Свет
Зошто првите 72 часа се клучни за спасување по земјотрес

Времето истекува за спас на преживеаните кои се затрупани во урнатините од земјотресите во Турција и Сирија, бидејќи потрагата се приближува до клучните 72 часа, пишува АФП.
Повеќе од 90 отсто од преживеаните од земјотресот успеваат да се спасат во првите три дена, изјави Илан Келман, професор по катастрофи во Лондон.
Но, тој број може значително да варира во зависност од временските услови, последователните потреси и брзината со која спасувачките тимови и опремата пристигнуваат на местото на нeсреќата – фактори кои моментално ги попречуваат напорите во Турција и Сирија.
Повеќе од 11.200 луѓе загинаа, а илјадници се повредени по земјотресот што во понеделникот ги погоди југоисточна Турција и соседна Сирија.
Со оглед на тоа што 72 часа истекуваат рано наутро во четвртокот, Келман објасни зошто оваа временска рамка е толку важна.
Повреди, температура, вода
„Генерално, земјотресите не убиваат луѓе, колапсот на инфраструктурата убива луѓе“, рече Келман, кој објави истражување за напорите за спасување од земјотрес.
Најважниот фактор е давање медицинска помош на луѓето затрупани под срушените згради, рече тој.
Временските услови се исто така клучен фактор и се целосно против нас во случајот со Турција и Сирија, рече Келман.
Ниските температури, дожд и снег се забележани во регионите погодени од земјотресот.
„Тоа значи, за жал, дека хипотермијата е можна, а луѓето веројатно умираат поради временските услови“, рече Келман.
На оние кои ќе успеат да го преживеат студот и повредите им се потребни храна и вода.
Без вода, многу луѓе „ќе почнат да умираат по три, четири, пет дена“, рече Келман.
Афтершоковите во деновите по земјотресот може дополнително да уриваат згради, што претставува „голем и застрашувачки ризик“ и за преживеаните и за оние кои се обидуваат да ги спасат, додаде тој.
Регионот беше погоден од десетици последователни потреси, вклучувајќи го и оној од понеделникот со јачина од 7,5 степени.
Помош на лице место
Келман рече дека обично „огромното мнозинство од преживеаните се спасуваат во рок од 24 часа од локални тимови, често користејќи само раце или лопата“.
Десетици земји ветија дека ќе испратат тимови за пребарување и спасување и помош во Турција и Сирија.
Но, земјотресот се случи во „оддалечена област, во зона на конфликт, во која е многу тешко да се влезе“, рече Келман.
Обично се потребни најмалку 24 часа за да пристигнат, да се постават и да започнат со работа меѓународните спасувачки тимови.
„Во тој момент, голем број луѓе кои можеа да преживеат веќе умреа“, рече Келман.
За областите погодени од конфликт во близина на сириската граница, пристапот е уште потежок.
„Колку што видов, спасувачките тимови не стигнаа целосно до многу области во главните конфликтни зони или многу привремени населби за раселените луѓе“, рече Келман.
Како да најдете преживеани?
Откако ќе се појават на местото на настанот, постојат неколку начини на кои спасувачките тимови можат да најдат преживеани, вклучително и кучиња трагачи.
Познат тим на кучиња спасувачи од Мексико е на пат за Турција, истакна Келман.
Роботите и беспилотните летала се’ повеќе се користат и за влез во тесни простори кои се премногу опасни за луѓето.
Кога ќе се најдат преживеани, спасувачите мора да одлучат како да ги извлечат.
Подигнувањето на плочите на срушените згради може да бара огромна опрема како што се кранови.
Или понекогаш е неопходно да се ампутира екстремитет „што е смачкан под столб или парче ѕид“, рече Келман.
Многу пред клучните 72 часа
Келман нагласи дека „на крајот, успешната спасувачка операција започнува неколку децении пред земјотресот, со цел да спречи колапс на инфраструктурата“.
За време на меѓународна спасувачка операција, како онаа во Турција и Сирија, еден спасен живот чини во просек по еден милион долари, рече тој.
„Да ги видиме истите инвестиции во превенција од катастрофи што ги гледаме во одговорот при катастрофи, немаше да бидеме во оваа ситуација“, заклучува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Пожар „голташе“ кула од 67 ката во Дубаи, евакуирани 4.000 станари

