Контакт

Европа

Европа значително го зголеми увозот на оружје во последните четири години

Објавено пред

Европскиот увоз на оружје се зголеми за 155 отсто помеѓу 2020 и 2024 година, при што Украина стана најголемиот увозник на оружје по руската агресија во 2022 година, покажуваат податоците на Стокхолмскиот меѓународен институт за мировни истражувања (СИПРИ) објавени денеска.

dobivaj vesti na viber

Податоците на СИПРИ, исто така, укажуваат на континуирана доминација на САД на глобалниот пазар, бидејќи американските компании го зголемија својот удел во извозот на оружје од 35 проценти во периодот 2015-2019 година на 43 проценти во периодот 2020-2024 година, извозот на оружје од САД е еднаков на вкупниот вкупен износ на следните осум земји.

Кога станува збор за увоз, 28 отсто од оружјето во периодот 2020-2024 година отишло во Европа, додека во претходниот период, од 2015 до 2019 година, Европа учествувала во увозот со само 11 отсто.

Гледајќи ги земјите, 8,8 отсто од оружјето било увезено во Украина помеѓу 2020 и 2024 година, а половина од тој процент доаѓа од Соединетите држави, пред американскиот претседател Доналд Трамп да ја прекине испораката на оружје за Киев.

Руската инвазија на Украина резултираше со најголемиот конфликт меѓу Западот и Русија од Кубанската ракетна криза во 1962 година. Војната во Источна Европа ја покажа својата зависност од американското оружје, иако трансатлантската алијанса, основата на европската безбедносна архитектура по Втората светска војна, често се доведува во прашање.

САД обезбедија повеќе од половина од увозот на оружје во Европа во четиригодишниот период од 2020 до 2024 година, а првите тројца купувачи беа Обединетото Кралство, Холандија и Норвешка.

Европските лидери минатиот четврток го поддржаа планот за зголемување на трошоците за одбрана, што следеше по пресвртот во надворешната политика на САД на почетокот на вториот мандат на претседателот Трамп.

„Со сè повоинствената Русија и трансатлантските односи под прашање, европските членки на НАТО презедоа чекори за да ја намалат нивната зависност од увоз на оружје и да ја зајакнат европската индустрија за оружје“, рече Питер Веземан, виш истражувач во СИПРИ.

„Сепак, трансатлантските врски во набавката на оружје имаат длабоки корени. Увозот од САД се зголемува, а европските членки на НАТО порачаа околу 500 борбени авиони и многу други оружја“.

Рускиот извоз на оружје падна на 7,8 отсто од глобалниот пазар меѓу 2020 и 2024 година, речиси три пати помалку од 21 отсто во претходниот четиригодишен период. Ова е резултат на меѓународните санкции поради војната во Украина и зголемената домашна побарувачка за оружје.

Европа

Студент со секира упаднал во универзитет во Варшава, убил вработена

Објавено пред

Жена е убиена со секира на универзитет во Варшава, соопштија полските власти. Инцидентот се случил вчера околу 18:40 часот. по локално време кога млад човек вооружен со секира нападнал луѓе на кампусот.

dobivaj vesti na viber

Портпаролот на канцеларијата на окружниот обвинител изјави дека еден административен службеник на универзитетот бил убиен на местото на настанот. Обезбедувачот бил префрлен во болница во критична состојба.

Варшавската полиција потврди дека привела 22-годишен Полјак. Според информациите, станува збор за студент.

Ректорот на универзитетот изјави дека четврток ќе биде ден на жалост во институцијата, нарекувајќи го нападот „огромна трагедија“. „Изразуваме голема тага и сочувство до семејството и најблиските“, се вели во соопштението на ректорот.

Прикажи повеќе...

Европа

Зеленски: „Украина стои зад својата понуда за 30-дневен прекин на огнот“

Објавено пред

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Украина стои зад својот предлог за 30-дневен прекин на огнот со Русија, иако официјална Москва не одговорила на понудата.

dobivaj vesti na viber

„Понудата на Украина за прекин на непријателствата и воспоставување прекин на огнот од најмалку 30 дена останува на сила. Ние не го повлекуваме овој предлог, кој би можел да ѝ даде шанса на дипломатијата“, рече Зеленски во редовното вечерно обраќање на платформата Икс.

Тој додаде дека „апсолутно е фер што руското небо, небото на агресорот, денес не е мирно“, признавајќи дека Украина извршува напади со беспилотни летала врз цели на територијата на Руската Федерација, според Ројтерс.

Зеленски зборуваше неколку часа пред да стапи во сила тридневниот прекин на огнот предложен од Русија за одбележување на годишнината од победата над нацистичка Германија во Втората светска војна.

Прикажи повеќе...

