Свет
Иран ја конфискува наградата на ЕУ за девојката која почина поради хиџаб
Иранските безбедносни сили ја конфискуваа наградата Сахаров на Европскиот парламент доделена на покојната иранско-курдска икона на протестот Џини Махси Амини, објави организацијата „Хенгав“.
Курдската организација за човекови права со седиште во Норвешка соопшти дека адвокатот на Амина, Мохамед Салех-Никбакт, имал намера да ја додели наградата за човекови права на Европската унија на семејството на младата Курдка во Иран.
Кога пристигнал на аеродромот во Техеран, официјалните лица го запреле и го испрашувале. Му го одзеле пасошот, мобилниот телефон и наградата.
Амини, чија смрт предизвика масовни протести во Иран, го инспирираше движењето Жени, живот, слобода. Во септември 2022 година, озлогласената иранска полиција за морал ја уапси поради наводно кршење на строгите исламски кодекси за облекување.
Три дена подоцна, таа почина во болница. Европскиот парламент тврди дека таа била физички малтретирана во притвор.
Нејзината смрт ги предизвика најжестоките протести во Иран во последните децении.
Амини и нејзиното поврзано движење за слобода беа наградени со наградата Сахаров во декември, но нејзиното семејство беше спречено да ја добие од иранските власти.
Од 1988 година, Европскиот парламент ја доделува оваа награда на поединци или организации кои ги бранат човековите права и слободата на изразување.
Иранските власти официјално не ги потврдија деталите за овој настан, кој го објави Хенгав.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Лансиран нов сателит Сентинел-1Д, способен да ја снима Земјата низ облаци
Овој радар-набљудувач се управува од контролен центар и подоцна ќе го замени постариот сателит Сентинел како дел од програмата Коперник. Радарската технологија ќе може да ја снима површината на Земјата во сите услови, дење и ноќе, без оглед на временските прилики.
Раководителот на контролниот центар на Европската вселенска агенција (ЕСА) во Дармштат, Германија, Јозеф Ашбахер, потсети дека програмата Коперник овозможува следење на состојбата на мразот, развојот на земјоделството, климата и климатските промени, бурите и поплавите, а радарот на вселенското летало може да продира низ облаците.
Тој додаде дека сондата, која чини помеѓу 200 и 300 милиони евра, може да детектира промени на Земјата до милиметарска скала од надморска височина од околу 700 километри. Коперник е заеднички проект на Европската комисија и ЕСА.

Според ЕСА, станува збор за светски лидер во набљудувањето на Земјата, со податоци што се користат за документирање на промените на копнените и водните површини и за поддршка на управувањето со катастрофи. Сондата обезбедува континуитет на критични податоци за услугите на Коперник, како што се следење на поплави, лизгање на земјиштето, промени во земјоделството или надзор на морето.
Како дел од мисијата, Сентинел-1Д треба дополнително да ја подобри фреквенцијата и покриеноста на сликите во соработка со Сентинел-1Ц, кој ЕСА го лансираше кон крајот на 2024 година. Според Катрин Молч, раководител на управувањето со мисиите во ЕСА, Сентинел-1Д е дванаесеттиот сателит во орбитата за програмата Коперник.
Номиналното времетраење на мисијата е седум години, а Молч рече дека таа и нејзините колеги се надеваат дека ќе можат да издржат десет.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Путин: Започна сериското производство на Орешник
Русија започна масовно производство на балистичката ракета со среден дострел „Орешник“, објави рускиот претседател Владимир Путин. Соопштението доаѓа речиси една година откако Путин вети во декември 2024 година дека оружјето ќе биде масовно произведено „во блиска иднина“, објавува „Киев Индепендент“.
Зборувајќи на церемонијата на доделување награди на развивачите на руската ракета „Буревестник“ и подводниот дрон „Посејдон“, Путин ја пофали состојбата на руската одбранбена технологија и рече дека масовното производство на „Орешник“ е во тек.
„Го развивме и распоредивме ракетниот систем со среден дострел ‘Орешник’, започнавме масовно производство и ги опремивме нашите интерконтинентални балистички ракети и ракети лансирани од подморница со модерни антибалистички ракетни системи“, рече тој.
We have begun serial production of the Oreshnik system – Putin pic.twitter.com/iZo1BXPx2N
— Ignorance, the root and stem of all evil (@ivan_8848) November 4, 2025
Русија првпат ја употреби својата експериментална ракета „Орешник“ во нападот врз украинскиот град Днепар на 21 ноември минатата година, што Путин рече дека е одмазда за употребата на американски и британски ракети со долг дострел од страна на Украина против руска територија.
„Орешник“ е дизајниран да носи нуклеарно оружје, иако Путин потврди дека во нападот врз Днепар не е употребена нуклеарна боева глава. Уште во 2024 година, Путин тврдеше дека „Орешник“ е нов изум што може да лета десет пати побрзо од звукот и не може да биде пресретнат од западните системи за воздушна одбрана – тврдење што го негираше украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Иако се објавени малку детали за ракетата, аналитичарите за одбрана веруваат дека „Орешник“ е надградена верзија на рускиот систем RS-26 Рубез, првпат развиен во 2011 година.
фото: принтскрин
Свет
Дронови го парализираа аеродромот во Брисел, 28 летови откажани
Воздушниот сообраќај на аеродромот во Брисел бил двапати прекинат во вторникот навечер поради појава на дронови, но аеродромот повторно почнал да работи околу 23:15 часот, јави Брисел тајмс.
Првото затворање траело од 20:00 до 21:30, а второто од 22:00 до 23:15, откако контролорите на летови забележале дронови во воздушниот простор над аеродромот.
Инцидентот влијаел на летови во двата правца — 28 летови биле откажани (12 полетувања и 16 слетувања), додека други биле пренасочени кон аеродромите во Мастрихт, Келн и дури Амстердам.

