Свет
Командант на НАТО: Милијарда луѓе се изложени на ризик поради подморските војувања
Безбедноста на речиси милијарда луѓе во Европа и во Северна Америка е загрозена поради руските обиди да таргетира ранлива подводна инфраструктура, вклучувајќи ветерници, цевководи и енергетски кабли, предупреди командант на НАТО, пишува „Гардијан“.
Адмирал Дидие Малетер, заменик-командант на Сојузничката поморска команда на НАТО (Марком), рече дека мрежата на подводни кабли и цевки од која зависат европската моќ и комуникациите не се изградени за да ја издржат хибридната војна што ја води Москва.
„Целата наша економија под морето е загрозена. Ние не сме наивни и земјите од НАТО работат заедно“, рече тој.
Тој го изјави ова по два случаја на сомнителна саботажа на гасоводот на Балтикот во последните 18 месеци. Првин на „Северен тек 1 и 2“ во септември 2022 година, а потоа на „Балтикконекторот“ во октомври минатата година. И покрај опсежните истраги во повеќе држави, и двете остануваат нерешени иако Финска во декември рече дека сè укажува дека кинескиот брод намерно го оштетил „Балтикконекторот“ со своето сидро.
Малетер рече дека тој самиот поминал „повеќе од илјада дена под морето“, дека животната средина е драматично променета откога голем дел од сегашната инфраструктура првпат беше развиена од приватниот сектор оставајќи го крајно ранлив.
„Тие не знаеја дека таквата хибридна војна ќе се развие толку бргу. Повеќе од 90 отсто од интернетот е под морето. Сите наши врски меѓу САД, Канада и Европа се пренесуваат под морето, така што има многу ранливости“.
И покрај зголемената улога на офшор-енергијата на ветерот во исполнувањето на климатските цели, инфраструктурата сè уште има „системски ранливости“, рече тој. Поморските ветерни електрани ќе мора да се зголемат 25 отсто до 2050 година за да ги исполнат целите на ЕУ за капацитет за енергија од ветер, според индустриското здружение WindEurope, а администрацијата на Бајден сака да распореди 30.000 мегавати по должината на брегот на САД до 2030 година.
„Мораме да бидеме заштитени и добро снабдени со нашата витална подморска инфраструктура“, рече Малтере.
Сепак, дури и со значително присуство беше невозможно НАТО да го заштити секој дел од подводната инфраструктура, рече тој, а примарната одговорност е на нациите да ја заштитат сопствената инфраструктура. Способноста да се идентификуваат актерите зад хибридните напади е од витално значење, рече Малетер, но призна дека тоа може да биде предизвик.
Додавањето на Финска во флотата на НАТО минатата година, а од неодамна и Шведска, која стана полноправна членка на НАТО во март, се смета за особено важно за заштита на Балтикот и Арктикот. Искуството на Шведска во двата региона „веднаш ќе ја зголеми способноста на НАТО да открие и одвраќа каква било регионална агресија“.
„А кога зборуваме за агресија, очигледно мислиме на Русија“, додаде Малетер.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Британските ракети „Сторм Шедоу“ погодија клучна руска рафинерија
Украина потврди дека употребила британски крстосувачки ракети „Сторм Шедоу“ за напад врз голема рафинерија за нафта во Русија, нанесувајќи нов удар врз енергетската инфраструктура на Москва. Генералштабот на украинските вооружени сили соопшти дека нивните воздухопловни сили ја нападнале рафинеријата за нафта Новошахтинск во рускиот регион Ростов, каде што биле регистрирани „серија експлозии“.
Стратешки удар врз руската логистика
Во официјалното соопштение на украинската војска се вели дека нападот бил успешен. „Воздухопловните единици успешно ја нападнале рафинеријата за нафта Новошахтинск во Ростовскиот регион на Руската Федерација со крстосувачки ракети „Сторм Шедоу“ лансирани од воздух“, се вели во соопштението.
The oil refinery in Novoshakhtinsk, southern Russia, has reportedly just been hit.
It has been targeted by Ukrainian drones multiple times before.
📹 Exilenova+ pic.twitter.com/xAlvYcQBc9— Euromaidan Press (@EuromaidanPress) December 25, 2025
Киев вели дека рафинеријата Новошахтинск е клучен снабдувач со гориво за јужна Русија и игра директна улога во поддршката на руската војска, која ја снабдува со дизел гориво и керозин за авиони.
