Одлуката на американскиот претседател Доналд Трамп привремено да ја прекине помошта за Украина е горчлив удар – не само за Киев, туку и за европските сојузници кои лобираа кај американската администрација да продолжи да дава поддршка, пишува „Би-би-си“.

Ова не е прв пат САД да ја скратат воената помош. Републиканците во Конгресот ја блокираа испораката на воената помош на тогашниот претседател Џо Бајден за Украина во летото 2023 година. Во тоа време, Украина едвај успеа да ги надополни постоечките резерви на муниција со европска помош.

Конгресот конечно одобри пакет помош во вредност од околу 70 милијарди евра во пролетта 2024 година. Тоа беше точно на време – Украина беше во дефанзива поради обновената руска офанзива во Харков. Пристигнувањето на американското оружје помогна да се сврти ситуацијата на бојното поле.

Како и во 2024 година, може да поминат месеци пред да се почувствуваат ефектите од прекинот на американската помош – барем во однос на муницијата и хардверот. Европските земји полека го зголемуваа производството на артилериски гранати. Севкупно, Европа сега обезбедува 60 отсто од помошта за Украина – повеќе од САД.

Сепак, американската воена поддршка е сè уште од витално значење за Украина. Еден западен функционер неодамна ја опиша како „крем“ во поглед на оружјето.

Способноста на Украина да ги заштити своите луѓе и градови во голема мера се потпира на софистицираните американски системи за противвоздушна одбрана – како што се „Патриот“ и НАСАМС – кои таа заеднички ги разви со Норвешка.

САД ѝ дадоа на Украина способност да изведува напади со долг дострел – со ракети ХИМАРС и ATACM. САД ја ограничија нивната употреба во Русија, но тие сè уште беа од витално значење за погодување цели со висока вредност во окупираните територии.

Не се работи само за квалитетот, туку и за квантитетот. Како најмоќна војска во светот, САД можеа да испратат стотици оклопни возила – бројки што помалите европски армии никогаш не би можеле да ги достигнат.

Можеби ќе помине некое време пред да се почувствува недостатокот на помош на првите линии. Но, може да има загрижувачко непосредно влијание, не само во однос на споделувањето разузнавачки информации.

Ниту една земја не може да им парира на САД во однос на вселенскиот надзор, собирањето разузнавачки информации и комуникациите. И тоа не го обезбедува само американската војска, туку и комерцијалните компании.

Само земете ја сателитската комуникациска мрежа „Старлинк“ на Илон Маск. Речиси секоја украинска позиција на фронтот има „Старлинк“ антена.

Тие се користат за пренесување на најновите информации на бојното поле. Тие беа клучни за координирање на артилериските и нападите со беспилотни летала.

Имајќи предвид дека Илон Маск е клучна фигура во американската администрација, се чини многу малку веројатно дека тој ќе биде подготвен да ја плати сметката сега. Тој е и остар критичар на украинскиот претседател Володимир Зеленски.

Дали САД ќе ги спречат европските земји да ја испратат својата опрема произведена од САД во Украина? Кога Европа сакаше да испорача авиони „Ф-16“ од американско производство во Украина, прво мораше да добие одобрение од Вашингтон.

А потоа што е со одржувањето на опремата испорачана од САД? САД, исто така, ги обучуваа украинските сили, а потоа им помогнаа да ја одржат опремата што ја испорачаа.

Бајден ги укина ограничувањата за американските изведувачи кои работат во Украина кон крајот на неговиот мандат. На авионите Ф-16 особено им се потребни инженери и резервни делови за да продолжат да работат, јавува Би-Би-Си.

Одлуката на Трамп да ја прекине помошта за многумина во Украина и пошироко може да изгледа непријатна. Но, очигледно има и политичка цел што поскоро да се натераат на преговарачка маса.

Надежта кај европските сојузници е дека тоа ќе биде само пауза. Без американска поддршка, Украина ќе се најде во уште потешка борба за опстанок.

