Свет
Европа на нозе, безбедносните служби на готовност поради новата руска закана: „Длабоко сме загрижени“

Безбедносните служби во Европа се во состојба на готовност од потенцијално ново оружје на руската војна – подметнување пожар и саботажа. Имено, низа пожари и напади на инфраструктура се забележани во балтичките држави, Германија и во Велика Британија.
По избувнувањето пожар во ИКЕА во Вилнус, Литванија, во мај, полскиот премиер Доналд Туск сугерира дека тоа можеби е дело на странски саботер.
Инспекторите веќе ја наведоа потенцијалната вмешаност на Русија во пожарот во источен Лондон, пожарот што го уништи најголемиот трговски центар во Полска, обидот за саботажа во Баварија, Германија, и антисемитските графити во Париз, пишува „Гардијан“.
Иако нема конкретни докази дека овие напади во континентот се координирани, безбедносните служби веруваат дека тие би можеле да бидат дел од систематскиот обид на Москва да го дестабилизира Западот, кој ја поддржува Украина.
Загриженоста дека овие хибридни напади би можеле да бидат дело на Русија е таква што тие беа дискутирани на самитот на министрите за надворешни работи и за одбрана во Брисел оваа недела со холандски, естонски и литвански безбедносни претставници, сите предупредувајќи на националните ранливости.
Министер, кој сакаше да остане неименуван, рече дека тие се длабоко загрижени за „саботажа, физичка саботажа, организирана, финансирана и извршена од руски полномошници“.
Туск минатата недела откри дека полските власти уапсиле девет лица во врска со саботажа, наводно извршена по наредба на руските служби.
Тој рече дека злосторствата наводно вклучуваат „тепање, палење и обид за палење“ и дека иследниците испитуваат дали Русија е вмешана во пожарот во трговскиот центар во Варшава, тврдење што руската амбасада го опиша како теорија на заговор.
Во април Британец беше обвинет дека организирал подметнати пожари во две единици поврзани со украински бизнисмен во индустриски имот во Лејтон, источен Лондон, и наводно бил регрутиран од руското разузнавање. Обвинителството објави дека мажот бил „вклучен во однесување што таргетирало компании поврзани со Украина со цел да има корист на руската држава“.
Во вторникот, естонскиот министер за одбрана, Хано Певкур, во Брисел на одбранбениот самит на ЕУ, рече дека земјата веќе е жртва на руска саботажа.
„Тие спроведоа слични операции во Естонија. Ангажирале 10 лица да го нападнат автомобилот на министерот за внатрешни работи и новинарите. Ова е нормално однесување на Русија. Жал ни е што мораме да го кажеме тоа, но мораме да разбереме дека Русија е сè поагресивна кон европските земји, а исто така и кон земјите од НАТО“, рече тој.
Во 2023 година Германија беше погодена од бран сајбер-напади за кои беше одговорна хакерска група поврзана со руското разузнавање, пренесува медиумот.
Минатиот месец двајца германско-руски државјани беа уапсени под сомнение дека планирале напади, вклучително и напади врз воена база во Баварија. Главниот осомничен е обвинет за планирање на експлозијата, подметнување пожар и одржување контакт со руското разузнавање.
Инспекторите во Франција истражуваат дали графитите напишани на споменикот на холокаустот во Париз минатата недела биле нарачани од руските безбедносни служби.
Нападите, стравуваат европските претставници, придонесуваат за веќе растечката кампања за дезинформации. Во средата неколку училишта во Атина беа евакуирани по лажни закани за бомби. Полицијата му влезе во трага на рускиот сервер и рече дека целта била „да се наруши јавниот ред“.
Земјите од ЕУ ги следат сите овие настани. Литванскиот Национален центар за управување со кризи (НКВЦ) ги предупреди бизнисите, вклучително и трговските центри и организациите што ја поддржуваат Украина, да ја зголемат будноста.
Во понеделникот холандскиот национален координатор за безбедност и борба против тероризмот предупреди на ризикот од субверзивни операции во Холандија, вклучително и „шпионажа и подготовка за саботажа на виталната инфраструктура“.
Во вторникот во Брисел, холандската министерка за одбрана, Кајса Олонгрен, рече дека Русија „се обидува да ги заплаши“ земјите од НАТО правејќи ги земјите членки на ЕУ ранливи.
„Да, ние сме ранливи. Мислам дека сите сме ранливи, имаме инфраструктура на морското дно, имаме снабдување со електрична енергија, снабдување со вода, ранливи сме на сајбер-напади. Сега во неколку европски земји гледаме дека Русија се обидува да нѐ дестабилизира и заплаши“, посочи таа.
„Мислам дека тоа беше начинот на кој Русија и Советскиот Сојуз работеа во поновата историја и мислам дека често сме го гледале тоа во 75-те години на НАТО“, додаде таа.
И генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, го впери прстот кон Москва. „Забележавме зголемена активност на руската разузнавачка служба во целата алијанса. Затоа ја зголемивме нашата будност“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Украина: Подготвени сме денеска да потпишеме клучен договор со Америка

