Свет
Избори и референдум во Молдавија, Путин планира дестабилизација
Граѓаните на Молдавија денеска гласаат на претседателските избори, но и на референдумот за Европската унија (ЕУ). Овие избори и референдумот се одржуваат во критични моменти од конфликтот меѓу Русија и Западот за иднината на оваа сиромашна земја во Југоисточна Европа. Покрај отцепениот регион Придњестровје, Русија долго време сака да ја контролира Молдавија, која сега е пред клучен избор – Брисел или Москва.
Додека војната во Украина беснее на исток и го насочува политичкото и дипломатското внимание кон Киев, Молдавија, поранешна советска република, ги засили своите напори да избега од орбитата на Москва и започна долг процес на преговори за пристапување во ЕУ.
Прозападната претседателка Маја Санду се надева дека ќе ја унапреди својата агенда со освојување на втор мандат и обезбедување „за“ на референдумот за да се запише членството во ЕУ како стратешка цел во уставот на Молдавија.
Москва инвестираше повеќе од 100 милиони во манипулации во Молдавија
Анкетите велат дека има големи шанси Санду да победи и сугерираат дека мнозинството граѓани на Молдавија го поддржуваат пристапувањето во ЕУ, додека владата ја обвини Русија и нејзините сателити дека се обидуваат да влијаат на изборниот процес.
– Тоа е пресметан напор во големи размери што има за цел да ја дестабилизира нашата иднина и да го попречи патот на Молдавија кон ЕУ – рече советничката за надворешна политика на молдавскиот претседател Олга Рошка, повикувајќи се на проценки дека се испратени над 100 милиони евра за манипулирање со гласовите.
Полицијата соопшти дека руска мрежа поткупила 130.000 гласачи да гласаат против пристапувањето во ЕУ. Полицијата, исто така, рече дека криминалните групи поддржани од Русија сакале да го попречат гласањето, дури и со заземање државни институции, додека властите блокирале голем број руски веб-страници во земјата минатиот месец.
На брифингот оваа недела, Кремљ негираше дека Русија се мешала во изборниот процес во Молдавија. Сепак, се вели дека Москва верува дека многу Молдавци сакаат добри односи со Москва и им е ускратено правото да ги имаат медиумските куќи и политичарите што ги сакаат.
Сателитите на Путин во Кишињев
Меѓу водечките личности кои го поддржуваат Кремљ во Молдавија е Илан Шор, тајкун кој живее во Русија поради измама. Шор, кој беше санкциониран од САД за наводно мешање во изборите во име на Русија, понуди да плати многу луѓе за да ги убеди другите луѓе да гласаат „не“ на референдумот и да ги поддржат ривалите на претседателката Маја Санду, како и да ги носи од други неодредени дејствија означени само како „задолженија“.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен минатата недела отпатува за Кишињев за да се сретне со Маја Санду и да ги повика Молдавците да учествуваат на референдумот. Таа вети 1,8 милијарди евра финансиска поддршка.
Иако се очекува Санду да добие нов четиригодишен мандат, гласањето би можело да оди во вториот круг на 3 ноември доколку таа не освои повеќе од 50 отсто од гласовите.
Кандидат кој може да се најде и во вториот круг е Александар Стојаногло, поранешен јавен обвинител кој ги повика луѓето да го бојкотираат референдумот или да гласаат „не“, опишувајќи го како трик за зголемување на популарноста на Маја Санду.
Оазу Нантои, пратеник од партијата ПАС на Маја Санду, изјави за Ројтерс дека верува оти Русија сака да го види најслабиот можен резултат за актуелниот претседател на изборите и референдумот.
Без оглед на исходот од изборите и референдумот во недела, аналитичарите велат дека веруваат дека партијата на Маја Санду се соочува со тешка битка да го задржи мнозинството во парламентот.
Санду победи во 2020 година, а нејзината партија освои мнозинство во летото 2021 година. Оттогаш, Молдавија е погодена од ефектите на пандемијата Ковид, војната во Украина, која создаде бран бегалци и остриот пад на рускиот јазик испораките на природен гас, што ја поттикна инфлацијата.
Нантои рече дека верува оти Русија сака да види појава на сличен политички пејзаж на поранешната советска република Грузија, која има парламент во спор со ЕУ и Западот и главно церемонијален прозападен претседател.
– Во ова сценарио Русија би имала можност да ја контролира Молдавија – рече тој.
Русите планираат да ги попречат изборите и референдумот во Молдавија?
Молдавија неодамна изнесе тврдења дека властите во Русија, по наредба на Владимир Путин, планираат да ги попречат претстојните претседателски избори во земјата и референдумот за влез во ЕУ, со носење гласачи на избирачките места во молдавската амбасада во Москва.
