Свет
Ердоган: Мојата најголема желба е да ги соберам Путин и Зеленски во Истанбул или Анкара

Турција станува еден од главните центри на дипломатијата за мир, бидејќи земјата сака да ги собере претседателите на Украина, САД и Русија на преговори, изјави турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган по состанокот на украинската и руската делегација во Истанбул, како што објави TRT Haber.
„Тоа беше навистина извонреден состанок. Како резултат на претходниот состанок, имаше размена на 1.000 за 1.000 воени заробеници, овој пат овие размени надминаа илјада, а телата на загинатите ќе бидат вратени и од Русија и Украина… Ова докажува колку се важни овие состаноци во Истанбул. Многу сме горди на тоа“, рече Ердоган.
Турскиот претседател нагласи дека Турција сега станува главен центар на дипломатијата за постигнување мир.
„Мојата најголема желба за двете страни е да ги соберат Владимир Путин и Володимир Зеленски во Истанбул или Анкара. Па дури и да го угостиме г-дин Трамп тука. Ако се согласат, би сакал да бидам со нив на таа средба и на тој начин да го претворам Истанбул во центар на мирот. Ќе се обидеме да преземеме таква иницијатива по оваа последна средба“, рече Ердоган.
Според турскиот претседател, средбата во Истанбул ја потврди принципиелната политика за завршување на руско-украинската војна со праведен мир.
Втората рунда преговори меѓу Украина и Русија се одржа вчера во Истанбул. Средбата се одржа во палатата Чираган, а покрај руските и украинските претставници, учествуваше и турска делегација, што ја нагласува важноста на Турција како медијатор.
За време на преговорите, беше постигнат договор за размена на сите воени заробеници под 25 години и враќање на телата на загинатите војници од двете страни. Украинската страна ги истакна средбата на лидерите на двете земји и целосното прекинување на огнот како клучни цели, додека Русија ги повтори своите барања за предавање на регионите Донецк, Луганск, Запорожје и Херсон.
Преговорите завршија по помалку од два часа, и иако не беше постигнат конечен договор, беа договорени одредени хуманитарни мерки и беа најавени континуирани дипломатски напори.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, го поздрави резултатот и изрази надеж за понатамошен напредок. За време на втората рунда преговори, Русија предложи прогласување примирје на одредени делови од фронтот со цел да се соберат телата на загинатите. Сепак, украинскиот претседател Володимир Зеленски одби.
Тој истакна дека примирјето е неопходно за да се запре убивањето и дека Украина не го променила својот став по ова прашање – Киев инсистира на безусловно примирје од најмалку 30 дена. Според Зеленски, на Русија ѝ е потребно примирје за „кратка пауза во војната“.
Во меморандумот што Русија ѝ го предаде на Украина, беа предложени две сценарија за завршување на војната.
Првото вклучува постепено повлекување на украинските вооружени сили од четири региони делумно окупирани од руски трупи на „договорено“ растојание од границите на Руската Федерација.
Второто сценарио не содржи директно барање за предавање на територија, но вклучува 12 услови, вклучувајќи прекин на мобилизацијата во Украина, како и меѓународни испораки на оружје, гаранција за запирање на „саботажата“ на руска територија итн. Зеленски, коментирајќи ги одредбите од рускиот меморандум, рече дека тие наликуваат на „ултиматуми“ од Русија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Кремљ тврди дека Путин му рекол на Папата во телефонски разговор дека Киев го ескалира конфликтот

Рускиот претседател Владимир Путин вчера имаше телефонски разговор со папата Лав XIV за војната во Украина, велејќи дека сака да постигне мир преку „дипломатски“ средства, но исто така го обвини Киев дека се обидува да го „ескалира“ конфликтот.
„Владимир Путин го привлече вниманието на фактот дека режимот во Киев смета на ескалација на конфликтот и врши саботажа на цивилната инфраструктура на руска територија“, објави Кремљ по разговорот.
Ројтерс потсетува дека ова е првиот разговор меѓу новиот папа и рускиот лидер. Путин „го повтори својот интерес за постигнување мир преку политички и дипломатски средства, нагласувајќи дека за да се постигне конечно, праведно и сеопфатно решение на кризата, потребно е да се елиминираат нејзините длабоки причини“, додаде Кремљ.
По две рунди директни преговори со Киев во Истанбул, Москва продолжува да поставува максималистички барања за крај на својата офанзива, барајќи предавање на четири региони што Русија ги освоила од почетокот на нејзината инвазија.
Украина тврди дека Кремљ учествува во овие преговори само за да го задоволи американскиот претседател Доналд Трамп и да го одложи воведувањето на нови санкции од САД.
За време на „конструктивниот“ разговор со новиот папа, Путин ја критикуваше и одлуката на Киев во 2024 година да ја забрани православната црква под Московската патријаршија, која претходно имаше најголем број следбеници во Украина, според агенцијата Франс Прес.
Рускиот претседател го повика првиот американски папа „поактивно да се вклучи во промовирањето на верските слободи во Украина“.
Во последните недели, Ватикан беше понуден како место за можни мировни преговори меѓу Русија и Украина. Во среда, Путин затоа изрази „благодарност“ до папата „за неговата подготвеност да придонесе за решавање“ на конфликтот.
Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.