Свет
Зошто првите 72 часа се клучни за спасување по земјотрес

Времето истекува за спас на преживеаните кои се затрупани во урнатините од земјотресите во Турција и Сирија, бидејќи потрагата се приближува до клучните 72 часа, пишува АФП.
Повеќе од 90 отсто од преживеаните од земјотресот успеваат да се спасат во првите три дена, изјави Илан Келман, професор по катастрофи во Лондон.
Но, тој број може значително да варира во зависност од временските услови, последователните потреси и брзината со која спасувачките тимови и опремата пристигнуваат на местото на нeсреќата – фактори кои моментално ги попречуваат напорите во Турција и Сирија.
Повеќе од 11.200 луѓе загинаа, а илјадници се повредени по земјотресот што во понеделникот ги погоди југоисточна Турција и соседна Сирија.
Со оглед на тоа што 72 часа истекуваат рано наутро во четвртокот, Келман објасни зошто оваа временска рамка е толку важна.
Повреди, температура, вода
„Генерално, земјотресите не убиваат луѓе, колапсот на инфраструктурата убива луѓе“, рече Келман, кој објави истражување за напорите за спасување од земјотрес.
Најважниот фактор е давање медицинска помош на луѓето затрупани под срушените згради, рече тој.
Временските услови се исто така клучен фактор и се целосно против нас во случајот со Турција и Сирија, рече Келман.
Ниските температури, дожд и снег се забележани во регионите погодени од земјотресот.
„Тоа значи, за жал, дека хипотермијата е можна, а луѓето веројатно умираат поради временските услови“, рече Келман.
На оние кои ќе успеат да го преживеат студот и повредите им се потребни храна и вода.
Без вода, многу луѓе „ќе почнат да умираат по три, четири, пет дена“, рече Келман.
Афтершоковите во деновите по земјотресот може дополнително да уриваат згради, што претставува „голем и застрашувачки ризик“ и за преживеаните и за оние кои се обидуваат да ги спасат, додаде тој.
Регионот беше погоден од десетици последователни потреси, вклучувајќи го и оној од понеделникот со јачина од 7,5 степени.
Помош на лице место
Келман рече дека обично „огромното мнозинство од преживеаните се спасуваат во рок од 24 часа од локални тимови, често користејќи само раце или лопата“.
Десетици земји ветија дека ќе испратат тимови за пребарување и спасување и помош во Турција и Сирија.
Но, земјотресот се случи во „оддалечена област, во зона на конфликт, во која е многу тешко да се влезе“, рече Келман.
Обично се потребни најмалку 24 часа за да пристигнат, да се постават и да започнат со работа меѓународните спасувачки тимови.
„Во тој момент, голем број луѓе кои можеа да преживеат веќе умреа“, рече Келман.
За областите погодени од конфликт во близина на сириската граница, пристапот е уште потежок.
„Колку што видов, спасувачките тимови не стигнаа целосно до многу области во главните конфликтни зони или многу привремени населби за раселените луѓе“, рече Келман.
Како да најдете преживеани?
Откако ќе се појават на местото на настанот, постојат неколку начини на кои спасувачките тимови можат да најдат преживеани, вклучително и кучиња трагачи.
Познат тим на кучиња спасувачи од Мексико е на пат за Турција, истакна Келман.
Роботите и беспилотните летала се’ повеќе се користат и за влез во тесни простори кои се премногу опасни за луѓето.
Кога ќе се најдат преживеани, спасувачите мора да одлучат како да ги извлечат.
Подигнувањето на плочите на срушените згради може да бара огромна опрема како што се кранови.
Или понекогаш е неопходно да се ампутира екстремитет „што е смачкан под столб или парче ѕид“, рече Келман.
Многу пред клучните 72 часа
Келман нагласи дека „на крајот, успешната спасувачка операција започнува неколку децении пред земјотресот, со цел да спречи колапс на инфраструктурата“.
За време на меѓународна спасувачка операција, како онаа во Турција и Сирија, еден спасен живот чини во просек по еден милион долари, рече тој.
