваат во завршна фаза

Разговорите за договор меѓу Велика Британија и ЕУ продолжија во текот на ноќта, додека премиерот Кир Стармер се подготвува да ги угости лидерите на блокот денес. Извори од британската влада изјавија дека разговорите влегуваат „во завршна фаза со некои отворени прашања од двете страни“, само неколку часа пред планираниот самит Велика Британија-ЕУ во Лондон.
Британскиот премиер Стармер ќе се сретне со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, по втор пат во четири дена, со цел да постигне договор со ЕУ за низа прашања. Ова вклучува очекувано соопштение за одбраната и безбедноста, кое би можело да вклучува договор со кој на британските компании ќе им се овозможи пристап до одбранбениот фонд на ЕУ од 150 милијарди евра (168 милијарди долари).
Но, извештаите сугерираат дека на маса би можеле да бидат и договори што ќе им дозволат на британските патници да користат електронски пријавувања на европските аеродроми, ќе ја намалат бирократијата за извоз на храна и ќе воспостават програма за мобилност на младите со ЕУ.
Вчера наутро, министерот Ник Томас-Симондс изгледаше уверен дека може да се постигне договор во голем број области, но одби да зборува за какви било потенцијални детали: „Ништо не е договорено додека не се договори сè“.
Подоцна вчера, извори од британската влада изјавија дека е остварен „огромен напредок“ во постигнувањето „договор од кој сите добиваат со ЕУ“ што би „им користел на британските работници“. Но, тие инсистираа дека Стармер „јасно ставил до знаење дека ќе се согласи само на договор што е во национален интерес на Обединетото Кралство“.
И лидерката на конзервативците, Кеми Баденок, и лидерот на Реформската партија, Најџел Фараж, веќе го опишаа договорот како „предавање“, и покрај тоа што деталите сè уште не се познати, и навестија дека ќе го поништат доколку дојдат на власт.