Европа

Кардиналите влегуваат во конклавата попладнево, се избира нов папа

Објавено пред

133 кардинални електори ќе влезат во Сикстинската капела денес попладне и зад заклучени врати, целосно изолирани од надворешниот свет, ќе го почнат тајниот избор на новиот поглавар на Римокатоличката црква.

dobivaj vesti na viber

Конклавите се состаноци на кардиналското собрание на Римокатоличката црква со цел избор на нов епископ на Рим, односно папа, и се најстариот метод за избор на поглавар на институција во светот. Конклавите (од латинскиот cum clave – со клуч) во форма слична на денешната беа основани во 1274 година со декрет на папата Григориј X.

Поттикнат од долгата историја на политичко мешање во изборот на папи и долгите периоди на седисваканција (слободно место на римскиот епископ), тој одлучил дека кардиналските изборници мора да се изолираат, да се заклучат и да не им биде дозволено да заминат додека не изберат нов поглавар.

Папата Павле VI во 1970 година пропиша дека само кардинали помлади од 80 години може да учествуваат на конклави, а тие мора да се свикаат не порано од 15 и не подоцна од 20 дена по смртта на папата или неговото откажување од функцијата. За избор на нов папа потребни се две третини од гласовите и негова согласност.

Од 1846 година конклавите без исклучок се одржуваат во Сикстинската капела, најпознатата од капелите на Апостолската палата, позната по својата архитектура и фрески од ренесансните мајстори Микеланџело, Ботичели и други на ѕидовите и на таванот. Кардиналите гласаат во Сикстинската капела за време на конклавите, но се сместени во блискиот Дом на Света Марта за време на нивното траење.

За време на конклавата, сите радио-, телевизиски и телефонски врски се прекинати бидејќи кардиналите мора да бидат изолирани од надворешниот свет и од можните влијанија врз нивните одлуки.

На првиот ден од конклавата кардиналите гласаат само еднаш, а во следните денови двапати наутро и двапати попладне. Доколку нема резултати и по три дена, гласањето се одложува за максимум еден ден, кој е посветен на молитва, состаноци, размислување и духовна обнова. Оваа постапка се повторува ако има седум нови круга на гласање, без избор на папа.

Во првиот круг се подготвуваат и дистрибуираат гласачки ливчиња, а имињата на деветте кардинали што ќе учествуваат во процесот се извлекуваат со ждрепка. Тројца се бројачи на гласови, тројца се infirmari (задолжени за собирање гласови од болни кардинали) и тројца се ревизори.

Гласачките ливчиња се правоаголни, со зборовите Eligo in Summum Pontificem („За врховен свештеник го избирам“) напишани на врвот, а на дното има простор за името, кое мора да биде јасно напишано со печатни букви.

Кардиналите ги оставаат гласачките ливчиња во посебен сад во облик на урна поставен во олтарот на Сикстинската капела.

Кога сите кардинали ќе завршат со гласањето, бројачите првин проверуваат дали бројот на гласачки ливчиња е еднаков на бројот на избирачи. Ако тоа е во ред, продолжуваме со броење на гласовите. Првите два бројача го читаат името тивко, а третиот го чита на глас, а потоа со игла го прободува зборот eligo на хартијата за да се избегне двојно броење. Ревизорите контролираат сè.

Употребените гласачки ливчиња се горат по единственото гласање на првиот ден од конклавата, а потоа по секои два завршени круга гласање (наутро и попладне) во наредните денови. Меѓутоа, ако папата е избран, гласачките ливчиња веднаш се горат (како во случајот со Бенедикт XVI, кој беше избран на првото попладневно гласање на вториот ден од конклавата).

За оваа пригода, во Сикстинската капела се инсталирани специјална печка, како и оџак. За да се информира јавноста на плоштадот Свети Петар и од целиот свет дали папата е избран, при горењето на гласачките ливчиња се додаваат специјални хемикалии, кои го претвораат чадот во црн (доколку не се постигне двотретинско мнозинство) или бел (доколку папата е избран).

Прикажи повеќе...

Најново

Европа26 минути

Студент со секира упаднал во универзитет во Варшава, убил вработена

Жена е убиена со секира на универзитет во Варшава, соопштија полските власти. Инцидентот се случил вчера околу 18:40 часот. по...

Свет35 минути

Нетанјаху: Со сигурност знаеме дека 21 заложник е жив, за тројца постои сомнеж

Израел со сигурност знае дека 21 заложник што ги држи Хамас во Појасот Газа се живи, објави израелскиот премиер Бенјамин...

Европа40 минути

Зеленски: „Украина стои зад својата понуда за 30-дневен прекин на огнот“

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Украина стои зад својот предлог за 30-дневен прекин на огнот со Русија, иако официјална...

