Свет
Катедралата „Нотр Дам“ повторно се отвора денеска: поминаа пет години од разорниот пожар

Светот ќе го добие својот прв увид во внатрешноста на обновената катедрала „Нотр Дам“ во Париз денеска кога францускиот претседател Емануел Макрон ќе одржи телевизиска обиколка за да го одбележи претстојното повторно отворање на катедралата. Пет и пол години по разорниот пожар во 2019 година, парискиот готски скапоцен камен е спасен, обновен и преуреден – нудејќи им на посетителите визуелно неверојатно искуство, пишува Би-би-си.
Претседателот, придружуван од сопругата Брижит и парискиот надбискуп Лоран Улрих, на овој начин ја почнува програмата на церемонии денес, која ќе кулминира со официјалното влегување во катедралата на 7 декември и првата католичка миса следниот ден.
Откако ќе ги прикаже најважните моменти од реновирањето на катедралата во вредност од 700 милиони евра, вклучувајќи масивни дрвени греди, кои ја заменуваат средновековната рамка уништена од пожарот, Макрон ќе одржи говор на благодарност до речиси 1.300 занаетчии во катедралата.
Реставрираната внатрешност на „Нотр Дам“ се чува во строга тајност – со само неколку слики, кои го покажуваат напредокот на реставрацијата, објавени во јавноста во текот на годините на обновата. Меѓутоа, луѓето што биле внатре неодамна тврдат дека искуството е неверојатно, а катедралата е подигната со нова јасност и осветленост, што прави остар контраст со претходната мрачна атмосфера, според написите во медиумите.
„Зборот што најдобро го опишува денешниот ден е – сјај“, вели извор од Елисеј, кој бил тесно вклучен во реновирањето. „Посетителите ќе го откријат сјајот на исечениот камен, што е беспрекорна белина што можеби не била видена во катедралата со векови“, додава тој.
Катедралата, чија структура веќе беше предмет на загриженост пред пожарот, во тоа време беше во процес на надворешно реновирање. Теориите за причината за пожарот вклучуваат цигара оставена од работник или електричен дефект.
Речиси 600 пожарникари се бореа со пламените јазици 15 часа. Во еден момент се стравуваше дека осумте ѕвона во северната кула би можеле да паднат, што ќе ја урне самата кула, а можеби и поголемиот дел од ѕидовите на катедралата.
Катедралата на крајот беше спасена. Пожарот ги уништи кулата, дрвените греди на покривот и камените сводови над централната трансепта. Имаше и големи штети од паѓање дрва, камења и вода од противпожарните црева.
По обиколката на локацијата еден ден по пожарот, Макрон даде ветување што за многумина во тоа време изгледаше невозможно: повторно да ја отвори „Нотр Дам“ за посетителите за пет години.
Со закон беа формирани јавни органи за управување со работите, а повикот за донации предизвика брза реакција. Собрани се вкупно 846 милиони евра, најмногу од големи спонзори, но и од стотици илјади мали донатори.
Одговорноста за задачата му беше доверена на Жан-Луј Жоржлин, воен генерал со малку трпение за комисии и конзерватори. „Тие се навикнати да работат со фрегати. Ова е носач на авиони“, рече тој. Жоржлин беше заслужен за неоспорниот успех на проектот, но почина во несреќа на Пиринеите во август 2023 година и беше заменет од Филип Јост.
Се проценува дека на проектот работеле речиси 2.000 ѕидари, столари, реставратори, работници за поправка на покрив, работници во леарници, експерти за уметност, скулптори и инженери.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Сојузникот на Фицо ја спореди Украина со Хамас: „Ова е ист вид провоциран конфликт“

Тибор Гаспар, заменик-претседател на словачкиот парламент и пратеник од владејачката партија Смер, ја спореди Украина со милитантната група Хамас.
„Роберт Фицо постојано зборуваше за тоа како ги перцепира дејствијата на Русија. Тој верува дека почетокот на војната е кршење на меѓународното право, но… ова е провоцирана агресија“, рече Гаспар.
Пратеникот отиде подалеку, изедначувајќи ја Украина со Хамас и неговиот напад врз Израел на 7 октомври 2023 година. „Ова е ист вид провоциран конфликт како кога терористите од Палестина го нападнаа Израел. Војната се разви на потполно ист начин“, тврдеше тој.
„Киев Индепендент“ пишува дека оваа споредба „ја искривува реалноста со тоа што ја изедначува Украина, суверена држава која се брани од руска инвазија, со Хамас, милитантна група прогласена за терористичка од неколку земји, која масакрирала цивили и земала заложници“.
Откако се врати на власт во 2023 година, Фицо и неговата партија Смер ја прекинаа воената помош за Украина и ги оспорија европските санкции кон Русија. Дополнително, Фицо објави дека ќе го блокира пристапот на Украина во НАТО.
За време на состанокот со Фицо во Пекинг минатата недела, рускиот претседател Владимир Путин го пофали ставот на Братислава како „независна надворешна политика“ која дава „позитивни резултати“. Словачка, заедно со Унгарија под премиерот Виктор Орбан, се соочува со растечки критики од европските сојузници за продлабочување на врските со Москва.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Напаѓачи се качиле во автобус во Ерусалим и почнале да пукаат, петмина убиени

