Свет
Египет повторно си ја бара назад бистата на кралицата Нефертити, Берлин не ја дава

Египет бара враќање на светски познатата биста на кралицата Нефертити, која се наоѓа во Новиот музеј во Берлин повеќе од сто години. Германските власти го одбиваат ова и велат дека скулптурата ќе остане таму каде што е. Вредноста на скулптурата се проценува на 400 милиони евра и е еден од најпознатите артефакти на древниот Египет. Но, од 1922 година, бистата на кралицата Нефертити стара 3.370 години е во Берлин.
Сега, не за прв пат, има барање од Египет, Германија да ја врати.
Захи Хавас, поранешниот египетски министер за антиквитети, активно се залага за враќање на Нефертити од 2011 година. Неодамна, тој го интензивираше својот ангажман. Покрена петиција со која се повикува Германија да ја врати познатата биста, која моментално се наоѓа во берлинскиот музеј Нојес.
„Оваа биста, извонредна и единствена во историјата поради нејзината историска и естетска вредност, сега е во Германија, но време е да се врати дома во Египет“, се вели во петицијата.
Германски археолошки тим ја откри насликаната биста од варовник во 1912 година и ја испрати во Европа една година подоцна. Нефертити стана важна туристичка атракција.
Бистата, за која се верува дека е направена во 1345 година п.н.е., колоквијално се нарекува амбасадор на Египет. Но, египетскиот археолог Моника Хана на тоа гледа поинаку. „Амбасадорот подразбира дипломатска размена“, изјави таа за „Дојче Веле“.
„Ако испратите амбасадор само во една насока, тој е заложник“.
Археологот јавно повика на „деколонизација на египетската археологија“.
Петицијата на Хавас не е само за Нефертити – исто така повикува на враќање на Каменот од Розета и Зодијакот на Дендера, египетските антиквитети лоцирани во Франција и Велика Британија. Каменот од Розета, изложен во Британскиот музеј во Лондон, е древен египетски камен со натписи на неколку јазици и писма – кој служел како клуч за читање на тајните на хиероглифското писмо. Зодијакот на Дендера е огромен камен дијаграм од египетски храм кој датира од средината на 1 век п.н.е., а моментално се наоѓа во музејот Лувр во Париз.
Пруската фондација за културно наследство, која ги надгледува музејските збирки во Берлин, во минатото призна дека во нејзините збирки има украдени уметнички дела, како што се некои бронзени скулптури од Бенин. Некои потоа беа вратени во Нигерија во 2022 година.
Сепак, се вели дека бистата на Нефертити била легално добиена од Египет, откако била откриена во остатоците од градот Амарна, краткотрајната престолнина на фараонот Ахнатон, сопругот на Нефертити. По неговата смрт, градот на источниот брег на Нил бил напуштен.
„Бистата на Нефертити беше пронајдена за време на ископувањата одобрени од египетската управа за антиквитети“, вели Стефан Михлер, портпарол на пруската фондација за културно наследство
„Таа дојде во Берлин врз основа на тогашната вообичаена поделба на наоди кои вклучуваа многу други предмети. Бистата е легално изнесена од земјата и нема барање за нејзино враќање од египетската влада“, рече Михлер во писмената изјава за ДВ.
Михлер зборува за договорот со египетските власти кој предвидува поделба во однос 50:50 од околу 10.000 пронајдени артефакти во замена за финансирање обезбедено од германскиот магнат за памук и текстил Џејмс Сајмон. Германските уметнички експерти велат дека претставник на египетската влада избрал половина од предметите, додека другата половина била однесена во Германија, вклучувајќи ја и бистата која неколку години подоцна била изложена во музејот Нојс.
Некои ја оспоруваат оваа презентација на настаните. Хавас пишува дека бистата на Нефертити „била дрско украдена од Египет од страна на Германците во 1913 година, кога била скриена и прошверцувана надвор од земјата и покрај законите кои забрануваат извоз на исклучителни археолошки наоди од Египет“.