Македонија14 часа

Македонија да не биде жртва на притисоци и да не трпи изнуди за ЕУ, порача Милановиќ

Македонија да не биде жртва на притисоци и да не трпи изнуди кога е во пршање членството во Европската Унија,...

Македонија15 часа

Движењето ЗНАМ до СДСМ: Крадецот вели – држете го крадецот, ние сме дома и градиме за нашите граѓани, а не во Дубаи

Ја разбираме очајната состојба во која се наоѓа СДСМ, во својата безидејност, во својот слободен пад како партија на македонската...

Македонија16 часа

Сиљановска – Давкова со Милановиќ: Ветото ќе предизвикува проблеми, ние инсистираме и си го бараме местото во ЕУ, да речам дека се надевам утре да наидеме на разбирање – ќе згрешам

Во рамки на официјалната посета на хрватскиот претседател на нашата земја беше одржана заедничка прес-конференција на претседателката Гордана Сиљановска-Давкова и...

Економија17 часа

Со 90 отсто сигурност кај нас нема да се случи прекин на струјата како во Шпанија и Португалија, вели министерката Божиновска

Прекин на струјата како оној што ги парализира Шпанија и Португалија минатата недела со 90 отсто сигурност нема да се...

Македонија19 часа

Крупен град, силен ветер и пороен дожд: невреме го зафати Дојран

Пред 20-ина минути Дојран беше зафатен од невреме проследено со обилен пороен дожд, грмежи, засилен ветер и крупен град, информираат...

Македонија19 часа

(Видео) Кумот на Максим Димитриевски со поддршка на ДУИ си спечали 350.000 евра, велат од СДСМ

Денес јавно го презентираме во детали најголемиот урбанистички корупциски скандал што го видел Куманово во последните децении – организиран, координиран...

Македонија21 час

(Видео) Мицкоски на Денот на полицијата: Времето на пораките „ќе средиме“ и „ќе се јавам“ е завршено

Премиерот, Христијан Мицкоски, на Денот на полицијата – 7 мај, испрати порака дека нема компромис со криминалот. Според него, корупцијата...

Македонија21 час

Косово неоправдано задржува македонски камиони на границата, соопшти Стопанската комора

Стопанската комора, по дојава од членки извозници за неоправданото задржување македонски камиони што транспортираат прехранбени производи на територијата на Косово,...

Македонија23 часа

„Кога на моќниците ќе им застаруваат криминалите – сетете се дека ВМРО-ДПМНЕ не гласаше за крај на таквата неказнивост“, велат од партијата Левица

„ВМРО-ДПМНЕ уште еднаш ја покажа својата намера кога зборува за „реформи во судството“ – наместо вистински промени, тие бараат свои...

Свет23 часа

(Видео) Бајден го даде првото интервју по напуштањето на Белата куќа: Глупаво е да се мисли дека Путин ќе застане на Украина

Џо Бајден, во своето прво интервју за Би-би-си откога ја напушти Белата куќа, изјави дека притисокот на администрацијата на Доналд...

Европа24 часа

Кардиналите влегуваат во конклавата попладнево, се избира нов папа

133 кардинални електори ќе влезат во Сикстинската капела денес попладне и зад заклучени врати, целосно изолирани од надворешниот свет, ќе...

Свет1 ден

(Видео) Се појавија првите снимки од нападот на Индија врз Пакистан

Тензиите меѓу соседните земји со нуклеарно оружје, Индија и Пакистан, драматично ескалираа откако Индија вчера вечер ја започна својата воена...

Свет1 ден

Пакистанскиот премиер: Подмолниот непријател изврши кукавички напад, овој гнасен чин на агресија нема да остане неказнет

Пакистанскиот премиер Шехбаз Шариф вечерва објави официјално соопштение во кое остро ги осуди индиските воени напади. „Подмолниот непријател изврши кукавички...

Свет1 ден

(Видео) Трамп за нападот на Индија врз Пакистан: Штета, штотуку го слушнавме тоа

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека му е жал што Индија го нападна Пакистан. „Штета. Тукушто слушнавме за тоа, токму...

Свет1 ден

Индија го нападна Пакистан; Пакистан: Ова е срамен и кукавички напад

Индиската влада вчера вечер потврди дека нејзините сили извршиле воени напади на вкупно девет локации во Пакистан и дел од...

Македонија2 дена

Уважена жалбата на Асмир Јахоски: излегува од притвор со парична гаранција

Апелациониот суд Скопје информира дека постапувајќи по кривичниот предмет KСЖ-406/25, на нејавна седница одржана на ден 06.05.2025 година, ја уважиl...

Македонија2 дена

Обвинение против вкупно 10 лица за злоупотреби во РЕК Битола

Основното јавно обвинителство Битола поднесе обвинение против 7 лица кои се осомничени дека како соизвршители сториле кривично дело – Злоупотреба...