Министерството за надворешни работи на Молдавија соопшти дека е вознемирено од извештаите дека Русија наводно се подготвува „вештачки да создаде впечаток на пренатрупаност“ на две избирачки места во Москва оваа недела.
– Молдавија ги повикува руските власти и другите партии да се воздржат од дејствија кои би можеле да го нарушат изборниот процес со незаконски средства или вештачки да создадат изглед на гужва на избирачките места – се вели во соопштението на Министерството.
Од руските власти нема коментар.
With days left to #Moldova presidential elections & EU referendum, pro-Kremlin #disinformation kicks into overdrive, betraying Moscow's nervousness about the elections. Read more & #DontBeDeceivedhttps://t.co/WgaBycrjOH pic.twitter.com/aC5QC9YjUs
— EUvsDisinfo (@EUvsDisinfo) October 17, 2024
ЕУ ѝ додели на Молдавија кандидатски статус откако Русија ја нападна Украина во 2022 година, а во претходните месеци рекордна сума пари од фондовите на ЕУ беше доделена на Молдавија.
Белата куќа оваа недела соопшти дека Москва потрошила „милиони долари“ за финансирање на своите фаворизирани партии во Молдавија и ширење дезинформации на социјалните мрежи.
Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, претходно ги критикуваше молдавските власти дека наводно испечатиле само 10.000 гласачки ливчиња за 500.000 Молдавци кои живеат и работат во Русија и имаат право на глас.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Израелскиот безбедносен кабинет го одобри договорот за прекин на огнот во Газа, нападите продолжија
Израелскиот безбедносен кабинет денеска го одобри договорот за прекин на огнот, со што се отвора патот за враќање на првите заложници од Газа уште задутре, како и завршување на 15-месечниот конфликт што ја опустоши палестинската крајбрежна енклава.
Договорот меѓу Израел и Хамас се уште чека одобрување од целиот кабинет. Војната меѓу израелските сили и палестинските милитантни групи опустоши голем дел од Газа, убивајќи повеќе од 46.000 луѓе и раселувајќи го најголемиот дел од населението на енклавата.
Доколку биде успешен, прекинот на огнот може да го намали интензитетот на конфликтот на Блискиот Исток, каде што војната од Газа се прошири во Иран, со учество на либанскиот Хезболах, јеменските Хути и вооружените групи во Ирак, како и во го окупираниот Западниот Брег.
Израелската авијација денеска продолжи со нападите во Газа, а палестинската служба за вонредни состојби објави дека од објавувањето на договорот, завчера, се убиени 116 Палестинци, од кои речиси 60 се жени и деца. Како дел од првата, шестнеделна фаза од трифазниот договор, Хамас ќе ослободи 33 израелски заложници, вклучувајќи жени, војници и цивили, деца и мажи постари од 50 години. Израел до крајот на првата фаза ќе ги ослободи сите палестински жени и деца помлади од 19 години од израелските затвори.
Вкупниот број на ослободени Палестинци ќе зависи од ослободувањето на заложниците и може да биде помеѓу 990 и 1.650 Палестинци, вклучувајќи мажи, жени и деца. Израелското Министерство за правда денеска објави список од 95 палестински затвореници кои ќе бидат ослободени задутре, во првата размена. Хамас во соопштението рече дека тешкотиите што се појавија во условите на договорот за прекин на огнот во Газа се решени.
Договорот наиде на силен отпор од тврдокорните во владата на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху. Министерот за национална безбедност Итамар Бен-Гвир се закани дека ќе поднесе оставка доколку договорот биде одобрен. Сепак, тој рече дека нема да ја собори владата.
По состанокот на безбедносниот кабинет, Бен-Гвир во изјава го повтори своето противење на договорот за прекин на огнот и ги повика членовите на целиот кабинет да му се придружат во гласањето против него. Израел тврди дека во Газа се уште се држат 98 заложници, а се верува дека околу половина се се уште живи. Израелските власти првпат официјално ги информираа семејствата на заложниците за имињата на првите 33 кои ќе бидат ослободени, но не се знае колку од тој список се живи.
Свет
Орбан нема да присуствува на инаугурацијата на Донлд Трамп
Орбан, долгогодишен сојузник на Трамп, е поканет да присуствува на церемонијата на 20 јануари во Вашингтон.
И покрај неговата блиска врска со Трамп, унгарскиот премиер нема да патува во САД, туку тој ден ќе одржи презентација во Будимпешта.
