Свет
Кралот Чарлс: Комонвелтот треба да го признае своето болно минато

Британскиот крал Чарлс рече дека Комонвелтот треба да го признае своето болно минато бидејќи африканските и карипските нации продолжуваат да бараат репарации за улогата на неговата земја во прекуокеанската трговија со робови.
Претставници на 56 земји присуствуваат на состанокот на шефовите на влади на Комонвелтот, кој почна во понеделникот во Самоа, а на кој главни теми се ропството и заканите од климатските промени.
„Слушајќи ги луѓето во Комонвелтот, разбирам како сè уште одекнуваат најболните аспекти од нашето минато“, рече кралот во говорот на самитот.
„Затоа, од витално значење е да ја разбереме нашата историја, да нѐ води кон правилен избор во иднина“, додаде тој.
Барањата од Британија да плати репарации или на друг начин да надомести за трансатлантското долгогодишно ропство неодамна добија интензитет во целиот свет, особено меѓу Карипската заедница (CARICOM) и Африканската унија.
Противниците на репарациите велат дека земјите не треба да одговараат за историските неправди, а оние што ја поддржуваат велат дека наследството од ропството довело до денешната расна нееднаквост.
Британскиот премиер Кир Стармер изјави во понеделникот дека Британија треба да ги слуша нациите што сакаат да разговараат за ова прашање на самитот, но одби да се извини за историската улога на земјата во трговијата со робови.
Министерот за надворешни работи на Бахамите, Фредерик Мичел, вчера за Би-би-си изјави дека нацрт-заклучоците на самитот, кои се очекува да бидат објавени в сабота, содржат параграфи, кои повикуваат на дискусија за репарациите.
Од 15 до 19 век најмалку 12,5 милиони Африканци биле киднапирани и насилно земени од европските бродови и од трговците и продадени во ропство.
Оние што ги преживеаја бруталните патувања завршија да работат на плантажи во нехумани услови, а други профитираа од нивниот труд.
За време на самитот земјите- членки треба да ја потпишат и декларацијата на Комонвелтот за океанот, која има цел да го зајакне финансирањето за да обезбеди здрав океан и да го реши прашањето за поморските граници.
„Она што декларацијата за океанот се обидува да го направи и да каже е дека вашите поморски граници ќе бидат поправени засекогаш“, рече главниот секретар на Комонвелтот, Патриша Скотланд, британска дипломатка и адвокатка родена во Доминика.
„Ова е неверојатно важно затоа што ќе им даде вистинска надеж на многумина кои се исплашени и чувствуваат дека никој не ги гледа, никој не слуша, никој не се грижи – и тоа не е вистина“.
Повеќе од половина од членките на Комонвелтот се мали нации, многу од нив се острови загрозени од зголемувањето на нивото на морето поради климатските промени.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Дронови над Москва – прекинат авионскиот сообраќај

Во раните утрински часови, Москва и околината беа погодени од голем напад со дронови. Жителите на Зеленград и други предградија пријавиле силни експлозии – неколку згради претрпеле оштетувања, а прозорците биле искршени од експлозиите.
Во едно маало се запалиле два автомобили, најверојатно од паднати делови од дрон. Луѓето во селото Голубво изјавиле дека ѕидовите и прозорците им се треселе од силните детонации.
🇷🇺💥🇺🇦The massive attack on Moscow continues: cars are burning in Zelenograd
▪️The Russian army destroyed 14 enemy UAVs that attacked Moscow, Sergey Sobyanin reported at 2:20.
▪️Another 3 UAVs were destroyed from 22:00 to 1:16.
▪️Emergency services are working at the sites of… pic.twitter.com/napqMJV3gY
— 𝐃𝐚𝐯𝐢𝐝 𝐙 🇷🇺 🇷🇺 (@SMO_VZ) July 19, 2025
Градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин, соопшти дека руската противвоздушна одбрана соборила најмалку 16 дронови кои се движеле кон градот. Поради нападот, сите аеродроми во Москва – Шереметјево, Домодедово, Внуково и Жуковски – привремено го прекинале авиосообраќајот.
Руското Министерство за одбрана соопшти дека за една ноќ се соборени вкупно 93 дронови во девет различни региони, од кои 19 само над Москва.
Свет
(Фото) Кабул на работ на катастрофа: прв главен град во светот што може да остане без вода

