Свет
Кои заложници и затвореници ќе бидат разменети и што е досега познато за договорот помеѓу Израел и Хамас

Израел и Хамас постигнаа договор за ослободување 50 жени и деца заложници во Газа во замена за ослободување 150 палестински жени и деца од израелските затвори за време на четиридневниот прекин на огнот, соопштија двете страни во средата наутро.
Договорот е постигнат со посредство на Катар и со помош на САД.
Американски официјален претставник рече дека меѓу ослободените ќе има тројца Американци, вклучително и едно девојче, кое ќе наполни четири години оваа недела, и дека првото ослободување треба да биде до четврток.
Според Хамас, Израел ќе ослободи 150 палестински затвореници, сите жени и деца, од израелските затвори и ќе дозволи стотици камиони со хуманитарна помош дневно да ја минуваат границата Рафа со Египет обезбедувајќи хуманитарни продукти за Палестинците во Газа.
Израел ќе ги прекине воздушните активности во јужниот дел на Газа и ќе ги ограничи на шест часа дневно на север, според извештајот на Хамас за договорот, во кој исто така се вели дека израелските сили нема да внесуваат воени возила во Газа за време на примирјето или нема да се обидат да приведат некого.
Прекинот на огнот ќе биде продолжен за еден ден на секои 10 дополнителни ослободени заложници, соопшти израелската влада.
Договорот привремено става крај на војната која досега трае повеќе од шест недели. Тоа ги чинеше животите на 14.128 Палестинци во Газа, според владината канцеларија за медиуми во Газа, и повеќе од 1.200 луѓе во Израел, од кои повеќето беа жртви на ненадејниот прекуграничен напад на Хамас на 7 октомври.
Зошто сега е постигнат договорот?
Израелската влада се најде под силен внатрешен притисок да постигне напредок во враќањето на заложниците. Нивните семејства почнаа кампања „Донесете ги дома“, на средба со членовите на воениот кабинет на Израел во понеделникот вечерта.
Воениот напад на северот на Газа резултираше со само еден заложник да биде спасен жив.
Се зголемува и меѓународниот притисок како одговор на се поочајната хуманитарна ситуација во Газа.
Бомбардирањето на израелската армија проследено со копнена инвазија предизвика цивилна криза и недостиг на храна, вода, гориво и лекови, 1,7 милиони луѓе од 2,3 милиони се раселени, а само 10 од 36 болници функционираат.
Минатата недела, 68 отсто од Американците изјавија дека го поддржуваат прекинот на огнот, што ја одразува загриженоста на САД дека Израел отишол предалеку во својот воен одговор.
Хамас го губи теренот на бојното поле, бидејќи израелските сили успеаја да заземат големи делови од северниот дел на Газа, вклучувајќи го и градот Газа. Израелската армија тврди дека нанела големи загуби на 10 од 24 баталјони на Хамас и се верува дека нејзиното раководство се преселило во јужниот крај на Појасот Газа.
Дали борбите ќе продолжат откако ќе заврши примирјето?
Хамас веројатно ќе сака да искористи каков било прекин на огнот за да се прегрупира и можно е да се обиде да го продолжи примирјето нудејќи постепено ослободување на повеќе заложници. Израел вети дека ќе го елиминира Хамас.
Израел има поголеми мотиви да се врати на бојното поле. Израелската армија сè уште не го освоила целиот северен дел на Газа. Во вторникот, таа ја опколи Џабалија, која ја смета за упориште на Хамас, и блиската болница, единствената функционална голема медицинска установа на север.
Израелските команданти, исто така, се фокусирани на јужниот дел на Газа, особено на градот Кан Јунис, каде што веруваат дека е сместено раководството на Хамас и каде би можеле да бидат преостанатите заложници. Некои од израелскиот воен естаблишмент тврдат дека за да му се зададе завршен удар на Хамас би бил потребен напад врз градот, иако тоа би убило и раселело уште повеќе цивили .
САД јасно ставија до знаење дека нема да поддржат копнена офанзива на југ, освен ако не постојат многу поголеми заштитни мерки против цивилните жртви.
Бенјамин Нетанјаху, израелскиот премиер очекува борбите да продолжат.
– Нема да застанеме по прекинот на огнот – рече тој.
Заложници од Израел
Хамас не ги држи сите заложници, некои се во рацете на палестинскиот исламски џихад, посебна екстремистичка фракција во Газа, велат израелските и други официјални лица.
Повеќето од заложниците се израелски, но речиси половина од заложниците имаат двојно државјанство, вклучувајќи аргентинско, германско, американско, француско, тајландско, непалско и руско.
Болниците во Израел се подготвени да ги примат ослободените, објавија израелските медиуми.
За да се осигура дека условите од договорот ќе бидат исполнети на крајот, Хамас ќе треба да се погрижи сите 50 заложници безбедно да стигнат до границите на Газа, што е голем логистички предизвик. Групата претходно за време на преговорите посочи дека не ја знае точната локација на секој заложник поради различни групи кои ги држат низ територијата.
Вооруженото крило на палестинската милитантна група Исламски џихад доцна во вторникот ја објави смртта на еден од израелските заложници што ги држеше.
Хамас во средината на октомври ослободи двајца Американци и двајца израелски државјани. Израелската армија спаси еден од своите војници минатиот месец, а минатата недела соопшти дека ги извадила телата на двајца заложници за време на офанзивата.
Палестински затвореници
Израел објави список на Палестинци што може да ги ослободи. Преговорите за ослободување на израелските жени и деца кои се држат како заложници во Газа се фокусираа на размена на палестински жени и малолетници кои се чуваат во израелските затвори.
Според една група за права на палестинските затвореници, големината на таа група рапидно пораснала во текот на шесте недели од војната.
Групата Адамер вели дека околу 200 момчиња, главно тинејџери, биле во израелски притвор од оваа недела, заедно со околу 75 жени и пет тинејџерки.
Пред 7 октомври, околу 150 момчиња и 30 жени и девојчиња беа во израелските затвори, се вели, и оттогаш имало многу други притвори, како и многу ослободувања.
Адамер рече дека собирал податоци од израелската затворска служба, која управува со затворите во земјата, и информации од семејствата на приведените луѓе.
Израелски војници на Западниот Брег
Многу од најновите палестински апсења се случија за време на рациите низ Западниот Брег, каде што протестите и насилството се во пораст, вклучително и нападите на израелските доселеници врз Палестинците. Израел соопшти дека апсењата биле дел од антитерористичката операција против Хамас на Западниот Брег.
Околу 700 луѓе исто така се водат за исчезнати од Газа и се верува дека се наоѓаат во израелските затвори, но информациите за нивното место на живеење се нејасни, изјави Тала Насир, портпаролка на Адамер. Не беше јасно колку, доколку ги има, од тие луѓе се жени или малолетни.
Израелската војска соопшти дека уапсила 300 луѓе во Газа за време на копнената инвазија, за кои рече дека биле поврзани со вооружени палестински групи и биле „однесени на израелска територија за дополнително испитување“.
(Гардијан, Њујорк Тајмс)
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.
Свет
Хамас го ослободи последниот американски заложник од Газа

