Свет
Историчар открил докази дека Истанбул го одобрил ерменскиот геноцид
Помеѓу 1914 и 1923 година, за време и по Првата светска војна, стотици илјади Ерменци кои живееле во Турција биле системски затворани и убиени. Илјадници луѓе биле принудени да ги напуштат своите домови. Некои проценки наведуваат дека бројот на загинати изнесува над 1,5 милиони, пренесува „Брејтбарт“.
Сега, новооткриени документи потврдуваат дека ерменскиот геноцид бил и одобрен и поддржан од лидерите на Отоманската Империја во Истанбул.
Фактот дека ерменскиот геноцид се случил е масовно прифатен во академските кругови, но турската Влада продолжува да ја негира вината на своите претходници.
„Ерменската дијаспора се обидува да всади омраза против Турција преку светска кампања со тврдењата за геноцид пред стогодишнината од 1915 година. Ако разгледаме низ што сè помина нашата нација во изминатите 100-150 години, ќе најдеме многу повеќе страдање од она што го доживеаја Ерменците”, рече турскиот претседател Реџеп Ердоган во 2015 година.
Ставот на Ердоган има поддршка од огромно мнозинство на турското население. Како што објави „Њујорк тајмс” во 2015 година, анкетата спроведена од Центарот за студии по економија и надворешна политика, истражувачка организација од Истанбул, помалку од еден од 10 Турци веруваат дека владата треба да ги нарече злосторствата геноцид и да се извини.
„Официјалните претставници на турската Влада продолжуваат да го користат истиот аргумент дека османлиската влада никогаш немала намера”, вели Танер Акчам, експерт за ерменскиот геноцид и професор по историја на универзитетот „Кларк“ во Масачусетс.
„Тие прифаќаат дека имало жртви и некои масакри, но тврдат дека османлиската влада не можела да ги контролира оддалечените области и дека некои курдски племиња или бандити или некоја друга група ги извршиле тие злосторства”.
Она што досега недостасуваше беше директен доказ кој ја поврзува османлиската влада со злосторствата, а тоа е токму она што го пронашол Акчам.
„Овој нов доказ е голем удар против аргументите на турските негирачи”, вели Акчам.
Неговото откритие сугерира дека геноцидот навистина бил извршен на периферијата од империјата, но не од одметнати агенти и бандити, туку од провинциските гувернери. Овие гувернери биле во комуникација и добивале помош од лидерите во Истанбул.
„Ова покажува дека процесот на радикализација почнал во провинциите”, вели Акчам.
Доказите, серија телеграми транскрибирани, дешифрирани и потпишани од турски официјални лица, биле откриени во серијата нови документи објавени во Отоманската архива, збирка историски документи во Истанбул, организирана од владата и ставена на располагање на истражувачите.
Новооткриените писма ја содржат првата недвосмислена употреба на термините „истребување” и „уништување” од османлиските службеници, и во провинциите и во Истанбул. Анализата на потписите потврди дека неколку од транскрибирани телеграми биле напишани од Бахаетин Шакир, шеф на паравоената Специјална организација и еден од архитектите на ерменскиот геноцид.
Иако планот за истребување на сите Ерменци што живеат во Турција почнал како провинциска идеја, новите докази сугерираат дека Истанбул го поддржал геноцидниот пристап.
Во прилог на документите добиени од Отоманската архива во Истанбул, Акчам исто така открил слични писма – транскрибирани телеграми – кои биле користени како докази на судења организирани од поствоената отоманска влада.
„Имало 63 различни судења и повеќе од 200 обвинети. Материјалите од овие судски постапки исчезнаа. Владините претставници никогаш не ги направија овие судски постапки достапни за истражувачите”, вели Акчам.
Истражувачите знаеле за овие судења само од извештаите на дневните весници во Истанбул. Отоманската влада објавила и неколку пресуди. Но, некои од документите од овие судења завршиле во приватната архива на католички свештеник во Ерменија.
Меѓу документите од судењата Акчам пронашол транскрибирани телеграми користејќи го истиот систем за дешифрирање – серија арапски букви и броеви кои ги претставуваат зборовите и суфиксите – меѓу документите од Отоманската архива.
