Европа
Кардиналите влегуваат во конклавата попладнево, се избира нов папа

133 кардинални електори ќе влезат во Сикстинската капела денес попладне и зад заклучени врати, целосно изолирани од надворешниот свет, ќе го почнат тајниот избор на новиот поглавар на Римокатоличката црква.
Конклавите се состаноци на кардиналското собрание на Римокатоличката црква со цел избор на нов епископ на Рим, односно папа, и се најстариот метод за избор на поглавар на институција во светот. Конклавите (од латинскиот cum clave – со клуч) во форма слична на денешната беа основани во 1274 година со декрет на папата Григориј X.
Поттикнат од долгата историја на политичко мешање во изборот на папи и долгите периоди на седисваканција (слободно место на римскиот епископ), тој одлучил дека кардиналските изборници мора да се изолираат, да се заклучат и да не им биде дозволено да заминат додека не изберат нов поглавар.
Папата Павле VI во 1970 година пропиша дека само кардинали помлади од 80 години може да учествуваат на конклави, а тие мора да се свикаат не порано од 15 и не подоцна од 20 дена по смртта на папата или неговото откажување од функцијата. За избор на нов папа потребни се две третини од гласовите и негова согласност.
Од 1846 година конклавите без исклучок се одржуваат во Сикстинската капела, најпознатата од капелите на Апостолската палата, позната по својата архитектура и фрески од ренесансните мајстори Микеланџело, Ботичели и други на ѕидовите и на таванот. Кардиналите гласаат во Сикстинската капела за време на конклавите, но се сместени во блискиот Дом на Света Марта за време на нивното траење.
За време на конклавата, сите радио-, телевизиски и телефонски врски се прекинати бидејќи кардиналите мора да бидат изолирани од надворешниот свет и од можните влијанија врз нивните одлуки.
На првиот ден од конклавата кардиналите гласаат само еднаш, а во следните денови двапати наутро и двапати попладне. Доколку нема резултати и по три дена, гласањето се одложува за максимум еден ден, кој е посветен на молитва, состаноци, размислување и духовна обнова. Оваа постапка се повторува ако има седум нови круга на гласање, без избор на папа.
Во првиот круг се подготвуваат и дистрибуираат гласачки ливчиња, а имињата на деветте кардинали што ќе учествуваат во процесот се извлекуваат со ждрепка. Тројца се бројачи на гласови, тројца се infirmari (задолжени за собирање гласови од болни кардинали) и тројца се ревизори.
Гласачките ливчиња се правоаголни, со зборовите Eligo in Summum Pontificem („За врховен свештеник го избирам“) напишани на врвот, а на дното има простор за името, кое мора да биде јасно напишано со печатни букви.
Кардиналите ги оставаат гласачките ливчиња во посебен сад во облик на урна поставен во олтарот на Сикстинската капела.
Кога сите кардинали ќе завршат со гласањето, бројачите првин проверуваат дали бројот на гласачки ливчиња е еднаков на бројот на избирачи. Ако тоа е во ред, продолжуваме со броење на гласовите. Првите два бројача го читаат името тивко, а третиот го чита на глас, а потоа со игла го прободува зборот eligo на хартијата за да се избегне двојно броење. Ревизорите контролираат сè.
Употребените гласачки ливчиња се горат по единственото гласање на првиот ден од конклавата, а потоа по секои два завршени круга гласање (наутро и попладне) во наредните денови. Меѓутоа, ако папата е избран, гласачките ливчиња веднаш се горат (како во случајот со Бенедикт XVI, кој беше избран на првото попладневно гласање на вториот ден од конклавата).
За оваа пригода, во Сикстинската капела се инсталирани специјална печка, како и оџак. За да се информира јавноста на плоштадот Свети Петар и од целиот свет дали папата е избран, при горењето на гласачките ливчиња се додаваат специјални хемикалии, кои го претвораат чадот во црн (доколку не се постигне двотретинско мнозинство) или бел (доколку папата е избран).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Захарова: Убедени сме дека Србите се свесни за ризиците поврзани со продажбата на оружје на Украина

Москва ги зеде предвид коментарите на српскиот претседател Александар Вучиќ за ревизијата на одредбите за српското воено производство по објавувањето на податоците од страна на Руската служба за надворешно разузнавање (СВР), потврди портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова.
Прес-уредот на Руската служба за надворешно разузнавање минатата недела објави дека српските воени компании ги снабдуваат Вооружените сили на Украина со муниција и покрај декларираната неутралност на Белград.
„И покрај ‘неутралноста’ декларирана од српските власти, српските воени компании продолжуваат да ја снабдуваат Украина со муниција. Покривањето на ова е шема што користи лажни сертификати на крајни корисници и земји посредници. Кога сме кај вторите, најчесто се споменуваат земјите од НАТО, имено Чешка, Полска и Бугарија“, нагласија тогаш руските разузнавачи.
Коментирајќи ги обвинувањата од Русија, српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека приватно разговарал за ова прашање со рускиот претседател Владимир Путин. Тој додаде дека е формирана комисија за да се испита веродостојноста на обвинувањата.
„Ги забележавме јавно изјавените уверувања на српските државни раководители дека ќе биде поведена ревизија на воено-техничката соработка на Белград со странски партнери, со цел да се идентификуваат измами со сертификати за крајни корисници. Претпоставуваме дека најавените мерки ќе овозможат навремено евидентирање и прекинување сомнителни извозни трансакции и ќе спречат испраќање воени производи на погрешна адреса“, рече Захарова.
Според Захарова, Русија е убедена дека „Србија е добро запознаена со сите ризици поврзани со паѓањето на производите од националниот воено-индустриски комплекс во рацете на режимот во Киев и ќе преземе ефикасни и доволни мерки за да се осигури дека ништо нема да фрли сенка врз добрите односи меѓу Москва и Белград“.
Европа
Зеленски: Русите го реструктуираа целото општество за да може да убиваат неказнето