Палестинската милитантна група Хамас објави дека го ослободила израелско-американскиот заложник Едан Александар и го предала на Меѓународниот комитет на Црвениот крст.
Израел потврди дека 21-годишниот Александар е ослободен.
Александар бил член на воена единица стационирана на границата со Газа кога бил заробен од милитантите на Хамас за време на нападот врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година.
Хамас изјави дека ослободувањето на Александар е „гест на добра волја“ насочен кон оживување на разговорите за ставање крај на 19-месечната војна меѓу Израел и Хамас.
Објавувањето доаѓа пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток, која започнува утре.
Свет
„Имате рок до крајот на денот“: Европа ѝ постави ултиматум на Русија, пристигна експресен одговор од Москва

Европските земји се подготвуваат да воведат нови санкции кон Русија доколку Москва не почне да го почитува предложеното 30 дневно примирје во војната против Украина до крајот на денешниот ден, објави денес германската влада.
Портпаролот на германската влада на прес-конференција во Берлин изјави дека „часовникот отчукува“ за Русија и дека е време да се покаже сериозност во врска со мирот.
Заканата со санкции доаѓа во време на интензивирање на дипломатскиот притисок од Брисел, Берлин и Париз, а се очекува дека меѓу мерките би можело да биде и прекинувањето на гасоводот „Северен тек 2“, што го објави претходно денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во разговор со германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Сепак, од Москва брзо дојде остар одговор. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „јазикот на ултиматумот е неприфатлив за Русија“ и дека „не е можно да се разговара со Русија на тој начин“. Песков потсети дека ова е второ предупредување од Европа за само неколку дена, нарекувајќи го тонот на пораката „ултимативен и недипломатски“.
Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин предложи одржување директни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул на 15 мај, без претходни услови. Портпаролот Песков го опиша предлогот како „сериозен сигнал за мировна намера“, нагласувајќи дека целта на Москва останува да постигне траен мир и да ги реши „коренските причини за конфликтот“, а воедно да ги зачува интересите на Руската Федерација.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори позитивно на предлогот на Путин, изразувајќи подготвеност лично да се сретне со рускиот лидер. Доколку средбата се одржи, тоа би бил нивниот прв состанок од декември 2019 година. Сепак, Кремљ сè уште официјално не одговорил на согласноста на Украина.
За време на нивната посета на Киев во саботата, лидерите на Франција, Германија, Велика Британија и Полска упатија заеднички повик до Русија за безусловно примирје, нагласувајќи дека мирот во Украина е од суштинско значење за стабилноста на Европа.
Сепак, на терен насилството не стивнува. Украинската војска соопшти дека во текот на претходниот ден, Русија извршила десетици напади по должината на источниот фронт, вклучувајќи повеќе од 100 напади со беспилотни летала преку ноќ.
И покрај предлогот за преговори, фактот дека Русија не се согласи на моментален прекин на огнот ги наведува европските лидери сè посериозно да разгледуваат дополнителни мерки за притисок. Брисел вели дека подготвеноста на Русија за компромис е клучна за избегнување на нов пакет санкции, што би можело дополнително да влијае на рускиот енергетски и финансиски сектор.