Свет
Домаќинот на самитот за климата ги фалеше фосилните горива и го нарече Западот лицемерен

Домаќинот на годинешните разговори за климата COP 29, Илхам Алиев, го искористи своето воведно обраќање за да ги повика западните влади што купуваат негов гас, а потоа му држат предавање за загадувањето на планетата, пишува „Политико“.
„За жал, двојните стандарди, навиката да се држи предавање во други земји и политичкото лицемерство станаа еден вид модус операнди за политичарите, невладините организации под контрола на државата и лажните медиуми во некои западни земји“, рече претседателот на Азербејџан.
Отворените говори на годишните конференции за климата ретко содржат такви нештедни политички напади и отворена одбрана на фосилните горива, особено не од земјата домаќин. Алиев нагласи дека нафтата и гасот се Божји дар, како и секој друг природен ресурс.
„Не треба да се обвинуваат државите што ги имаат и не треба да се обвинуваат дека ги ставаат овие ресурси на пазарот затоа што му требаат на пазарот. На луѓето им требаат“, истакна тој.
Ова е втора година по ред како земја зависна од фосилни горива е домаќин на COP. Минатата година конференцијата се одржа во Обединетите Арапски Емирати.
Алиев особено се фокусира на европските земји, кои потпишаа договори за проширување на купувањето азербејџански гас по почетокот на руската сеопфатна инвазија на Украина.
„Тоа не беше наша идеја. Тоа беше предлог на Европската комисија“, посочи тој и ја опиша својата средба со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во јули 2022 година.
„Им требаше нашиот гас поради променетата геополитичка ситуација и побараа од нас да им помогнеме“, додаде тој.
Портпаролот на Европската комисија не го коментира говорот на претседателот на Азербејџан. Европската Унија се залага за зајакнување на минатогодишниот договор за постепено укинување на фосилните горива.
Економијата на Азербејџан во голема мера се потпира на производството на нафта и гас. Во 2022 година производството сочинуваше речиси половина од БДП на земјата и 92,5 отсто од приходот од извозот, според американската меѓународна трговска администрација.
„Како домаќин на COP29, се разбира, ќе бидеме силен застапник на зелената транзиција. Но, во исто време мора да бидеме реални“, рече Алиев.
Тој остро ги критикува американските медиуми дека Азербејџан ја нарекуваат нафтена држава додека нивната земја е најголемиот производител на нафта и гас на Земјата. Тој заврши со напад врз групите на граѓанското општество, кои повикаа на бојкот на конференцијата поради репресивната влада на Азербејџан.
„Имам лоши вести за нив. Имаме 72.000 пријавени учесници од 196 земји. Меѓу нив 80 претседатели, потпретседатели и премиери. Значи, светот се собра во Баку и му велиме на светот: Добредојдовте во Азербејџан“, заклучи тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Полска уапси руски агент и ѝ го предаде на Украина

Полска ауспи руски агент и по барање на Службата за безбедност на Украина (СБУ) го екстрадира во Украина. Ова е прв ваков случај од почетокот на руската инвазија на Украина.
Украинските медиуми известуваат дека Кирил Молчанов е руски агент и „политички аналитичар“ од медиумскиот круг на Виктор Медведчук, украински олигарх и кум на Путин. Тој е обвинет за велепредавство.
Против него е поднесено обвинение, објави СБУ. Иако СБУ не го објави неговиот идентитет, полициски извор изјавил за украинските медиуми дека станува збор за Кирил Молчанов. Тој бил уапсен во Полска и сега е во еден од центрите за предсудски притвор во Киев. Ова е прв пат од почетокот на руската инвазија агент кој дејствувал против Украина во информативниот простор да биде екстрадиран по барање на СБУ.
Според документацијата од истрагата, Молчанов работел истовремено за две руски разузнавачки служби – ФСБ и Службата за надворешно разузнавање на Русија. По наредба на Русите, тој работел на дискредитација на Украина на меѓународно ниво и дестабилизација на внатрешната ситуација во партнерските земји на Украина.
Молчанов, исто така, бил чест гостин во емисиите на рускиот пропагандист Владимир Соловјов, против кого СБУ неодамна поднесе обвинение. Само во 2023 година, Молчанов учествувал во емисиите на Соловјов дури 35 пати, каде што ја оправдувал руската вооружена агресија и ширел лажни информации за ситуацијата во Украина.
