Свет
Ден на Земјата – што може секој поединец да направи за да ја заштитиме нашата планета?

Додека голем број граѓани од католичка вероисповед од Европа и светот го празнуваат првиот ден од Велигден, 22 Април исто така се одбележува и како Ден на планетата Земја.
На овој датум во целиот свет секоја година се одржуваат разни настани со кои се изразува поддршка за заштита на животната средина, пренесува „Евроњуз“.
Глобална мрежа на голем број организации во текот на целата година работи на справување со најсериозните проблеми за нашата планета, како климатските промени, таложењето пластичен отпад, заштитата на загрозените видови и сл.
Како 22 Април стана Ден на нашата планета?
Мировниот активист Џон Меконел е првиот што ја предложил идејата за Ден на Земјата во 1969 година на конференција на УНЕСКО во Сан Франциско.
Неговата цел била на тој ден да ѝ се оддаде почит кон Земјата како дом на целото човештво и да се промовира концептот за мир меѓу луѓето, а со ваква порака денот првпат бил одбележан на 21 март 1970 година – првиот ден од пролетта на северната хемисфера.
Американскиот сенатор Гејлорд Нелсон го промовирал Денот на планетата Земја еден месец подоцна, на 22 април 1970 година, кога бил сведок за стравотните еколошки штети од масовното излевање нафта во Санта Барбара, Калифорнија, во 1969 година.
Иако првично станува збор за американска иницијатива, концептот беше преземен на меѓународно ниво во 1990 година, со настани организирани во 141 земја.
Како секој поеднинец може да влијае за да ја заштити Земјата?
Обединетите нации објавија прирачник со комичен наслов „Водич за тоа како мрзливите луѓе може да го спасат светот“, во кој се наведени повеќе активности што секој поеднец може да ги преземе за да придонесе кон целите за одржлив развој поставени од организацијата.
Листата категоризира предлози од ниво 1 до ниво 4, во зависност од тоа дали активностите се преземаат дома, на работа или во локалното место на живеење.
Еве неколку предлози од сите четири нивоа:
- Заштедете електрична енергија со приклучување повеќе апарати во продолжен кабел и целосно исклучувајте ги кога не ги користите вклучувајќи го и вашиот компјутер;
- Избегнувајте банкарските извештаи да ги подигате печатени на хартија и своите сметки плаќајте ги онлајн или преку мобилен;
- Не е можно во целост да се избегне купувањето храна и стока спакувана во пластична амбалажа, но гледајте тоа да го сведете на минимум;
- Купете си килим – теписите и килимите го прават вашиот под топол и ќе ви помогнат да заштедите при затоплувањето на домот;
- Практикувајте кратки туширања – со бањањето во када се троши многу повеќе вода отколку 5-10 минути минати под туш;
- Вашата коса и облека сушете ги природно наместо со помош на фен, односно машина. Кога ја перете облеката, внимавајте да го искористите целиот капацитет на машината;
- Јадете помалку месо, живина и риба. Повеќе ресурси се користат за да се обезбеди месо отколку растенија;
- Планирајте ги вашите оброци – при пазарење користете листа и избегнувајте да купувате водени од импулсот. Не наседнувајте на маркетинг-трикови кои ве тераат да купите храна, облека и предмети повеќе отколку што ви се потребни;
- Возете велосипед, пешачете или користете јавен превоз. Патувајте со автомобил само кога сте во поголема група;
- За пиење вода или кафе употребувајте амбалажи што повторно може да се искористат.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Орбан: Трамп ја повикува Унгарија да ја напушти ЕУ