Египетски археолог тврди дека германскиот египтолог Лудвиг Борчард, водачот на ископувањата, под лажни изговори ја однел Нефертити од земјата.
Според веб-страницата Returning Heritage, која известува за дискусиите за културна реституција, „египетската држава во тоа време имаше право на вето врз сите предмети што ги сметаа за премногу важни за да ја напуштат земјата“. Но, можно е Борчард „погрешно ја претставил важноста“ на бистата, забележа авторот на извештајот Луис Мекнаут.
Отстранувањето на скулптурата на Нефертити се случи пред откривањето на гробницата на Тутанкамон во 1922 година. Историското откритие го натера Египет да ги отповика сите права „дадени на странските истражувачи да ги донесат главните наоди дома“, рече Мекнаут во својот извештај.
Експертот верува дека е „многу малку веројатно“ Хавас да успее во својата кампања за враќање на Нефертити, освен ако тој или египетските власти „не презентираат нови докази за намерна измама“.
„Како во тоа време се делел пленот од таквите ископувања е често (ако не и секогаш) обвиткан со мистерија“, изјави Луис Мек Нут за „Дојче Веле“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колумбискиот претседателски кандидат Мигел Урибе застрелан на изборен настан

Колумбискиот претседателски кандидат Мигел Урибе се бори за својот живот во болница откако беше застрелан во Богота.
39-годишниот сенатор, кој се кандидира за претседателските избори во 2026 година, е член на опозициската конзервативна партија Демократски Центар, основана од поранешниот претседател Алваро Урибе. Двајцата не се во роднинска врска.
Според соопштението на партијата, која го осуди нападот, сенаторот одржувал изборен настан во јавен парк во населбата Фонтебон во главниот град во саботата, кога „наоружани лица му пукале во грб“.
Партијата го опиша нападот како сериозен, но не објави дополнителни информации за состојбата на Урибе. Видеа на социјалните мрежи покажуваат маж, идентификуван како Урибе, како добива помош по нападот. Тој изгледа дека крварел од главата.
Неговата сопруга, Марија Клаудија Тарасона, напиша на профилот на Урибе на X дека тој „се бори за својот живот“.
Министерот за одбрана, Педро Санчез, изјави дека е уапсен осомничен за пукањето и дека властите истражуваат дали има и други вмешани лица. Санчез исто така изјави дека ја посетил болницата каде што Урибе се лекува.
Претседателството на Колумбија издаде соопштение во кое наведува дека владата „категорично и силно“ го осудува насилниот напад и повикува на темелна истрага.
Свет
(Фото) Германија планира брзо проширување на бункерите поради страв од руски напад

Германија изработува планови за брзо проширување на мрежата на бункери и засолништа отпорни на бомби, изјави највисокиот службеник за цивилна заштита во владата, предупредувајќи дека државата мора да биде подготвена за напад од Русија во следните четири години.
Ралф Тислер, шеф на Федералната канцеларија за цивилна заштита и помош при катастрофи, изјави дека најголемата европска економија треба да се разбуди во реалноста на конфликтот и дека во својата сегашна состојба Германија не е адекватно подготвена.
„Долго време во Германија постоеше широко распространето уверување дека војната не е сценарио за кое треба да се подготвуваме. Тоа се промени. Загрижени сме поради ризикот од голема агресивна војна во Европа“, рече тој за „Зидојче цајтунг“.
Потребно засолниште за еден милион луѓе
Тислер повика на национален напор да се претворат тунели, метро станици, подземни гаражи, паркинзи и подруми на јавни згради во заштитни засолништа за „брзо создавање простор за еден милион луѓе“. Тој рече дека неговата агенција ќе претстави сеопфатен план подоцна ова лето.
Додаде дека земјата е во трка со времето, а потпирањето на изградба на нови бункери не е доволно. Таквите засолништа би барале долго време за планирање и изградба и би биле многу скапи, рече Тислер. Како резултат на тоа, постоечките објекти треба веднаш внимателно да се разгледаат.
