Свет
Кина пронајде извори на енергија доволни за 60.000 години
Кина објави дека направила голем чекор во потрагата по одржливи извори на енергија со откритието што може да го промени глобалниот енергетски пејзаж.
Имено, во рударскиот комплекс Бајан Обо, едно од најважните наоѓалишта на ретки минерали во светот, геолозите идентификувале огромни наоѓалишта на ториум – радиоактивен елемент, кој, според експертите, би можел да ги задоволи енергетските потреби на Кина во следните 60.000 години. Ова откритие од дури милион тони ториум многумина веќе го нарекуваат пресвртница во развојот на нуклеарната технологија и транзиција кон чиста енергија.
Откритието доаѓа во време кога Кина забрзано бара алтернативни извори на енергија за да ја намали зависноста од јаглен, да го стабилизира снабдувањето и да ги намали емисиите на стакленички гасови.
Бидејќи областите богати со ториум се мапирани на дури 234 локации во Кина, Пекинг одлучи да вложи напори во развојот на технологии што би можеле да ја направат основа за идните нуклеарни централи.
Ториумот е радиоактивен елемент, кој се наоѓа во природата во многу поголеми количини од ураниумот. Научниците го гледаа како можна замена за ураниумот во нуклеарните реактори со децении, но само во последните неколку години имаше сериозни инвестиции во развојот на технологии што би можеле да го користат. Главната предност на ториумот е тоа што може да произведе многу повеќе енергија од ураниумот – процените сугерираат дека ториумот има до 500 пати поголем енергетски потенцијал од ураниум-232, кој вообичаено се користи во нуклеарните централи.
Реакторите со ториум произведуваат помалку радиоактивен отпад, побезбедни и постабилни се и носат помал ризик од топење на јадрото. Дополнително, отпадот што се создава со неговото распаѓање е радиоактивен за пократок временски период, така што проблемот со долгорочно складирање на нуклеарниот отпад е значително намален.
За разлика од ураниумот, ториумот не може лесно да се користи за производство на нуклеарно оружје, што го прави поприфатлив од безбедносна перспектива. Конечно, ториумот е пообилен, поевтин за екстракција, а депозитите се порамномерно распоредени во светот.
Ториумот го има и во Европа, иако наоѓалиштата се помали од оние во Азија или Австралија. Во Европа најзастапен е во Норвешка, а значителни количини се откриени и во Финска, Шведска, Франција и во Португалија.
Поголемиот дел од ториумот во Европа се наоѓа во форма на моназитни песоци, кои често се појавуваат заедно со руди од ретка земја и титаниум. Норвешка е особено интересна бидејќи нејзините наоѓалишта се поврзани со големи наоѓалишта на ретки минерали во јужниот дел на земјата.
Иако Европа во моментот нема големи проекти за развој на реактори за ториум како Кина, интересот за ториумот расте токму поради тоа што нуди можност за користење на домашните ресурси за сигурно и стабилно снабдување со енергија, без зависност од увоз на ураниум или фосилни горива.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Путин воведе нови правила за мобилизација
Државната дума во последното читање усвои закон со кој драстично се менува системот на воена регрутација, воведувајќи целогодишна регрутација наместо претходните два брана – пролет и есен. Измените на законите „За воена регрутација и воена служба“ и „За алтернативна државна служба“ го предвидуваат овој премин, објавува рускиот инфо24.
Според новите правила, регрутирањето на граѓани за задолжителна воена служба ќе се врши од 1 јануари до 31 декември.
И покрај ова, како што пишуваат руските медиуми, испраќањето регрути во единиците ќе задржи сезонски карактер и ќе се одвива двапати годишно: од април до јули и од октомври до декември. Законодавците наведуваат дека целта на овие мерки е рамномерно да се распредели товарот врз воените служби и да се подобри квалитетот на кампањата за регрутирање.
Законот, исто така, предвидува дека регрутот мора да се јави во воената канцеларија во рок од 30 дена од објавувањето на повикот во регистарот. Усвоените измени стапуваат во сила веднаш по нивното официјално објавување.
Оваа промена доаѓа во време кога есенската регрутација оваа година, во која беа регрутирани околу 160 илјади луѓе, е најголема во последните девет години.