Главниот град на Авганистан се соочува со сериозна водна криза која станува се’ поопасна и неподнослива за локалното население. Со растечката популација и климатските промени, подземните води од кои Кабул зависи драстично се намалуваат, а околу 80% од нив се контаминирани, што доведува до здравствени проблеми кај граѓаните.
Според податоците на хуманитарната организација „Мерси Корпс“, во последната деценија нивото на подземните води во Кабул опаднало за околу 30 метри, предизвикувајќи пресушување на речиси половина од бунарите во градот. Годишната потрошувачка на вода надминува 44 милиони кубни метри повеќе отколку што природата може да ја надополни.
Многу семејства се принудени со часови да чекаат или да плаќаат високи цени за вода од приватни снабдувачи. Една од нив е и Рахила, мајка на четири деца, која секое утро излегува со канти за да обезбеди вода за пиење.
„Немаме вода, секоја голтка е скапа и мораме да штедиме дури и на храна“, вели Рахила.
Се проценува дека 80% од подземните води во Кабул се контаминирани со фекалии од импровизирани тоалети и индустриски отпад. Жителите редовно страдаат од дијареа и повраќање.
– Постојано сме болни. Доволно е да ги измиеме забите со таа вода – раскажува Сајед Хамед, државен службеник со тројца деца.
Климатските промени дополнително ја влошуваат состојбата – снегот кој порано ја одржуваше водата во подземните извори сега е заменет со краткотрајни, но интензивни врнежи, кои не го обновуваат нивото на водата, туку предизвикуваат поплави.
УНИЦЕФ предупредува дека доколку не се преземат итни мерки, Кабул може целосно да остане без подземна вода до 2030 година.
Политичката нестабилност и намалената меѓународна помош откако талибанците ја презедоа власта, дополнително ги отежнуваат напорите за справување со кризата. Хуманитарните организации имаат ограничени средства и потребни им се стотици милиони долари за обнова на системите за водоснабдување.
Свет
(Видео) Авион со 235 патници се запали додека леташе над Тихиот океан

Патнички авион на американската авиокомпанија „Делта ерлајнс“, кој летал кон Атланта, мораше итно да се врати на аеродромот во Лос Анџелес откако се појавил оган во левиот мотор веднаш по полетувањето. Станува збор за авион од типот „Боинг 767-400“, кој безбедно слета, а противпожарните служби веднаш интервенираа и го изгасија пожарот.
Инцидентот се случил додека леталото било над Тихиот Океан, набргу по напуштањето на меѓународниот аеродром во Лос Анџелес. Според изјавата од авиокомпанијата, пилотите забележале аларм за дефект на моторот и веднаш прогласиле вонредна состојба.
Контролата на летање му дала приоритет на авионот за враќање, а противпожарните и спасувачките екипи го очекувале на пистата.
На снимки кои беа објавени на социјалните мрежи, може да се види како од левиот мотор излегуваат пламени јазици.
Boeing 767 of Delta
Inbound for LAX
Engine caught fire, couple of hours agoBoeing, what’s going on? pic.twitter.com/pu3kRBoBFO
— Dr MJ Augustine Vinod 🇮🇳 (@mjavinod) July 19, 2025
Во авионот имало 235 патници, кои безбедно се евакуирани по слетувањето. Еден од патниците изјавил дека капетанот информирал оти противпожарните екипи проверуваат дали пожарот навистина е изгаснат.
Федералната авијациска управа на САД (FAA) ја започна истрагата за да го утврди точниот причинител на пожарот. Засега, конкретниот технички дефект кој довел до инцидентот сè уште не е официјално потврден.