Кинеските државни и комерцијални медиуми жестоко реагираа на најновите царински мерки на американскиот претседател Доналд Трамп, нарекувајќи ги штетни за глобалната трговија, кинеската економија, па дури и за самите САД. Преку коментари, анализи и официјални извештаи, кинеските медиуми јасно испраќаат порака – Кина нема да попушти под притисокот и е подготвена за стратешки одговор.

„Пиплс дејли“, официјалното гласило на Комунистичката партија на Кина, ги нарекува царините на Трамп „силеџиство кое самопоразува“, тврдејќи дека трговските војни не даваат победници, туку им штетат на сите. Кинеското Министерство за надворешни работи, пишува весникот, бара од Вашингтон да научи од минатото и да го преиспита својот пристап.

Посебен напис на истиот медиум, насловен „Многу земји се противат на американската царинска политика“, пренесува критики од Европската унија, нарекувајќи ги „реципрочните царини“ на САД грешка што ја зголемува глобалната економска несигурност и ја поткопува ефикасноста на пазарот.

Државната новинска агенција Ксинхуа оценува дека новите американски царини претставуваат „сеопфатна блокада“ на кинеската економија. Овде, велат, не станува збор за селективни или симболични мерки, туку за систематски притисок кој влијае на широк спектар на индустрии – од електроника и машини до суровини и земјоделски производи.

Преку високите царини кинеските производи се појавуваат поскапи и понеконкурентни на американскиот пазар, што, како што истакнува Ксинхуа, го отежнува кинескиот извоз и наметнува сериозен притисок врз домашното производство. Таквата стратегија, сметаат тие, има за цел не само да го намали трговскиот суфицит на Кина, туку и да ја ослаби економската стабилност на земјата.

Покрај директното економско влијание, Ксинхуа предупредува дека таквите мерки ја поткопуваат довербата на пазарот, ја поттикнуваат глобалната економска нестабилност и претставуваат форма на „економско малтретирање“ со кое САД се обидуваат да ги наметнат своите интереси без преговори. Анализата заклучува дека овој пристап ризикува дополнителна ескалација на трговскиот конфликт и носи штета не само на Кина, туку и на глобалниот пазар.

„Глобал тајмс“, познат по својот националистички тон, нагласува дека Кина нема да подлегне на „насилниот притисок“ и вели дека е потребен стратешки и решителен одговор на американската политика. Весникот предупредува дека ескалацијата на трговскиот конфликт од страна на Трамп се заканува со пошироки геополитички последици.

Со сличен тон пишува и порталот „Гуанча“, истакнувајќи ја разликата меѓу ставот на Кина и реакциите на Канада, Мексико и Европската Унија. „За разлика од нив, Кина реагира смирено, не дозволувајќи да биде исплашена од заканите на Трамп“, се наведува во написот. „Гуанча“ исто така го пренесува мислењето на американски извор кој сугерира дека Вашингтон на крајот може да биде принуден на вистински преговори – токму со Кина.

Портпаролот на кинеското Министерство за надворешни работи, Гуо Џиакун, по тој повод рече: „Трговските и царинските војни немаат победници. Ниту една земја не постигна развој и просперитет со воведување царини“.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху доцна синоќа отпатува за Унгарија и покрај налогот за апсење издаден против него од страна на Меѓународниот кривичен суд за воени злосторства во Газа, јавува Анадолија.

Нетанјаху „отпатувал во четиридневна посета на Унгарија, придружуван од неговата сопруга Сара“, објави израелскиот дневен весник „Једиот Ахронот“.

Се очекува тој да слета во главниот град Будимпешта во раните утрински часови, каде и официјално ќе започне неговата посета, додава весникот.

„Хјуман рајтс воч“ ја повика Унгарија да го уапси Нетанјаху доколку стапне на нејзина територија.

„Унгарија треба да му одбие влез на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху или да го уапси доколку влезе во земјата“, соопшти во вторникот организацијата за човекови права со седиште во Њујорк.

Кабинетот на Нетанјаху претходно ја најави неговата посета на Унгарија оваа недела, на покана на унгарскиот премиер Виктор Орбан.

Меѓународниот кривичен суд издаде налози за апсење во ноември минатата година за Нетанјаху и поранешниот министер за одбрана Јоав Галант под обвинение за воени злосторства и злосторства против човештвото во Газа.