Отворање нови фронтови
Рускиот напад на Украина предизвика стравувања во други земји, особено во балтичките држави, но и во Полска и Германија, дека Москва може да отвори нови фронтови во Европа.
Во текот на ноќта, руските сили започнаа ракетни и бомбардерски напади врз украинскиот град Харков, при што загинаа три лица, а 22 се повредени. Градоначалникот Игор Терехов во саботата објави на Телеграм дека градот „доживува најсилен напад од почетокот на војната во целост“.
Милионска обнова на бункерите
Од околу 2.000 бункери и засолништа во Германија, останати од Студената војна, само околу 580 се во исправна состојба и повеќето бараат милионска обнова. Тие би можеле да примат околу 480.000 луѓе, што е само половина процент од германското население. За споредба, Финска има 50.000 простории за заштита, што обезбедува простор за 4,8 милиони луѓе, односно 85% од нејзиното население.
Тислер рече дека е потребно да се вложат напори во прецизно прилагодување на информатичките системи, како што се апликациите и патоказите, за јавноста точно да знае каде може да побара засолниште, како и да се надгради системот за сирени за предупредување. Исто така, постојните апликации за предупредување треба да бидат подобро заштитени од хакери, додаде тој.
Го повика кабинетот на Фридрих Мерц да обезбеди финансирање за спроведување на плановите на неговата агенција. Се согласи дека плановите се неопходни, но дека сè уште треба формално да се обезбедат средства.
Се очекува парите да бидат достапни од ослободените милијарди откако парламентот ја суспендираше должничка кочница на Германија во март, дозволувајќи големи износи на трошоци за војската, виталната инфраструктура – како што се мостови и патишта што им овозможуваат транспорт на тенкови и залихи – и цивилната одбрана.
Разузнавачките служби и структурите за кибербезбедност, кои итно имаат потреба од инвестиции, исто така, се борат за средства.
„Направете доволно резерви“
Тислер процени дека ќе бидат потребни најмалку 10 милијарди евра во наредните четири години за покривање на потребите на цивилната заштита, а најмалку 30 милијарди евра во следната деценија.
Тој повика на воспоставување задолжителна или доброволна служба за цивилна заштита и ги повика граѓаните да придонесат за зголемување на отпорноста на земјата со тоа што ќе се снабдат со итни резерви во случај на прекин на струја и вода.
„Нашиот апел е: направете доволно резерви што ќе ви траат 10 дена, ако е можно“, рече тој, одразувајќи слични повици од други европски влади. „Но, дури и снабдување за најмалку 72 часа би било од голема помош“, додаде Тислер.
Свет
(Видео) Украина објави невидена снимка од операцијата „Пајажина“ – руски авион во пламен, штета од 7 милијарди долари

Безбедносната служба на Украина (СБУ) објави нови снимки од операцијата „Пајажина“, на кои се гледа целата траекторија на дрон, од лансирање од камион до погодување на руски стратешки бомбардер Ту-22М3 на аеродромот Белаја во регионот Иркутск.
Видеото го прикажува дронот како патува на значително растојание, непречено влегувајќи во територијата на аеродромот, каде што веќе се крева чад од вториот авион што беше погоден.
Минатата недела, украинското разузнавање нападна четири руски воени аеродроми: Елен во регионот Мурманск, Иваново во Ивановската област, Џагилев во регионот Рјазан и Белаја во регионот Иркутск.
Операцијата ја водеше лично шефот на СБУ, Васил Малјук, по наредба на претседателот на Украина и врховен командант Володимир Зеленски.
Според украинските проценки, вредноста на опремата погодена во специјалната операција надминува 7 милијарди долари.
Украинците тврдат дека непријателот изгубил вкупно 41 авион, вклучувајќи ги А-50, Ту-95, Ту-22, Ту-160, како и транспортни авиони Ан-12 и Ил-78.