Свет
Кирилицата во Казахстан заминува во историјата

Според одлуката на казахстанската влада, во земјата до 2025 година државното писмо целосно ќе се промени од кирилица на латиница.
Медиумите пренесуваат дека се работи за амбициозен план, вреден 664 милиони евра, осмислен со цел да се побегне од советското наследство, иако жителите на Казахстан подобро го говорат рускиот отколку државниот казашки јазик.
Во првите две години предвидено е формирање владино тело за транзиција, создавање дигитален код за промена на писмото и повторно издавање на учебниците во училиштата во земјата.
Втората фаза ќе почне во 2021 година, и ќе трае две години, а ќе опфаќа обука на професорите од средните училишта.
Последната, трета фаза, ќе трае една година и ќе се однесува на превод на владини документи и вести во владините медиуми, како и вработување на т.н. инфлуенсери за работа на социјалните мрежи.
Преминот кон латиница би можел да ги ослабне трговскиот односи со другите постсоветски земји. Моментално 10 проценти од трговијата помеѓу Русија, Казахстан и Украина се одвива на заеднички јазик, поради што луѓето од Казахстан кои говорат руски јазик економски се посилни од оние кои не говорат.
Од друга страна, промената на писмото би можела да доведе до поголема поврзаност со западните земји, како во случајот на Турција, која од 1928 година ја применува латиницата.
Според истражувањата на лингвистичкиот институт во Казахстан, 80 проценти од младите (18-25 години) во земјата ја поддржуваат промената.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Сомнителни остатоци од летало пронајдени во Полска

Полските власти истражуваат остатоци од објект што личи на дрон, пронајден на околу 100 километри од главниот град Варшава.
Тоа е последниот сомнителен објект што влегол во воздушниот простор на НАТО, по серијата упади од Русија.
– Единицата на Воената полиција во Варшава, под надзор на обвинителот на Одделот за воени работи на Окружното обвинителство, спроведува активности на местото каде што е пронајден неидентификуван воздушен објект – објави Воената полиција во објава на мрежата X.
Mazowiecki Oddział Żandarmerii Wojskowej w Warszawie, pod nadzorem prokuratora z Działu do Spraw Wojskowych Prokuratury Rejonowej Warszawa-Ursynów, prowadzi czynności na miejscu odnalezienia niezidentyfikowanego obiektu powietrznego w miejscowości Zaręby Warchoły, pow. ostrowski. pic.twitter.com/P4Raz8Lehn
— Żandarmeria Wojskowa (@Zandarmeria) October 4, 2025
Тие, исто така, ја повикаа јавноста веднаш да пријавува какви било слични неидентификувани објекти.
Полска е во состојба на зголемена готовност поради упадот на руски беспилотни летала во нејзиниот воздушен простор во септември.
Свет
(Фото) 1.000 луѓе заробени на Монт Еверест поради снежна бура

Неколку спасувачки екипи учествуваат во операцијата за расчистување на патиштата од снегот на источниот дел од Монт Еверест во Тибет, каде што речиси 1.000 луѓе беа заробени поради снежната бура. Според кинеските медиуми, снежната бура ги блокирала патеките.
Во акцијата учествуваат и мештани, а висината на која се наоѓаат заробените луѓе на Монт Еверест е поголема од 4.900 метри.
Неколку планинари беа успешно спуштени на безбедно место.
🚨 BREAKING: Blizzard traps nearly 1,000 people on Mount Everest’s east slope
A sudden whiteout hit the Everest east slope camp in Tibet, 4,900 meters up.
Tents crushed. Paths buried. Temperatures plummeting.Rescuers say hundreds are trapped across several camps, some showing… pic.twitter.com/nTmPS04qnK
— JJBOOM (@JordyHalo80) October 5, 2025
Еден од планинарите кој успеал да избега непосредно пред почетокот на бурата, изјавил дека „снегот паѓал без престан и достигнал повеќе од еден метар“.
Снегот почнал да паѓа во петокот навечер и продолжил вчера цел ден.
Продажбата на билети и влезот во туристичката зона на Монт Еверест биле прекинати од страна на локалната туристичка агенција, која информираше за затворањето на туристичките патеки заради ризикот од понатамошно влошување на временските услови.
Свет
Во Еквадор е воведена вонредна состојба, немирите ескалираа на улиците

Еквадорскиот претседател, Даниел Нобоа, прогласи вонредна состојба во десет од 24 провинции во земјата поради внатрешни немири предизвикани од протестите на заедницата на староседелци поради зголемувањето на цените на дизелот, јавуваат денеска медиумите.
Како што се наведува во декретот на Нобоа, овие протести станале насилни, па вонредната состојба била воведена со цел да се избегне нивната понатамошна радикализација, пренесува агенцијата Ефе.
Тој додаде дека за време на насилните демонстрации, припадниците на полицијата и војската биле нападнати, а некои од нив биле киднапирани и физички малтретирани.
Нобоа забрани јавно собирање во десет провинции, додавајќи дека мирни протести ќе бидат дозволени доколку не ги загрозуваат правата и слободите на другите граѓани.
Меѓу причините за воведување на овие мерки, кои ќе важат 60 дена, тој ги наведува и неодамнешните изјави на претседателот на Националната конфедерација на староседелечки народи (CONAIE), Марлон Варгас, кој предупреди дека протестите може да ескалираат и да доведат до заземање на главниот град Кито, ако нивните барања не бидат уважени.