„Отидов во Отоманската архива, открив дека овој четирицифрен систем за кодирање е ист за двете групи телеграми. Автентичноста не може да се спори, ова е главното откритие“, вели тој. Транскрибираните телеграми обезбедиле дополнителни докази за комуникацијата меѓу оние кои го извршиле геноцидот во провинциите и воените и политичките претставници во Истанбул, вклучувајќи ги и пораките што Акчам ги карактеризирал како „наредби за убивање”.
Што се однесува до причините зошто овие документи биле јавно објавени од турската Влада, која упорно ја негира вината на своите претходници, Акчам претпоставува дека функционерите едноставно не ги прочитале темелно. Документите во архивите беа сумирани од службениците пред да бидат објавени, а во резимето на новооткриените телеграми не се споменува ништо за деталите поврзани со ерменскиот геноцид.
Акчам вели дека неговите откритија, сумирани во истражувањето за Journal of Genocide Research, дополнително ќе ја зацврстат вистината за ерменскиот геноцид и се надева дека наскоро ќе биде прифатена и од турската Влада. Според Акчам, геноцидот има импликации за политичката ситуација во модерна Турција.
„Турците и турската Влада денес ги имаат истите проблеми со Курдите како што имале Отоманците со Ерменците во минатото. Ерменците бараа правна и социјална еднаквост. Курдите денес имаат слични барања”, вели тој.
Како резултат на тоа, вели Акчам, Курдите се етикетирани како закана за безбедноста и турската Влада се обидува да ги потисне овие демократски барања.
„Без да ги признае историските грешки, Турција не може да воспостави демократска иднина”, смета Акчам.
Според историчарот, признавањето на ерменскиот геноцид е од суштинско значење за подобрување на односите меѓу Турција и нејзините соседи.
„На регионално ниво, ако ја продолжите оваа политика на негирање, тоа значи дека имате потенцијал да ја повторите истата политика против вашите соседи. Ова е причината зошто многу соседи на Турција ја сметаат турската влада за закана за безбедноста. Без помирување со историјата, мирот нема да биде остварлив во регионот”, нагласи Акчам.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Клучните прашања за атентатот врз Кирк остануваат неодговорени: неговата вдовица проговори
Додека истражителите ги пребаруваат онлајн пораките и белешките во потрага по мотив за убиството на еден од најистакнатите конзервативни активисти во Соединетите Американски Држави, властите исто така истражуваат дали романтичната врска на осомничениот со трансродов цимер била фактор во нападот.
Во меѓувреме, низ целата земја се одржуваат бдеења за Чарли Кирк, 31-годишен сојузник на Доналд Трамп, а неговата вдовица најави продолжување на неговата работа и масовна комеморација, објави Си-ен-ен.
Со какви обвиненија се соочува осомничениот?
Осомничениот Тајлер Робинсон, 22, треба да се појави на суд во вторник по обвинението за убиството на Кирк. Тој е задржан без кауција во затворот во округот Јута по обвиненија што вклучуваат убиство и попречување на правдата.
Главниот обвинител на Јута, Дерек Браун, рече дека „сите опции се на маса“, вклучително и барање смртна казна.
Робинсон е задржан во специјално одделение на затворот за да може да биде „внимателно следен“ од персоналот и е подложен на проценка на менталното здравје. Овие мерки на претпазливост се стандардни за случаи со сериозни обвиненија, а официјалните лица велат дека Робинсон не дал никакви самоубиствени изјави.
Властите се обидуваат да утврдат што го навело Робинсон да го застрела Кирк од покривот. Гувернерот на Јута, Спенсер Кокс, потврди дека истражуваат дали врската на Робинсон со неговиот трансродов цимер е поврзана со пукањето.
„Партнерот беше неверојатно кооперативен, немаше поим дека ова се случува и моментално соработува со истражителите“, рече Кокс. Трговската комора на ЛГБТК+ заедницата на Јута го осуди нападот, повикувајќи на сочувство наместо на омраза.
Истражителите, исто така, испитуваат белешка што Робинсон ја оставил, како и пораки врежани на чаури пронајдени на местото на настанот. Една од пораките гласеше „Еј фашисту! Земи го!“, за што гувернерот рече дека „зборува само за себе“. Кокс додаде дека Робинсон се радикализирал „за прилично краток временски период“.
