Израел го нападна Иран преку ноќ. Според израелски воени извори, погодени се објекти поврзани со нуклеарната програма на Иран и воени локации, вклучувајќи го и клучниот комплекс за збогатување ураниум во Натанц. Експлозии се слушнале и во Техеран.

Израелскиот министер за одбрана, Израел Кац, прогласи вонредна состојба во целиот Израел. Иранците испратија стоина дрона кон Израел, но израелската војска објави дека ги соборила сите.

Соединетите Американски Држави предупредија дека конфликтот со Иран би бил хаотичен и би можел да го вовлече целиот регион во војна, но Израел сепак одлучи да нападне.

Иако Иран е сериозно ослабен од санкциите во последните години и е сè повеќе изолиран, тој сè уште има капацитет да ги дестабилизира регионот и светската економија. Како би можел Иран да одговори?

Британскиот „Тајмс“ наведе пет можни сценарија.

Сценарио 1: Иран возвраќа со ракетни напади врз американските бази и врз Израел
Иран поседува илјадници ракети со среден дострел способни да погодат американски бази во целиот регион, вклучувајќи ги и базите во соседен Ирак и воздухопловната база Ал-Удеид во Катар. Во 2020 година, кога во американскиот напад со беспилотни летала беше убиен иранскиот воен командант Касем Сулејмани, Иран лансира ракети врз базите во кои се сместени американски трупи во Ирак.

Во тоа време немаше американски жртви бидејќи базата беше евакуирана навреме по предупредување од Иран. Денес, нападот може да биде многу поширок – таргетирајќи повеќе бази истовремено, користејќи ирански сојузници и посреднички групи во Ирак и во Јемен, што би го отежнало пресретнувањето на ракетите.

Сценарио 2: Иран напаѓа нафтени полиња во регионот
Блискиот Исток произведува приблно 30 проценти од светските резерви на нафта, главно во Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати и во Кувајт. Во септември 2019 година ракетен напад и напад со беспилотни летала врз саудиски нафтен објект – за кој Саудијците го обвинија Иран – го преполови производството на нафта во земјата и привремено отстрани 5 проценти од светските резерви од пазарот.

Иако Иран оттогаш се приближи до Саудиска Арабија и другите регионални сили, тој сигнализира дека би можел да ги таргетира нафтените полиња во регионот доколку неговите нуклеарни објекти бидат нападнати. Предизвикот за Израел и за Соединетите Американски Држави би бил да неутрализираат што е можно повеќе ирански ракетни батерии во првиот бран напади за да се минимизира влијанието на потенцијалниот ирански одговор.

Сценарио 3: Иран го блокира бродскиот сообраќај во Персискиот Залив
Персискиот Залив е клучен за глобалниот транспорт на нафта – до 30 проценти од светските резерви минуваат низ Ормутскиот Проток. Конфликтот би можел да го парализира бродскиот сообраќај преку таа рута.

Поморската агенција на Велика Британија, UKMTO (Поморски трговски операции на Обединетото Кралство), веќе издаде предупредување до бродовите во регионот да бидат претпазливи. Во минатото Иран вршеше минирање и напаѓаше бродови во областа за да изврши притисок врз земјите од Заливот и САД.

Сценарио 4: Иран директно го напаѓа Израел
Иран претходно се закани со понатамошни напади врз Израел доколку израелските сили ги нападнат неговите нуклеарни објекти. Во октомври, како одговор на израелското бомбардирање на иранските ракетни и воздушни одбранбени објекти, Иран лансира бараж од ракети кон Израел.

Повеќето од овие ракети беа пресретнати од израелската воздушна одбрана со помош на САД, Велика Британија и Франција, но неколку ракети ја погодија својата цел – тие паднаа на воен аеродром, на кој е сместена флота израелски борбени авиони „Ф-35“, само неколку стотини метри од седиштето на израелската разузнавачка агенција Мосад.

Сценарио 5: Иранските сојузници му се приклучуваат на конфликтот
Хезболах, долгогодишен ирански сојузник, играше улога во одвраќањето на Израел од напади со децении, но групата е значително ослабена, како и Хамас во Газа.

Иран продолжува да има силна поддршка од Хутите во Јемен, кои редовно лансираат ракети кон Израел, како и од вооружените групи во Ирак, кои напаѓаа и израелски и американски цели во Ирак и во Сирија.