„Да ги видиме истите инвестиции во превенција од катастрофи што ги гледаме во одговорот при катастрофи, немаше да бидеме во оваа ситуација“, заклучува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Лавров ги соопшти условите на Русија за постигнување мир во Украина

Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров денеска ги изложи клучните услови на Русија за постигнување мир во Украина, предлагајќи безбедноста на земјата да биде гарантирана од група нации во кои ќе бидат вклучени постојаните членки на Советот за безбедност на ОН.
Во интервју за американската NBC News, Лавров откри дека рускиот претседател Владимир Путин и американскиот претседател Доналд Трамп разговарале за прашањето за безбедносните гаранции, при што Путин потсетил на неуспешните разговори одржани во Истанбул во 2022 година.
На тие на разговори на маса било ставено прашањето за трајна неутралност на Украина во замена за безбедносни гаранции од петте постојани членки на Советот за безбедност на ОН – САД, Велика Британија, Франција, Кина и Русија, со учество на други држави. Лавров сега прецизираше дека, покрај членките на Советот за безбедност, оваа група гаранти би можела да ги вклучи и Германија и Турција.
Според Лавров, моделот е јасен – „гарантите би ја гарантирале безбедноста на Украина, која мора да остане ненуклерана, да биде неутрална и не смее да биде поврзана со никаков воен блок“.
Тој уште еднаш нагласи дека членството на Украина во НАТО е неприфатливо за Русија. Покрај тоа, Москва бара и заштита на правото на употреба на рускиот јазик, како отворање разгорои за територијални прашања.
Руски официјални претставници и досега повеќепати кажуваа дека Москва од Киев да го предаде целиот источен регион Донбас, да се откаже од амбициите за НАТО, Украина да остане неутрална и да не се дозволи присуство на западни трупи на нејзина територија.
Свет
Експлозија во продавница за играчки во Москва, едно лице загина

Едно лице загина, а три се повредени денеска кога експлодирала плинска боца во продавница за играчки во Москва, извести ДПА.
Експлозијата се случила во московската филијала на Детски Мир, најголемиот трговец на мало со детски производи во Русија. Првичната истрага укажува дека гас истекол од боца на третиот кат од повеќекатната стоковна куќа во центарот на градот, што ја предизвикало експлозијата, објави државната новинска агенција ТАСС.
Зградата била евакуирана веднаш по инцидентот.
Властите започнаа кривична истрага, но не се прецизира кон кого е насочена.
Градоначалникот на Москва Сергеј Собјанин изјави дека се сомнева оти причина за експлозијата е технички дефект. Засега, ниту властите ниту медиумите не спомунуваат можна врска на инцидентот со тековната војна во Украина.
Регион
Вучиќ најави намалување на цените на јајцата, зеленчукот, овошјето, млечните производи…

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, објави денеска дека од идната недела ќе се ограничат маржите во трговските синџири, што ќе доведе до пониски цени за околу 3.000 производи. Според него сега ти маржи сега се и до 45,2 проценти во најголемите синџири, и дека во наредниот период до крајот на годината ќе следат сеопфатни мерки за подобрување на животниот стандард на луѓето во Србија.
Toj најави и намалување на каматите на станбените, готовинските и потрошувачките кредити што ќе важи за следните 365 денови.
Вучиќ на прес-конференција изјави дека во наредниот период ќе бидат донесени закони за трговија и заштита на потрошувачите, додека до крајот на годината се очекува донесување на законот за забрана на нефер трговски практики.
Дел од мерките тој ги претстави денеска, а дел ќе бидат дополнително претставени во средината на септември. Маржите ќе бидат ограничени за 23 групи производи, односно околу 3.000 производи, што се однесуваат на 24 компании. Oпфатени се 24 трговци на мало.
„Во наредниот период ќе донесеме закон за трговија, ќе донесеме закон за заштита на потрошувачите, каде што ќе мора да има ценовници, нема да има измами со таканаречени промоции. А, до крајот на годината ќе донесеме и закон за спречување на нефер трговски практики, каде што им помагаме на домашните бизнисмени, на нашите добавувачи“, рече Вучиќ на денешната прес-конференција во Белград.