Сепак, другите пораки на чаурите беа мешавина од интернет мемиња и алузии на видео игри, како што се текстови на италијанска антифашистичка песна и референци на играта Helldivers 2, што го отежнува утврдувањето на јасен мотив.
Како се случи апсењето?
Робинсон, студент на трета година по електротехника, беше уапсен по 33-часовна потера. Клучна улога во неговото апсење одигра неговиот татко, кој го препозна на снимките од надзорните камери и го убеди да се предаде.
На истражителите им помогнаа и пораките што Робинсон ги испрати на платформата Discord, каде што неговиот цимер ја сподели содржината на прошталната порака, а самиот Робинсон се пошегува во групниот разговор дека злосторството го извршил неговиот „двојник“.
Вдовицата на Ерика Кирк: „Немате поим каков пожар запаливте“
„Ако мислевте дека мисијата на мојот сопруг е моќна претходно, немате поим“, рече Ерика Кирк во своето прво јавно обраќање. „Немате поим што ослободивте низ оваа земја“. Во емотивна објава на социјалните мрежи, таа вети дека ќе ја продолжи неговата работа.
Планираната турнеја на Чарли Кирк на кампусот, „Американската турнеја за враќање“, ќе продолжи според планот, како и неговиот подкаст и годишната конференција Америкафест. „Криците на оваа вдовица ќе одекнуваат низ целиот свет како борбен повик“, додаде таа.
Во деновите по смртта на Кирк, неговите поддржувачи одржаа бдеења во држави, вклучувајќи ги Њујорк, Висконсин и Јута. Многу од присутните беа млади студенти, што е доказ за неговото влијание врз универзитетските кампуси, каде што неговата организација, Turning Point USA, има околу 800 ограноци. Слоганот „ЈАС СУМ ЧАРЛИ КИРК“ стана слоган на социјалните медиуми.
„Тој дојде во време кога многумина од нас се плашеа да го искажат она што го мислат“, рече Алексис Бројер, 22-годишна студентка. „Тој ни беше пример дека не треба да се плашиме.“
Масовна комеморација за Кирк ќе се одржи на 21 септември на стадионот Стејт Фарм во Аризона, кој може да прими повеќе од 63.000 луѓе. Поранешниот претседател Доналд Трамп рече дека има „обврска“ да присуствува на погребот.
фото: принтскрин
Свет
1,5 милиони Австралијци се изложени на ризик од зголемување на нивото на морето, покажува нов извештај
Дури 1,5 милиони Австралијци кои живеат во крајбрежните области ќе бидат изложени на ризик од зголемување на нивото на морето до 2050 година, покажа најновиот голем извештај за климата.
Првата Национална проценка на климатскиот ризик за Австралија предвидува сè почести и сериозни климатски опасности како што се поплави, циклони, топлотни бранови, суши и пожари во дивината, пишува Би-би-си.
„Австралијците веќе живеат со последиците од климатските промени денес, но јасно е дека секој степен на затоплување што го спречуваме сега ќе им помогне на идните генерации да ги избегнат најлошите влијанија во годините што доаѓаат“, рече министерот за климатски промени Крис Бовен.
Три сценарија за глобално затоплување
Извештајот анализираше три можни сценарија за глобално затоплување: зголемување на температурата над 1,5 °C, над 2 °C и над 3 °C. Се вели дека Австралија веќе достигна затоплување над 1,5 °C. Предупредува дека со затоплување од 3°C, смртните случаи поврзани со топлината во Сиднеј би можеле да се зголемат за повеќе од 400%, додека во Мелбурн би се зголемиле речиси тројно.
Експертите откриле дека ниедна австралиска заедница нема да биде имуна на климатските ризици, кои ќе бидат „каскадни, сложени и истовремени“.
Економски и здравствени влијанија
Се предупредува за повеќе смртни случаи поврзани со топлотни бранови, полош квалитет на водата од големи поплави и шумски пожари и пад на вредноста на имотот до 611 милијарди австралиски долари.
До 2050 година, бројот на крајбрежни заедници во Австралија лоцирани во „области со висок и многу висок ризик“ значително ќе се зголеми. Доколку населението остане на сегашните нивоа, тоа значи дека повеќе од 1,5 милиони луѓе ќе бидат директно изложени на ризик.