Неговиот говор ќе се фокусира на неодамнешното претседателство на неговата земја со ЕУ, изјави неговиот прес секретар Берталан Хаваси за унгарската информативна платформа Телекс.
Портпаролот за медиуми на Орбан, Золтан Ковач, изјави дека никој од светските лидери не добил официјална покана бидејќи тоа не е традиција за претседателски инаугурации.
Орбан јавно ја поддржа успешната трка на Трамп за Белата куќа во 2016 година.
Трамп го угости Орбан во Белата куќа во 2019 година за време на неговиот прв мандат.
Унгарскиот премиер, исто така, отпатува во САД во јули минатата година за да се сретне со Трамп на Флорида.
Потоа Орбан го пофали својот пријател, велејќи дека републиканскиот лидер, доколку биде избран за претседател, ќе стави крај на војната во Украина. Тој исто така беше меѓу првите кои му ја честитаа изборната победа во ноември.
Одлуката на Трамп да покани светски лидери како Орбан на неговата инаугурација ја прекина децениската традиција, бидејќи странските шефови на држави обично не присуствуваат на заклетвата на новите американски претседатели.
Свет
(Видео) Британски неонацист осуден на доживотен затвор за обид за убиство на имигрант
Неонацистот Калум Парслоу, е осуден на затворска казна откако се обидел да убие барател на азил во хотел во Ворчестершир, Англија, пишува „Скај њуз“.
Калум Парслоу го нападнал со нож Нахом Хагос од Еритреја додека бил на вечера во Пир Треи Ин во април минатата година. Нападот беше прогласен за терористички. Калум (32) има тетоважа со потписот на Адолф Хитлер на раката и се обидел да објави терористички манифест на платформата „Икс“.
Тој е осуден на доживотен затвор и ќе треба да одлежи најмалку 22 години и осум месеци, а обидот за убиство го опиша како протест против илегалните имигранти кои ја минуваат границата со мали чамци.
Нахом Хагос од Еритреја изјави дека е чудо што преживеал откако бил прободен со нож во градите и раката. Парслоу го нападна со нож од 770 фунти, купен преку интернет.
„Направивте суров и неиспровоциран напад врз странец, кој се здоби со сериозни повреди како резултат на вашето насилство“, му рече судијата Џастис Дов на сторителот за време на изрекувањето на пресудата.
Судијата, исто така, истакна дека Парслоу бил мотивиран од прифаќање на екстремно десничарскиот неонацистички начин на размислување кој потоа поттикнал искривени, насилни и расистички ставови. Тој заклучи дека без сомнение станува збор за терористички напад. Парслоу беше прогласен за виновен за обид за убиство во октомври минатата година.
Парслоу побарал насоки од Хагос до тоалетот, по што го нападнал со нож. На снимката од надзорната камера се гледа како жртвата трча на паркингот додека Парслоу ја следи. Хагос успеал да се врати назад во главната рецепција на хотелот, а менаџерот потоа ја заклучил влезната врата. Сторителот се обидел повторно да влезе во хотелот, преку друг влез, очигледно барајќи дополнителни жртви.
Менаџерот на хотелот и градежен работник со комбе го пренеле Хагос, кој силно крварел, во болница во Ворчестер. Во болницата било откриено дека има рана долга 8 сантиметри, но таа не зафатила ниту еден витален орган. Во меѓувреме Парслоу побегнал, а минувачите забележале дека има крвави раце. Полицијата подоцна утврдила дека крвта на жртвата се совпаѓа со сечилото на ножот што го фрлил Парслоу.
По прободувањето, додека полицијата му пријде, Парслоу се обиде да објави терористички манифест на Платформата „Икс“. Тој ги означи десничарскиот активист Томи Робинсон и политичарите Најџел Фараж, Суела Браверман и Сер Кир Стармер. Тој исто така напиша дека ја исполнил својата должност кон Англија само со обидот да го истреби Нахом Хагос. Сепак, неговата објава не помина бидејќи означи премногу корисници. Така, меѓу другите, на неговата листа се најдоа Борис Џонсон, Доналд Трамп.
Судот, исто така, слушна дека секира, метална бејзбол палка и уште еден нож биле пронајдени во изнајмениот стан на сторителот во Бромјард Терас, Ворчестер. Полицијата открила и лента со свастика, медалјон од нацистичката ера и копии од хитлеровата книга „Мојат борба“.
На поротниците им беше кажано дека на Парслоу го истетовирал потписот на Хитлер на раката за да ја покаже неговата поврзаност со идеите на лидерот на германската нацистичка партија, а тој исто така се изјаснил за виновен за неповрзан сексуален престап и две други обвиненија за испраќање е-пошта со намера да предизвикаат вознемиреност и страв.