Андреј Картаполов, претседател на Комитетот за одбрана на Државната дума, објасни дека причината за ова е недостатокот на регрути собрани за време на пролетниот циклус.
Свет
(Видео) Загинаа сите патници во кенискиот авион што се урна, меѓу нив државјани на Унгарија и Германија
Кениската авиокомпанија „Момбаса Ер сафари“ објави дека единаесет лица, меѓу кои осум унгарски државјани, двајца германски патници и еден кениски член на екипажот, загинале во авионска несреќа што се случила денес.
Компанијата „Момбаса Ер сафари“ е специјализирана за туристички и чартер-летови во Источна Африка, објави „Ројтерс“.
Fatal plane crash Kwale. 12 pax on board. No survivors. Mombasa Air.
Accident Notification, RRV203, 5YCCA, C208 Diani to Kichwa Tembo crashed in Kwale Simba area at 0530Z, POB 12. pic.twitter.com/0tN1HM4Bwr
— ONJOLO KENYA🇰🇪 (@onjolo_kenya) October 28, 2025
Локалните власти и спасувачките екипи моментно работат на пронаоѓање на телото и причината за авионската несреќа, а Управата за цивилно воздухопловство на Кенија објави почеток на истрага за инцидентот. Досега не е објавено точно каде се урнал авионот, ниту под какви околности се случила трагедијата.
Управата за цивилно воздухопловство на Кенија (KCAA) потврди дека авионот со регистрациски број 5Y-CCA на пат од Дијани до Кичва Темба се урна во 5.30 часот по локално време.
Свет
Европскиот суд ја отфрли тужбата на млади активисти против норвешката влада за истражување нафта
Европскиот суд за човекови права денес пресуди во корист на норвешката влада во тужбата за климатски промени поднесена од млади активисти тврдејќи дека политиката на земјата за истражување нафта во Арктикот ја загрозува нивната иднина.
Норвешка е најголемиот производител на нафта и гас во Западна Европа, со дневно производство од четири милиони барели еквивалент на нафта, и вели дека планира да продолжи со екстракција на јаглеводороди во наредните децении, истовремено поддржувајќи ги глобалните напори за намалување на емисиите на јаглероден диоксид.
Тужбата е поднесена во 2022 година од шест млади луѓе во своите дваесетти години, заедно со „Гринпис“ и „Младите пријатели на Земјата“, и е дел од растечкото правно движење во кое тужителите бараат правна заштита за ограничување на емисиите што предизвикуваат климатски промени.
Случајот се однесува на одлуката на Норвешка во 2016 година да додели 10 дозволи за истражување нафта во Арктичкото Баренцово Море за која тужителите тврдат дека ја загрозува животната средина и им го одзема на младите луѓе правото на живот.
„Европскиот суд за човекови права едногласно заклучи дека немало повреда на правата“, се вели во соопштението на судот со седиште во Стразбур.
Тужителите тврдеа дека Норвешка не успеала соодветно да го земе предвид влијанието врз животната средина од дополнителното производство на нафта и дека ги прекршила основните човекови права со тоа што дозволила ново дупчење за време на климатската криза.
Тие побараа пресуда од ЕСП кога три домашни судови, вклучувајќи го и Врховниот суд на Норвешка, ги отфрлија нивните барања за запирање на истражувањето. Но, иако процедурите за донесување одлуки на Норвешка во 2016 година ја одложија процената на влијанието врз климата, немаше индикации дека државата не го почитувала правото на приватен и семеен живот, соопшти ЕСП.
Фото: ЕПА
Обвинителството побара притвор за директорот и за управителот на „Комунална хигиена“
Скопското обвинителство побара притвор за в.д. директорот на ЈП „Комунална хигиена“ – Скопје, Сабахудин Рустеми, и за еден управител за...
Голем е интересот за вакцинацијата против сезонскиот грип, од Здравство велат пријавени се повеќе од 70.000 граѓани
Министерството за здравство информира дека интересот за вакцинација против сезонскиот грип континуирано расте. Досега се пријавени над 70 илјади граѓани,...
Мицкоски: Енергетиката е поставена високо на државната агенда – не како техничко прашање, туку како национален приоритет
Енергетиката е поставена високо на државната агенда, не како техничко прашање, туку како национален приоритети државна стратегија, рече премиерот, Христијан...