Областите на северот од Австралија, оддалечените заедници и надворешните предградија на големите градови се особено изложени на ризик. „Ова ќе изврши притисок врз здравјето, критичната инфраструктура, дивиот свет и екосистемите, како и врз примарните индустрии“, се вели во извештајот, забележувајќи дека службите за итни случаи исто така ќе се соочат со дополнителни предизвици.
„Едно нешто што е многу јасно од оваа проценка на климата е дека целата наша земја инвестирала многу“, рече Бовен. „Цената на неактивноста секогаш ќе ги надминува трошоците за дејствување“.
фото: принтскрин
Европа
Главниот осомничен во случајот со Меди Мекен одбива да разговара со британската полиција
Главниот осомничен за исчезнувањето на Мадлен Мекен, Кристијан Б., одби да разговара со британската полиција пред неговото ослободување од затвор. Германскиот државјанин, познат под својот псевдоним поради законите за приватност, се очекува да биде ослободен во среда по отслужување казна за силување на постара жена во Праја да Луз во 2005 година, објави Скај њуз.
Полицијата се надева на пробив во истрагата
Британските истражители се надеваа дека 49-годишникот конечно ќе може да зборува за исчезнувањето на тригодишното девојче од португалско одморалиште во 2007 година, во клучен развој на долготрајната истрага. Метрополитенската полиција потврди дека му испратила „меѓународен допис со барање“ за разговор, но тој одби.
Мадлен исчезна од својот апартман кратко откако нејзините родители, Кејт и Гери Мекан, ја оставија да спие додека вечерале во блискиот ресторан. И покрај неговото одбивање да соработува, Мет потврди дека Кристијан Б. останува клучен осомничен во нивната истрага, која се спроведува со португалските и германските власти. Самиот Кристијан Б. претходно негираше каква било вмешаност во случајот.
Истрагата продолжува и покрај одбивањето
Главниот детектив, инспекторот Марк Кренвел, виш истражен службеник, рече дека полицијата ќе „продолжи да ги бара сите веродостојни траги“ и покрај неуспехот да разговара со Кристијан Б.
„Тесно соработувавме со нашите колеги од полицијата во Германија и Португалија со години за да го истражиме исчезнувањето на Мадлен Мекан и да го поддржиме семејството на Мадлен во разбирањето што се случило…“, рече Кренвел.
„Побаравме да разговараме со овој осомничен од Германија, но, од правни причини, ова може да се направи само преку меѓународно писмо за барање кое е поднесено. Осомничениот последователно одби. Во отсуство на разговор, сепак ќе продолжиме да ги бараме сите веродостојни траги.“
Со текот на годините, властите спроведоа серија претреси, најновиот во јуни во близина на португалската општина Лагос. Во 2023 година, истражителите ја пребараа областа околу резервоарот Барагем до Араде, на околу 50 километри од Праја да Луз, каде што Кристијан Б престојувал помеѓу 2000 и 2017 година и каде што фотографирал и снимил видеа.
Минатиот октомври, германски суд го ослободи Кристијан Б. од обвиненијата за неповрзани сексуални престапи што наводно се случиле во Португалија помеѓу 2000 и 2017 година. Вкупните трошоци за истрагата на Метрополитенската полиција, позната како Операција Grange, од 2011 година надминаа 13,2 милиони фунти, откако во април беа одобрени дополнителни 108.000 фунти владино финансирање.
фото: принтскрин
„Апасиев и Мециновќ се разоткриени, пред граѓаните глумат чесност, а зад завесите во џеб ставаат народни пари“, велат од ВМРО-ДПМНЕ
„Дволичноста на лицата од Левица веќе е на виделина. Лицата како Димитар Апасиев и Амар Мециновиќ кои постојано зборуваат за...
„Доста беа приказни, за еколошката катастрофа во Скопје мора да има политичка и кривична одговорност“, велат од СДСМ
„Македонија има неспособна власт која раскажува приказни додека горат депонии и фабрики, а граѓаните ја плаќаат цената со сопственото здравје....
(Видео) Зеленски: Имаме решение за руските дронови, подготвени сме да го споделиме со НАТО
Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја нагласи важноста на дроновите во одбраната на неговата земја од руска инвазија, истовремено нудејќи поддршка...