Најмалку пет лица се убиени во пукање во Ерусалим. Околу 15 лица се повредени, од кои седум потешко.
Според првичните извештаи, двајца напаѓачи се качиле во автобус и отвориле оган. Автобусот се движел по пат што води кон еврејските населби во источен Ерусалим. Полицијата извести дека двајцата напаѓачи биле „брзо неутрализирани“.
💥Breaking News💥
Two Palestinian terrorists got on a bus in Jerusalem and sprayed the passengers with bullets.
More that 20 people were shot, 4 were murdered, many in critical condition, including women and children.This is the evil Israel is fighting.
The world wants to… pic.twitter.com/WUE9TueVgd— The Voice Of Truth 🙌 (@thevoicetruth1) September 8, 2025
На снимките објавени на социјалните мрежи се гледаат десетици луѓе како бегаат од автобуската станица за време на утринскиот шпиц.
Болничарите кои пристигнале на местото на настанот ја опишале ситуацијата како хаотична, со простор покриен со скршено стакло, а ранети луѓе лежат во несвест на патот и тротоарот во близина на автобуската станица.
Сè уште не е јасно кој бил мотивот за пукањето или кој стои зад него. Хамас го поздрави нападот, но не ја презеде одговорноста. Војната во Газа доведе до пораст на насилството и на Западниот Брег, кој е окупиран од Израел, и во Израел.
фото: принтскрин
Европа
Сè е подготвено за воената вежба „Запад 2025“; Европа ја очекуваат неколку нервозни денови

Соседите на Русија се подготвуваат за неколку нервозни денови, бидејќи Русија и Белорусија ја одржуваат воената вежба „Запад 2025“, прва по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година. Вежбите, што ќе се одржат од 12 до 16 септември, ќе вклучуваат неколку маневри во близина на Полска и Литванија, бидејќи Кремљ вежба за можен судир со силите на НАТО.
„Мораме сериозно да ги сфатиме вежбите во близина на границите на НАТО и ЕУ. И соседните земји и самото НАТО се однесуваат кон нив со најголема сериозност. Литванија и нашите сојузници се подготвени, обединети и внимателно ќе го следат развојот на настаните, подготвени да одговорат доколку е потребно“, рече заменик-министерот за одбрана на Литванија, Томас Годљаускас.
Членките на НАТО организираат свои вежби
Како одговор на воената вежба „Запад 2025“, земјите од НАТО што се граничат со Русија одржуваат свои воени вежби. Во вежбата „Tarassis 25“ учествуваат 10 северноевропски земји од НАТО, додека Литванија ќе одржи своја национална одбранбена вежба „Thunder Strike“.
Полска оваа недела ја одржува својата вежба „Iron Defender-25“, во која учествуваат 30.000 војници. „Полска соодветно ќе одговори на вежбите „Запад 2025“, изјави заменик-министерот за одбрана Чезари Томчик за полската телевизија RMF.
Русија ги одржува вежбите „Запад“ на секои четири години од 1999 година, а загриженоста за нив стана традиција. Иако формално дефанзивна, вежбата од 2009 година симулираше нуклеарен напад врз Варшава, а вежбата од 2021 година доведе до масовно зголемување на силите во Белорусија кои беа искористени месеци подоцна за напад врз Украина, објавува Политико.
„Поради растечката загриженост дека Русија би можела да нападне членка на НАТО, веројатно во Балтикот, НАТО многу внимателно следи дали воената вежба му дава на Западот некаква индикација за идна руска офанзива“, забележа Томас Јанелиунас, професор на Институтот за меѓународни односи и политички науки на Универзитетот во Вилнус.
Белорусија покани набљудувачи од НАТО и ОБСЕ
Западните набљудувачи ќе ги користат вежбите за да ја проценат подготвеноста на руската војска три години откако таа ја нападна Украина. „НАТО многу внимателно ги следи руските воени активности. Не гледаме никаква непосредна воена закана против кој било сојузник на НАТО. Сепак, остануваме будни“, соопшти воениот сојуз.
Организаторите на „Запад“, тврдат дека нивните вежби нема да надминат 13.000 луѓе, а Белорусија соопшти дека поканила набљудувачи од земјите на НАТО, како и од Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ).
„Русија, исто така, спроведува три одделни вежби со земјите од Организацијата на договорот за колективна безбедност, прикривајќи ја вистинската големина на вежбите. Се очекува сценаријата на овие вежби да укажуваат на видот на војување за кое Русија се подготвува против Западот“, објави Германскиот совет за надворешни односи.
Помалку војници отколку пред четири години
Вежбата „Запад“ ќе ги опфати руските воени области Москва и Ленинград, енклавата Калининград, арктичкиот регион, Балтичкото и Баренцовото Море и Белорусија.
Некои вежби, во близина на белоруското село Гожа и во Доброволск во Калининград, ќе се одржат само неколку десетици километри од Полска и Литванија. Војници ќе бидат распоредени и од двете страни на превојот Сували, коридор од 70 километри помеѓу Белорусија и Калининград, кој се смета за еден од најранливите одбранбени тесни грла во Европа.
Литванското воено разузнавање очекува до 30.000 војници да учествуваат во вежбата „Запад“, многу помалку отколку во 2021 година, кога учествуваа околу 200.000 војници. „Ова е далеку од она што би му било потребно на Русија за да нападне членка на НАТО, особено затоа што војната во Украина сè уште трае“, тврди Јанелиунас.
фото: принтскрин