Неочекуваното појавување на унгарскиот премиер Виктор Орбан на состанокот организиран од неговата партија Фидес во градот Пишверсвар, околу педесет километри северно од Будимпешта, резултираше со разјаснување на одредени важни прашања за кои досега во јавноста циркулираа различни информации, пренесуваат медиумите во регионот.
Според написите, во таа прилика, тој меѓу другото, признал дека американскиот претседател Доналд Трамп го повикал Унгарија да ја напушти Европската Унија и споменал „тајни договори“ со други земји-членки на ЕУ, чија цел е да се спречи исклучување на Унгарија од процесот на донесување одлуки во блокот.
Според унгарскиот премиер изборите во 2026 година ќе бидат „тешка борба“, дури и во изборните единици каде што Фидес претходно победи. Тој го наведе примерот на баварската партија ЦСУ, која моментално се соочува со тешкотии и покрај тоа што е на власт 70 години, но не призна никакви грешки во политиките на Фидес. Тој ги припиша лошите резултати што ги постигна неговата партија на анкетите на промените во глобалните комуникациски трендови, истакнувајќи дека сега помалку луѓе читаат печатени медиуми или гледаат телевизија. Наместо тоа, мнозинството се одлучува за информации преку интернет, вклучително и читање коментари на социјалните мрежи, рече Орбан и призна дека Тиса во моментов е пред Фидес во оваа област.
„Ако продолжиме со традиционалната политика, не е сигурно дека ќе победиме“, заклучи тој.
Осврнувајќи се на одредени геополитички прашања, тој ја поврза миграцијата со војната во Украина и го критикуваше Брисел во тој контекст. Западот, како што рече, поддржува населување на мигранти во Европа, а во исто време ја помага војната во која христијаните се борат едни против други“, што според него е недозволиво.
Орбан, исто така, ги спомена обидите за лишување на Унгарија од правото на глас во Советот на ЕУ поради загриженост за владеењето на правото и изјави дека постојат неколку внатрешни договори со земјите-членки на ЕУ што би ја заштитиле Унгарија од последиците од таквите напори.
Откако изјави дека американскиот претседател Доналд Трамп му предложил Унгарија да ја напушти ЕУ, новинарот на RTL прашал дали таков предлог го загрозува суверенитетот на неговата земја, што е клучна тема во политичката кампања на Фидес. Орбан одговори негативно, додавајќи дека „зависи од тоа дали Трамп се шегувал или не“.
Регион
Вучиќ в среда им се враќа на работните обврски

Српскиот претседател, Александар Вучиќ, ќе се врати на своите службени обврски од среда, дознава Б92.нет од Генералниот секретаријат на Претседателството.
Според Б92.нет, за среда наутро се закажани средби со рускиот и британскиот амбасадор.
Се очекува српскиот претседател да се обрати до нацијата во среда навечер.
Вучиќ ја прекина посетата на САД поради болки во градите, по што се врати во Србија. Лекарите препорачаа неколку дена строг одмор.
Српскиот претседател денеска се огласи на Инстаграм. „Почнувајќи од оваа недела, ќе чекориме самоуверено, со вера во нашите срца и души, бидејќи никој не може да ја запре Србија која создава, гради и сонува. Поминавме низ тешкотии, наидовме на пречки, но тие не нè скршија. Не можеа, бидејќи соништата на народот кој верува во работата, чесноста и љубовта кон својата земја не можат да бидат уништени.
Гордоста, достоинството и вербата во подобро утре отсекогаш нè воделе! Значи, продолжуваме заедно кон целта, јас одам пред вас за да бидам штит, да се борам и да дадам сè што можам за земјата што ја сакам.
Сите мора да продолжиме напред за Србија – заедно, силно, непоколебливо. Да живее Србија“, рече Вучиќ.
Свет
(Видео) Град на духови: Вака изгледа Торецк денес – пред војната таму живееле 30.000 луѓе

Торецк, индустриски град во Донецката област во источна Украина, бил дом на повеќе од 30.000 луѓе пред да започне руската инвазија. Основан во 19 век како рударска населба, за време на советскиот период се развил во важен центар за експлоатација на јаглен, со развиена инфраструктура и бројни индустриски постројки.
Украинците неодамна објавија видео од Торецк снимено со дрон. Снимките прикажуваат сцени слични на оние од освоената Авдиивка или Бахмут – безживотен град, покриен со прашина и урнатини.
Toretsk.
Some 30,000 used to live in (what used to be) this Ukrainian city in Donbas by 2022. And then the plague of Russian fascism came.
Population in 2025: Close to 0. pic.twitter.com/FBSPapL0lA
— Illia Ponomarenko 🇺🇦 (@IAPonomarenko) May 3, 2025
Во февруари 2022 година, Русија започна целосна инвазија на Украина и го нападна целиот источен дел од земјата, вклучувајќи го и регионот Донбас каде што се наоѓа Торецк. Иако градот бил под украинска контрола, тој бил многу блиску до фронтовската линија и често бил изложен на артилериски напади. Од летото 2024 година, ситуацијата се влоши уште повеќе. Руските сили го зголемија притисокот, а цивилното население почна масовно да го напушта градот.
Според локалните власти, пред војната во Торецк живееле повеќе од 30.000 луѓе, но сега се останати помалку од 3.500. Градот претрпе огромно уништување. Станбените згради, училиштата и болниците беа уништени во континуираното гранатирање. Според извештаите од украински и меѓународни извори, повеќе од 70% од урбаните структури се оштетени или целосно уништени.
Во март 2025 година, украинските сили започнаа локална контраофанзива и успеаја да ја вратат контролата врз делови од Торецк. Сепак, борбите сè уште продолжуваат, а градот, некогаш симбол на рударската моќ, денес е речиси целосно празен, пуст и полн со урнатини.