Вучиќ најави дека регулативата за ограничување на маржите „ќе започне следната недела“.
Тој истакна дека речиси и да нема да има измама, бидејќи се е обезбедено преку регулативата, преку директна контрола и пазарна инспекција, преку сите финансиски и даночни инспекции.
„Казните ќе бидат исклучително строги, но веќе разговаравме со трговците и ќе се погрижиме добро да го разберат тоа. Сакаме тие да остварат поголем профит и веруваме дека тоа е во нивен интерес, бидејќи луѓето ќе купуваат повеќе и ќе трошат повеќе пари, бидејќи знаат дека не плаќаат за нешто што е прескапо“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека верува оти тоа е многу важно и дека е сигурен дека луѓето ќе бидат исклучително задоволни бидејќи секој од производите ќе биде значително поевтин. Како што истакна, за секој производ максималната маржа ќе биде 20 проценти, а максималниот „оф-рабат“ ќе биде 10 проценти.
„Се обидуваме да постигнеме ограничување на маржите што ќе придонесе за големо намалување на цените, вклучени се околу 3.000 производи. За да се види зошто стандардот е повисок во ЕУ – од 13 до 15 проценти оди во просечната потрошувачка кошничка, толку оди за храна. Во нашиот случај, оди помеѓу 40,6 и 47,8 проценти, во минималната потрошувачка кошничка, толку оди за храна, а потоа малку пари остануваат за луѓето за други потреби“, рече Вучиќ.
Српскиот претседател најави намалување на цените на сапун, паста за заби, детергенти, пелени за бебиња и возрасни, ориз, безалкохолни пијалоци, солени кондиторски производи, зеленчук и овошје, замрзнати производи, оцет, тестенини, млечни производи, јајца…
„Србија има стабилен девизен курс веќе 13 години, тоа никогаш не било случај. Србија има ниска стапка на јавен долг, некаде околу 45 проценти, сите тие бројки се добри. Таму каде што ние, признавам, направивме грешка, поради разни проблеми, не обрнав доволно внимание на одредени работи што излегоа од контрола“, рече Вучиќ.
Според него, неговата грешка била кога имало две претходни акции за намалување на цените, кои не биле ограничувања на маржите за сите производи.
Во врска со каматните стапки на кредитите, претседателот на Србија рече дека целта е да се поттикне дополнителна потрошувачка. Поповолни кредити се обезбедуваат за граѓани со приход до 100.000 динари.
„Стапката на сиромаштија во Србија е најниска, но сè уште има луѓе кои се сиромашни, секоја година тој број се намалува. Но, ова се однесува на средната класа. Просечната плата во мај била 107.500 динари, медијалната плата е 83.525 динари. Околу 50 проценти од граѓаните примаат плата што е помала од 83.525 динари, имаме голем број граѓани кои имаат големи плати од над 100.000 динари. значајна стратификација, сакаме да им помогнеме на средната класа“, рече тој.
Тој тврди дека тие мерки досега „не се видени во историјата на Србија“.
„Граѓаните и пензионерите со пензија до 100.000 динари можат да земат готовински кредити до 9.000 евра. Со ваков вид пензија и плата, до вчера каматната стапка на динарските кредити беше до 11,35. Сега им кажуваме – не смее да надмине 7,5 проценти. Поштенска штедилница ќе ја намали на 5,99“, нагласи Вучиќ.
Беа објавени и измени на Законот за извршување и обезбедување (ЗИО), според кои конфискацијата на недвижен имот ќе биде невозможна, ако станува збор за единствен семеен недвижен имот, ако живеалиштето на таа адреса е регистрирано најмалку пет години пред поднесувањето на предлогот за извршување, како и ако станува збор за стан со површина до 60 квадратни метри.
Претставувајќи нов пакет економски мерки за подобрување на животниот стандард на граѓаните, тој додаде дека ќе има одредени услови, како што е постоењето на судска одлука дека станува збор за едносемејна куќа, и дека новата регулатива ќе содржи „уште некои бенефиции за должниците на извршување“.