Свет
Застрашувачка работа им се случува на астронаутите во вселената: ни испратија цевки со крв, останавме во шок…
Истражувањето објавено во списанието „Фронтиерс ин имјунолоџи“ откри зошто имунолошкиот систем на астронаутите слабее по патувањето во вселената. Многу гени, кои придонесуваат за функцијата на имунолошкиот систем, се потиснати за време на патувањето во вселената, според студијата, пренесува „Њусвик“.
„Послабиот имунитет го зголемува ризикот од заразни болести, кои потоа ја ограничуваат способноста на астронаутите да извршуваат многу напорна работа во вселената. Ако инфекцијата или состојбата поврзана со имунолошкиот систем еволуира во состојба што бара медицинска нега, астронаутите во вселената имаат ограничен пристап до нега и лекови“, вели Одет Ланевил, автор на студијата.
Има сè повеќе докази кои сугерираат дека астронаутите се поподложни на инфекции додека се во вселената. Оние што поминуваат долго време на Меѓународната вселенска станица (ISS) често страдаат од исип на кожата, респираторни и други болести. Исто така, докажано е дека астронаутите имаат тенденција да фрлаат повеќе вирусни честички, како што е потврдено од вирусите Epstein-Barr и Varicella-Zoster.
Во студијата „Фронтиерс“ научниците ја проучувале генската експресија во белите крвни зрнца на 14 астронаути, вклучувајќи 11 мажи и три жени, кои живееле на ISS четири до шест месеци помеѓу 2015 и 2019 година. Примероците биле земени пред, за време и по летот.
„Епруветите со крв се испраќаат во лабораторија за изолација на белите крвни зрнца, а потоа и генетскиот материјал. РНК се секвенционира и резултатите се испраќаат на опсежна анализа“, објасни Ланевил.
Експресијата на гените е процес со кој инструкциите во ДНК се претвораат во функционален производ, како што е протеинот. Вообичаено, само мал процент од гените се вклучени во даден момент, а другите се потиснати или исклучени – токму овој процес на вклучување и исклучување е познат како регулација на гените.
Регулацијата на гените е клучен дел од нормалниот развој, а неговото изразување во организмот може да биде под влијание на средината во која се наоѓа организмот. Се чини дека тоа е случај со вселенските бродови.
„Овде покажуваме дека изразувањето на гените поврзани со имунолошката функција се намалува кога астронаутите ќе пристигнат во вселената, а кога ќе се вратат на Земјата по шест месеци, се случува спротивен процес“, тврди Ланевил.
Резултатите покажуваат дека промените во изразувањето на овие гени може да доведат до брзо слабеење на имунолошкиот систем на астронаутот. За среќа на астронаутите, научниците забележале дека повеќето од засегнатите гени се вратиле на нивото на изразување пред летот во рок од една година по враќањето на Земјата. Обично тоа се случувало уште побргу, веќе по неколку недели.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Новиот шеф на „БМВ“ е Србин, роден во Крушевац
Милан Неделковиќ на 14 мај 2026 ќе ја преземе функцијата претседател на Управата на „БМВ АГ“, одлучи Надзорниот одбор. Тој ќе го замени Оливер Ципсе, кој повеќе од десет години е во управата и од 2019 е на нејзино чело.
Претседателот на Надзорниот одбор Никола Питер нагласи дека Неделковиќ има „јасен стратешки поглед, силна способност за реализација и изразено претприемачко размислување“, како и дека знае да ги мотивира луѓето – што го прави важен лидер во трансформацијата на БМВ.
Милан Неделковиќ, роден во Крушевац, Србија, е член на Управата од 2019 како одговорен за производството. Во БМВ работи од 1993 година и имал повеќе водечки позиции во Оксфорд, Лајпциг, Минхен и во корпоративната единица за квалитет. Неговиот мандат како претседател на Управата ќе трае до 2031 година.
Ципсе, кому мандатот му беше продолжен поради исклучок од старосната граница, ќе се пензионира по собранието на 13 мај 2026 по 35 години во компанијата. Питер ја истакна неговата улога во водењето на фирмата низ глобални кризи.
Претседателот на Главниот работнички совет Мартин Кимих додаде дека Неделковиќ ужива голема доверба меѓу вработените и дека ќе продолжи традицијата на партнерска соработка во компанијата.
Свет
Милијардерот Бабиш е новиот премиер на Чешка
Чешкиот претседател Петр Павел го назначи Андреј Бабиш, лидерот на движењето „Акција на незадоволни граѓани“ (АНО), за премиер на републиката, објави CT24.
Во октомври, партијата АНО на Бабиш победи на чешките парламентарни избори, освојувајќи приближно 34,7 отсто од гласовите. После тоа, претседателот му ја довери задачата да преговара за формирање нова влада.
Бабиш (71) е политичар милијардер: Форбс го проценува неговото богатство на 4,3 милијарди долари. Тој беше ко-сопственик на холдингот „Агроферт“, кој управува со повеќе од 210 компании во различни сектори, од земјоделство до обновливи извори на енергија и медиуми.
Свет
(Видео) Пожар во зграда во главниот град на Индонезија, најмалку 13 мртви
Пожар избувна во седумкатна зграда во индонезискиот главен град Џакарта, објави локалниот телевизиски сервис Компас ТВ, при што 13 лица се потврдени како мртви, а некои сè уште се заробени во зградата.
Пожарот е изгаснат и евакуациите на зградата продолжуваат, објави Компас ТВ.
15.45 #InfoSonora#Udpate
Kebakaran di Gedung Terra Drone, Jln. Letjend Suprapto No.17 Kel.Cempaka Putih masih dalam proses pemadaman. Kabarnya banyak pekerja yg terjebak, 17 orang dikabarkan meninggal dunia.Via @kontributorjakarta dan @KompasTV pic.twitter.com/nOh43eSz8Y
— Radio Sonora Jakarta (@SonoraFM92) December 9, 2025
Во зградата се наоѓаат канцелариите на „Тера Дрон Индонезија“, која обезбедува дронови за воздушно фотографирање за клиенти од различни сектори, вклучувајќи рударство и земјоделство.
На снимките објавени од телевизијата Компас се гледаат десетици пожарникари како се обидуваат да евакуираат луѓе во зградата, а некои носат вреќи за тела.