(Видео) Голем протест во Анкара: „Се случува државен удар против идниот претседател“
Десетици илјади луѓе протестираа вчера во турската престолнина Анкара против судскиот случај што може да доведе до отстранување на лидерот...
(Фото) Рубио пристигна во Ерусалим, Израел го бомбардираше градот Газа уште пожестоко
Израелските сили уништија најмалку 30 станбени згради во градот Газа, принудувајќи илјадници луѓе да ги напуштат своите домови, соопштија палестински...
Двајца претепале човек во паркот „Жена-борец“: тој починал во болница, Обвинителството бара притвор
Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против две лица за кои постои основано...
Побаран притвор за четири лица во врска со пожарот во Трубарево
Скопското Обвинителство поведе постапка против четири лица поради сомнение за загрозување на животната средина и природата со отпад, во врска...
Се користи специјална пена врз песокта за да се доизгасне чадењето во Трубарево
Од опожарениот простор во Трубарево моментално има слабо чадење само од неколку места кои веќе се затрупани, информира директорот на...
Онлајн настава една недела во четири училишта во Гази Баба поради пожарот во Трубарево
Министерството за образование и наука информира дека наставата во основните училишта „Крум Тошев“, „Његош“, „Вера Јоциќ“ и „Наум Наумовски Борче“...
(Видео) Командантот на пожарникарите раскажа како се гаснел пожарот во Трубарево – на помош добиле хемиска пена, па стигнал и песокот
Скопските пожарникари во изминатите два дена интервенирале со целокупниот капацитет при големиот пожар во магацините за пластичен и електронски отпад...
„Ова ќе продолжи“ – Според Мицкоски зад пожарите стојат центри на моќ од земјата и од надвор
Премиерот Христијан Мицкоски денеска изјави дека пожарите кои во изминатиот период избувнуваат низ државата, меѓу кои и вчерашниот во магацинот...
На Клиника задржана жителка на Трубарево, лекарска помош побарале и директорот на ЦУК, војник и полицаец
Во моментот на Клиниката за токсикологија е хоспитализирана една жителка на Трубарево, која живее во непосредна близина на магацинот за...
Анализа на вода, ограничување на ученици и мерење на загадувањето – Министерството за животна средина по пожарот во Трубарево
Министерството за животна средина и просторно планирање, во соработка со Институтот за јавно здравје, Кризниот штаб на Владата и Државниот...
Денес ќе бидат објавени резултатите од мерењата на воздухот, кажа Меџити прашан кога ќе се знае што дише населението
Министерот за животна средина и вицепремиер, Изет Меџити, на прес-конференција во Владата информира дека за следење на состојбата со воздухот...
Обвинителство чешла документи, Армијата мери токсини по пожарот во Трубарево, се чека и на резултатите од министерството на Меџити
Во врска со големиот пожар што зафати магацински објекти во селото Трубарево, Основното јавно обвинителство Скопје соопшти дека презеле дејствија...
МВР трага по лице кое се обидело да запали „ауди“ и „јагуар“ во Куманово, ги испрскало возилата со бензин, но кога го виделе побегнал
Маж од Долно Којнаре, кумановско, пријавил дека во неговиот двор едно лице со бензин ги испрскало возилата „јагуар” и „ауди”...
(Видео) Се’ уште чади во Трубарево преку песокот со којшто е затрупан отпадот, спречено е ширење на пожарот
Благодарение на брзата и координирана акција на скопските пожарникари, спречено е ширење на големиот пожар што вчера избувна во Трубарево,...
Како ќе реагира Европа на ултиматумот на Трамп
Американскиот претседател Доналд Трамп упати ултиматум до сојузниците во НАТО, барајќи воведување „големи“ санкции кон Русија и целосен прекин на...
Меџити доцна синоќа се огласи за Трубарево: фирмата има дозвола за работа, резултатите од мерењата се очекуваат
Министерот за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, доцна синоќа се јави од Трубарево, каде што вчера избувна голем...
Тошковски: Жителите во непосредна близина на пожарот да ги напуштат живеалиштата поради штетните супстанци, радијација нема
Локализиран е пожарот кој избувна во складиштето за електроника во Трубарево, пришто опожарена е и пластика. Министерот Панче Тошковски вечерва...