Организацијата за човекови права Амнести интернешнал исто така ја повика Унгарија да го уапси Нетанјаху доколку влезе во земјата и да го предаде на Меѓународниот кривичен суд.

Израел се соочува со обвиненија за геноцид пред Меѓународниот суд на правдата поради неговите воени акции во Газа, каде што повеќе од 50.000 луѓе беа убиени од нападот на палестинската група Хамас на 7 октомври 2023 година.

Политичките ставови на Доналд Трамп се менуваа со децении, но една работа остана иста – од 1980-тите, тој тврди дека царините се најдобриот начин за зајакнување на американската економија. Сега тој реши со овој потег да го стави на линија својот претседателски мандат и политичката кариера.

Актуелниот американски претседател најави воведување големи царини за увоз од голем број земји, вклучително и американски сојузници, конкуренти и противници.

Во говорот што беше мешавина од славење и самопофалба, Трамп потсети на неговата долгогодишна поддршка за царините и критиките за договорите за слободна трговија како НАФТА и Светската трговска организација.

Тој рече дека очекува отпор од „глобалистите“ и „посебните интереси“, но ги повика Американците да веруваат на неговите инстинкти. „Запомнете, сите предвидувања на нашите противници за трговијата во последните 30 години беа целосно погрешни“, рече Трамп.

Царини до 50 отсто за „најлошите престапници“

Трамп најави дека ќе воведе царини до 50 отсто за „најлошите престапници“. 53 отсто одат за Кина, 20 отсто за Европската Унија и Јужна Кореја, а основната стапка за сите земји ќе биде 10 отсто. Канада засега нема да добие дополнителни царини, но нема да добие ниту олеснување.

Во својот втор мандат, опкружен со советници кои го делат неговиот светоглед и со републиканско мнозинство во Конгресот, Трамп е во позиција конечно да го спроведе она што тој го нарекува „трговска политика насочена кон Америка“. Според него, токму таквите политики ги направија САД богата нација пред повеќе од сто години и ќе го прават тоа повторно.

„Со години, чесните американски граѓани мораа да гледаат одстрана како другите земји стануваат богати и моќни, често на наша сметка“, рече Трамп. „Денес го менуваме тоа. Денес ќе ја направиме Америка повторно голема – и поголема од кога било досега“, додаде тој.

Економски ризик без преседан

Но, економските експерти предупредуваат дека потегот на Трамп може да има катастрофални последици. Тие велат дека високите царини ќе се прелеат на американските потрошувачи преку повисоки цени и може да предизвикаат глобална рецесија.

Поранешниот главен економист на Меѓународниот монетарен фонд, Кен Рогоф, изјави за Би-би-си дека шансите САД, најголемата светска економија, да влезе во рецесија сега се зголемени на 50 отсто.

„Тој само што фрли нуклеарна бомба врз глобалниот трговски систем“, рече Рогоф. „Последиците од царините од ова ниво на увозот во САД се едноставно запрепастувачки“, додаде тој.

Од сојузник во противник

Потегот на Трамп, исто така, се заканува да ги влоши односите со сојузниците. САД се обидуваат да ги зајакнат врските со Јапонија и Јужна Кореја во последниве години како противтежа на Кина. Но, сега овие три земји најавија дека заедно ќе реагираат на американската трговска политика.

Ако успее, Трамп ќе го преобликува глобалниот економски поредок што самите САД помогнаа да се воспостави по Втората светска војна. Ветува дека ќе го оживее американското производство, ќе генерира нови приходи и ќе ја намали зависноста од глобалните синџири на снабдување кои пропаднаа за време на пандемијата на Ковид.

Тоа е амбициозен план и многумина го сметаат за целосно нереален. Но, Трамп, кој опсесивно сака да остави длабока трага во историјата, го гледа ова како можеби неговата најголема можност. Во својот говор тој ден го нарече „ден на американското ослободување“.

Историски ден со неизвесен исход

Сепак, едно е сигурно, доколку Трамп ја спроведе својата најава до крај, тоа ќе биде историски пресврт во американската трговска политика. Прашање е само дали ќе остане запаметен како успех или економски неуспех.

Иако целиот говор беше триумфален и исполнет со самодоверба, малку сомнеж се провлече на крајот.

„Тоа ќе биде ден кога, се надевам, за неколку години ќе погледнете наназад и ќе кажете: знаете што, тој беше во право“, рече Трамп.