Украинскиот претседател Володимир Зеленски синоќа реагираше на социјалните мрежи на ветувањето на рускиот лидер Владимир Путин дека ќе одговори на неодамнешниот напад на Киев врз руските воени аеродроми.
„Путин многу цврсто рече дека ќе мора да одговори на неодамнешниот напад врз аеродромите“, напиша американскиот претседател Доналд Трамп во објава на социјалните мрежи по телефонскиот разговор со Путин вчера.
Трамп делумно се осврна на нападот со беспилотни летала наречен „Операција Пајажина“ врз руските воени аеродроми во неделата, за кој се проценува дека уништил авиони и опрема во вредност помеѓу 4 и 6 милијарди евра. Белата куќа наводно не била информирана однапред за нападот од Украина.
„Многумина разговарале со Русија на различни нивоа. Сепак, ниту еден од овие разговори не донел сигурен мир ниту ја запрел војната“, одговори Зеленски во својата објава.
„За жал, Путин се чувствува неказнето. Дури и по сите ужасни руски напади, тој наводно подготвува повеќе таканаречени „одговори““, се вели во постот.
„Ова значи дека со секој нов напад, со секое одложување на дипломатијата, Русија покажува среден прст кон целиот свет – кон сите оние кои сè уште се двоумат да го зголемат притисокот врз неа“, забележа украинскиот претседател. „Сепак, Русија треба да бара мир. Токму во Москва мора да почнат да чувствуваат дека војната има цена, висока цена, а агресорот треба да ја плати највисоката цена“.
Зеленски изјави дека од почетокот на 2025 година, руската војска извршила напади врз Украина користејќи речиси 27.700 воздушни бомби, речиси 11.200 Шахед (дронови), речиси 9.000 други ударни дронови и повеќе од 700 ракети, вклучувајќи балистички ракети.
„Ова е темпото на руските напади, а тие намерно го поставија уште од првите денови од целосната војна. Русија ја реструктуираше целата своја држава, општество и економија за да може масовно и неказнето да убива луѓе во други земји“, напиша Зеленски.
Украинскиот претседател нагласи дека ако светот реагира слабо на заканите на Путин, тој го толкува ова како подготвеност да се затворат очите пред неговите постапки. Кога не чувствува сила и притисок, туку чувствува слабост, тој секогаш извршува нови злосторства. Тој го гледа таквиот став како премолчена дозвола: дозвола за нови злосторства, нови напади, нови убиства.
„Затоа ние во Украина сме благодарни на сите во светот кои се обидуваат да ја спречат оваа војна и руските напади. На сите кои му кажуваат на убиецот дека ќе биде повикан на одговорност. На сите кои велат дека руските ракети и бомби мора да престанат да одземаат невини животи“, нагласи Володимир Зеленски.
„И денес, на Денот на сеќавање на украинските деца убиени од руската агресија, ги потсетуваме моќните од овој свет на фактите. Ако моќните не го спречат Путин, тоа значи дека ја делат одговорноста со него. И ако сакаат да го спречат, но не можат, тогаш Путин повеќе нема да ги смета за моќни“, заклучи Зеленски.
Европа
(Видео) Борбени авиони на НАТО слетаа на автопатите во Финска и во Шведска

Сојузниците на НАТО одржаа големи воени вежби на автопатите во Финска и Шведска, демонстрирајќи ја способноста за брзо распоредување и дејствување во тешки услови според концепт познат како ACE (Agile Combat Employment), објави „Дифенс Индустри Јуроп“. Целта на ваквите вежби е да се зголеми флексибилноста и издржливоста на силите во потенцијално загрозените области.
Од 26 до 30 мај, Финска беше домаќин на редовна воздушна вежба наречена JPH, во која учествуваа повеќе од 20 сојузнички авиони и околу 2.000 регрути, резервисти и професионални војници. За прв пат, вежбата вклучуваше и операции на дел од автопатот, таканаречениот дел Баана, на патот број 4 во близина на воздухопловната база Тикакоски во Јивескила.
The Finnish Air Force's Baana 25 exercise has kicked off today. This week, the Air Force is operating from the Tikkakoski highway strip on E75, training in line with its mobile and dispersed battle concept. #ilmavoimat #baana25 pic.twitter.com/sr304XO1gZ
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Финските авиони F/A-18 Hornet и Hawk извршија полетувања и слетувања на автопатот, на кои за прв пат им се придружија и холандските борбени авиони F-35A Lightning II од Кралските воздухопловни сили на Холандија.
Холандските пилоти извршија непрекинати полетувања и слетувања, а заедничките вежби со финските авиони F/A-18 дополнително ја зајакнаа соработката меѓу сојузничките авиони од четврта и петта генерација.
The Royal Netherlands Air Force F-35A fighter jets are participating in the exercise #Baana25 at Tikkakoski for the first time. Alongside the touch-and-go landings, @Kon_Luchtmacht🇳🇱 is conducting fighter integration training w/ 🇫🇮 F/A-18 fighters, operating out of Pirkkala AFB. pic.twitter.com/JbHJrW6iGy
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Оваа обука е дел од финската доктрина за мобилно војување, која предвидува одржување на воздушни операции надвор од домашните бази доколку тие станат неупотребливи. Користењето на автопати за слетување и полетување е дел од воената обука во Финска уште од 1960-тите и сега дава важен придонес кон концептот на ACE на НАТО.