Украина е подготвена да потпише договор за минералите со САД и тоа би можело да го направи подоцна денеска, изјави извор од украинската влада за Ројтерс.
„Мислам дека договорот би можел да биде потпишан можеби доцна навечер“, рече изворот.
Украинските власти се надеваат дека потпишувањето на договорот што го промовираше американскиот претседател Доналд Трамп ќе помогне да се зајакне американската поддршка за Киев во војната предизвикана од руската инвазија пред повеќе од три години.
Првиот вицепремиер на Украина Јулија Свириденко патува во САД за да го потпише договорот, додаде извор од украинската влада.
Двете страни потпишаа меморандум на 18 април како прв чекор кон постигнување договор за експлоатација на минералните суровини во Украина. Во меморандумот велат дека имаат намера до 26 април да ги завршат преговорите и што поскоро да го потпишат договорот.
Два дена подоцна, украинскиот премиер Денис Шмихал изјави дека Киев и Вашингтон се договориле претходната американска помош за Украина да не биде вклучена во договорот за минерали. За време на патувањето во САД минатата недела, Шмихал се состана со американскиот секретар за финансии Скот Бесент и рече дека има добар напредок во врска со договорот.
Шмихал, исто така, рече дека Киев јасно ги дефинирал своите граници во договорот, имајќи ги предвид обврските на Украина во Европа и украинските закони.
Регион
Третата најголема партија во Бугарија потпиша соработка со партијата на Путин

Националистичката бугарска партија „Преродба“ потпиша договор за соработка со владејачката партија на Руската Федерација „Единствена Русија“. Ова се случи и покрај фактот што Русија официјално ја прогласи Бугарија за непријателска држава по почетокот на сеопфатната инвазија на Украина, дознава „Еурактив“, а пренесува УНН.
„Договорот предвидува размена на искуства, идеи и политичка пракса меѓу двете партии и претставува важен позитивен чекор кон обновување на целосните бугарско-руски односи“, наведуваат од партијата „Преродба“.
Договорот го потпишаа заменик-претседателот Цончо Ганев, кој е и потпретседател на Народното собрание и Владимир Јакушев – заменик претседател на Горниот дом на Државната дума на Руската Федерација.
Како што пишува УНН, „Преродба“ нема ништо против тоа што Русија ја прогласи Бугарија за непријателска држава по почетокот на војната во Украина и продолжува да ги одржува односите со владејачката партија.
Според достапните информации, „Преродба“ е третата по големина партија во бугарскиот парламент: по изборите во октомври 2024 година има 33 мандати од вкупно 240. Партијата отворено се противи на членството на Бугарија во ЕУ и НАТО, се залага за неутралност во војната на Русија против Украина и шири проруски наративи на социјалните мрежи.
Претходно таа неуспешно се обиде да организира референдум за забрана на воведувањето на еврото.
Исто така, оваа партија влезе во бугарскиот парламент благодарение на нејзиниот цврст став против вакцините и карантинот за време на пандемијата на Ковид.
Свет
Најмалку тројца мртви во Шпанија поради невидениот прекин на струја

Најмалку три лица загинаа во Шпанија во инцидент поврзан со невиден прекин на струја што ја парализираше земјата во понеделникот, потврди Цивилната гарда за Би-Би-Си.
Според шпанските медиуми, станува збор за членови на семејство од северозападната општина Табоаделе. Полицијата истражува дали труењето со јаглерод моноксид од неисправен генератор на струја имало улога во нивната смрт, но Цивилната гарда не може да открие други детали.
Властите се уште се обидуваат да утврдат што го предизвикало затемнувањето што во понеделникот предизвика хаос низ Шпанија и Португалија. Според информациите на мадридскиот дневен весник Ел Паис, тројцата починати од Табоадела се брачна двојка и нивниот возрасен син. Нивните тела ги пронашла негувателката вчера наутро, пишува Ел Паис.
Други смртни случаи се под истрага, вклучително и онаа на жена во Мадрид која загина во пожар за кој постои сомневање дека е предизвикан од свеќа користена за време на прекинот на струја, објавија локалните медиуми. Жена на возраст од околу педесет години е пронајдена мртва во понеделникот вечерта, откако избувнал пожар во зграда во областа Карабанчел во градот.
Тринаесет лица побарале лекарска помош поради вдишување чад, а пет од нив завршиле во болница, соопшти градската канцеларија за итни интервенции.
Во меѓувреме, според медиумите, во Валенсија починала жена на возраст од четириесет години, но шпанските медиуми не се согласуваат за причината за нејзината смрт. Локалната полиција соопшти дека жената, која имала проблеми со белите дробови, починала откако нејзиниот вентилатор престанал да работи за време на прекинот на електричната енергија, според извештаите на медиумите.
Сепак, Ел Паис пренесува изјави од регионалната здравствена служба во која се наведува дека жената имала повеќе здравствени проблеми и починала од природна смрт. Затемнувањето предизвика огромни прекини низ Шпанија и Португалија, а делови од Франција исто така беа делумно погодени.
Во Шпанија и Португалија, семафорите престанаа да работат, метро-системите запреа, а продавниците не можеа да примат картички, што предизвика долги редици на неколкуте банкомати кои сè уште работеа. На почетокот паднаа и мобилните мрежи, па на многумина им беше тешко да добијат информации.