Во Кавадарци со тесла го убил својот помлад брат на неговиот роденден поради расправија за имот
Обвинителството ги откри мотивите за грозоморното убиство што се случи летово во Кавадарци. Утврдено е дека 43-годишникот го убил својот...
(Видео) Јамајка се подготвува за најлошиот ураган во историјата
Три лица веќе загинаа на Јамајка, додека островот се подготвува за најсилната бура во светот оваа година, а можеби и...
Русија: Украина ја напаѓа Москва со беспилотни летала втора ноќ по ред
Украина ја нападна Москва со беспилотни летала втора ноќ по ред, соопштија денес руското Министерство за одбрана и градоначалникот на...
(Видео) Експлозија во австралиски рудник, двајца загинати
Две лица загинаа, а едно беше повредено денес во експлозија во од неодамна повторно отворен рудник во австралиската држава Нов...
Судијата му дозволи на убиецот на Чарли Кирк да носи обична облека на суд
22-годишниот маж обвинет за убиство на истакнатиот конзервативен активист Чарли Кирк може да се појави на суд во „цивилна облека“,...
Фон дер Лајен: Литванија се соочува со хибридна закана, нема да го толерираме тоа
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ја изрази целосната солидарност на Европа со Литванија во врска со постојаните...
Зеленски потврди дека Русите влегле во Покровск
Руските сили ја фокусираа целата своја напаѓачка моќ врз Покровск, град во источна Украина каде што сега се водат жестоки...
Мицкоски од Пробиштип повика на масовна излезност во вториот круг
Во првиот круг коалицијата којашто ја предводи ВМРО-ДПМНЕ освои 33 градоначалници. Двајца во меѓу време, помеѓу првиот и вториот круг,...
Уапсени двајца полицaјци осомничени за разбојништвото на златарницата во Гостивар, се трага и по други лица
Министерството за внатрешни работи до Основното јавно обвинителство Гостивар поднесе кривична пријава против две лица поради сомнение дека како соизвршители...
Приведени две лица од раководството на ЈП „Комунална хигиена“
Приведени се две лица од раководството на Комунална хигиена, соопштија од Основното јавно обвинителство. Како што додаваат од таму, лицата...
Локацијата на ГОБ „8 Септември“ на Мицкоски му изгледа како одлична за нов клинички центар: Има три булевари, гасна поврзаност, но да оставиме експертите да кажат
Премиерот Христијан Мицкоски чека да завршат локалните избори за да распише повик за финансиски институции што ќе понудат кредити за...
Мицкоски: Не е точно дека постои разговор за коалиција со Рамиз Мерко, не преговарам со луѓе на црната листа на САД
Не е точно дека постои разговор за коалиција со Рамиз Мерко, не преговарам со луѓе на црната листа на САД,...
Кривична против полицаец: пукал со пиштолот во просторија во СВР Струмица откога потпишал решение за отстранување од работното место
Одделот за внатрешна контрола, криминалистички истраги и професионални стандарди при Министерството за внатрешни работи до Основното јавно обвинителство за гонење...
(Фото) Општина Центар: Се отстрануваат паднатите дрвја кај училиштето „Киро Глигоров“
Општина Центар информира дека во моментот екипите на ЈП „Паркинзи на Општина Центар“ и ЈП „Паркови и зеленило“ работат на...
(Фото) 30-дневен притвор за скопјанецот што со пиштол крадеше во филијали за брзи кредити
Вчера во Скопје, полициски службеници од СВР Скопје го лишија од слобода 25-годишниот Б.А. од Скопје. Тој се сомничи дека...
На „Дижонска“ уапсен скопјанецот што пукаше со пиштол во Чаир
Вчера околу 20 часот на улицата „Дижонска“ во Скопје, полициски службеници од СВР Скопје го лишија од слобода 30-годишниот Р.Т....
(Видео) Путин се пофали со летачкиот „чернобил“, Трамп: Треба да ја завршите војната во Украина, а не да тестирате ракети
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека најавата на неговиот руски колега Владимир Путин за тестирање на крстосувачка ракета со нуклеарен...