L'Ucraina ha attaccato una delle più grandi raffinerie di petrolio nel sud della Russia, la Novoshakhtinsk Oil Refinery ("NZNP"), capacità di fino a 7,5 milioni di tonnellate di petrolio all'anno.
L’attacco sarebbe avvenuto con missili Storm Shadow pic.twitter.com/uOwMmvM7ak— jacopo iacoboni (@jacopo_iacoboni) December 25, 2025
Прва употреба на ракети „Сторм Шедоу“ врз оваа цел
Објектот бил цел на украински напади најмалку шест пати од почетокот на руската инвазија, а првиот регистриран напад бил во март 2024 година. Сепак, вчерашниот напад ја означува првата потврдена употреба на ракети „Сторм Шедоу“ врз рафинеријата.
Објектот се наоѓа на приближно 175 километри од територијата контролирана од Украина, додека ракетите „Сторм Шедоу“ имаат дострел од повеќе од 250 километри.
Нападите врз енергетската и логистичката инфраструктура длабоко на руска територија се дел од пошироката украинска стратегија. Со вакви акции, Киев се стреми да се спротивстави на речиси секојдневните руски ракетни напади и напади со дронови, насочени кон објекти кои се клучни за одржување на воените напори на Русија.
Регион
Кос: На крајот од 2026 година, ЕУ нема да биде поголема, но ќе биде поблиску до проширување
ЕУ ќе мора да ја искористи 2026 година за брзо да се движи кон амбициозно вклучување на Западен Балкан и Источна Европа во своите редови, или сегашната Комисија нема да има време за тоа при крајот на својот мандат, изјави европската комесарка за проширување Марта Кос.
Пред празниците, Кос разговараше со бриселскиот портал Политико за годината што завршува и нејзините очекувања за следната година.
„Ќе биде подобра (2026) од 2025 година“, рече Кос, инсистирајќи дека „дури и 2025 година беше многу успешна“.
Таа, исто така, рече дека во следните 12 месеци ќе бидат неопходни активности за да се обезбеди прием на нови членки на време.
„Зошто мислам така? Прво, тоа е геополитика. Второ, тоа е вистинското вклучување на некои земји-кандидатки“, изјави Кос за Политико.
Европската комесарка, исто така, рече дека не станува збор само за кандидатите, туку и за ЕУ - дали може да се справи со предизвиците.
„Дали е добро за нашата безбедност, дали ги пополнуваме празнините што ги оставивме во минатото? Да! Дали ни треба Украина во ЕУ? Да!“, истакна Марта Кос.
Како што рече словенечката еврокомесарка, до крајот на следната година ЕУ „сè уште нема да биде поголема“, но „ќе завршиме поблиску“ до целта за проширување.
„Веројатно тогаш ќе ги завршиме сите преговори со Црна Гора“, рече Кос.
Црногорскиот претседател Јаков Милатовиќ изјави за Политико дека напредокот на Црна Гора кон пристапувањето во ЕУ мора да се постигне во следната година, ако тоа треба да се постигне за време на мандатот на оваа европска комисија.
Милатовиќ рече дека е оптимист дека за време на шестмесечното претседателство на Кипар во ЕУ од 1 јануари, ќе се формира работна група под покровителство на Советот за изготвување на договорот за пристапување на Црна Гора.
„Тоа е навистина голем чекор. Тоа сигурно ќе значи дека Црна Гора ќе стане 28-ма членка на ЕУ во 2028 година“, рече црногорскиот претседател.
Свет
Шефот на НАТО: Можеме да го запреме Путин само ако ги исполниме овие два услови
За да се осигури дека рускиот претседател Владимир Путин нема да се осмели да нападне ниту една земја-членка на НАТО, клучно е да се зајакне Украина колку што е можно повеќе, изјави генералниот секретар на НАТО, Марк Руте.
Руте нагласи дека таков пристап бара и од членките на НАТО да ги зголемат своите трошоци за одбрана.
Тој објасни дека со исполнување на овие два услови – зајакнување на Украина и повеќе инвестирање во одбраната – Алијансата ќе стане доволно силна за да се одбрани, а Путин никогаш не би се осмелил да преземе таков ризик.
Медиумите потсетуваат дека Руте претходно изјави дека НАТО мора да се подготви за војна од размери што ги доживеале нашите дедовци и прадедовци. Сепак, германскиот министер за одбрана Борис Писториус не се согласи со оваа проценка, изразувајќи скептицизам во врска со сценариото за тотална војна меѓу Русија и НАТО.