Голем пожар што избувна во станбена кула со 67 ката во Дубаи Марина доцна во петокот навечер, a беше целосно локализиран од страна на екипите на Цивилната одбрана на Дубаи во раните утрински часови во саботата.
Инцидентот предизвика брз и координиран итен одговор, што резултираше со евакуација на сите 3.820 жители од 764 станови во зградата, без пријавени повредени.
Пожарот започна доцна во петокот на горните катови на кулата „Тигар“, позната и како Марина Пинакл, и на крајот се прошири на неколку нивоа од облакодерот.
😱Dubai skyscraper engulfed in massive fire — nearly 4,000 people evacuated from the building
Fortunately, there were no casualties. Rescue teams responded quickly and assure that the residents of the complex are now safe. pic.twitter.com/eBX4KZ7I7L
— NEXTA (@nexta_tv) June 14, 2025
Цивилната одбрана на Дубаи распореди специјализирани екипи на местото на настанот, кои работеа преку ноќ за да го стават пожарот под контрола.
Според Канцеларијата за медиуми на Дубаи, екипите за итни случаи го ставија приоритет на здравјето и безбедноста на жителите во текот на целата операција, спроведувајќи целосна евакуација како превентивна мерка.
Свет
(Видео) Израел тврди дека се уништени иранските нуклеарните центри

Израелската армија соопшти дека извршила масовен воздушен напад врз Иран, гаѓајќи 150 цели со стотици проектили во текот на ноќта. Според израелски воени претставници, нападите биле насочени кон воени објекти, инфраструктура поврзана со нуклеарната програма, како и кон научници и високи воени личности.
„Оваа акција сериозно ја забави иранската нуклеарна програма“, изјави претставник на Израелските одбранбени сили (ИДФ), додавајќи дека штетите се далеку поголеми од неколкунеделно одложување.
Нападот, кој се смета за една од најголемите воени ескалации на Блискиот Исток во последните децении, предизвика големи загуби. Ирански власти информираа дека загинале десетици лица, вклучително и најмалку 20 деца.
Како одговор, Иран истрела четири бранови балистички ракети кон територијата на Израел. Според ИДФ, три израелски државјани загинале, а десетици се повредени.
Израелските сили потврдија дека дел од нападите биле насочени кон стратешки објекти во Натанц и Исфахан – центри на иранската нуклеарна програма. Според израелскиот претставник, биле уништени и локации поврзани со развој на нуклеарна бомба, тврдејќи дека постоеле „конкретни разузнавачки податоци“ за напредок на Иран во таа насока.
Техеран остро ги отфрли обвинувањата, тврдејќи дека нивната нуклеарна програма е од исклучиво мирнодопска природа.
Израел сега ја смета „воздушната рута до Техеран“ за „де факто отворена“, а меѓу загинатите, според ИДФ, се и деветмина ирански нуклеарни научници – клучни фигури во програмата.
Свет
Зеленски: Непријателот е запрен во Суми, борбите продолжуваат на самата граница

Украинскиот претседател Володимир Зеленски соопшти дека руската офанзива во североисточниот дел на земјата е запрена, а украинските сили успеваат да ја стабилизираат ситуацијата во Сумската област, каде што се водат интензивни борби долж самата граница со Русија.
„Ја израмнуваме ситуацијата. Борбите се одвиваат на самата граница. Треба да знаете дека непријателот беше запрен. Максималната длабочина на офанзивата е седум километри од границата“, изјави Зеленски, пренесе неговиот кабинет.
Според украинските власти, Русија распореди околу 53.000 војници во правецот кон Суми, иако главниот фокус на руската армија останува на Доњецката област. Москва најави создавање т.н. „безбедносна зона“ во Сумска и Харковска област, со што дополнително ги засили борбите на североистокот од Украина.
Зеленски истакна дека украинската армија одржува одбранбени линии долж повеќе од 1.000 километри фронт и демантираше дека руските сили влегле во Дњепропетровската област, која се граничи со делумно окупираните територии Доњецк, Херсон и Запорожје.
Во меѓувреме, украинските сили извеле неколку успешни дронски напади, собориле руски авиони и оштетиле стратешки мост што ја поврзува Русија со анектираниот Крим, користејќи подводни експлозиви.
Зеленски повторно призна дека Украина не може целосно да ја врати територијата само со воена сила и повика на построги санкции кон Русија, со цел да се зголеми меѓународниот притисок врз Москва за враќање на преговарачката маса.
Тој потсети дека претходните два круга мировни преговори во Истанбул донесоа ограничен напредок, а засега се спроведуваат само размените на заробеници. Очекувањата се следната размена да се случи до 20 или 21 јуни.
„Договорено е размената да заврши, по што ќе се разговара за следниот чекор“, изјави Зеленски.