Покрај тоа, тој организирал протести во земјите на Европската Унија во интерес на Кремљ, за време на кои повикал на повлекување на меѓународната поддршка за Украина.
Истражителите го товарат Молчанов за оправдување и негирање на вооружената агресија на Руската Федерација против Украина, славејќи ги учесниците во оваа агресија. Тој се соочува со затворска казна од 12 години. Истрагата е во тек.
Европа
Од денеска на европските граѓани им треба еден документ за влез во Британија, позната цената на пропусницата

Европските граѓани кои патуваат во Обединетото Кралство од денеска ќе имаат потреба од дигитална пропусница за влез во земјата, што според британската влада ќе ја зајакне безбедноста на границите.
Електронското овластување за патување (ЕТА) може да се купи онлајн за 10 фунти (12 евра) во наредните денови, а од 9 април цената ќе се зголеми на 16 фунти (19 евра).
Дозволата ќе биде задолжителна за сите Европејци кои сакаат да ја посетат Велика Британија од 2 април, откако истата пропусница беше воведена во јануари за граѓаните на САД, Канада и други земји на кои не им е потребна виза.
Слична дозвола за влез во земјата имаат и САД.
„Со дигитализирање на системот за имиграција, го отвораме патот за бесконтактни гранични премини во ОК“, рече министерката за миграција Сема Малхотра претходно овој месец, кога беше отворена веб-страницата за првите апликации.
Таа додаде дека проширувањето на ЕТА во земјите ширум светот „ја зајакнува посветеноста за подобрување на безбедноста преку технологија и иновации“.
Документот дозволува посети до шест месеци и важи две години. Тоа е задолжително за сите патници, вклучително и малолетни и новороденчиња.
Пропусницата може да се добие од апликација за паметни телефони или од владината веб-страница и е достапна за Европејците од почетокот на март.
Почнувајќи од среда, граѓаните на околу триесет европски земји, вклучително и целата ЕУ со исклучок на Ирска, ќе треба да имаат електронска дозвола за влез во Обединетото Кралство, кое ја напушти ЕУ во 2020 година.
Апликантот мора да приложи фотографија од пасош и од лицето. Процесот трае околу десет минути, информираат од британското Министерство за внатрешни.
Во повеќето случаи, одлуката за апликацијата се носи во рок од неколку минути, но можно е да се чека и до три работни дена, велат од Владата.
Доколку апликацијата се обработи успешно, ЕТА е дигитално поврзана со пасошот на апликантот.
Патниците кои се префрлаат на аеродроми без да ја поминат границата со ОК се ослободени од оваа шема. Ова беше направено по притисокот од Хитроу, најпрометниот аеродром во Европа, кој стравуваше од губење на бројот на патници.
Има само два аеродрома во ОК со можност за поврзување без преминување на границата, Манчестер и Хитроу. Во 2024 година, речиси 84 милиони патници поминаа низ Хитроу, од кои една третина беа од ЕУ.
Програмата беше лансирана во 2023 година за Катар, а потоа се прошири во пет соседни земји од Персискиот Залив.
Во јануари, тој беше проширен на граѓаните на дополнителни педесет земји, вклучувајќи ги Аргентина, Јужна Кореја и Нов Зеланд.
До крајот на 2025 година, речиси 1,1 милион посетители ќе добијат ЕТА, според Министерството за внатрешни работи на Британија.
Не е потребна дозвола за луѓе со дозволи за престој во ОК или луѓе кои веќе имаат имиграциски статус во Кралството.
Свет
Трамп со денешната одлука го менува светот: ова се трите најважни прашања

Доналд Трамп вели дека царините доаѓаат. Таа порака од американскиот претседател останува конзистентна. Но кои царини и кога? Увозните даноци се воведуваат толку брзо и често откако тој ја презеде функцијата што е тешко да се следи, пишува Би-би-си.
Трамп веќе ги зголеми царините за увоз од Кина, челик, алуминиум и одредени производи од Канада и Мексико. Оваа недела треба да стапат на сила повисоките царини за автомобилите. Сега чекаме Трамп да ги открие деталите за неговиот план за поширок сет на царини, на кои неговиот тим работеше во последните неколку недели. Белата куќа го нарекува Ден на ослободувањето. Значи, што би можеле да дознаеме во среда?
Колку ќе бидат царините?