Соединетите Американски Држави и Украина планираат да потпишат договор за минерални суровини, по расправијата во Овалната соба минатиот петок, кога украинскиот претседател Володимир Зеленски ја напушти Белата куќа, објави Ројтерс, цитирајќи четири извори запознаени со ситуацијата.

Американскиот претседател Доналд Трамп им рекол на своите советници дека сака да го најави договорот во своето обраќање пред Конгресот, што ќе се случи вечерва, соопштија три извори, нагласувајќи дека договорот се уште не е потпишан и дека ситуацијата може да се промени.

Белата куќа не одговори веднаш на барањето за коментар. Украинската претседателска администрација во Киев и Украинската амбасада во Вашингтон не одговорија веднаш на барањата за коментар.

Кавга во Белата куќа

Договорот беше прекинат во петокот по спорниот состанок на Овалната соба меѓу Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски, што резултираше со брзо заминување на украинскиот лидер од Белата куќа.

Зеленски отпатува во Вашингтон за да го потпише договорот. За време на таа средба, Трамп и потпретседателот Џеј-Ди Венс го критикуваа Зеленски, велејќи му дека треба да им се заблагодари на САД за поддршката наместо да бара дополнителна помош пред американските медиуми.

„Се коцкаш со Трета светска војна“, му рече Трамп.

Зеленски: Подготвени сме да седнеме на преговарачка маса што е можно поскоро

Американските власти разговараа со претставници на Киев во последните денови за потпишување на договорот за минерали и покрај спорот и ги повикаа советниците на Зеленски да го убедат украинскиот претседател јавно да му се извини на Трамп, рече еден од изворите запознаени со ситуацијата.

Зеленски на „Икс“ објави дека Украина е подготвена да го потпише договорот и рече дека му е жал за она што се случи во Белата куќа.

„Нашиот состанок во Вашингтон, во Белата куќа во петокот, не помина според планираното“, напиша тој во својата објава.

„Украина е подготвена да седне на преговарачка маса што е можно поскоро за да се доближи траен мир“, додаде Зеленски.

Што ќе биде договорено?

Не се знае дали има промени во договорот.

Договорот што требаше да биде потпишан минатата недела не вклучуваше експлицитни безбедносни гаранции за Украина, но им овозможи на САД пристап до приходите од природните ресурси на Украина. Тој, исто така, предвидува дека украинската влада придонесува со 50 отсто од идната монетизација на сите природни ресурси во државна сопственост во фондот за реконструкција управуван од САД и Украина.

Трамп вчера сигнализираше дека неговата администрација останува отворена за потпишување на договорот, велејќи им на новинарите дека Украина „треба да биде поблагодарна“.

„Ние им дадовме многу повеќе од Европа, а Европа требаше да даде повеќе од нас“, додаде Трамп.

Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, разговараше со лидерот на германската Христијанско-демократска унија (ЦДУ) и кандидат за германски канцелар Фридрих Мерц и договори понатамошна соработка со него, пренесува Укринформ.

„Добар разговор со лидерот на партијата ЦДУ, која победи на изборите за Бундестагот, Фридрих Мерц. Координирани позиции. Ви благодариме за поддршката. Ние во Украина многу ги цениме напорите на Германија да ја врати европската безбедност и да го заштити животот во Украина“, напиша Зеленски на својот профил на „Икс“.

Тој додаде дека Германија е лидер во снабдувањето на Украина со системи за противвоздушна одбрана и дека игра една од водечките улоги во обезбедувањето на финансиската стабилност на земјата.

Мерц претходно го опиша јавниот судир меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и Зеленски во Белата куќа како „намерна ескалација“.

„Ова не беше спонтана реакција на интервенциите на Зеленски, туку очигледно намерна ескалација на оваа средба во Овалната соба“, рече Мерц, додавајќи дека Европа е под притисок да реагира брзо.

Мерц истакна дека од клучно значење е да се одржи соработката меѓу ЕУ и САД и дека се уште не планира патување во САД, но дека тоа ќе се случи по формирањето влада во Берлин.