Белата куќа не соопшти колку високи би можеле да бидат царините, иако аналитичарите предложија различни можни стапки. За време на минатогодишната кампања, Трамп се залагаше за царина од 10% за целиот увоз во САД и повремено сугерираше дека таа би можела да биде висока до 20% – па дури и 60% – на увозот од Кина.
По преземањето на функцијата, тој ја претстави идејата за „реципрочни“ царини, сугерирајќи дека стапките може да варираат од земја до земја. „Многу едноставно, ако ни наплатат, ние им наплатуваме“, рече тој во февруари, непосредно пред да им нареди на официјалните лица да развијат таков план.
Речиси веднаш потоа, Белата куќа ги искомплицира работите велејќи дека нивните препораки ќе ги земат предвид не само царините, туку и другите политики што ги сметаат за нефер за американскиот бизнис, како што е данокот на додадена вредност (ДДВ).
Тоа предизвика конфузија додека компаниите и политичките лидери се обидуваат да откријат колку новиот данок би можел да ги погоди нивните производи – и како оној што е најавен за денеска ќе се вклопи со постоечките царини, како што се оние за челик и алуминиум што Трамп веќе ги наметна.
На пример, европските претставници се подготвуваат за двоцифрени царини за нивниот извоз. Трамп претходно оваа година рече дека планира да воведе царина од 25 отсто за стоки од Европската унија.
Кои земји би можеле да бидат засегнати?
Администрацијата на Трамп сè уште не потврди кои земји ќе бидат погодени, иако тие ја опишаа најавата за среда како сеопфатна. Во неделата, претседателот рече дека новите царини би можеле да важат за „сите земји“, сугерирајќи можно враќање на идејата за сеопфатна царина што тој ја поддржуваше за време на кампањата.
Ова ги уништи надежите во некои земји, како што е Велика Британија, која се надеваше дека ќе остане под радарот – иако многумина сè уште сакаат да преговараат за некој посебен договор. Останува нејасно дали царините ќе бидат универзално применети или насочени.
Минатиот месец, секретарот за финансии Скот Бесент рече дека напорите биле насочени кон „валканите 15“ – 15% од земјите кои го сочинуваат најголемиот дел од трговијата со САД и кои наметнуваат царини или други прописи што ги ставаат американските компании во неповолна положба. Канцеларијата на трговскиот претставник на САД, додека ги подготвуваше своите препораки, ги идентификуваше земјите за кои е „особено заинтересиран“.
Тоа беа: Аргентина, Австралија, Бразил, Канада, Кина, Европската Унија, Индија, Индонезија, Јапонија, Кореја, Малезија, Мексико, Русија, Саудиска Арабија, Јужна Африка, Швајцарија, Тајван, Тајланд, Турција, Обединетото Кралство и Виетнам.
Трамп упати некои од своите најжестоки критики кон историските сојузници и големите трговски партнери, како што се Канада и ЕУ. „Пријателот е често многу полош од непријател“, изјави тој минатата недела.
Какво ќе биде влијанието на царините?
Царините се даноци за увоз. Па, клучното прашање е: кој ќе плати?
Технички, одговорот е едноставен: американските компании кои увезуваат стоки ќе бидат тие што ќе ја платат сметката – особено ако Белата куќа одлучи да воведе царини „веднаш“, како што предложи во вторникот портпаролката Каролина Левит.
Но, колку се повисоки царините, толку повеќе компаниите ќе бараат начини да ги надоместат тие трошоци – дали со менување добавувачи, споделување на трошоците со деловни партнери или зголемување на цените за Американците. Многу компании велат дека веќе се подготвуваат за овој чекор. Но, тоа е ризична игра бидејќи, ако цените се зголемат премногу, купувачите едноставно ќе се откажат.
Оваа динамика го зголемува ризикот од економска рецесија – и во САД и во странство, каде што многу компании се потпираат на американскиот пазар. Трамп вели дека компаниите кои сакаат да избегнат царини можат едноставно да ги префрлат операциите во САД, но тоа не е брзо или лесно решение, со оглед на високите трошоци за ангажирање и отворање фабрика.
Кога ќе се вклучат валутни флуктуации и можни контрамерки од други земји, последиците од обидот на Трамп да го ресетира глобалниот трговски биланс најверојатно ќе се почувствуваат долго по објавувањето денеска.